Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Ağa Əbdülxalıq oğlu Axundov (21 mart 1882, Şamaxı – 26 oktyabr 1949, Bakı — Azərbaycan mühəndisi, energetik.
| Ağa Axundov | |
|---|---|
| Ağa Əbdülxalıq oğlu Axundov | |
 | |
| Doğum tarixi | 21 mart 1882 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 26 oktyabr 1949 (67 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Təhsili | İmperator III Aleksandr adına Kiyev Politexnik İnstitutu |
| Fəaliyyəti | mühəndis |
Həyatı
Ağa Axundov 21 mart 1882-ci ildə Şamaxı şəhərində anadan olmuşdu.
1900-cü ildə Bakı Real məktəbini bitirib, Kiyev Politexnik Universitetinə daxil olur. Sonra Hacı Zeynalabdin Tağıyevin ilk təqaüdçülərindən biri kimi Belçikaya gedir, Lyec Universitetini mühəndis-elektrik ixtisası üzrə bitirir. Təhsilini başa vurduqdan sonra Sürixdə Erlikon mexanika zavodunda işləyir. Ağa Axundov Luqanoda ilk Su Elektrik Stansiyasının layihəsinin müəllifi kimi məşhurdur (layihənin müəllifi kimi bu gün də Luqanoda xatirə lövhəsi vardır).
Ağanın orijinal layihələrindən biri də Hollandiyada salınmış körpüdür. Körpü bu gün də turistlərin diqqətin cəlb edir. Cenevrə elmi cəmiyyətinin üzvü, 10 dil bilən poliqlot, Azərbaycanda elektrotexnika elminin, bu sahə üzrə ilk təhsil müəssisəsinin banisi (sonralar texnikum N. Nərimanovun adını daşımışdır), Azərbaycan dilində elektrotexnika dərsliklərinin, elektrotexniki terminlər üzrə ilk türkcə-rusca lüğətin müəllifi, Azərbaycan Sənaye İnstitutunun (indiki Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyası) prorektoru, pedaqoji institutda ümumi elektrotexnika kafedrasının müdiri, Azərbaycan Sənaye İnstitutunda özünün yaratdığı energetika fakültəsinin ilk dekanı – bütün bunları o, 1938-ci ilə qədər, Krasnoyarsk düşərgəsinə sürgün olunana qədər görə bilmişdir. O, sürgündə də yorulmaz alim, müdrik filosof kimi çalışır, öyrədir, tətbiq edir, yaradırdı. Ağa həmin düşərgənin texniki şöbəsində rəis müavini işləyirdi. Alimin vəfatından sonra onun ailəsinə Krasnoyarsk düşərgəsinin rəisi tərəfindən başsağlığı göndərilmişdi. Başsağlığında yazılırdı ki, elm aləmi gözəl insan və böyük alimi itirmişdir.
Ağa Axundov 1949-cu ildə vəfat edib.
Ailəsi
Ağa Axundov Tamara Axundova ilə ailə qurmuşdu. Onların Davud Axundov, Fuad Axundov adlı oğulları, Elmira Axundova adlı qızları vardı.
-
![image]()
-
![image]()
Tamara Axundova -
![image]()
- Qaynatası Məmməd bəy Əhməd bəy oğlu Əhmədbəyov — Çar Rusiyası ordusunun polkovniki. Məmməd bəy Əhməd bəy oğlu 1864-cü ildə Şuşa qəzasının Cavanşir sahəsinin Xanməmmədsərkarlı obasında dünyaya gəlmişdi. İbtidai təhsilini molla yanında almışdı. Sonra Şuşa şəhər məktəbində oxumuşdu. Tiflisdə Hərbi Məktəbdə təhsilini davam etdirmişdi. Məktəbi bitirəndən sonra çar ordusunda hərbi xidmətə başlamışdı. İlk hərbi qulluğunu Xankəndində etmişdi. Sonra 77-ci Tengiz alayına dəyişilmişdi. Bir müddət sonra 4-cü Qrenadyor alayında xidmət etmişdi. Məmməd bəy polkovnik rütbəsi ilə istefaya çıxmışdı. Məmməd bəy mayor qızı Böyükxanım xanımla ailə qurmuşdu. Yusif bəy adlı oğlu, Sona xanım, Məryəm xanım, Raziyə xanım, Ayna xanım, və Nisə xanım adlı qızları vardı.
- Xanımı Tamara Məmməd bəy qızı Axundova — Tamara xanım Məmməd bəy qızı 1891-ci ildə Qarabağın Xankəndi şəhərində andan olub. Uşaqlıq illəri Tiflisdə keçmiş, təhsilini Hacı Zeynalabdin Tağıyevin ilk rus-müsəlman qız məktəbində almışdı. 1910-cu ildə Bakıda yaradılmış III rus-tatar şəhər qız məktəbinin ilk müəllimələrindən biri olmuşdur. 1920-ci ilədək bu təhsil ocağında qızlara təlim-tərbiyə vermişdi. Tamara xanım 1980-ci ildə vəfat edib. Tamara xanım Ağa Axundovla evlənmişdi. Davud adlı oğlu, Elmira xanım adlı qızı vardı.
- Qızı Elmira Axundova — azərbaycanlı müğənni, Azərbaycan SSR Əməkdar artisti (1958).
- Oğlu Davud Axundov — Azərbaycan-sovet memarı və tarixşünası, Azərbaycan SSR Dövlət Mükafatı laureatı, Beynəlxalq Şərq Akademiyasının fəxri üzvü.
Fəaliyyəti
Ağa Axundov Avropadan təhsildən qayıtdıqdan sonra Aprel inqilabına qədər Bakıda ilk özəl elektrotexniki Lyumer kantorunu açır (Lyumerlərin kiçik qardaşı ilə dostluq xatirəsinə görə kantoru belə adlandırır). İtalyanın Fiat avtomobillərinin satışını təşkil edən ilk firmanı da Ağa Axundov açmışdır. Bu firma sürətlə böyüyüb bütün Zaqafqaziyada Fiatın rəsmi filialına çevrilmişdi. Ona, hətta, Turindəki Fiat zavodunun rəhbərliyini təklif etmişdilər. Lakin o, xanımı ilə məsləhətləşib, həmin təklifi qəbul etməmişdi. 1925-ci ildə Ağa Sovet Zaqafqaziyası tərəfindən Ümumdünya Paris sərgisinə ezamiyyətə göndərilmişdir. Almaniyadan keçərkən o, yolüstü Münhen Universitetinin tibb fakültəsini bitirmiş qardaşı İsmayıl Axundovla görüşmüşdü. İsmayılı tropik xəstəliklər üzrə gözəl mütəxəssis kimi Hamburqda işləməyə dəvət edirlər, orada o, dissertasiya müdafiə edir, Fransada, Əlcəzairdə, İsveçrədə keçirilən simpoziumlarda çıxışlar edir. Lakin 1928-ci ildə İsmayılı təkidlə Bakıya qayıdıb o zaman az qala milli fəlakətə çevrilmiş malyariya xəstəliyi ilə mübarizə aparmağa çağırırlar. O, parlaq karyerasından əl çəkib Azərbaycana qayıdır və tropik xəstəliklərə qarşı mübarizə işlərinə başlayır.
Həmçinin bax
İstinadlar
- "Ağa Axundov". 2021-04-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-03-30.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Vikipediyada bu soyadli muxtelif adamlar haqqinda meqaleler var bax Axundov Aga Ebdulxaliq oglu Axundov 21 mart 1882 Samaxi 26 oktyabr 1949 Baki Azerbaycan muhendisi energetik Aga AxundovAga Ebdulxaliq oglu AxundovDogum tarixi 21 mart 1882 1882 03 21 Dogum yeri Samaxi Samaxi qezasi Baki quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 26 oktyabr 1949 1949 10 26 67 yasinda Vefat yeri Baki Azerbaycan SSR SSRITehsili Imperator III Aleksandr adina Kiyev Politexnik InstitutuFealiyyeti muhendisHeyatiAga Axundov 21 mart 1882 ci ilde Samaxi seherinde anadan olmusdu 1900 cu ilde Baki Real mektebini bitirib Kiyev Politexnik Universitetine daxil olur Sonra Haci Zeynalabdin Tagiyevin ilk teqaudculerinden biri kimi Belcikaya gedir Lyec Universitetini muhendis elektrik ixtisasi uzre bitirir Tehsilini basa vurduqdan sonra Surixde Erlikon mexanika zavodunda isleyir Aga Axundov Luqanoda ilk Su Elektrik Stansiyasinin layihesinin muellifi kimi meshurdur layihenin muellifi kimi bu gun de Luqanoda xatire lovhesi vardir Aganin orijinal layihelerinden biri de Hollandiyada salinmis korpudur Korpu bu gun de turistlerin diqqetin celb edir Cenevre elmi cemiyyetinin uzvu 10 dil bilen poliqlot Azerbaycanda elektrotexnika elminin bu sahe uzre ilk tehsil muessisesinin banisi sonralar texnikum N Nerimanovun adini dasimisdir Azerbaycan dilinde elektrotexnika dersliklerinin elektrotexniki terminler uzre ilk turkce rusca lugetin muellifi Azerbaycan Senaye Institutunun indiki Azerbaycan Dovlet Neft Akademiyasi prorektoru pedaqoji institutda umumi elektrotexnika kafedrasinin mudiri Azerbaycan Senaye Institutunda ozunun yaratdigi energetika fakultesinin ilk dekani butun bunlari o 1938 ci ile qeder Krasnoyarsk dusergesine surgun olunana qeder gore bilmisdir O surgunde de yorulmaz alim mudrik filosof kimi calisir oyredir tetbiq edir yaradirdi Aga hemin dusergenin texniki sobesinde reis muavini isleyirdi Alimin vefatindan sonra onun ailesine Krasnoyarsk dusergesinin reisi terefinden bassagligi gonderilmisdi Bassagliginda yazilirdi ki elm alemi gozel insan ve boyuk alimi itirmisdir Aga Axundov 1949 cu ilde vefat edib AilesiAga Axundov Tamara Axundova ile aile qurmusdu Onlarin Davud Axundov Fuad Axundov adli ogullari Elmira Axundova adli qizlari vardi Tamara Axundova Davud Axundov Qaynatasi Memmed bey Ehmed bey oglu Ehmedbeyov Car Rusiyasi ordusunun polkovniki Memmed bey Ehmed bey oglu 1864 cu ilde Susa qezasinin Cavansir sahesinin Xanmemmedserkarli obasinda dunyaya gelmisdi Ibtidai tehsilini molla yaninda almisdi Sonra Susa seher mektebinde oxumusdu Tiflisde Herbi Mektebde tehsilini davam etdirmisdi Mektebi bitirenden sonra car ordusunda herbi xidmete baslamisdi Ilk herbi qullugunu Xankendinde etmisdi Sonra 77 ci Tengiz alayina deyisilmisdi Bir muddet sonra 4 cu Qrenadyor alayinda xidmet etmisdi Memmed bey polkovnik rutbesi ile istefaya cixmisdi Memmed bey mayor qizi Boyukxanim xanimla aile qurmusdu Yusif bey adli oglu Sona xanim Meryem xanim Raziye xanim Ayna xanim ve Nise xanim adli qizlari vardi Xanimi Tamara Memmed bey qizi Axundova Tamara xanim Memmed bey qizi 1891 ci ilde Qarabagin Xankendi seherinde andan olub Usaqliq illeri Tiflisde kecmis tehsilini Haci Zeynalabdin Tagiyevin ilk rus muselman qiz mektebinde almisdi 1910 cu ilde Bakida yaradilmis III rus tatar seher qiz mektebinin ilk muellimelerinden biri olmusdur 1920 ci iledek bu tehsil ocaginda qizlara telim terbiye vermisdi Tamara xanim 1980 ci ilde vefat edib Tamara xanim Aga Axundovla evlenmisdi Davud adli oglu Elmira xanim adli qizi vardi Qizi Elmira Axundova azerbaycanli mugenni Azerbaycan SSR Emekdar artisti 1958 Oglu Davud Axundov Azerbaycan sovet memari ve tarixsunasi Azerbaycan SSR Dovlet Mukafati laureati Beynelxalq Serq Akademiyasinin fexri uzvu FealiyyetiAga Axundov Avropadan tehsilden qayitdiqdan sonra Aprel inqilabina qeder Bakida ilk ozel elektrotexniki Lyumer kantorunu acir Lyumerlerin kicik qardasi ile dostluq xatiresine gore kantoru bele adlandirir Italyanin Fiat avtomobillerinin satisini teskil eden ilk firmani da Aga Axundov acmisdir Bu firma suretle boyuyub butun Zaqafqaziyada Fiatin resmi filialina cevrilmisdi Ona hetta Turindeki Fiat zavodunun rehberliyini teklif etmisdiler Lakin o xanimi ile meslehetlesib hemin teklifi qebul etmemisdi 1925 ci ilde Aga Sovet Zaqafqaziyasi terefinden Umumdunya Paris sergisine ezamiyyete gonderilmisdir Almaniyadan kecerken o yolustu Munhen Universitetinin tibb fakultesini bitirmis qardasi Ismayil Axundovla gorusmusdu Ismayili tropik xestelikler uzre gozel mutexessis kimi Hamburqda islemeye devet edirler orada o dissertasiya mudafie edir Fransada Elcezairde Isvecrede kecirilen simpoziumlarda cixislar edir Lakin 1928 ci ilde Ismayili tekidle Bakiya qayidib o zaman az qala milli felakete cevrilmis malyariya xesteliyi ile mubarize aparmaga cagirirlar O parlaq karyerasindan el cekib Azerbaycana qayidir ve tropik xesteliklere qarsi mubarize islerine baslayir Hemcinin baxIsmayil Axundov Sona Axundova BagirbeyovaIstinadlar Aga Axundov 2021 04 13 tarixinde Istifade tarixi 2018 03 30