Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Antarktida — Yerin ən cənub materiki və qitəsi. Antarktida tamamilə Cənub yarımkürəsində yerləşir və Cənub okeanı ilə əhatə olunub. Ərazisi 14,4 milyon kv.km-dir ki, bu da Antarktidanı Yerin ərazisinə görə 5-ci ən böyük materiki edir. Bu ölçüsünə görə o Avstraliyadan təxminən iki dəfə böyükdür.
 | ||
| Ümumi məlumat | ||
|---|---|---|
| Sahəsi: | 14,4 mln km2 | |
| Ölkə sayı: | 0 | |
| Əhali: | 1.106 | |
| Ən uzun çayı: | Oniks çayı | |
| Ən böyük gölü: | Vostok | |
| Ən hündür nöqtəsi: | Vinson massivi (5140m) | |
| Şimal ucqar nöqtəsi: | Sifre burnu | |
Tarixi
Antarktidanın mövcud olması barədə ilk fikirləri e.ə. 350-ci ildə qədim yunanlar söyləmişlər. Qədim yunanlara Arktikanın (Arktos — şimal) olması məlum idi və onlar belə bir mülahizə irəli sürüdülər ki, müvazinətin pozulmaması üçün onun cənubunda da soyuq iqlimə malik başqa bir məkan olmalıdır. Ehtimal olunur ki, Antarktidanın buz sahilləri ilə ilk dəfə olaraq müasir polineziyalıların — maorilərin əcdadları — Yeni Zelandiya adalarının qədim sakinləri tanış olmuşlar.
Antarktida materikinin olması barədə ingilis A. Dalpimlya hələ 1770-ci ildə çap etdirdiyi məqalədə bəhs etmişdir. O öz fikrini elmi cəhətdən belə əsaslandırmağa çalışırdı ki, şimal və cənub yarımkürələrində su və quru ərazilərin bərabərşəkilli paylanması cənub qütbündə hansısa bir ərazinin olmasını zərurətə çevirir.
1773-cü ilin yanvar ayında ingilis dəniz səyyahı Ceyms Kuk ilk dəfə olaraq iki yelkənli gəmidə (462 ton su tutumu olan "Rezolyuşen" — Kapitan C. Kuk və 336 ton su tutumu olan "Advenger" — kapitan T. Fyurno) Cənub Qütb dairəsini keçərək rekord enliyə — 71°10′-ə qədər getmiş və burada üzən böyük aysberqə rast gəlmişdi.
Antarktida dənizini ilk keçənlər suiti ovuna çıxan səyyahlar olmuşlar. Onlar Antarktida materikinə yaxınlaşsalar da materikin yaxınlığındakı buzlaq adalarını, onların forma və ölçülərini tam öyrənmişlər. Sonralar bu səyyahların çoxunun adı Antarktida materikində müxtəlif yerlərə verilmişdir. (Kerqelen, Palmer, Bisko, Uedell, Kemp və s.).
XIX əsrin 40-cı illərində suiti ovu onların sayının kəskin surətdə azalmasına səbəb olmuş və ovçu-səyahətçilər risk etməyin mənasız olduğunu düçünərək 30 ilə yaxın bir müddətə (1840-cı və 1870-ci illərdə) Antarktida sahillərinə səyahət etməmişlər.
Mənbə
- Саватюгин Л. М., Преображенская М. А. Карта Антарктиды: имена и судьбы / под ред. д-ра экон. наук, канд. геогр. наук М. В. Слипенчука. — СПб.: Географ, 2014. — 352 с.: ил. — (Полярные истории)
- Ivanov, L. General Geography and History of Livingston Island. In: Bulgarian Antarctic Research: A Synthesis. Eds. C. Pimpirev and N. Chipev. Sofia: St. Kliment Ohridski University Press, 2015.
İstinadlar
- "GENERAL GEOGRAPHY AND HISTORY OF LIVINGSTON ISLAND". 2022-03-14 tarixində .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Antarktida Yerin en cenub materiki ve qitesi Antarktida tamamile Cenub yarimkuresinde yerlesir ve Cenub okeani ile ehate olunub Erazisi 14 4 milyon kv km dir ki bu da Antarktidani Yerin erazisine gore 5 ci en boyuk materiki edir Bu olcusune gore o Avstraliyadan texminen iki defe boyukdur Antarktida Umumi melumatSahesi 14 4 mln km2Olke sayi 0Ehali 1 106En uzun cayi Oniks cayiEn boyuk golu VostokEn hundur noqtesi Vinson massivi 5140m Simal ucqar noqtesi Sifre burnuTarixiAntarktidanin movcud olmasi barede ilk fikirleri e e 350 ci ilde qedim yunanlar soylemisler Qedim yunanlara Arktikanin Arktos simal olmasi melum idi ve onlar bele bir mulahize ireli suruduler ki muvazinetin pozulmamasi ucun onun cenubunda da soyuq iqlime malik basqa bir mekan olmalidir Ehtimal olunur ki Antarktidanin buz sahilleri ile ilk defe olaraq muasir polineziyalilarin maorilerin ecdadlari Yeni Zelandiya adalarinin qedim sakinleri tanis olmuslar Antarktida materikinin olmasi barede ingilis A Dalpimlya hele 1770 ci ilde cap etdirdiyi meqalede behs etmisdir O oz fikrini elmi cehetden bele esaslandirmaga calisirdi ki simal ve cenub yarimkurelerinde su ve quru erazilerin berabersekilli paylanmasi cenub qutbunde hansisa bir erazinin olmasini zerurete cevirir 1773 cu ilin yanvar ayinda ingilis deniz seyyahi Ceyms Kuk ilk defe olaraq iki yelkenli gemide 462 ton su tutumu olan Rezolyusen Kapitan C Kuk ve 336 ton su tutumu olan Advenger kapitan T Fyurno Cenub Qutb dairesini kecerek rekord enliye 71 10 e qeder getmis ve burada uzen boyuk aysberqe rast gelmisdi Antarktida denizini ilk kecenler suiti ovuna cixan seyyahlar olmuslar Onlar Antarktida materikine yaxinlassalar da materikin yaxinligindaki buzlaq adalarini onlarin forma ve olculerini tam oyrenmisler Sonralar bu seyyahlarin coxunun adi Antarktida materikinde muxtelif yerlere verilmisdir Kerqelen Palmer Bisko Uedell Kemp ve s XIX esrin 40 ci illerinde suiti ovu onlarin sayinin keskin suretde azalmasina sebeb olmus ve ovcu seyahetciler risk etmeyin menasiz oldugunu ducunerek 30 ile yaxin bir muddete 1840 ci ve 1870 ci illerde Antarktida sahillerine seyahet etmemisler MenbeSavatyugin L M Preobrazhenskaya M A Karta Antarktidy imena i sudby pod red d ra ekon nauk kand geogr nauk M V Slipenchuka SPb Geograf 2014 352 s il Polyarnye istorii Ivanov L General Geography and History of Livingston Island In Bulgarian Antarctic Research A Synthesis Eds C Pimpirev and N Chipev Sofia St Kliment Ohridski University Press 2015 Istinadlar GENERAL GEOGRAPHY AND HISTORY OF LIVINGSTON ISLAND 2022 03 14 tarixinde