Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Aysedora Dunkan (ing. Isadora Duncan, doğum adı ing. Dora Angela Duncan Dora Angela Dunkan, 26 may 1877 və ya 27 may 1878, San-Fransisko, Kaliforniya – 14 sentyabr 1927[…], Nitsa, Üçüncü Fransa Respublikası) — Qərbdə və Rusiyada Aysedora Dunkan adı ilə tanınmış amerikalı balerina, müasir rəqs sənətinin banislərindən biri. Rusiya şairi Sergey Yeseninin həyat yoldaşı olmuş, 1921–1924-cü illərdə Moskvada yaşamışdır.Veneradakı Duncan krateri onun şərəfinə adlandırılmışdır.
| Aysedora Dunkan | |
|---|---|
| ing. Isadora Duncan | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Doğum adı | Angela isadora duncan |
| Doğum tarixi | 26 may 1877 və ya 27 may 1878 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 14 sentyabr 1927[…] |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri | |
| Vətəndaşlığı | |
| Həyat yoldaşı |
|
| Partnyorları | |
| Musiqiçi məlumatları | |
| Fəaliyyəti | rəqqasə, xoreoqraf, avtobioqraf[d], ssenarist, balerina, yazıçı |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Aysedora Dunkan rəqslərində istifadə edirdi, ayaqyalın oynayırdı.
Həyatı
Erkən illər
Aysedora Dunkan 27 may 1877-ci ildə San-Fransiskoda bankir, dağ-mədən mühəndisi, sənət bilicisi Cozef Çarlz Dunkan (1819–1898) və Mariya Aysadora Qrey (1849–1922) ailəsində anadan olumuşdur. Ailənin ən kiçik uşağı idi. Onun böyük qardaşları — Raymond, Avgustine (Augustin), həmçinin bacısı — Elizabet də rəqslə məşqul olurdular. Aysedora Dunkan anadan olandan qısa müddət sonra atası bank fırıldaqlığı nəticəsində müflis oldu və valideynləri boşandı. Ailə həddindən artıq yoxsulluğa düşdü. Anası dörd uşağı ilə yaxınlıqdakı Oklendə köçməli oldu, burada dərzi kimi çalışmağa və fortepiano dərsləri verməyə başladı. Aysedora böyük qardaşları və bacısı ilə birlikdə yerli uşaqlara rəqs öyrədərək anasına çörəkpulu qazanmağa kömək edirdi. Yaşı gizlədilərək Aysedora 5 yaşında məktəbə göndərilmişdi. 10 yaşında Duncan faydasız hesab etdiyi məktəbi tərk etdi və musiqi və rəqslə ciddi məşğul olaraq, öz təhsilini davam etdirdi. 1902-ci ilə qədər o ifa tərzinin formalaşmasına təsir edən Loi Fuller ilə birlikdə çıxış etdi.
Karyera
18 yaşında Duncan Çikaqoya köçdü və burada gecə klublarında yunan xitonunda ayaqyalın rəqs nömrələri ifa etməyə başladı. 1901-ci ildə Parisdə L. Fullerin qrupuna qoşuldu. 1902-ci ilin aprelində Duncanın Budapeştdəki çıxışından sonra o, ilk böyük ictimai uğurunu qazandı
1903-cü ildə Duncan və ailəsi Yunanıstana bədii ziyarətə getdilər. Burada Duncan rəqs dərsləri üçün Kopanos təpəsində bir məbədin tikintisinə təşəbbüs göstərdi (indiki Isadora və Raymond Duncan Rəqs Tədqiqatı Mərkəzi). Duncanın məbəddəki çıxışlarını özünün seçdiyi on oğlan müğənnidən ibarət xor müşayiət edirdi, 1904-cü ildən onlarla birlikdə Vyana, Münhen və Berlində konsertlər veririrdi. 1904-cü ildə Qrunevaldda (Berlin yaxınlığında) qızlar üçün rəqs məktəbinə rəhbərlik etmişdir.
1904-cü ilin sonu — 1905-ci ilin əvvəllərində Sankt-Peterburqda və Moskvada bir neçə konsert vermişdi. 1909-cu ildə Fransada rəqs məktəbi açdı. 1913-cü ilin yanvarında Dunkan yenidən Rusiyaya qastrol səfərinə çıxdı. Burada o, öz sərbəst və ya plastik rəqs studiyalarını quran bir çox pərəstişkarları və davamçıları tapmışdı. 1914-cü ildə Sankt-Peterburqda "Dunkanizm"ə olan həvəs dalğasında 1930-cu illərin əvvəllərinə qədər mövcud olmuş "Geptahor" musiqi-plastik hərəkatının studiyası təşkil olundu.
1921-ci ildə RSFSR Xalq Maarif Komissarı Lunaçarski maliyyə dəstəyi vəd edərək Dunkanı Moskvada rəqs məktəbi açmağı təklif etdi. Dunkan yeni bolşevik ölkəsində qərəzdən uzaq, köhnə hər şeyi inkar edən həyat və iş üçün parlaq planlar qururdu: "Gəmi şimala doğru yola düşərkən mən geriyə boylanaraq ayrıldığım burjua Avropasının köhnə institut və adətlərinə nifrət hissi ilə baxdım. Bundan sonra mən yalnız yoldaşlar arasında yoldaş olaraq, bəşəriyyətin bu nəsli üçün geniş bir iş planı hazırlayacağam. Məktəbimi həyata keçirilməsinə maneələr yaradan köhnə dünyanın bərabərsizliyinə, ədalətsizliyinə, heyvani kobudluğuna əlvida!" Hökumətin dəstəyinə baxmayaraq, Duncan inqilabdan sonrakı Rusiyada aclıq və istilik çatışmazlığı kimi ciddi məişət problemləri ilə üzləşdi. Məktəb üçün pulun böyük hissəsini tək başına toplamalı oldu. Rəqqasəyə özü o vaxt xaricdə olan və A. Dunkanın keçmiş mənzilində məskunlaşan balerina Aleksandra Balaşovanın rekvizisiya edilmiş mənzilində qalmaq təklif olunmuşdur.
Sergey Yesenin ilə münasibətləri
1921-ci ilin oktyabrında Dunkan şair Sergey Yeseninlə tanış oldu. 18 il yaş fərqinə baxmayaraq, 2 may 1922-ci ildə nikahlarını rəsmiləşdirdilər və Dunkan Sovet vətəndaşlığını qəbul etdi. Ancaq Yesenin ingilis dilini bilmirdi, o isə rusca çətinliklə başa düşürdü. Nikahdan sonra Yesenin Avropa və ABŞ-da qastrol səfərlərində İsadoranı müşayiət edirdi.
Adətən, müəlliflər bu birliyi təsvir edərkən onun eşq-qalmaqallı tərəfini qeyd edirlər, lakin bu iki sənətkarı, şübhəsiz ki, yaradıcılıq əlaqələri birləşdirirdi.
Buna baxmayaraq, Yesenin 1923-cü ilin avqustunda Moskvaya getdi, Dunkan isə 1924-cü ildə Rusiyanı həmişəlik tərk etdi. Onların evliliyi iki ildən də az mövcud olaraq dağıldı.
Həmçinin bax
İstinadlar
- ДУНКАН // Большая российская энциклопедия (rus.). Москва: Большая российская энциклопедия, 2004.
- Stokes S. Isadora Duncan // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Lundy D. R. Angela Isadora Duncan // The Peerage (ing.).
- Archivio Storico Ricordi. 1808.
- Beauvis C., Langlade V. d. Le columbarium du Père-Lachaise. 1992. S. 61.
- Bauer P. Deux siècles d'histoire au Père Lachaise (fr.). Versailles: 2006. P. 301.
- Craine, Debra; Mackrell, Judith. The Oxford Dictionary of Dance (First). Oxford [England]: Oxford University Press. 2000. 152. ISBN . OCLC 45663394.
- Суриц, Тейдер, 2007.
- Deborah Jowitt. Time and the Dancing Image. University of California Press. 1989. 75. ISBN . 2020-08-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-11-25.
- Сироткина Ирина. [oteatre.info Айседора Дункан и сто десять лет свободного танца] (#bad_url). . 20(rus). 2015. 38—48. 2016-01-19 tarixində .
- Сироткина И. Свободное движение и пластический танец в России. — М.: Новое литературное обозрение, 2011. — 319 с.
- Аристов В., Сироткина И. Танцеслово: анализ истории творческих взаимоотношений Есенина и Дункан 2012-08-11 at the Wayback Machine // Культурно-историческая психология. — 2011. — № 3.
Xarici keçidlər
- Jun Morita website (ing.)
- Duncan Tanz-International (ing.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Aysedora Dunkan ing Isadora Duncan dogum adi ing Dora Angela Duncan Dora Angela Dunkan 26 may 1877 ve ya 27 may 1878 San Fransisko Kaliforniya 14 sentyabr 1927 Nitsa Ucuncu Fransa Respublikasi Qerbde ve Rusiyada Aysedora Dunkan adi ile taninmis amerikali balerina muasir reqs senetinin banislerinden biri Rusiya sairi Sergey Yeseninin heyat yoldasi olmus 1921 1924 cu illerde Moskvada yasamisdir Veneradaki Duncan krateri onun serefine adlandirilmisdir Aysedora Dunkaning Isadora DuncanUmumi melumatlarDogum adi Angela isadora duncanDogum tarixi 26 may 1877 1877 05 26 ve ya 27 may 1878 1878 05 27 Dogum yeri San Fransisko KaliforniyaVefat tarixi 14 sentyabr 1927 1927 09 14 Vefat yeri Nitsa Ucuncu Fransa RespublikasiDefn yeri Per Lasez qebiristanligiVetendasligi ABS SSRIHeyat yoldasi Sergey Yesenin 1922 1923 Partnyorlari Andre KapleMusiqici melumatlariFealiyyeti reqqase xoreoqraf avtobioqraf d ssenarist balerina yazici Vikianbarda elaqeli mediafayllar Aysedora Dunkan reqslerinde istifade edirdi ayaqyalin oynayirdi HeyatiErken iller Aysedora Dunkan 27 may 1877 ci ilde San Fransiskoda bankir dag meden muhendisi senet bilicisi Cozef Carlz Dunkan 1819 1898 ve Mariya Aysadora Qrey 1849 1922 ailesinde anadan olumusdur Ailenin en kicik usagi idi Onun boyuk qardaslari Raymond Avgustine Augustin hemcinin bacisi Elizabet de reqsle mesqul olurdular Aysedora Dunkan anadan olandan qisa muddet sonra atasi bank firildaqligi neticesinde muflis oldu ve valideynleri bosandi Aile heddinden artiq yoxsulluga dusdu Anasi dord usagi ile yaxinliqdaki Oklende kocmeli oldu burada derzi kimi calismaga ve fortepiano dersleri vermeye basladi Aysedora boyuk qardaslari ve bacisi ile birlikde yerli usaqlara reqs oyrederek anasina corekpulu qazanmaga komek edirdi Yasi gizledilerek Aysedora 5 yasinda mektebe gonderilmisdi 10 yasinda Duncan faydasiz hesab etdiyi mektebi terk etdi ve musiqi ve reqsle ciddi mesgul olaraq oz tehsilini davam etdirdi 1902 ci ile qeder o ifa terzinin formalasmasina tesir eden Loi Fuller ile birlikde cixis etdi Karyera Aysedora Dunkan ve Sergey Yesenin 18 yasinda Duncan Cikaqoya kocdu ve burada gece klublarinda yunan xitonunda ayaqyalin reqs nomreleri ifa etmeye basladi 1901 ci ilde Parisde L Fullerin qrupuna qosuldu 1902 ci ilin aprelinde Duncanin Budapestdeki cixisindan sonra o ilk boyuk ictimai ugurunu qazandi 1903 cu ilde Duncan ve ailesi Yunanistana bedii ziyarete getdiler Burada Duncan reqs dersleri ucun Kopanos tepesinde bir mebedin tikintisine tesebbus gosterdi indiki Isadora ve Raymond Duncan Reqs Tedqiqati Merkezi Duncanin mebeddeki cixislarini ozunun secdiyi on oglan mugenniden ibaret xor musayiet edirdi 1904 cu ilden onlarla birlikde Vyana Munhen ve Berlinde konsertler veririrdi 1904 cu ilde Qrunevaldda Berlin yaxinliginda qizlar ucun reqs mektebine rehberlik etmisdir 1904 cu ilin sonu 1905 ci ilin evvellerinde Sankt Peterburqda ve Moskvada bir nece konsert vermisdi 1909 cu ilde Fransada reqs mektebi acdi 1913 cu ilin yanvarinda Dunkan yeniden Rusiyaya qastrol seferine cixdi Burada o oz serbest ve ya plastik reqs studiyalarini quran bir cox perestiskarlari ve davamcilari tapmisdi 1914 cu ilde Sankt Peterburqda Dunkanizm e olan heves dalgasinda 1930 cu illerin evvellerine qeder movcud olmus Geptahor musiqi plastik herekatinin studiyasi teskil olundu 1921 ci ilde RSFSR Xalq Maarif Komissari Lunacarski maliyye desteyi ved ederek Dunkani Moskvada reqs mektebi acmagi teklif etdi Dunkan yeni bolsevik olkesinde qerezden uzaq kohne her seyi inkar eden heyat ve is ucun parlaq planlar qururdu Gemi simala dogru yola duserken men geriye boylanaraq ayrildigim burjua Avropasinin kohne institut ve adetlerine nifret hissi ile baxdim Bundan sonra men yalniz yoldaslar arasinda yoldas olaraq beseriyyetin bu nesli ucun genis bir is plani hazirlayacagam Mektebimi heyata kecirilmesine maneeler yaradan kohne dunyanin berabersizliyine edaletsizliyine heyvani kobudluguna elvida Hokumetin desteyine baxmayaraq Duncan inqilabdan sonraki Rusiyada acliq ve istilik catismazligi kimi ciddi meiset problemleri ile uzlesdi Mekteb ucun pulun boyuk hissesini tek basina toplamali oldu Reqqaseye ozu o vaxt xaricde olan ve A Dunkanin kecmis menzilinde meskunlasan balerina Aleksandra Balasovanin rekvizisiya edilmis menzilinde qalmaq teklif olunmusdur Sergey Yesenin ile munasibetleri 1921 ci ilin oktyabrinda Dunkan sair Sergey Yeseninle tanis oldu 18 il yas ferqine baxmayaraq 2 may 1922 ci ilde nikahlarini resmilesdirdiler ve Dunkan Sovet vetendasligini qebul etdi Ancaq Yesenin ingilis dilini bilmirdi o ise rusca cetinlikle basa dusurdu Nikahdan sonra Yesenin Avropa ve ABS da qastrol seferlerinde Isadorani musayiet edirdi Adeten muellifler bu birliyi tesvir ederken onun esq qalmaqalli terefini qeyd edirler lakin bu iki senetkari subhesiz ki yaradiciliq elaqeleri birlesdirirdi Buna baxmayaraq Yesenin 1923 cu ilin avqustunda Moskvaya getdi Dunkan ise 1924 cu ilde Rusiyani hemiselik terk etdi Onlarin evliliyi iki ilden de az movcud olaraq dagildi Hemcinin baxSergey YeseninIstinadlarDUNKAN Bolshaya rossijskaya enciklopediya rus Moskva Bolshaya rossijskaya enciklopediya 2004 Stokes S Isadora Duncan Encyclopaedia Britannica ing Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Lundy D R Angela Isadora Duncan The Peerage ing Archivio Storico Ricordi 1808 Beauvis C Langlade V d Le columbarium du Pere Lachaise 1992 S 61 ISBN 978 2 86514 022 0 Bauer P Deux siecles d histoire au Pere Lachaise fr Versailles 2006 P 301 ISBN 978 2 914611 48 0 Craine Debra Mackrell Judith The Oxford Dictionary of Dance First Oxford England Oxford University Press 2000 152 ISBN 9780198601067 OCLC 45663394 Suric Tejder 2007 Deborah Jowitt Time and the Dancing Image University of California Press 1989 75 ISBN 978 0 520 06627 4 2020 08 03 tarixinde Istifade tarixi 2019 11 25 Sirotkina Irina oteatre info Ajsedora Dunkan i sto desyat let svobodnogo tanca bad url 20 rus 2015 38 48 2016 01 19 tarixinde Sirotkina I Svobodnoe dvizhenie i plasticheskij tanec v Rossii M Novoe literaturnoe obozrenie 2011 319 s Aristov V Sirotkina I Tanceslovo analiz istorii tvorcheskih vzaimootnoshenij Esenina i Dunkan 2012 08 11 at the Wayback Machine Kulturno istoricheskaya psihologiya 2011 3 Xarici kecidlerVikianbarda Aysedora Dunkan ile elaqeli mediafayllar var Jun Morita website ing Duncan Tanz International ing