Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Azərbaycanda iudaizm — Azərbaycanda islam və xristianlıqla yanaşı bir neçə əsas dinlərdən biridir. Uzun illərdir ki, Azərbaycan əhalisi tərəfindən etiqad olunur.
Tarixi
Müasir Azərbaycan ərazisində iudaizmin tarixi təxminən VII əsrə gedib çıxır. İudaizm haqqında ilk qeydlər 1990-cı ildə R. Göyuşovun rəhbərliyi ilə arxeoloqlar tərəfindən Bakı şəhəri ərazisində aparılan qazıntılar zamanı aşkar edilmişdir. Qazıntılar zamanı b.e. VII əsrə aid yəhudi məhəlləsinin və Şabran sinaqoqunun qalıqları aşkar edilmişdir.
Yəhudi icmaları
Azərbaycanda üç yəhudi icması var: dağ yəhudiləri, aşkenazi yəhudiləri və gürcü yəhudilər. Ümumilikdə yəhudilərin sayı 16 min nəfərdir: 11 min-i dağ yəhudisidir, onlardan 6 minə yaxını Bakıda, 4,000-i Quba və Qırmızı Qəsəbədə, minə yaxını isə başqa şəhərlərdə yaşayır; 4,3 min aşkenazi yəhudisi var ki, onların əksəriyyəti Bakıda və Sumqayıtda yaşayır; Azərbaycanda 700-ə yaxın gürcü yəhudi yaşayır.
Ən qədimi dağ yəhudilərinin icmasıdır ki, burada əksər tarixçilərin fikrinə görə, V əsrdən əvvəl yaranmışdır. İndiki dövrdə Azərbaycanın bütün yəhudi diasporu arasında dağ yəhudiləri çoxluq təşkil edir. Danışdıqları dil tat dialektidir, tərkibində çoxlu türk, fars və rus sözləri və var.
Aşkenazi yəhudiləri ilə müqayisədə dağ yəhudiləri inanc məsələlərində daha ortodoksdurlar, lakin onların dini bəzi dağ bütpərəstlik adətlərini və yerli folkloru özündə cəmləşdirərək müəyyən dəyişikliklərə məruz qalmışdır.
Bakı Dövlət Universitetində ivrit dili tədris olunur. 2001-ci ilin aprelində Azərbaycan Elmlər Akademiyası ilə Rusiya Yəhudi Mədəniyyətinin Qorunması və İnkişafı Fondu dünyanın bir çox ölkələrindən alimlərin iştirak etdiyi "Qafqaz dağ yəhudiləri" adlı Beynəlxalq elmi-praktik konfrans keçirmişdir.
İstinadlar
- Азербайджан 2017-11-16 at the Wayback Machine — статья из Электронной еврейской энциклопедии
- Горские евреи 2023-05-30 at the Wayback Machine : [арх. 15 июня 2022] // Большая российская энциклопедия [Электронный ресурс]. — 2015.
- "Религии в современном Азербайджане". 2010-10-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2009-11-04.
- "Еврейская община Азербайджана". 2010-03-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2009-11-11.
- ."Еврейская община Азербайджана". 2010-03-17 tarixində .
Xarici keçidlər
- Иудаизм в Азербайджане. Материалы Президентской библиотеки Управления делами президента Азербайджанской Республики
- Аветисян Р. Г. "Еврейская община Азербайджана: история развития и её место во внешнеполитической деятельности Государства Израиль" (PDF). 2009-06-17 tarixində (PDF).. «Нижегородский журнал международных исследований», 2008
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Azerbaycanda iudaizm Azerbaycanda islam ve xristianliqla yanasi bir nece esas dinlerden biridir Uzun illerdir ki Azerbaycan ehalisi terefinden etiqad olunur Qirmizi Qesebede Alti gunbez sinaqoquTarixiMuasir Azerbaycan erazisinde iudaizmin tarixi texminen VII esre gedib cixir Iudaizm haqqinda ilk qeydler 1990 ci ilde R Goyusovun rehberliyi ile arxeoloqlar terefinden Baki seheri erazisinde aparilan qazintilar zamani askar edilmisdir Qazintilar zamani b e VII esre aid yehudi mehellesinin ve Sabran sinaqoqunun qaliqlari askar edilmisdir Yehudi icmalariBakida Dag yehudilerinin sinaqoqu Azerbaycanda uc yehudi icmasi var dag yehudileri askenazi yehudileri ve gurcu yehudiler Umumilikde yehudilerin sayi 16 min neferdir 11 min i dag yehudisidir onlardan 6 mine yaxini Bakida 4 000 i Quba ve Qirmizi Qesebede mine yaxini ise basqa seherlerde yasayir 4 3 min askenazi yehudisi var ki onlarin ekseriyyeti Bakida ve Sumqayitda yasayir Azerbaycanda 700 e yaxin gurcu yehudi yasayir En qedimi dag yehudilerinin icmasidir ki burada ekser tarixcilerin fikrine gore V esrden evvel yaranmisdir Indiki dovrde Azerbaycanin butun yehudi diasporu arasinda dag yehudileri coxluq teskil edir Danisdiqlari dil tat dialektidir terkibinde coxlu turk fars ve rus sozleri ve var Askenazi yehudileri ile muqayisede dag yehudileri inanc meselelerinde daha ortodoksdurlar lakin onlarin dini bezi dag butperestlik adetlerini ve yerli folkloru ozunde cemlesdirerek mueyyen deyisikliklere meruz qalmisdir Baki Dovlet Universitetinde ivrit dili tedris olunur 2001 ci ilin aprelinde Azerbaycan Elmler Akademiyasi ile Rusiya Yehudi Medeniyyetinin Qorunmasi ve Inkisafi Fondu dunyanin bir cox olkelerinden alimlerin istirak etdiyi Qafqaz dag yehudileri adli Beynelxalq elmi praktik konfrans kecirmisdir IstinadlarAzerbajdzhan 2017 11 16 at the Wayback Machine statya iz Elektronnoj evrejskoj enciklopedii Gorskie evrei 2023 05 30 at the Wayback Machine arh 15 iyunya 2022 Bolshaya rossijskaya enciklopediya Elektronnyj resurs 2015 Religii v sovremennom Azerbajdzhane 2010 10 27 tarixinde Istifade tarixi 2009 11 04 Evrejskaya obshina Azerbajdzhana 2010 03 17 tarixinde Istifade tarixi 2009 11 11 Evrejskaya obshina Azerbajdzhana 2010 03 17 tarixinde Xarici kecidlerIudaizm v Azerbajdzhane Materialy Prezidentskoj biblioteki Upravleniya delami prezidenta Azerbajdzhanskoj Respubliki Avetisyan R G Evrejskaya obshina Azerbajdzhana istoriya razvitiya i eyo mesto vo vneshnepoliticheskoj deyatelnosti Gosudarstva Izrail PDF 2009 06 17 tarixinde PDF Nizhegorodskij zhurnal mezhdunarodnyh issledovanij 2008