Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Axırıncı aşırım filmi rejissor Kamil Rüstəmbəyov tərəfindən 1971-ci ildə ekranlaşdırılmışdır. Film istehsal edilmişdir. Kinoromanda hadisələr Azərbaycanın dağ kəndlərinin birində sovet hakimiyyəti qurulduğu ilk illərdə baş verir. Filmdə əsas rolları Həsən Məmmədov, Adil İsgəndərov, Məlik Dadaşov,Hamlet Xanızadə, Həsənağa Turabov, Şəmsi Bədəlbəyli, Tamilla Rüstəmova, Şahmar Ələkbərov, Əbdül Mahmudov və Sadıq Hüseynov ifa edirlər. 1972-ci ildə Tbilisidə V Ümumittifaq kinofestivalında aktyor Adil İsgəndərova "ən yaxşı kişi obrazı"na görə II mükafat, aktyor Həsən Məmmədova "ən yaxşı kişi rolu"na görə mükafat verilmişdir.
| Axırıncı aşırım | |
|---|---|
| Axırıncı aşırım | |
| Janr | dram döyüş macəra |
| Rejissor | Kamil Rüstəmbəyov |
| Əsərin müəllifi | Fərman Kərimzadə |
| Ssenari müəllifi | Fərman Kərimzadə |
| Baş rollarda | Həsən Məmmədov Adil İsgəndərov Məlik Dadaşov Hamlet Xanızadə Həsənağa Turabov Şəmsi Bədəlbəyli Tamilla Rüstəmova Şahmar Ələkbərov Əbdül Mahmudov Sadıq Hüseynov |
| Operator | Rasim İsmayılov |
| Bəstəkar | Arif Məlikov |
| Rəssam | Nadir Zeynalov |
| İstehsalçı | |
| İlk baxış tarixi | 18 iyul 1971 |
| Filmin növü | tammetrajlı bədii film |
| Müddət | 73 dəq. |
| Ölkələr |  Azərbaycan SSR |
| Dil | azərbaycanca |
| İl | 1971 |
| Texniki məlumatlar | 9 hissə 2422 metr genişekranlı |
| Rəng | ağ-qara |
| IMDb | ID4263860 |
Məzmun
Kino əsərindəki dramatik hadisələr Azərbaycanın dağ kəndlərinin birində sovet hakimiyyəti qurulduğu ilk illərdə baş verir.
Kənddə Raykom katibinin (Şəmsi Bədəlbəyli) apardığı yığıncaqda kolxoz quruluşunun yaxşı-yaman cəhətlərinin müzakirəsi fərqli personajların baxış bucağının müxtəlifliyi, müddəaların tutarlılığı, mətnin dolğunluğu ilə həyata keçirməklə informasiya gerçəkliyini artırır. Əlindən alınan taxılın şəhərdəki aclara göndərilməsinə etiraz edən Kərbəlayı İsmayılın (Adil İsgəndərov) yeni kolxozun sədri İmanla (Şahmar Ələkbərov) qarşıdurması vizual hadisələrin bolluğu ilə yadda qalır. Qəmlonun gecə evinin pəncərəsindən güllə ilə nişan aldığı İmanın arvadı Növrəstənin (Tamilla Rüstəmova) gözəlliyinə vurulması və sağ qalan sədrin səhər yenidən Kərbəlayı İsmayılın həyətindəki taxılın ardınca gəlməsi tutarlı maneə kimi yadda qalır. Folklor elementləri ilə zəngin kənd toyundakı qanlı döyüş səhnəsində Qəmlonun xatırlayaraq axtardığı İmanın arvadının qaçaraq aradan çıxması karnaval estetikası yaradır.
Adamları ilə Qarabağlara çəkilən Kərbəlayı İsmayıla qarşı silahlı dəstənin deyil, Abbasqulu bəy Şadlinskinin başçılığı ilə Xəlil (Həsənağa Turabov) və Talıbovla (Hamlet Xanızadə) birgə üç nəfərlik silahsız heyətin danışığa göndərilməsi hadisələri psixoloji müstəviyə gətirir.
Abbasqulu bəygilin gəlişinə sərt reaksiya verən Qəmlonun müqabilində milli mentaliteti önə çəkən Kərbəlayi İsmayılın qonaqların üzünə çıxmadığını təmkinlə izahı əksliklərin ziddiyyətini yaratmaqla epizodu dolğunlaşdırır.
Abbasqulu bəyin gəlişindən sonra Kərbəlayi İsmayılı gözləyən məclisə çökən sakitlik psixoloji gərginliyi artırmaqla fabulanı zinətləndirir. Axır ki, Kərbəlayı İsmayılın əvəzinə üzə çıxan oğlu Vəlinin (Elxan Qasımov) gəlişindən sonra Abbasqulu bəyin əlini süfrəyə uzatması ilə başlanan söhbətdə kolxoz quruluşu haqqında müzakirəsi yeni mətn çalarları ilə davam etməsi təkrarçılıq yaratsa da, gözönü hadisəni uzada bilir. Qonaqlar getdikdən sonra guya Nikolayın top gülləsi ilə Kərbəla ziyarətgahından düşən üç kərpicin kafir toxunuşu səbəbindən yenidən yerinə hörülə bilməməsinə Fazil Salayevin oynadığı avam Rəşidin: «Qurban olum belə hökumətə ki, Kərbəlanın heyfini Nikolay köpək oğlundan yaman ala bildi» deməsi ilə yaranan gülüşü Kərbəlayı İsmayılın susdurması yaranan komizmi həmən durdurmaqla janr təyinatını qoruyur.
Həbs olunan İmandan azad olunmaq müqabilində kolxozun möhürünü, ştampını gətirib təhvil verməsini istəyən Kərbəlayının: «Şura hökumətinin topu var, topxanası var» cavabından hiddətlənməsi Qəmlonun bir şapalaqla yerə sərdiyi sədrin köməksizliyi gözönü ziddiyyəti artırır. Bolşeviklərə müqavimət göstərməkdən imtina edən ikinci dustağın – Bəylərin (Əbdül Mahmudov) də, döyülməsindən sonra Kərbəlayının: «Sabah mən kənddən çıxandan sonra ikisini də o söz» deyib əlini boğazına çəkməklə tutulanların ölümünə qərar verməsi xeyir-şər qarşıdurmasında kimin kim olduğunu təsdiqləyir.
Yolüstü qonaq olduğu Səməddən (Sadıq Hüseynov) Qəmlonun törətdiyi cinayətlərin təfərrüatlarını öyrənərək Kərbəlayını görmədən geri qayıtmayacağını bildirən Abbasqulu bəy əhalini qırğından yayındırmaq məqsədini bəyan edir. Gecə yarı Səmədin evində İmanın arvadını axtaran Qəmlonun gözlənilmədən rast gəldiyi Abbasqulu bəyin: «Gücünü arvadlara göstərirsən. Səni kişi bilirdim. Kişilərin heyfini arvadlardan çıxmazlar. Bu biqeyrətlikdir, binamusluqdur» tənələrindən sonra psixoloji qarşıdurmaya davam gətirməyib geriyə dönməsi şərin ifşasının təcəssümünə çevrilir. Səmədin evindən İmanın arvadını da özləri ilə götürüb qonşu kənddə Xəlilin qaynı Şirəligildə (Mirzəbala Məlikov) gizlətməyi qərarlaşdıran üçlüyün kənd sovetinin möhürü ilə İmanın partiya biletinin etibarlı yerdə gizlədilməsini tapşırması siyasi motivi qabardır. Qəbiristanlıqda Kərbəlayinin vəhşi düşmənçiliyinin qurbanı olan oğlu Yədullanın türbəsini ziyarət edərkən mərhumun meyitinin alınmasında Abbasqulu bəyin yardımının üzə çıxması, burada Qəmlodan gizlənən Xudayarın qardaşının (Tariyel Qasımov) Kərbəlayının Kolannıda, karvansarada olduğunu bildirməsi nümayəndə heyətini məqsədə yönəldir.
Qonaqların qarşısına çıxan Qəmlonun: «Kimi istəyirsiz» sualına: «Evin kişisini soruşarlar!» cavabını verən Abbasqulu ağaya Kərbəlayının adından: «O sizi görmək istəmir» deyilsə də, nəhayət ki, iki bəyin dialoqunda zadəganlıq elementləri önə keçir. Kərbəlayi ilə Abbasqulu bəyin söhbətini pusan Qəmlonun cavanlara çəmkirməsi, həyətdə at belində gözləyən Xəlillə, Talıbovu güllələmək istəməsi, darvazaları bağlatdırması gərginliyi artırır. Nahaq qan tökülməsini istəməyən Abbasqulu bəyin bərabərçiliyə çağırdığı Kərbəlayinin əlini qaldıraraq: «Beş barmağın beşi də bir ola bilməz!» deməsi dialektikaya söykənir. Abbasqulu bəyin: «Topxanan yox, cəbbəxanan yox!» xitabına təmkinlə: «Namusumuz, qeyrətimiz var!» cavabını verən Kərbəlayi milli mentalitetinə söykəndiyi xalqın mənəvi gücünü önə çəkir. Qadınların dul, uşaqların yetim qalacağına diqqət çəkən Abbasqulu bəy isə dövrün reallığının daşıyıcısına çevrilir. Üç gündən sonra qayıdacağını söyləyib gedən Abbasqulu bəyin arxasınca eyvana çıxıb, özünə əziyyət verib geriyə qayıtmamağı məsləhət görən Kərbəlayi qarşıdurmanı qızışdırır. Atlanaraq başçının dəstəsi ilə Abbasqulu bəygilin ardınca çapan Qəmlonun dəstəsi ilə qayalıqda baş verən atışma nəticəsində həlak olan Xəlilin doğulacaq uşağın adını qoymağı Abbasqulu bəydən xahiş etməsi gələcəyə inamı səciyyələndirir. Talıbovun ölümündən sonra yaralanıb can verən Abbasqulu bəyi güllələyən Qəmlonun, mərkəzin diktəsi ilə Kərbəlayının deyil, Xudayarın qardaşı tərəfindən məhv edilməsi finala tam uyuşmasa da, az qurban hesabına əhalinin qırğından xilası sosializmin bərqərar olması ilə bağlı təbliği ideyanı təsdiqləyir. Abbasqulu bəyi rəiyyətdən alıb layiqincə dəfn etmək istəyən Kərbəlayinin meydanda tək qalması milli ideyanın iflasını göstərir.
Film haqqında
- Film yazıçı Fərman Kərimzadənin "Qarlı aşırım" romanı əsasında ekranlaşdırılmışdır.
- Film real faktlar əsasında çəkilib. Abbasqulu bəy Şadlinski də, Kərbəlayı İsmayıl da, Qəmlo da real həyatda yaşamış insanlardır.
- Filmin adı Qarlı aşırım olmalı idi. Bədii Şurada müzakirə zamanı belə qərara gəlinir ki, sadəcə olaraq filmin adı dəyişdirilsin. Beləcə "Qarlı aşırım" "Axırıncı aşırım" oldu. Buna səbəb isə filmin çəkilməsi üçün az vaxtın ayrılması oldu. Filmin adı "Qarlı aşırım" olardısa, mütləq qışda çəkilməliydi, bu zaman qarla zəngin mənzərələr lazım gələcəkdi. Bu isə həddən artıq çox vaxt aparacaqdı. Bütün bunlar əlavə əzab-əziyyət idi, texnika baxımından çətinlik yaranacaqdı.
- Filmdəki kəndin dekorasiyası Qobustanda qurulmuşdu. Filmin çəkilişləri əsasən Qobustanda - "Böyük daş"da, "Kiçik daş"da, "Çınqıl daş"da çəkildi. Demək olar ki, filmin çəkilişləri əsasən Bakıda və Qobustanda aparılıb. Orada adı çəkilən "Qara qaya" adlı yer də Qobustandadır.
Filmin natura obyektlərinin əksəriyyəti Bakının Fatmayı kəndində çəkilib. Kəndin bəzi küçələrində əlavə dekorlar qurulmuş, fasad dəyişdirilmiş, hasar çəkilmiş, bəzi yerlərdə darvazalar qoyulmuşdu. Toy günü baş verən atışma səhnəsi kəndin aşağı hissəsindəki yolda lentə alınıb. Növrəstənin (aktrisa Tamilla Rüstəmova) Qəmlodan qaçdığı küçələr isə Fatmayıda hasar çəkilən küçənin bir hissəsində reallaşıb. Abbasqulu bəylə Şabanzadənin (aktyor Şəmsi Bədəlbəyli) dialoqu Bayıl qəsəbəsindən Suraxanıya tərəf uzanan ensiz dəmiryolu ərazisində, “Kukuşka” adlanan məkanda, Xəlilin (aktyor Həsənağa Turabov) və Talıbovun (aktyor Hamlet Xanızadə) dəstə topladığı kadrlar Buzovnada lentə alınıb. Talıbovla Şabanzadənin dialoqu kinostudiyanın pavilyonunda çəkilib. Səmədin evinin interyeri studiyanın pavilyonunda, qonaqları qarşıladığı natura çəkilişi isə Fatmayıda aparılıb. Abbasqulu bəyin öldürüldüyü kadr Qobustanda, aktyorların iri planlı təsvirləri kinostudiyanın həyətində ekranlaşdırılıb.
Kinostudiyada qurulan interyerlərdən İmanın, Xəlilin evinin dekorasiyaları və filmin başlanğıcında hadisələrin ümumi mənzərəsini anons edən iclas səhnəsi pavilyonda gerçəkləşib. Xudayarın qardaşının (aktyor Tariyel Qasımov) gizləndiyi məkan (türbənin interyeri) kinostudiyanın pavilyonunda, eksteryeri isə qəbiristanlıqla birlikdə Qobustanda çəkilib. Kərbəlayının evi kinostudiyanın həyətində qurulan iki dekorasiyada (Vəlinin qonaqları qarşıladığı və Kolanıdakı karvansara) lentə alınıb. Qonaqların və qolçomaqların gərgin münasibətlərini təsvir edən iri plan çəkilişləri ustad operator Rasim İsmayılov tərəfindən süfrənin ortasında qazılan dərinlikdən çəkilib.
- Filmin ilk orijinal versiyasında Qəmlonu Kərbəlayı İsmayıl öldürür. Kərbəlayı İsmayıl bunu ona görə edir ki, Qəmlo onun sözündən çıxır və Kərbəlayının dostu olan Abbasqulu bəy Şadlinskini öldürür. Yuxarı dairələrdə kinotənqidçilər tərəfindən sözügedən səhnə elə də yaxşı qarşılanmadı. Səbəb kimi isə rejissorun Kərbəlayı İsmayılı sonda qəhrəman obraz kimi göstərməsi oldu. Bundan sonra Kamil Rüstəmbəyov filmdə dəyişiklik etdi. Yeni versiyada Qəmlonu Kərbəlayı İsmayıl yox, Xudayarın qardaşı öldürdü. Məhz bu versiya ilə film ictimaiyyətə təqdim olundu. Edilən montaja baxmayaraq, Qəmlonun ölüm səhnəsindən sonra Kərbəlayı İsmayılın adamlarından birinin dilindən "Kərbəlayı Qəmlonu gəbərtdi" ifadəsini eşitmək olar. Rejissor tərəfindən kəsilməyən bu səhnə sübut edir ki, filmin ilkin versiyasında Qəmlonu Kərbəlayı İsmayıl öldürüb.
Festival və mükafatlar
1972-ci ildə Tbilisidə V Ümumittifaq kinofestivalında aktyor Adil İsgəndərova "ən yaxşı kişi obrazı"na görə II mükafat, aktyor Həsən Məmmədova "ən yaxşı kişi rolu"na görə mükafat verilmişdir.
Filmin üzərində işləyənlər
Rejissor: Kamil Rüstəmbəyov
Əsər müəllifi: Fərman Kərimzadə
Ssenarist: Fərman Kərimzadə
Operator: Rasim İsmayılov
Rəssam: Nadir Zeynalov
Bəstəkar: Arif Məlikov
Rollarda
Həsən Məmmədov — Abbasqulu bəy
Adil İsgəndərov — Kərbəlayi
Məlik Dadaşov — Qəmlo
Hamlet Xanızadə — Talıbov
Həsənağa Turabov — Xəlil
Şəmsi Bədəlbəyli — Şabanzadə
Tamilla Rüstəmova — Növrəstə
Şahmar Ələkbərov — İman
Əbdül Mahmudov — Bəylər
Sadıq Hüseynov — Səməd
Elxan Qasımov — Vəli
İstinadlar
- “Abbasqulu bəyin nazıyla çox oynuyuruq aa, Kərbəlayi”: “Məşhur filmlərdən məşhur sitatlar”: [Kamil Rüstəmbəyovun “Axırıncı aşırım” filmi haqqında] //Azadlıq.- 2015.- 21 iyul.- S.14.
- "2011-ci ilin yubilyar filmləri". Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi. Dövlət Film Fondu. Kino-Bülleten. IV buraxılış. Bakı: Apostroff, 2011.
- Aydın Kazımzadə. Azərbaycan kinosu — 1 (filmlərin izahlı kataloqu (1898-2002)). Bakı: 2003, səh.72.
- Aydın Dadaşov. ""Axırıncı aşırım" filmi — milli ideyanın iflası..." Elmin Nuri (az.). Modern.az/. 23 avqust 2013. 2019-04-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-08-24.
- "İmprovizələrlə dolu "Axırıncı aşırım"". 2022-03-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-08-24.
- ""Axırıncı aşırım"ın tarixi". 2018-04-10 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-02-26.
- "50 yaşlı "Axırıncı aşırım"". 2023-02-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-02-26.
- ""Axırıncı aşırım" filminin kəsdirilən hissələri - Kişilər aşırımda qaldılar". 2023-02-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-02-26.
- ""Axırıncı aşırım"da çəkilməyənlər - Kərbəlayi ilə Qəmlonun başına nələr gəldi?". 2023-02-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-02-26.
- "Axırıncı aşırım"dan "Fəryad"a qədər: Məlik Dadaşov xarakterlər ustasıydı: [Xalq artisti haqqında] //Şərq. — 2011.- 18 iyun.- s.11.
Mənbə
- Азербайджанской ССР кинематография. Кино: Энциклопедический словарь / Гл. ред. С. И. Юткевич; Редкол.: Ю. С. Афанасьев, В. Е. Баскаков, И. В. Вайсфельд и др. — Москва: Советская энциклопедия, 1987. — стр. 13.
- Кино: Энциклопедический словарь / Гл. ред. С. И. Юткевич; Редкол.: Ю. С. Афанасьев, В. Е. Баскаков, И. В. Вайсфельд и др. — Москва: Советская энциклопедия, 1987. — стр. 16.
- Xamis Muradov. Kinofabrikdən başlanan yol. Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C.Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim "Azərbaycanfilm". 1923-2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.- səh. 4.
- Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C.Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim "Azərbaycanfilm". 1923-2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.- səh. 143-144; 180; 212-213.
- Azərbaycan Milli Ensiklopediyası: Azərbaycan. Ramiz Məmmədov. Kino. Azərbaycan Milli Ensiklopediyası Elmi Mərkəzi, 2007.- səh. 816.
- Ramilə. Məlik Dadaşovun şilləsinin yeri hələ də qalır: ["Axırıncı aşırım" filmi haqqında] //Azad Azərbaycan.- 2011.- 14 avqust.- S. 7.
- [1]
Həmçinin bax
Azərbaycan filmlərinin siyahısı
1970-ci illər Azərbaycan filmlərinin siyahısı
Xarici keçidlər
- İmprovizələrlə dolu "Axırıncı aşırım": Qəmlonu niyə o öldürdü? — FOTO
- “Axırıncı aşırım”ın tarixi şəxsiyyətlərə xəyanəti… – FOTOLAR
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Axirinci asirim filmi rejissor Kamil Rustembeyov terefinden 1971 ci ilde ekranlasdirilmisdir Film Azerbaycanfilm kinostudiyasinda istehsal edilmisdir Kinoromanda hadiseler Azerbaycanin dag kendlerinin birinde sovet hakimiyyeti quruldugu ilk illerde bas verir Filmde esas rollari Hesen Memmedov Adil Isgenderov Melik Dadasov Hamlet Xanizade Hesenaga Turabov Semsi Bedelbeyli Tamilla Rustemova Sahmar Elekberov Ebdul Mahmudov ve Sadiq Huseynov ifa edirler 1972 ci ilde Tbiliside V Umumittifaq kinofestivalinda aktyor Adil Isgenderova en yaxsi kisi obrazi na gore II mukafat aktyor Hesen Memmedova en yaxsi kisi rolu na gore mukafat verilmisdir Axirinci asirimAxirinci asirimJanr dram doyus maceraRejissor Kamil RustembeyovEserin muellifi Ferman KerimzadeSsenari muellifi Ferman KerimzadeBas rollarda Hesen Memmedov Adil Isgenderov Melik Dadasov Hamlet Xanizade Hesenaga Turabov Semsi Bedelbeyli Tamilla Rustemova Sahmar Elekberov Ebdul Mahmudov Sadiq HuseynovOperator Rasim IsmayilovBestekar Arif MelikovRessam Nadir ZeynalovIstehsalci Azerbaycanfilm kinostudiyasiIlk baxis tarixi 18 iyul 1971Filmin novu tammetrajli bedii filmMuddet 73 deq Olkeler Azerbaycan SSRDil azerbaycancaIl 1971Texniki melumatlar 9 hisse 2422 metr genisekranliReng ag qaraIMDb ID4263860MezmunKino eserindeki dramatik hadiseler Azerbaycanin dag kendlerinin birinde sovet hakimiyyeti quruldugu ilk illerde bas verir Kendde Raykom katibinin Semsi Bedelbeyli apardigi yigin caq da kolxoz qurulusunun yaxsi yaman cehetlerinin muzakiresi ferqli personajlarin baxis bucaginin muxtelifliyi muddealarin tutar lili gi metnin dolgunlugu ile heyata kecirmekle informasiya ger cekliyini artirir Elinden alinan taxilin seherdeki aclara gon derilmesine etiraz eden Kerbelayi Ismayilin Adil Isgenderov yeni kolxozun sedri Imanla Sahmar Elekberov qarsidurmasi vizual hadiselerin bollugu ile yadda qalir Qemlonun gece evinin penceresinden gulle ile nisan aldigi Imanin arvadi Novrestenin Tamilla Rustemova gozelliyine vurulmasi ve sag qalan sedrin seher yeniden Kerbelayi Ismayilin heyetindeki taxilin ardinca gelmesi tutarli manee kimi yadda qalir Folklor elementleri ile zengin kend toyundaki qanli doyus sehnesinde Qemlonun xatirlayaraq axtardigi Imanin arvadinin qacaraq aradan cixmasi karnaval estetikasi yaradir Adamlari ile Qarabaglara cekilen Kerbelayi Ismayila qarsi silahli destenin deyil Abbasqulu bey Sadlinskinin basciligi ile Xelil Hesenaga Turabov ve Talibovla Hamlet Xanizade birge uc neferlik silahsiz heyetin danisiga gonderilmesi hadiseleri psixoloji musteviye getirir Abbasqulu beygilin gelisine sert reaksiya veren Qemlonun muqabilinde milli mentaliteti one ceken Kerbelayi Ismayilin qonaqlarin uzune cixmadigini temkinle izahi eksliklerin ziddiyyetini yaratmaqla epizodu dolgunlasdirir Abbasqulu beyin gelisinden sonra Kerbelayi Ismayili gozleyen meclise coken sakitlik psixoloji gerginliyi artirmaqla fabulani zinetlendirir Axir ki Kerbelayi Ismayilin evezine uze cixan oglu Velinin Elxan Qasimov gelisinden sonra Abbasqulu beyin elini sufreye uzatmasi ile baslanan sohbetde kolxoz qurulusu haqqinda muzakiresi yeni metn calarlari ile davam etmesi tekrarciliq yaratsa da gozonu hadiseni uzada bilir Qonaqlar getdikden sonra guya Nikolayin top gullesi ile Kerbela ziyaretgahindan dusen uc kerpicin kafir toxunusu sebebinden yeniden yerine horule bilmemesine Fazil Salayevin oynadigi avam Residin Qurban olum bele hokumete ki Kerbelanin heyfini Nikolay kopek oglundan yaman ala bildi demesi ile yaranan gulusu Kerbelayi Ismayilin susdurmasi yaranan komizmi hemen durdurmaqla janr teyinatini qoruyur Hebs olunan Imandan azad olunmaq muqabilinde kolxozun mohurunu stampini getirib tehvil vermesini isteyen Kerbelayinin Sura hokumetinin topu var topxanasi var cavabindan hid det len mesi Qemlonun bir sapalaqla yere serdiyi sedrin komeksizliyi goz onu ziddiyyeti artirir Bolseviklere muqavimet gostermekden imtina eden ikinci dustagin Beylerin Ebdul Mahmudov de doyul me sin den sonra Kerbelayinin Sabah men kendden cixandan sonra ikisini de o soz deyib elini bogazina cekmekle tutulanlarin olumune qerar vermesi xeyir ser qarsidurmasinda kimin kim oldugunu tesdiqleyir Yolustu qo naq oldugu Semedden Sadiq Huseynov Qemlonun toretdiyi cinayetlerin teferruat larini oyrenerek Kerbelayini gormeden geri qayitmayacagini bildiren Abbasqulu bey ehalini qirgindan yayindirmaq meqsedini beyan edir Gece yari Semedin evinde Imanin arvadini axtaran Qemlonun gozlenilmeden rast geldiyi Abbasqulu beyin Gucunu arvadlara gosterirsen Seni kisi bilirdim Kisilerin heyfini arvadlardan cixmazlar Bu biqeyretlikdir binamusluqdur tenelerinden sonra psixoloji qarsidurmaya davam getirmeyib geriye donmesi serin ifsasinin tecessumune cevrilir Semedin evinden Imanin arvadini da ozleri ile goturub qonsu kendde Xelilin qayni Sireligilde Mirzebala Melikov gizletmeyi qerarlasdiran ucluyun kend sovetinin mohuru ile Imanin partiya biletinin etibarli yerde gizledilmesini tapsirmasi siyasi motivi qabardir Qebiristanliqda Kerbelayinin vehsi dusmenciliyinin qurbani olan oglu Yedullanin turbesini ziyaret ederken merhumun meyitinin alinmasinda Abbasqulu beyin yardiminin uze cixmasi burada Qemlodan gizlenen Xudayarin qardasinin Tariyel Qasimov Kerbelayinin Kolannida karvansarada oldugunu bildirmesi numayende heyetini meqsede yoneldir Qonaqlarin qarsisina cixan Qemlonun Kimi isteyirsiz sualina Evin kisisini sorusarlar cavabini veren Abbasqulu agaya Kerbelayinin adindan O sizi gormek istemir deyilse de nehayet ki iki beyin dialoqunda zadeganliq elementleri one kecir Kerbelayi ile Abbasqulu beyin sohbetini pusan Qemlonun cavanlara cemkirmesi heyetde at belinde gozleyen Xelille Talibovu gullelemek istemesi darvazalari baglatdirmasi gerginliyi artirir Nahaq qan tokulmesini istemeyen Abbasqulu beyin beraberciliye cagirdigi Kerbelayinin elini qaldiraraq Bes barmagin besi de bir ola bilmez demesi dialektikaya soykenir Abbasqulu beyin Topxanan yox cebbexanan yox xitabina temkinle Namusumuz qeyretimiz var cavabini veren Kerbelayi milli mentalitetine soykendiyi xalqin menevi gucunu one cekir Qadinlarin dul usaqlarin yetim qalacagina diqqet ceken Abbasqulu bey ise dovrun realliginin dasiyicisina cevrilir Uc gunden sonra qayidacagini soyleyib geden Abbasqulu beyin arxasinca eyvana cixib ozune eziyyet verib geriye qayitmamagi meslehet goren Kerbelayi qarsidurmani qizisdirir Atlanaraq bascinin destesi ile Abbasqulu beygilin ardinca capan Qemlonun destesi ile qayaliqda bas veren atisma neticesinde helak olan Xelilin dogulacaq usagin adini qoymagi Abbasqulu beyden xahis etmesi geleceye inami seciyyelendirir Talibovun olumunden sonra yaralanib can veren Abbasqulu beyi gulleleyen Qemlonun merkezin diktesi ile Kerbelayinin deyil Xudayarin qardasi terefinden mehv edilmesi finala tam uyusmasa da az qurban hesabina ehalinin qirgindan xilasi sosializmin berqerar olmasi ile bagli tebligi ideyani tesdiqleyir Abbasqulu beyi reiyyetden alib layiqince defn etmek isteyen Kerbelayinin meydanda tek qalmasi milli ideyanin iflasini gosterir Film haqqindaFilm yazici Ferman Kerimzadenin Qarli asirim romani esasinda ekranlasdirilmisdir Film real faktlar esasinda cekilib Abbasqulu bey Sadlinski de Kerbelayi Ismayil da Qemlo da real heyatda yasamis insanlardir Filmin adi Qarli asirim olmali idi Bedii Surada muzakire zamani bele qerara gelinir ki sadece olaraq filmin adi deyisdirilsin Belece Qarli asirim Axirinci asirim oldu Buna sebeb ise filmin cekilmesi ucun az vaxtin ayrilmasi oldu Filmin adi Qarli asirim olardisa mutleq qisda cekilmeliydi bu zaman qarla zengin menzereler lazim gelecekdi Bu ise hedden artiq cox vaxt aparacaqdi Butun bunlar elave ezab eziyyet idi texnika baximindan cetinlik yaranacaqdi Filmdeki kendin dekorasiyasi Qobustanda qurulmusdu Filmin cekilisleri esasen Qobustanda Boyuk das da Kicik das da Cinqil das da cekildi Demek olar ki filmin cekilisleri esasen Bakida ve Qobustanda aparilib Orada adi cekilen Qara qaya adli yer de Qobustandadir Filmin natura obyektlerinin ekseriyyeti Bakinin Fatmayi kendinde cekilib Kendin bezi kucelerinde elave dekorlar qurulmus fasad deyisdirilmis hasar cekilmis bezi yerlerde darvazalar qoyulmusdu Toy gunu bas veren atisma sehnesi kendin asagi hissesindeki yolda lente alinib Novrestenin aktrisa Tamilla Rustemova Qemlodan qacdigi kuceler ise Fatmayida hasar cekilen kucenin bir hissesinde reallasib Abbasqulu beyle Sabanzadenin aktyor Semsi Bedelbeyli dialoqu Bayil qesebesinden Suraxaniya teref uzanan ensiz demiryolu erazisinde Kukuska adlanan mekanda Xelilin aktyor Hesenaga Turabov ve Talibovun aktyor Hamlet Xanizade deste topladigi kadrlar Buzovnada lente alinib Talibovla Sabanzadenin dialoqu kinostudiyanin pavilyonunda cekilib Semedin evinin interyeri studiyanin pavilyonunda qonaqlari qarsiladigi natura cekilisi ise Fatmayida aparilib Abbasqulu beyin oldurulduyu kadr Qobustanda aktyorlarin iri planli tesvirleri kinostudiyanin heyetinde ekranlasdirilib Kinostudiyada qurulan interyerlerden Imanin Xelilin evinin dekorasiyalari ve filmin baslangicinda hadiselerin umumi menzeresini anons eden iclas sehnesi pavilyonda gerceklesib Xudayarin qardasinin aktyor Tariyel Qasimov gizlendiyi mekan turbenin interyeri kinostudiyanin pavilyonunda eksteryeri ise qebiristanliqla birlikde Qobustanda cekilib Kerbelayinin evi kinostudiyanin heyetinde qurulan iki dekorasiyada Velinin qonaqlari qarsiladigi ve Kolanidaki karvansara lente alinib Qonaqlarin ve qolcomaqlarin gergin munasibetlerini tesvir eden iri plan cekilisleri ustad operator Rasim Ismayilov terefinden sufrenin ortasinda qazilan derinlikden cekilib Filmin ilk orijinal versiyasinda Qemlonu Kerbelayi Ismayil oldurur Kerbelayi Ismayil bunu ona gore edir ki Qemlo onun sozunden cixir ve Kerbelayinin dostu olan Abbasqulu bey Sadlinskini oldurur Yuxari dairelerde kinotenqidciler terefinden sozugeden sehne ele de yaxsi qarsilanmadi Sebeb kimi ise rejissorun Kerbelayi Ismayili sonda qehreman obraz kimi gostermesi oldu Bundan sonra Kamil Rustembeyov filmde deyisiklik etdi Yeni versiyada Qemlonu Kerbelayi Ismayil yox Xudayarin qardasi oldurdu Mehz bu versiya ile film ictimaiyyete teqdim olundu Edilen montaja baxmayaraq Qemlonun olum sehnesinden sonra Kerbelayi Ismayilin adamlarindan birinin dilinden Kerbelayi Qemlonu gebertdi ifadesini esitmek olar Rejissor terefinden kesilmeyen bu sehne subut edir ki filmin ilkin versiyasinda Qemlonu Kerbelayi Ismayil oldurub Festival ve mukafatlar Axirinci asirim filminin posteri 1972 ci ilde Tbiliside V Umumittifaq kinofestivalinda aktyor Adil Isgenderova en yaxsi kisi obrazi na gore II mukafat aktyor Hesen Memmedova en yaxsi kisi rolu na gore mukafat verilmisdir Filmin uzerinde isleyenlerRejissor Kamil Rustembeyov Eser muellifi Ferman Kerimzade Ssenarist Ferman Kerimzade Operator Rasim Ismayilov Ressam Nadir Zeynalov Bestekar Arif MelikovRollardaHesen Memmedov Abbasqulu bey Adil Isgenderov Kerbelayi Melik Dadasov Qemlo Hamlet Xanizade Talibov Hesenaga Turabov Xelil Semsi Bedelbeyli Sabanzade Tamilla Rustemova Novreste Sahmar Elekberov Iman Ebdul Mahmudov Beyler Sadiq Huseynov Semed Elxan Qasimov VeliIstinadlar Abbasqulu beyin naziyla cox oynuyuruq aa Kerbelayi Meshur filmlerden meshur sitatlar Kamil Rustembeyovun Axirinci asirim filmi haqqinda Azadliq 2015 21 iyul S 14 2011 ci ilin yubilyar filmleri Azerbaycan Respublikasi Medeniyyet ve Turizm Nazirliyi Dovlet Film Fondu Kino Bulleten IV buraxilis Baki Apostroff 2011 Aydin Kazimzade Azerbaycan kinosu 1 filmlerin izahli kataloqu 1898 2002 Baki 2003 seh 72 Aydin Dadasov Axirinci asirim filmi milli ideyanin iflasi Elmin Nuri az Modern az 23 avqust 2013 2019 04 27 tarixinde Istifade tarixi 2017 08 24 Improvizelerle dolu Axirinci asirim 2022 03 25 tarixinde Istifade tarixi 2017 08 24 Axirinci asirim in tarixi 2018 04 10 tarixinde Istifade tarixi 2023 02 26 50 yasli Axirinci asirim 2023 02 26 tarixinde Istifade tarixi 2023 02 26 Axirinci asirim filminin kesdirilen hisseleri Kisiler asirimda qaldilar 2023 02 26 tarixinde Istifade tarixi 2023 02 26 Axirinci asirim da cekilmeyenler Kerbelayi ile Qemlonun basina neler geldi 2023 02 26 tarixinde Istifade tarixi 2023 02 26 Axirinci asirim dan Feryad a qeder Melik Dadasov xarakterler ustasiydi Xalq artisti haqqinda Serq 2011 18 iyun s 11 MenbeAzerbajdzhanskoj SSR kinematografiya Kino Enciklopedicheskij slovar Gl red S I Yutkevich Redkol Yu S Afanasev V E Baskakov I V Vajsfeld i dr Moskva Sovetskaya enciklopediya 1987 str 13 Kino Enciklopedicheskij slovar Gl red S I Yutkevich Redkol Yu S Afanasev V E Baskakov I V Vajsfeld i dr Moskva Sovetskaya enciklopediya 1987 str 16 Xamis Muradov Kinofabrikden baslanan yol Azerbaycan Respublikasi Medeniyyet Nazirliyi C Cabbarli adina Azerbaycanfilm kinostudiyasi Aydin Kazimzade Bizim Azerbaycanfilm 1923 2003 cu iller Baki Mutercim 2004 seh 4 Azerbaycan Respublikasi Medeniyyet Nazirliyi C Cabbarli adina Azerbaycanfilm kinostudiyasi Aydin Kazimzade Bizim Azerbaycanfilm 1923 2003 cu iller Baki Mutercim 2004 seh 143 144 180 212 213 Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi Azerbaycan Ramiz Memmedov Kino Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi Elmi Merkezi 2007 seh 816 Ramile Melik Dadasovun sillesinin yeri hele de qalir Axirinci asirim filmi haqqinda Azad Azerbaycan 2011 14 avqust S 7 1 Hemcinin baxAzerbaycan filmlerinin siyahisi 1970 ci iller Azerbaycan filmlerinin siyahisiXarici kecidlerImprovizelerle dolu Axirinci asirim Qemlonu niye o oldurdu FOTO Axirinci asirim in tarixi sexsiyyetlere xeyaneti FOTOLAR