Ayaşlı Nişançı İsmayıl Paşa (ö. may 1690) — II Süleyman dövründə ümumilikdə 3 ay Osmanlı imperiyasının sədrəzəmi olmuş dövlət adamıdır.
Nişançı İsmayıl Paşa | |
---|---|
قناص إسمايل باشا | |
2 mart 1688 – 2 may 1688 | |
Əvvəlki | Abxaz Siyavuş Paşa |
Sonrakı | Təkirdağlı Bəkri Mustafa Paşa |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Ankara, Osmanlı imperiyası |
Vəfat tarixi | |
Vəfat yeri | |
Fəaliyyəti | siyasətçi |
Həyatı
1621-ci ildə Ankaranın Ayaş qəzasında dünyaya gəlmişdir. Nişançı vəzir olduğu üçün Nişançı ləqəbi ilə anılmışdır. Ailəsi və saraya necə alındığı barədə məlumat yoxdur.
Əndərunda təhsil aldıqdan sonra müxtəlif vəzifələrdə xidmət etdi. Çuxadar vəzifəsində ikən 25 may 1668-ci ildə Rumeli bəylərbəyi olan İsmayıl Paşa 15 mart 1678-ci ildə Nişançı Abdi Paşanın yerinə nişançı vəzir təyin edildi və illərlə bu vəzifədə qaldı. 1687-ci ilin oktyabrında bir həftəliyinə İstanbul naibi oldu. Bunun ardından Sultan Mehmedin taxtdan endirilişi və II Süleymanın cülusu hadisələrində iştirak etdi. 1687-ci ilin noyabrında beşinci vəzirliyə gətirildi.
2 mart 1688-ci ildə yeniçəri ağası Harputlu Süleyman ağanın üsyançılardan Əhməd Çavuşu öldürməsi ilə başlayan hadisələr əsnasında Abxaz Siyavuş Paşa sədarətdən alındı və yeni sədrəzəm təyin edilən Yozqatlı Mustafa Paşanın paytaxta gəlişinədək İsmayıl Paşa sədarət naibi seçildi. Ancaq üsyançıların tələbi ilə elə həmin gün sədrəzəm elan edilən İsmayıl Paşa üsyançı dəstələri zərərsizləşdirərək 4 aydır davam edən iğtişaşlara son qoydu. 61 gün davam edən sədrəzəmliyi əsnasında Rumeli və Anadoludakı üsyançıların aradan qaldırılması və maliyyə vəziyyətinin yaxşılaşdırılması ilə məşğul oldu. Avstriya cəbhəsində ard-arda gələn məğlubiyyət xəbərləri səbəbilə vaxtilə üsyançı olan Osman Paşanı sərdar təyin etməsi, İsmayıl Paşanın sədarətdən alınması ilə nəticələndi.
Ətrafındakıların təkidiylə sədrəzəm olmaq istəyən Osman Paşayla mübarizə apararkən, paytaxtda olan düşmənləri padşah lələsi Ərəbzadə Əbdülvəhab Əfəndi, Darüssəadə ağası Mustafa ağa və şeyxülislam Dabbaqzadə Mehmed Əfəndinin müdaxiləsi ilə haqsız yerə qan tökdüyü bəhanə edilərək sədarətdən alındı (2 may 1688).
İsmayıl Paşa vəzifədən alındıqdan sonra Anadolu hasarı yaxınlığındakı köşkündə bir neçə gün həbs edildi. 13 may 1688-ci ildə Rodos adasına sürgün edildi. Sürgündə ikən vaxtilə Abxaz Siyavuş Paşanın evindən əldə etdiyi mal-dövləti geri istəsələr də, bu məbləği ödəməmiş, bu səbəblə 1690-cı ilin mayında edam edilmişdir. Kəsilən başı İstanbula göndərildi, bədəni isə Rodosa dəfn edildi.
Mənbə
- Hammer, GOR, VI;
- Sicill-i Osmânî, I;
- Danişmend, Kronoloji2, III;
- Uzunçarşılı, Osmanlı Tarihi, III/1;
- Bekir Kütükoğlu, “Süleyman II.”, İA, XI;
- Münir Aktepe, “İsmāǾīl Paѕћa, Niѕћanғјi”, EI² (İng.), IV.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ayasli Nisanci Ismayil Pasa o may 1690 II Suleyman dovrunde umumilikde 3 ay Osmanli imperiyasinin sedrezemi olmus dovlet adamidir Nisanci Ismayil Pasaقناص إسمايل باشاOsmanli sedrezemi2 mart 1688 2 may 1688EvvelkiAbxaz Siyavus PasaSonrakiTekirdagli Bekri Mustafa PasaSexsi melumatlarDogum tarixi 1621Dogum yeri Ankara Osmanli imperiyasiVefat tarixi may 1690Vefat yeri Rodos Osmanli imperiyasiFealiyyeti siyasetciHeyati1621 ci ilde Ankaranin Ayas qezasinda dunyaya gelmisdir Nisanci vezir oldugu ucun Nisanci leqebi ile anilmisdir Ailesi ve saraya nece alindigi barede melumat yoxdur Enderunda tehsil aldiqdan sonra muxtelif vezifelerde xidmet etdi Cuxadar vezifesinde iken 25 may 1668 ci ilde Rumeli beylerbeyi olan Ismayil Pasa 15 mart 1678 ci ilde Nisanci Abdi Pasanin yerine nisanci vezir teyin edildi ve illerle bu vezifede qaldi 1687 ci ilin oktyabrinda bir hefteliyine Istanbul naibi oldu Bunun ardindan Sultan Mehmedin taxtdan endirilisi ve II Suleymanin culusu hadiselerinde istirak etdi 1687 ci ilin noyabrinda besinci vezirliye getirildi 2 mart 1688 ci ilde yeniceri agasi Harputlu Suleyman aganin usyancilardan Ehmed Cavusu oldurmesi ile baslayan hadiseler esnasinda Abxaz Siyavus Pasa sedaretden alindi ve yeni sedrezem teyin edilen Yozqatli Mustafa Pasanin paytaxta gelisinedek Ismayil Pasa sedaret naibi secildi Ancaq usyancilarin telebi ile ele hemin gun sedrezem elan edilen Ismayil Pasa usyanci desteleri zerersizlesdirerek 4 aydir davam eden igtisaslara son qoydu 61 gun davam eden sedrezemliyi esnasinda Rumeli ve Anadoludaki usyancilarin aradan qaldirilmasi ve maliyye veziyyetinin yaxsilasdirilmasi ile mesgul oldu Avstriya cebhesinde ard arda gelen meglubiyyet xeberleri sebebile vaxtile usyanci olan Osman Pasani serdar teyin etmesi Ismayil Pasanin sedaretden alinmasi ile neticelendi Etrafindakilarin tekidiyle sedrezem olmaq isteyen Osman Pasayla mubarize apararken paytaxtda olan dusmenleri padsah lelesi Erebzade Ebdulvehab Efendi Darusseade agasi Mustafa aga ve seyxulislam Dabbaqzade Mehmed Efendinin mudaxilesi ile haqsiz yere qan tokduyu behane edilerek sedaretden alindi 2 may 1688 Ismayil Pasa vezifeden alindiqdan sonra Anadolu hasari yaxinligindaki koskunde bir nece gun hebs edildi 13 may 1688 ci ilde Rodos adasina surgun edildi Surgunde iken vaxtile Abxaz Siyavus Pasanin evinden elde etdiyi mal dovleti geri isteseler de bu meblegi odememis bu sebeble 1690 ci ilin mayinda edam edilmisdir Kesilen basi Istanbula gonderildi bedeni ise Rodosa defn edildi MenbeHammer GOR VI Sicill i Osmani I Danismend Kronoloji2 III Uzuncarsili Osmanli Tarihi III 1 Bekir Kutukoglu Suleyman II IA XI Munir Aktepe IsmaǾil Paѕћa Niѕћangјi EI Ing IV