Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ağa Cavad oğlu Əlizadə (d. 22 oktyabr 1871, Pirşağı, Bakı qəzası, Bakı quberniyası, Rusiya imperiyası – ö. 15 dekabr 1954, Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ) — Qafqaz müsəlmanlarının VIII, Azərbaycan Demokratik Respublikasının (1918–1920) ilk Şeyxülislamı.
| Ağa Əlizadə | |
|---|---|
| Ağa Cavad oğlu Əlizadə | |
 | |
Qafqazın VIII şeyxülislamı | |
| (Birinci dəfə) 1918 - 12 may 1920 – (İkinci dəfə) 25 may 1944 - 1954 | |
| Əvvəlki | Məhəmmədəli Pişnamazzadə |
| Sonrakı | Mirmöhsün Həkimzadə |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Pirşağı, Bakı qəzası, Bakı quberniyası, Rusiya imperiyası |
| Vəfat tarixi | (83 yaşında) |
| Vəfat yeri | Bakı, Azərbaycan SSR |
Həyatı
Şeyxülislam Axund Ağa Cavad oğlu Əlizadə 1871-ci il oktyabrın 22-də Bakının Pirşağı qəsəbəsində, ruhani ailəsində anadan olmuşdur. Atası Axund Hacı Məhəmməd Cavad dövrünün çox tanınmış din xadimlərindən və hörmətli ziyalılarında biri olmuşdur. Gəncliyində Ağa Əlizadə ali dini təhsil almaq üçün Bağdada göndərilir. Bağdad Universitetinin ilahiyyat fakultəsini bitirdikdən sonra Nəcəf şəhərindəki Ali Dini Universitetə oxumağa gedir.
Dini fəaliyyəti
1896-cı ildə 25 yaşında Nəcəfdə Dini Universitetdə təhsili böyük uğurla başa vurub "Axund" rütbəsi qazanan Ağa Əlizadə doğma vətəninə qayıdır və İçərişəhər məhəllə məscidlərindən birinə təyinat alır. 1903-cü ildə 32 yaşında Təzəpir məscidinə axund təyin edilir. 1904-cü ildə Axund Ağa Qafqaz müsəlmanları Şiə Ruhani İdarəsinin üzvü seçildi. 1907-ci ilin yayında Ağa Əlizadə Bakıda "Səadət" Müsəlman Ruhani Cəmiyyəti yaratdı və onun sədri seçildi. Cəmiyyətin fəaliyyətində yazıçı Nəcəf bəy Vəzirov, miliyonçular İsa bəy Aşurbəyov, Zeynalabidin Tağıyev və başqa elm, mədəniyyət və din xadimləri də fəal iştirak edirdilər. 1907-ci ilin sentyabrında Bakıda "Mədrəseyi-Səadət" məktəbi açıldı və Əli bəy Hüseynzadə məktəbə direktor təyin edildi.
Şeyxülislamlıq
Birinci şeyxülislamlıq
1918-ci ildə Dini etiqad və sosial təminat naziri Musa Rəfibəyovun əmri ilə Axund Ağa Əlizadə Şeyxülislam təyin edildi. O vaxt atası Hacı Cavad Əlizadə Bakı quberniya dini məclisinin sədri idi. Şeyxülislam 1918-ci ildə sələfi Pişnamazzadə kimi Məşixət sədrlərinə nazir səviyyəsində məvacib verilməsini və Mərkəzi Aparat üzvlərinin sayının 15 nəfərə çatdırılmasını tələb edirdi. Lakin bu alınmır. Axund Ağa Əlizadə 1920-ci ilin mayın 12-nə kimi Şeyxülislam vəzifəsində çalışdı.
İkinci şeyxülislamlıq
1943-cü ildə SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin qərarı ilə fəaliyyətinə 1920-ci ildə xitam verilmiş Qafqaz Müsəlmanları Ruhani İdarəsi bərpa edildi və Ağa Əlizadənin İdarənin sədri seçilməsi üçün namizədliyi irəli sürüldü. 1944-cü il mayın 25-də Qafqaz Müsəlmanları Ruhani İdarəsinin birinci qurultayı çağrıldı. 1944-cü il mayın 28-də keçirilmiş səsvermə zamanı Axund Ağa Əlizadə yenidən Qafqaz Şeyxülislamı seçildi. Şeyxülislam Axund Ağa Əlizadə dünyanın bir çox ölkələrində təşkil olunmuş konfranlarda iştirakçısı olur və Sovet müsəlmanları adından nitq söyləyirdi. 1952-ci ildə SSRİ-də müharibədən sonra ilk dəfə Zaqorskda sülhü müdafiə məsələlərinə həsr edilmiş konfransın, 1952-ci ilin mayında Vyanada keçirilən Sülhü Müdafiə Konqresində təşkil olunmuş konfransının iştirakçısı olmuşdur.
Vəfatı
Ağa Əlizadə 1954-cü ilin dekabrında, 84 yaşında Bakıda vəfat etmişdir.
İstinadlar
Bu məqalədəki istinadlar müvafiq ilə göstərilməlidir. |
- . 2016-03-05 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-05-06.
- Şeyxülislamlarımız — QMİ
- . 2016-03-25 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-12-10.
Mənbə
- . . Bakı, "Nurlar", 2014, səh. 82–90.
- Qılman İlkin. Bakı və bakılılar (). Bakı, "Nurlar" NPM, 2006, səh. 258–260. Lisenziya AB № 022039.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Aga Cavad oglu Elizade d 22 oktyabr 1871 Pirsagi Baki qezasi Baki quberniyasi Rusiya imperiyasi o 15 dekabr 1954 Baki Azerbaycan SSR SSRI Qafqaz muselmanlarinin VIII Azerbaycan Demokratik Respublikasinin 1918 1920 ilk Seyxulislami Aga ElizadeAga Cavad oglu ElizadeQafqazin VIII seyxulislami Birinci defe 1918 12 may 1920 Ikinci defe 25 may 1944 1954EvvelkiMehemmedeli PisnamazzadeSonrakiMirmohsun HekimzadeSexsi melumatlarDogum tarixi 22 oktyabr 1871Dogum yeri Pirsagi Baki qezasi Baki quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 15 dekabr 1954 83 yasinda Vefat yeri Baki Azerbaycan SSRHeyatiSeyxulislam Axund Aga Cavad oglu Elizade 1871 ci il oktyabrin 22 de Bakinin Pirsagi qesebesinde ruhani ailesinde anadan olmusdur Atasi Axund Haci Mehemmed Cavad dovrunun cox taninmis din xadimlerinden ve hormetli ziyalilarinda biri olmusdur Gencliyinde Aga Elizade ali dini tehsil almaq ucun Bagdada gonderilir Bagdad Universitetinin ilahiyyat fakultesini bitirdikden sonra Necef seherindeki Ali Dini Universitete oxumaga gedir Dini fealiyyeti 1896 ci ilde 25 yasinda Necefde Dini Universitetde tehsili boyuk ugurla basa vurub Axund rutbesi qazanan Aga Elizade dogma vetenine qayidir ve Iceriseher mehelle mescidlerinden birine teyinat alir 1903 cu ilde 32 yasinda Tezepir mescidine axund teyin edilir 1904 cu ilde Axund Aga Qafqaz muselmanlari Sie Ruhani Idaresinin uzvu secildi 1907 ci ilin yayinda Aga Elizade Bakida Seadet Muselman Ruhani Cemiyyeti yaratdi ve onun sedri secildi Cemiyyetin fealiyyetinde yazici Necef bey Vezirov miliyoncular Isa bey Asurbeyov Zeynalabidin Tagiyev ve basqa elm medeniyyet ve din xadimleri de feal istirak edirdiler 1907 ci ilin sentyabrinda Bakida Medreseyi Seadet mektebi acildi ve Eli bey Huseynzade mektebe direktor teyin edildi SeyxulislamliqBirinci seyxulislamliq 1918 ci ilde Dini etiqad ve sosial teminat naziri Musa Refibeyovun emri ile Axund Aga Elizade Seyxulislam teyin edildi O vaxt atasi Haci Cavad Elizade Baki quberniya dini meclisinin sedri idi Seyxulislam 1918 ci ilde selefi Pisnamazzade kimi Mesixet sedrlerine nazir seviyyesinde mevacib verilmesini ve Merkezi Aparat uzvlerinin sayinin 15 nefere catdirilmasini teleb edirdi Lakin bu alinmir Axund Aga Elizade 1920 ci ilin mayin 12 ne kimi Seyxulislam vezifesinde calisdi Ikinci seyxulislamliq 1943 cu ilde SSRI Ali Soveti Reyaset Heyetinin qerari ile fealiyyetine 1920 ci ilde xitam verilmis Qafqaz Muselmanlari Ruhani Idaresi berpa edildi ve Aga Elizadenin Idarenin sedri secilmesi ucun namizedliyi ireli suruldu 1944 cu il mayin 25 de Qafqaz Muselmanlari Ruhani Idaresinin birinci qurultayi cagrildi 1944 cu il mayin 28 de kecirilmis sesverme zamani Axund Aga Elizade yeniden Qafqaz Seyxulislami secildi Seyxulislam Axund Aga Elizade dunyanin bir cox olkelerinde teskil olunmus konfranlarda istirakcisi olur ve Sovet muselmanlari adindan nitq soyleyirdi 1952 ci ilde SSRI de muharibeden sonra ilk defe Zaqorskda sulhu mudafie meselelerine hesr edilmis konfransin 1952 ci ilin mayinda Vyanada kecirilen Sulhu Mudafie Konqresinde teskil olunmus konfransinin istirakcisi olmusdur VefatiAga Elizade 1954 cu ilin dekabrinda 84 yasinda Bakida vefat etmisdir IstinadlarBu meqaledeki istinadlar muvafiq istinad sablonlari ile gosterilmelidir 2016 03 05 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 05 06 Seyxulislamlarimiz QMI 2016 03 25 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 12 10 Menbe Baki Nurlar 2014 seh 82 90 ISBN 978 9952 490 50 3 Qilman Ilkin Baki ve bakililar Baki Nurlar NPM 2006 seh 258 260 Lisenziya AB 022039 ISBN 9952 426 12 7Xarici kecidler