Azərbaycan marşı — Azərbaycan Respublikasının rəsmi dövlət himni.
Azərbaycan himni | ||||
---|---|---|---|---|
| ||||
Azərbaycan rəsmi himni | ||||
Bəstəkar | Üzeyir Hacıbəyov, 1919 | |||
Sözlərin müəllifi | Əhməd Cavad və ya Cəmo Cəbrayılbəyli, 1919 | |||
Təsdiqi | 30 yanvar 1920, 27 may 1992 | |||
Audio nümunəsi | ||||
| ||||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixi
1920-ci il yanvarın 30-da Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin Nazirlər Şurası Cümhuriyyətin milli himninin hazırlanması haqqında qərar qəbul etdi və bu məqsədlə Xalq Maarif Nazirliyi tərəfindən müsabiqə elan edildi. Xalq Maarif Nazirliyi dövlət himninin layihəsinin şərtlərini "Azərbaycan" qəzetində dəfələrlə elan edərək bildirmişdi ki, təqdim ediləcək ən yaxşı dövlət himni layihəsinə görə 50 min manat mükafat təyin edilir. Müsabiqə iştirakçıları layihələrini həmin ilin may ayının 1-dək Xalq Maarif Nazirliyinin dəftərxanasına təqdim etməli idilər. Müsabiqənin nəticələri mayın 28-dək Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin ikinci ildönümünə qədər elan edilməli idi. Lakin 1920-ci il aprelin 28-də Azərbaycanın Sovet Rusiyası qoşunları tərəfindən işğalı və Xalq Cümhuriyyətinin süqutu Azərbaycanın milli himninin qəbul olunmasına imkan vermədi.
1992-ci il mayın 27-də parlament "Azərbaycan Respublikasının Dövlət Himni haqqında" Qanun qəbul etdi. Qanuna əsasən, 1919-cu ildə bəstəkar Üzeyir Hacıbəyov və şair Əhməd Cavad tərəfindən tərtib edilmiş "Azərbaycan marşı" Azərbaycan Respublikasının Dövlət Himni kimi təsdiq edildi.
Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 1993-cü il 2 mart tarixli qərarı ilə Azərbaycan Respublikası Dövlət himni haqqında əsasnamə təsdiq edilmişdir.
2018-ci ilin noyabrında Milli Məclis deputatı Tahir Kərimli himnin davamlılığının qısaldılmasını və qəmli notların yığışdırılmasını təklif edib. Təklif cəmiyyətdə birmənalı qarşılanmayıb.
Musiqisi
Cümhuriyyət illərində Üzeyir Hacıbəyov iki marş yazmışdır. Onların hər ikisi 1966-cı ildə türk musiqişünası [tr]Ankarada nəşr etdirdiyi "Türk marşları" kitabında çap olunmuşdur.
İddia
Sosial şəbəkədə himnin 3 və 4-cü sətrlərdəki (“Səndən ötrü…”) bəstəsinin Osmanlı dövrü rumın əsilli Moldova dövlət xadimi, tarixçi və bəstəkar Dmitri Kantemirin [tr] bəstəsindən plagiat olduğu iddia edilib.
Tənqid
2018-ci ildə Vəhdət Partiyasının sədri, deputat Tahir Kərimli Milli Məclisin plenar iclasında himn mövzusunu yenidən gündəmə gətirib. O deyib ki, bütün dünya dövlətlərinin himnlərində bir meydangirlik var: “Misal üçün, həmin Üzeyir Hacıbəyov Azərbaycan SSR-in himnini yazıb. “Heyratı” üzərində. İndiki himnimizsə bir növ mərsiyə janrındadır, hardasa “Mirzə Hüseyn” segahını xatırladır. Bədbin notlar üzərində qurulub”.
Sözləri
“Milli nəğmələr” (Bakı. 1919, səh. 22) kitabında “Vətən marşı” başlığı altında dərc edilmiş mətnin orijinalı belədir:
Azərbaycan, Azərbaycan
Ey qəhrəman övladın vətəni. (2)
Səndən ötrü can virməgə cümlə hazırız.
Səndən ötrü qan tökməgə cümlə qadiriz.
Üçrənglu bayrağınla məsud yaşa. (2)
Binlərlə can qurban oldu,
Sinən hərbə meydan oldu,
Hiquqin dərk edən əfrad
Hərə bir pəhlivan oldu.
Sən olasan gülüstan, sənə hər dəm can qurban.
Sənə bir çoq məhəbbət sinəmdə dutmuş məkan.
Namusuni hifz etməyə, bayrağını yüksəltməyə
Cümlə gənclər müştaqdır.
Şanlı vətən.
Azərbaycan Respublikasının Dövlət himninin mətninin görkəmli Azərbaycan şairi Əhməd Cavada məxsus olduğu qeyd edilir.
Latın qrafikası (rəsmi) | Kiril qrafikası | Ərəb qrafikası |
Azərbaycan! Azərbaycan! | Азәрбајҹан! Азәрбајҹан! | آذربایجان! آذربایجان! |
Türk musiqişünası Etem Üngörün “Türk marşları” kitabında (Ankara 1966) sadəcə musiqinin deyil, sözlərin də müəllifi Üzeyir bəy göstərilirdi. Hətta Ramazan Xəlilov Üzeyir bəyin öz dəst xətti ilə yazılan milli marşın əlyazmasını əldə edibmiş. Orada Ü. Hacıbəyovun öz xətti ilə rus dilində musiqi və sözləri Üzeyir Hacıbəyov deyə yazıldığı iddia edilib. Lakin bu əlyazma rəsmiləşdirilməyib, ortaya da çıxmayıb.
Tarixçi Möhsün Əliyev 1990-cı ildə “Ədəbiyyat və incəsənət” qəzetinin 20 aprel nömrəsində yazdığı məqalədə vurğulayır ki, “Azərbaycan marşı”nın sözləri Cəmo Cəbrayılbəylinindir.
1999-cu ilin fevralında “Respublika” qəzetində himnin şeir mətninin 1919-cu ildə Bakıda nəşr edilən “Milli nəğmələr” adlı şeirlər məcmuəsində “Vətən marşı” başlığı və “Cəmo bəg” imzası ilə çap edilməsi haqda yazı çıxandan sonra Dövlət himninin sözlərinin müəllifliyi ətrafında müzakirələr başlanıb.
AMEA Ədəbiyyat İnstitutunun Elmi Şurasının tələbi ilə yaradılan xüsusi komissiya 2000-ci il 1 fevral tarixində akademik Bəkir Nəbiyevin sədrliyi ilə keçirilən iclasda himnin mətninin Əhməd Cavada məxsus olmaması barədə birmənalı şəkildə qərar verdi.
Sabiq millət vəkili olan xalq şairi Vaqif Səmədoğlu bu müzakirələri yersiz hesab edərək himnin sözlərini və musiqisini dəyişdirməyin düzgün olmadığını bildirib. Səmədoğlu müzakirələr gedən zaman Əhməd Cavadın himnimizin mətn müəllifi olaraq qəbul edilməsinin əsaslandırılmış şəkildə olduğunu bildirmişdi:
“İndi hər kəs bir söz danışır. Biri deyir, sözləri Camo bəy yazıb, başqa birisi deyir Əhməd Cavad yazıb. Hətta mətni Üzeyir bəyin özünün də yazdığını deyənlər var. Mən də fikrimi bildirim. 1968-ci ildə maestro Niyazi Türkiyədən "Azərbaycan" adlı jurnal gətirmişdi. Mənə zəng vurub bu barədə danışdı və görüşdük, o, həmin dərgini mənə verdi. Bu jurnal bütövlükdə Mustafa Kamal Atatürkün vəfatının ildönümünə həsr olunmuşdu. O mərasimdə çıxış edənlər sırasında Mustafa Vəkilov da var idi. O, "Azərbaycan marş"ından da danışmışdı və jurnalın əvvəlində indiki himnimizin sözləri və notu çap olunmuşdu. Onun bəstəkarı kimi Üzeyir Hacıbəyovun, mətn müəllifi kimi isə Əhməd Cavadın adı qeyd olunub. Mən o vaxt həm o mətni köçürdüm, həm də notu. Sonra jurnalı Niyazinin özünə qaytardım. Uzun müddət sonra notu Aydın Əzimova verdim, o, musiqinin üstündə işlədi".
2011-ci ildə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası N.Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunun baş elmi işçisi, filologiya elmlər namizədi Asif Rüstəmli himnimizin sözlərinin Əhməd Cavada aid olmadığını iddia edib. A. Rüstəmlinin sözlərinə görə, Ə.Cavadın müəllif kimi qəbul edilməsi heç bir faktla əsaslandırılmayıb. Üstəlik, o bildirib ki, Ə.Cavadın o dövrdə nəşr olunan heç bir kitabında himnin mətni olmayıb.
Əhməd Cavadın nəvəsi, ədəbiyyatşünas Süleyman Axundzadə 2016-cı ildə deyib ki, babası (Ə.Cavad) himnin sözlərinin altında bir dəfə “Camo” sözünü yazıb. Bunun açıqlaması isə belədir: "Cavad Axdundzadə Məmmədəli oğlu”
Azərbaycan Respublikasının Əməkdar müəllimi, türkoloq Nazim Nəsrəddinov qeyd edir ki, Camo bəy Hacınski ümumiyyətlə şeir yazmayıb. Cəmo Cəbrayılbəyli isə şeirlərini “CAMO” yox, məhz “Cəmo” təxəllüsü ilə yazırdı deyə müəllif Əhməd Cavad deyil, məhz C. Cəbrayılbəylidir.
Cəmo Cəbrayılbəylinin nəvəsi Azər Mustafayev 2018-ci ildə himnin sözlərinin müəllifinin Əhməd Cavad yox, onun babasının (C.Cəbrayılbəyli) və həmçinin şeirin orijinalının sonundakı “Camo bəy” imzasının da Camo bəy Hacınskiyə yox, C. Cəmrayılbəyliyə aid olduğunu bildirib. C. Hacınskinin nəvəsi tarix elmləri doktoru, dosent Emin Hacınski bu iddiaları təsdiq edib.
2018-ci ildə, Vəhdət Partiyasının sədri, deputat Tahir Kərimli Milli Məclisin plenar iclasında himn mövzusunu yenidən gündəmə gətirib. O deyib ki, çoxunun toxunulmaz hesab etdiyi himnin sözləri ilk variandakı kimi deyil, dəfələrlə dəyişiklik edilib. Həmçinin millət vəkili sual verib ki, əgər himn müqəddəs idisə, onda niyə dəyişiblər? “Bizim himnimiz, gerbimiz, bayrağımız ilk variant deyil. Əgər biz deyiriksə ki, ilk variantdakı kimi saxlayaq, bunlar ilk variant deyil. Yəni sözlərində də, şəkilçilərində də dəyişiklik var. Müqəddəs idisə, onda niyə dəyişiblər?”
2019-cu ildə ASDP sədri, deputat Araz Əlizadə İTV-də yayımlanan "3D” verilişində Azərbaycanın Himninin sözlərini Əhməd Cavadın deyil, Cəmo Cəbrayılbəylinin yazdığını bildirib. Bunun ardınca Xalq şairi, VHP sədri Sabir Rüstəmxanlı himnin sözlərinin Ə. Cavada aid olduğunu və bunun təsdiqləndiyini deyib. Fəlsəfə elmləri doktoru, Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun elmi işçisi Safura Quliyeva bildirib ki, bu deyilənlər sadəcə bir ehtimaldır: “Bu barədə 90-cı illərdə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının filoloqu Aybəniz Əliyeva bu məsələni qaldırdı və bir çox söz-söhbətlər oldu. Ən sonda isə məsələ Ulu öndər Heydər Əliyevə kimi getdi çıxdı. Ulu öndər Heydər Əliyev belə bir söz dedi ki, Camo Cəbrayıllı elə də tanınmış şəxsiyyət deyil, şairliklə də məşğul olmayıb, pedaqoq olub. Amma Əhməd Cavad cümhuriyyətin ən böyük şairlərindən olub. Eyni zamanda bir neçə himni də olub. Elə ona görə də qəbul edildi ki, Əhməd Cavadın adına qalsın.”
Poçt markası üzərində
2011-ci ilin oktyabr ayının 11-də Bakı şəhərində Azərbaycan Respublikası Rabitə və İnformasiya Texnologiyaları Nazirliyinin "Azərmarka" şirkəti tərəfindən Azərbaycan Respublikasının Dövlət Müstəqilliyinin bərpasının 20-ci ildönümünə həsr olunmuş yeni poçt markaları təqdim edilmişdir. Qiyməti 1 manat, tirajı isə 5000 ədəd olan həmin markalardan biri Azərbaycan Respublikasının Dövlət Himninə həsr olunmuşdur.
Tənqidlər
2018-ci ildə Vəhdət Partiyasının sədri, deputat Tahir Kərimli Milli Məclisin plenar iclasında himn mövzusunu yenidən gündəmə gətirib. O deyib ki, himndə iki yerdə nəqarat var, onları dəyişməklə 1 dəqiqə uda bilərik: “Mən ahəngi ilə maraqlanıram, demirəm ki, sözləri dəyişdirilsin. Bizim himnimiz dünyanın ən uzun himnlərindən biridir, 4 dəqiqə çəkir. Başqa himnlər 2,5 dəqiqədən çox olmur. Dəfələrlə xaricdə, daxildə hamıdan eşidirsən ki, bu himn çox uzundur. Yəni bunu qısaltmaq imkanları var. Sözlərini ixtisar etmədən iki yerdəki nəqarəti götürməklə eləmək olar”.
Qeyd edilir ki, Azərbaycan himni 4 dəqiqə deyil, 2 dəqiqə 13 saniyədir.
Qeydlər
- Used in by the Azeri minority and formerly used between 1958–1991 in Soviet Azerbaijan.
İstinadlar
- "Dövlət himni qalmaqalı və Tahir Kərimlinin sovet nostaljisinə cavab Read more: https://sputnik.az/life/20181102/417725049/himn-deyiskilik-deputat-azerbaycan.html". Sputnik (az.). 2020-08-15 tarixində . İstifadə tarixi: 4 noyabr 2018.
- Plagiat TV. "Üzeyir Hacıbəyov/Dmitri Kantemiroğlu". TikTok. 2024-06-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-06-02.
- Nigar İxtiyarqızı. "Heydər Əliyev himn söhbətinə bu cür nöqtə qoymuşdu". Axar.Az (az.). 2018-11-06. 2024-06-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-06-02.
- "S.K.Məmmədova. "Mədəniyyətşınaslıq",(dərs vəsaiti) Bakı, "Kooperasiya" nəşriyyatı-2001, 202 səh" (PDF). 2022-03-25 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2011-03-25.
- "142 - Azərbaycan Respublikasının Dövlət himni haqqında". www.e-qanun.az. 2015-09-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-11-25.
- http://www.azdesign.ws/, (c) AzDesign |. . kivdf.gov.az. 2017-12-01 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-11-25.
- "АТРИБУТЫ АЗЕРБАЙДЖАНА". maxmuland.nethouse.ru. 2020-07-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-05-17.
- Məmmədli, Nərmin. "Himn qalmaqalı". modern.az (az.). 2024-06-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-06-02.
- Məmmədov, Əli. "Professor: Himnin sözlərini dəyişmək zəruridir". Oxu.az (az.). 2024-06-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-06-01.
- Nigar İxtiyarqızı. "Heydər Əliyev himn söhbətinə bu cür nöqtə qoymuşdu". Axar.Az (az.). 2018-11-06. 2024-06-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-06-02.
- "Vikipediyada himnimizlə bağlı təhrif olundu - VİDEO". unikal.az. 2024-06-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-06-01.
- Nəsrəddinov, Nazim. "Nazim Nəsrəddinov: Azərbaycan Respublikası Dövlət Himninin mətninin müəllifi "Cəmo bəy" kimdir? sualının cavabı:". Kırım'ın Sesi Gazetesi (türk). 2021-05-31. İstifadə tarixi: 2024-06-01.
- Məmmədov, Əli. "Camo bəyin nəvəsi: Himnin sözləri mənim babamındır - FAKTLAR". Oxu.az (az.). 2024-06-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-06-01.
- Hüseynova, İlahə. "Himnin sözlərini kim yazıb? - Əhməd Cavad ya Camo Cəbrayıllı? - EKSPERT RƏYİ". www.yeniavaz.com (ingilis). 2024-06-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-06-01.
- 11.10.2011. Azərbaycan Respublikasının Dövlət Müstəqilliyinin bərpasının 20-ci ildönümünə həsr olunmuş marka. azermarka.az 2016-03-04 at the Wayback Machine (az.)
- Nigar İxtiyarqızı. "Heydər Əliyev himn söhbətinə bu cür nöqtə qoymuşdu". Axar.Az (az.). 2018-11-06. 2024-06-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-06-02.
Mənbə
- İlham Abbas. Himnimizin müəllifi…. Bakı, “Elm və təhsil”, 2015, 100 səh.
- Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası. I cild. Bakı: "Lider". 2004. səh. 310. ISBN .
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- Azərbaycan Respublikası Dövlət Himninin musiqisinin və mətninin təsdiq edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikasının Konstitusiya Qanunu [1]
- "Dövlət himnimizin sözlərinin müəllifi Əhməd Cavaddırmı?". www.strategiya.az. İstifadə tarixi: 2024-06-02.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Azerbaycan marsi Azerbaycan Respublikasinin resmi dovlet himni Azerbaycan himniHimnin musiqi notlariAzerbaycan resmi himniBestekar Uzeyir Hacibeyov 1919Sozlerin muellifi Ehmed Cavad ve ya Cemo Cebrayilbeyli 1919Tesdiqi 30 yanvar 1920 27 may 1992Audio numunesi source source track track track track track track track track track Vokal versiya Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixi1920 ci il yanvarin 30 da Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin Nazirler Surasi Cumhuriyyetin milli himninin hazirlanmasi haqqinda qerar qebul etdi ve bu meqsedle Xalq Maarif Nazirliyi terefinden musabiqe elan edildi Xalq Maarif Nazirliyi dovlet himninin layihesinin sertlerini Azerbaycan qezetinde defelerle elan ederek bildirmisdi ki teqdim edilecek en yaxsi dovlet himni layihesine gore 50 min manat mukafat teyin edilir Musabiqe istirakcilari layihelerini hemin ilin may ayinin 1 dek Xalq Maarif Nazirliyinin defterxanasina teqdim etmeli idiler Musabiqenin neticeleri mayin 28 dek Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin ikinci ildonumune qeder elan edilmeli idi Lakin 1920 ci il aprelin 28 de Azerbaycanin Sovet Rusiyasi qosunlari terefinden isgali ve Xalq Cumhuriyyetinin suqutu Azerbaycanin milli himninin qebul olunmasina imkan vermedi 1992 ci il mayin 27 de parlament Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Himni haqqinda Qanun qebul etdi Qanuna esasen 1919 cu ilde bestekar Uzeyir Hacibeyov ve sair Ehmed Cavad terefinden tertib edilmis Azerbaycan marsi Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Himni kimi tesdiq edildi Azerbaycan Respublikasi Milli Meclisinin 1993 cu il 2 mart tarixli qerari ile Azerbaycan Respublikasi Dovlet himni haqqinda esasname tesdiq edilmisdir 2018 ci ilin noyabrinda Milli Meclis deputati Tahir Kerimli himnin davamliliginin qisaldilmasini ve qemli notlarin yigisdirilmasini teklif edib Teklif cemiyyetde birmenali qarsilanmayib MusiqisiCumhuriyyet illerinde Uzeyir Hacibeyov iki mars yazmisdir Onlarin her ikisi 1966 ci ilde turk musiqisunasi tr Ankarada nesr etdirdiyi Turk marslari kitabinda cap olunmusdur Iddia Sosial sebekede himnin 3 ve 4 cu setrlerdeki Senden otru bestesinin Osmanli dovru rumin esilli Moldova dovlet xadimi tarixci ve bestekar Dmitri Kantemirin tr bestesinden plagiat oldugu iddia edilib Tenqid 2018 ci ilde Vehdet Partiyasinin sedri deputat Tahir Kerimli Milli Meclisin plenar iclasinda himn movzusunu yeniden gundeme getirib O deyib ki butun dunya dovletlerinin himnlerinde bir meydangirlik var Misal ucun hemin Uzeyir Hacibeyov Azerbaycan SSR in himnini yazib Heyrati uzerinde Indiki himnimizse bir nov mersiye janrindadir hardasa Mirze Huseyn segahini xatirladir Bedbin notlar uzerinde qurulub Sozleri1919 cu ilde Milli negmeler adli seirler kitabinda yerlesen Veten marsi seirinin metninin sonunda muellif kimi Cemo bey gosterilmisdir Milli negmeler Baki 1919 seh 22 kitabinda Veten marsi basligi altinda derc edilmis metnin orijinali beledir Azerbaycan Azerbaycan Ey qehreman ovladin veteni 2 Senden otru can virmege cumle haziriz Senden otru qan tokmege cumle qadiriz Ucrenglu bayraginla mesud yasa 2 Binlerle can qurban oldu Sinen herbe meydan oldu Hiquqin derk eden efrad Here bir pehlivan oldu Sen olasan gulustan sene her dem can qurban Sene bir coq mehebbet sinemde dutmus mekan Namusuni hifz etmeye bayragini yukseltmeye Cumle gencler mustaqdir Sanli veten Azerbaycan Respublikasinin Dovlet himninin metninin gorkemli Azerbaycan sairi Ehmed Cavada mexsus oldugu qeyd edilir Latin qrafikasi resmi Kiril qrafikasi Ereb qrafikasiAzerbaycan Azerbaycan Ey qehreman ovladin sanli Veteni Senden otru can vermeye cumle haziriz Senden otru qan tokmeye cumle qadiriz Ucrengli bayraginla mesud yasa Ucrengli bayraginla mesud yasa Minlerle can qurban oldu Sinen herbe meydan oldu Huququndan kecen esger Here bir qehreman oldu Sen olasan gulustan Sene her an can qurban Sene min bir mehebbet Sinemde tutmus mekan Namusunu hifz etmeye Bayragini yukseltmeye Cumle gencler mustaqdir Sanli Veten Sanli Veten Azerbaycan Azerbaycan Azerbaycan Azerbaycan Azәrbaјҹan Azәrbaјҹan Eј gәһrәman ovladyn shanly Vәtәni Sәndәn otrү ҹan vermәјә ҹүmlә һazyryz Sәndәn otrү gan tokmәјә ҹүmlә gadiriz Үchrәnҝli baјragynla mәsʼud јasha Үchrәnҝli baјragynla mәsʼud јasha Minlәrlә ҹan gurban oldu Sinәn һәrbә meјdan oldu Һүgugundan kechәn әsҝәr Һәrә bir gәһrәman oldu Sәn olasan ҝүlүstan Sәnә һәr an ҹan gurban Sәnә min bir mәһәbbәt Sinәmdә tutmush mәkan Namusunu һifz etmәјә Baјragyny јүksәltmәјә Ҹүmlә ҝәnҹlәr mүshtagdyr Shanly Vәtәn Shanly Vәtәn Azәrbaјҹan Azәrbaјҹan Azәrbaјҹan Azәrbaјҹan آذربایجان آذربایجان ای قهرمان اؤولادین شانلی وطنی سندن اؤترو جان وئرمه یه ج ۆمله هازیریز سندن اؤترو قان تؤکمه یه ج ۆمله قادیریز اۆچرنگلی بایراغینلا مسعود یاشا اۆچرنگلی بایراغینلا مسعود یاشا مینلرله جان قۇربان او لدو سینه ن حربه مئیدان او لدو حۆقوقوندان کئچن عسگر هره بیر قهرمان او لدو سن او لاسان گۆلوستان سنه هر آن جان قۇربان سنه مین بیر محب ت سینه مده تۇتموش مکان ناموسونو حیفظ ائتمه یه بایراغینی یۆکسلتمه یه ناموسونو حیفظ ائتمه یه ج ۆمله گنجلر مۆشتاقدیر شانلی وطن شانلی وطن آذربایجان آذربایجان آذربایجان آذربایجان Turk musiqisunasi Etem Ungorun Turk marslari kitabinda Ankara 1966 sadece musiqinin deyil sozlerin de muellifi Uzeyir bey gosterilirdi Hetta Ramazan Xelilov Uzeyir beyin oz dest xetti ile yazilan milli marsin elyazmasini elde edibmis Orada U Hacibeyovun oz xetti ile rus dilinde musiqi ve sozleri Uzeyir Hacibeyov deye yazildigi iddia edilib Lakin bu elyazma resmilesdirilmeyib ortaya da cixmayib Tarixci Mohsun Eliyev 1990 ci ilde Edebiyyat ve incesenet qezetinin 20 aprel nomresinde yazdigi meqalede vurgulayir ki Azerbaycan marsi nin sozleri Cemo Cebrayilbeylinindir 1999 cu ilin fevralinda Respublika qezetinde himnin seir metninin 1919 cu ilde Bakida nesr edilen Milli negmeler adli seirler mecmuesinde Veten marsi basligi ve Cemo beg imzasi ile cap edilmesi haqda yazi cixandan sonra Dovlet himninin sozlerinin muellifliyi etrafinda muzakireler baslanib AMEA Edebiyyat Institutunun Elmi Surasinin telebi ile yaradilan xususi komissiya 2000 ci il 1 fevral tarixinde akademik Bekir Nebiyevin sedrliyi ile kecirilen iclasda himnin metninin Ehmed Cavada mexsus olmamasi barede birmenali sekilde qerar verdi Sabiq millet vekili olan xalq sairi Vaqif Semedoglu bu muzakireleri yersiz hesab ederek himnin sozlerini ve musiqisini deyisdirmeyin duzgun olmadigini bildirib Semedoglu muzakireler geden zaman Ehmed Cavadin himnimizin metn muellifi olaraq qebul edilmesinin esaslandirilmis sekilde oldugunu bildirmisdi Indi her kes bir soz danisir Biri deyir sozleri Camo bey yazib basqa birisi deyir Ehmed Cavad yazib Hetta metni Uzeyir beyin ozunun de yazdigini deyenler var Men de fikrimi bildirim 1968 ci ilde maestro Niyazi Turkiyeden Azerbaycan adli jurnal getirmisdi Mene zeng vurub bu barede danisdi ve gorusduk o hemin dergini mene verdi Bu jurnal butovlukde Mustafa Kamal Ataturkun vefatinin ildonumune hesr olunmusdu O merasimde cixis edenler sirasinda Mustafa Vekilov da var idi O Azerbaycan mars indan da danismisdi ve jurnalin evvelinde indiki himnimizin sozleri ve notu cap olunmusdu Onun bestekari kimi Uzeyir Hacibeyovun metn muellifi kimi ise Ehmed Cavadin adi qeyd olunub Men o vaxt hem o metni kocurdum hem de notu Sonra jurnali Niyazinin ozune qaytardim Uzun muddet sonra notu Aydin Ezimova verdim o musiqinin ustunde isledi 2011 ci ilde Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasi N Gencevi adina Edebiyyat Institutunun bas elmi iscisi filologiya elmler namizedi Asif Rustemli himnimizin sozlerinin Ehmed Cavada aid olmadigini iddia edib A Rustemlinin sozlerine gore E Cavadin muellif kimi qebul edilmesi hec bir faktla esaslandirilmayib Ustelik o bildirib ki E Cavadin o dovrde nesr olunan hec bir kitabinda himnin metni olmayib Ehmed Cavadin nevesi edebiyyatsunas Suleyman Axundzade 2016 ci ilde deyib ki babasi E Cavad himnin sozlerinin altinda bir defe Camo sozunu yazib Bunun aciqlamasi ise beledir Cavad Axdundzade Memmedeli oglu Azerbaycan Respublikasinin Emekdar muellimi turkoloq Nazim Nesreddinov qeyd edir ki Camo bey Hacinski umumiyyetle seir yazmayib Cemo Cebrayilbeyli ise seirlerini CAMO yox mehz Cemo texellusu ile yazirdi deye muellif Ehmed Cavad deyil mehz C Cebrayilbeylidir Cemo Cebrayilbeylinin nevesi Azer Mustafayev 2018 ci ilde himnin sozlerinin muellifinin Ehmed Cavad yox onun babasinin C Cebrayilbeyli ve hemcinin seirin orijinalinin sonundaki Camo bey imzasinin da Camo bey Hacinskiye yox C Cemrayilbeyliye aid oldugunu bildirib C Hacinskinin nevesi tarix elmleri doktoru dosent Emin Hacinski bu iddialari tesdiq edib 2018 ci ilde Vehdet Partiyasinin sedri deputat Tahir Kerimli Milli Meclisin plenar iclasinda himn movzusunu yeniden gundeme getirib O deyib ki coxunun toxunulmaz hesab etdiyi himnin sozleri ilk variandaki kimi deyil defelerle deyisiklik edilib Hemcinin millet vekili sual verib ki eger himn muqeddes idise onda niye deyisibler Bizim himnimiz gerbimiz bayragimiz ilk variant deyil Eger biz deyirikse ki ilk variantdaki kimi saxlayaq bunlar ilk variant deyil Yeni sozlerinde de sekilcilerinde de deyisiklik var Muqeddes idise onda niye deyisibler 2019 cu ilde ASDP sedri deputat Araz Elizade ITV de yayimlanan 3D verilisinde Azerbaycanin Himninin sozlerini Ehmed Cavadin deyil Cemo Cebrayilbeylinin yazdigini bildirib Bunun ardinca Xalq sairi VHP sedri Sabir Rustemxanli himnin sozlerinin E Cavada aid oldugunu ve bunun tesdiqlendiyini deyib Felsefe elmleri doktoru Nizami adina Edebiyyat Institutunun elmi iscisi Safura Quliyeva bildirib ki bu deyilenler sadece bir ehtimaldir Bu barede 90 ci illerde Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasinin filoloqu Aybeniz Eliyeva bu meseleni qaldirdi ve bir cox soz sohbetler oldu En sonda ise mesele Ulu onder Heyder Eliyeve kimi getdi cixdi Ulu onder Heyder Eliyev bele bir soz dedi ki Camo Cebrayilli ele de taninmis sexsiyyet deyil sairlikle de mesgul olmayib pedaqoq olub Amma Ehmed Cavad cumhuriyyetin en boyuk sairlerinden olub Eyni zamanda bir nece himni de olub Ele ona gore de qebul edildi ki Ehmed Cavadin adina qalsin Poct markasi uzerinde2011 ci ilde buraxilmis poct markasi 2011 ci ilin oktyabr ayinin 11 de Baki seherinde Azerbaycan Respublikasi Rabite ve Informasiya Texnologiyalari Nazirliyinin Azermarka sirketi terefinden Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Musteqilliyinin berpasinin 20 ci ildonumune hesr olunmus yeni poct markalari teqdim edilmisdir Qiymeti 1 manat tiraji ise 5000 eded olan hemin markalardan biri Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Himnine hesr olunmusdur Tenqidler2018 ci ilde Vehdet Partiyasinin sedri deputat Tahir Kerimli Milli Meclisin plenar iclasinda himn movzusunu yeniden gundeme getirib O deyib ki himnde iki yerde neqarat var onlari deyismekle 1 deqiqe uda bilerik Men ahengi ile maraqlaniram demirem ki sozleri deyisdirilsin Bizim himnimiz dunyanin en uzun himnlerinden biridir 4 deqiqe cekir Basqa himnler 2 5 deqiqeden cox olmur Defelerle xaricde daxilde hamidan esidirsen ki bu himn cox uzundur Yeni bunu qisaltmaq imkanlari var Sozlerini ixtisar etmeden iki yerdeki neqareti goturmekle elemek olar Qeyd edilir ki Azerbaycan himni 4 deqiqe deyil 2 deqiqe 13 saniyedir QeydlerUsed in by the Azeri minority and formerly used between 1958 1991 in Soviet Azerbaijan Istinadlar Dovlet himni qalmaqali ve Tahir Kerimlinin sovet nostaljisine cavab Read more https sputnik az life 20181102 417725049 himn deyiskilik deputat azerbaycan html Sputnik az 2020 08 15 tarixinde Istifade tarixi 4 noyabr 2018 Plagiat TV Uzeyir Hacibeyov Dmitri Kantemiroglu TikTok 2024 06 02 tarixinde Istifade tarixi 2024 06 02 Nigar Ixtiyarqizi Heyder Eliyev himn sohbetine bu cur noqte qoymusdu Axar Az az 2018 11 06 2024 06 02 tarixinde Istifade tarixi 2024 06 02 S K Memmedova Medeniyyetsinasliq ders vesaiti Baki Kooperasiya nesriyyati 2001 202 seh PDF 2022 03 25 tarixinde PDF Istifade tarixi 2011 03 25 142 Azerbaycan Respublikasinin Dovlet himni haqqinda www e qanun az 2015 09 23 tarixinde Istifade tarixi 2017 11 25 http www azdesign ws c AzDesign kivdf gov az 2017 12 01 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 11 25 ATRIBUTY AZERBAJDZhANA maxmuland nethouse ru 2020 07 23 tarixinde Istifade tarixi 2020 05 17 Memmedli Nermin Himn qalmaqali modern az az 2024 06 02 tarixinde Istifade tarixi 2024 06 02 Memmedov Eli Professor Himnin sozlerini deyismek zeruridir Oxu az az 2024 06 01 tarixinde Istifade tarixi 2024 06 01 Nigar Ixtiyarqizi Heyder Eliyev himn sohbetine bu cur noqte qoymusdu Axar Az az 2018 11 06 2024 06 02 tarixinde Istifade tarixi 2024 06 02 Vikipediyada himnimizle bagli tehrif olundu VIDEO unikal az 2024 06 01 tarixinde Istifade tarixi 2024 06 01 Nesreddinov Nazim Nazim Nesreddinov Azerbaycan Respublikasi Dovlet Himninin metninin muellifi Cemo bey kimdir sualinin cavabi Kirim in Sesi Gazetesi turk 2021 05 31 Istifade tarixi 2024 06 01 Memmedov Eli Camo beyin nevesi Himnin sozleri menim babamindir FAKTLAR Oxu az az 2024 06 01 tarixinde Istifade tarixi 2024 06 01 Huseynova Ilahe Himnin sozlerini kim yazib Ehmed Cavad ya Camo Cebrayilli EKSPERT REYI www yeniavaz com ingilis 2024 06 01 tarixinde Istifade tarixi 2024 06 01 11 10 2011 Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Musteqilliyinin berpasinin 20 ci ildonumune hesr olunmus marka azermarka az 2016 03 04 at the Wayback Machine az Nigar Ixtiyarqizi Heyder Eliyev himn sohbetine bu cur noqte qoymusdu Axar Az az 2018 11 06 2024 06 02 tarixinde Istifade tarixi 2024 06 02 MenbeIlham Abbas Himnimizin muellifi Baki Elm ve tehsil 2015 100 seh ISBN 978 9952 8142 9 2 Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Ensiklopediyasi I cild Baki Lider 2004 seh 310 ISBN 9952 417 14 2 Hemcinin baxDiger layihelerdeVikimenbede elaqeli metnlerVikianbarda elaqeli media fayllar MarsXarici kecidlerAzerbaycan Respublikasi Dovlet Himninin musiqisinin ve metninin tesdiq edilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasinin Konstitusiya Qanunu 1 Dovlet himnimizin sozlerinin muellifi Ehmed Cavaddirmi www strategiya az Istifade tarixi 2024 06 02