Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Anna-Tereza Timineçka (ing. Anna-Teresa Tymieniecka) — Polşa əsilli amerika filosofu, müasir dövrün ən məşhur və daim fəaliyyətdə olan fenomenoloqlarından biri, təsisçisi və prezidenti, Springer nəşriyyatı tərəfindən nəşr edilən Analecta Husserliana adlı (100-dən artıq cildi çapdan çıxmış) kitab silsiləsinin redaktoru .
| Anna-Tereza Timineçka | |
|---|---|
| Anna-Teresa Tymieniecka | |
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | , Polşa |
| Vəfat tarixi | (91 yaşında) |
| Vəfat yeri | , ABŞ |
| Vəfat səbəbi | xəstəlik |
| Vətəndaşlığı | amerikalı |
| Elm sahəsi | fəlsəfə |
| İş yerləri | |
| Təhsili |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Təhsil və müəllimlik fəaliyyəti
Anna-Tereza Timineçka 28 fevral 1923-cü ildə Polşanın Marianovo şəhərində Polyak-Fransız aristokrat ailəsində anadan olmuşdur. Onun fəlsəfə ilə tanışlığı erkən illərdən başlanmışdır. Belə ki, bu dövrdə o, Lvov-Varşava Fəlsəfi məktəbinin yaradıcısı olan Kazimir Tvardovskinin (Kazimierz Twardowski) Zur Lehre vom Inhalt und Gegenstand des Vorstellungen (Təsəvvürlərin məzmunu və predmetinə dair) adlı fundamental əsəri və həmçinin Platonun və bir çox əsərləri ilə tanış olur. Sonuncu müəllifin fəlsəfəsinə maraq onun anası Mariya-Ludvika de Lanval Timineçka (Maria-Ludwika de Lanval Tymieniecka) tərəfindən yaradılmışdı.
İkinci dünya müharibəsindən sonra Anna-Tereza Timineçka fəlsəfə ilə Krakovda Jagiellon universitetində (Jagellonian University) sistematik məşğul olmağa başlayır. Burada o, Kazimir Tvardovski və kimi məşhur müəllimlərin tələbəsi olmuş Roman İngqarden rəhbərliyi altında çalışır. Eyni vaxtda o, Krakov İncəsənət Akademiyasında təhsil alır.
İki ilə universitet proqramını tam başa vuran Anna-Tereza Timineçka öz təhsilini davam etdirmək üçün İsveçrəyə gedir. Burada o, Friburq universitetində (University of Fribourg) digər məşhur polşalı filosof və məntiq üzrə mütəxəssis Jozef Maria Boçenskinin rəhbərliyi altında təhsilini davam etdirir. Onun doktorluq işi Nikolay Hartmanın (Nicolai Hartmann) və Roman İnqardenin (Roman Ingarden) fəlsəfi yaradıcılığında fenomenologiyanın əsaslarının tədqiqinə həsr olunmuşdu və sonralar "Mahiyyət və Mövcudluq" (1957) adlı kitab şəklində çap olunmuşdu. O, bu dövrdə (1951) həmçinin, Sarbonnada fransız fəlsəfəsi və ədəbiyyatı üzrə ikinci Ph.D. elmi adını almışdır.
1952-1953-cü illərdə Anna-Tereza Timineçka Belçikanın Bruge (Brugge) şəhərindəki Avropa Kollecində (College of_Europ) sosial və siyasi elmlər üzrə tədqiqatlar aparmışdır. Elə bu dövrdən başlayaraq o, fəlsəfədə yeni bir istiqamətdə fəal çalışmağa başlayır. Onun inkişaf etdirdiyi xüsusi fenomenoloji istiqamət nə tam şəkildə Hüsserlin, nə də tam şəkildə İngardenin fenomenologiyalarına oxşayırdı.
1956-cı ildə tam Anna-Tereza Timineçka prof. Hendrik Hautekerlə (Hendrik S. Houthakker) ilə ailə qurur. İqtisad elmləri üzrə həm (1954-1960), həm də (1960-2008) professoru olmuş Hendrik Hauteker ABŞ-nin görkəmli iqtisadçısı olmuş və 1969-1971-ci illərdə ABŞ prezidenti Riçard Niksonun iqtisadi məsələlər üzrə müşaviri olmuşdur.
1955-1956-cı illərdə Anna-Tereza Timineçka Oreqon Dövlət kollecində riyaziyyat üzrə professor yardımçısı, 1957-ci ildən isə Pensilvaniya Dövlət universitetində professor yardımçısı vəzifələrində çalışmışdır. 1961-1966-cı illər ərzində o, Radklif (Radclffe) kolleci nəzdindəki Müstəqil tədqiqatlar İnstitutunda fəaliyyət göstərmişdir. 1972-1973-cü illərdə o, Müqəddəs Con (St.John‘s) universitetində fəlsəfə üzrə professor kimi çalışmışdır.
Fenomenoloji cəmiyyətlər və Ümumdünya Fenomenologiya İnstitutunun yaradılması
Anna-Tereza Timineçka 1969-cu ildə Beynəlxalq Hüsserl və Fenomenoloji Tədqiqatlar Cəmiyyətini (Husserl and Phenomenological Research Society); 1974-cü ildə Fenomenologiya və Ədəbiyyat Beynəlxalq Cəmiyyətini (International Society for Phenomenology and Literature); 1976-cı ildə Fenomenologiya və humanitar elmlər Beynəlxalq Cəmiyyətini (International Society for Phenomenology and the Human Sciences); 1993-cü ildə Fenomenologiya, Estetika və İncəsənət Beynəlxalq Cəmiyyətini (International Society of Phenomenology, Aesthetics, and Fine Arts) və 1995-ci ildə Fenomenologiya üzrə İber-Amerikan cəmiyyətini (Sociedad Ibero-Americana de Fenomenologia) təsis edir. İlk üç cəmiyyətin əsasında o, 1976-cı ildə Ali Fenomenoloji Biliklər və Tədqiqatlar üzrə Ümumdünya İnstitutunu (World Institute for Advanced Phenomenological Research and Learning) yaradır; sonralar bu institut öz adını sadələşdirərək Ümumdünya Fenomenologiya İnstitutu (The World Phenomenology Institute) olmuşdur. Bu institutun yaradılması təşəbbüsü bir çox filosoflar, məsələn, Roman İngarden (Roman Ingarden), Emmanuel Levinas (Emmanuel Levinas), Pol Rikur (Paul Ricoeur), Hans-Qeorq Qadamar (Hans-Georg Gadamer) və həmçinin, Hüsserl Arxivinin (Leuven, Belçika) direktoru Herman Leo Van Breda (Herman Leo Van Breda) tərəfindən dəstəklənmişdir. Yarandığı gündən bu günə kimi Anna-Tereza Timineçka bu institutun daimi prezidenti kimi çıxış edir. Ümumdünya Fenomenologiya İnstitutunun prezidenti kimi Anna-Tereza Timineçka dünyanın müxtəlif yerlərində fenomenologiya üzrə davamlı surətdə beynəlxalq və ümumdünya konqresləri, konfransları və simpoziumları təşkil edir.
Analekta Hüsserliana
Anna-Tereza Timineçka Edmund Hüsserlin ideyalarını və fenomenologiya yönümlü tədqiqatları yaymaq və inkişaf etdirmək üçün 1968-ci ildən başlayaraq Analekta Hüsserliana: Phenomenoloji Tədqiqatlar Salnamə (Analecta Husserliana: The Yearbook of Phenomenological Research) kitab silsiləsinin redaktoru olmaqla nəşr etdirmişdir. Bu seriyanı Hüsserlin özünün redaktoru olduğu Jahrbuch für Philosophie und Phänomenologische Forschung silsiləsinin davamı kimi də qəbul etmək olar. Ona görə də bu kitab silsiləsinin əsas mövzuları insan və insanın həyat tərzi ilə bağlıdır. Təsadüfi deyildir ki, bu mövzular həm də Anna-Tereza Timineçkanın özünün maraq dairəsinə daxildir. Bu kitab silsiləsindən əlavə Ümumdünya Fenomenologiya İnstitutu Fenomenologiya tədqiqatları (Phenomenological Inquiry) jurnalını çap edir. Anna-Tereza Timineçka eyni zamanda Şpringer (əvvəlki, Kluver Akademik Nəşrlər – Kluwer Academic Publishers) nəşriyyatının çap etdirdiyi İslam fəlsəfəsi və Oksidental Fenomenologiya dialoqda (Islamic Philosophy and Occidental Phenomenology in Dialogue )kitab silsiləsinin redaktorudur (Qulamrza Avani və Nadir El-Bizri ilə birlikdə).
Seçilmiş əsərləri
- Tymieniecka, A.-T. Essence et existence: Etude à propos de la philosophie de Roman Ingarden et Nicolai Hartmann. (Paris: Aubier, Editions Montaigne, 1957).
- Tymieniecka, A.-T. For Roman Ingarden; nine essays in phenomenology. (’s-Gravenhage: M.Nijhoff, 1959), viii + 179 p.
- Tymieniecka, A.-T. Phenomenology and science in contemporary European thought. With a foreword by I. M. Bochenski. ([New York]: Farrar, Straus and Cudahy, 1962), xxii + 198 p.
- Tymieniecka, A.-T. Leibniz’ cosmological synthesis. (Assen: Van Gorcum, 1964), 207 p.
- Tymieniecka, A.-T. Why is there something rather than nothing? Prolegomena to the phenomenology of cosmic creation. (Assen: Van Gorcum & Comp., 1966), 168 p.
- Tymieniecka, A.-T. Eros et Logos. (Paris: Beatrice-Nauwelaerts, 1972), 127 p.
- Tymieniecka, A.-T. Logos and Life. (Dordrecht; Boston: Kluwer Academic, 1987-2000, 4 vols.).
- Anna-Tereza Timineçka. Aşkarlanma və aşkarlanmış. Oksidental fenomenologiya və islam fəlsəfəsi arasında metafizik dialoqun əsas istiqamətləri. , N 3-4, 2006. səh. 12-30.
İstinadlar
- Səlahəddin Xəlilov. Anna-Tereza Timineçka – canlı klassik. , N 3-4, 2006. səh. 8-11.
- "Islamic Philosophy and Occidental Phenomenology in Dialogue: About the Series". www.springer.com. 2022-03-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-01-31.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Anna Tereza Timinecka ing Anna Teresa Tymieniecka Polsa esilli amerika filosofu muasir dovrun en meshur ve daim fealiyyetde olan fenomenoloqlarindan biri tesiscisi ve prezidenti Springer nesriyyati terefinden nesr edilen Analecta Husserliana adli 100 den artiq cildi capdan cixmis kitab silsilesinin redaktoru Anna Tereza TimineckaAnna Teresa TymienieckaDogum tarixi 28 fevral 1923Dogum yeri PolsaVefat tarixi 7 iyun 2014 91 yasinda Vefat yeri ABSVefat sebebi xestelikVetendasligi amerikaliElm sahesi felsefeIs yerleri Pensilvaniya Dovlet UniversitetiTehsili Yagellon Universiteti Fribursk Universiteti d Paris Universiteti Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiTehsil ve muellimlik fealiyyeti Anna Tereza Timinecka 28 fevral 1923 cu ilde Polsanin Marianovo seherinde Polyak Fransiz aristokrat ailesinde anadan olmusdur Onun felsefe ile tanisligi erken illerden baslanmisdir Bele ki bu dovrde o Lvov Varsava Felsefi mektebinin yaradicisi olan Kazimir Tvardovskinin Kazimierz Twardowski Zur Lehre vom Inhalt und Gegenstand des Vorstellungen Tesevvurlerin mezmunu ve predmetine dair adli fundamental eseri ve hemcinin Platonun ve bir cox eserleri ile tanis olur Sonuncu muellifin felsefesine maraq onun anasi Mariya Ludvika de Lanval Timinecka Maria Ludwika de Lanval Tymieniecka terefinden yaradilmisdi Ikinci dunya muharibesinden sonra Anna Tereza Timinecka felsefe ile Krakovda Jagiellon universitetinde Jagellonian University sistematik mesgul olmaga baslayir Burada o Kazimir Tvardovski ve kimi meshur muellimlerin telebesi olmus Roman Ingqarden rehberliyi altinda calisir Eyni vaxtda o Krakov Incesenet Akademiyasinda tehsil alir Iki ile universitet proqramini tam basa vuran Anna Tereza Timinecka oz tehsilini davam etdirmek ucun Isvecreye gedir Burada o Friburq universitetinde University of Fribourg diger meshur polsali filosof ve mentiq uzre mutexessis Jozef Maria Bocenskinin rehberliyi altinda tehsilini davam etdirir Onun doktorluq isi Nikolay Hartmanin Nicolai Hartmann ve Roman Inqardenin Roman Ingarden felsefi yaradiciliginda fenomenologiyanin esaslarinin tedqiqine hesr olunmusdu ve sonralar Mahiyyet ve Movcudluq 1957 adli kitab seklinde cap olunmusdu O bu dovrde 1951 hemcinin Sarbonnada fransiz felsefesi ve edebiyyati uzre ikinci Ph D elmi adini almisdir 1952 1953 cu illerde Anna Tereza Timinecka Belcikanin Bruge Brugge seherindeki Avropa Kollecinde College of Europ sosial ve siyasi elmler uzre tedqiqatlar aparmisdir Ele bu dovrden baslayaraq o felsefede yeni bir istiqametde feal calismaga baslayir Onun inkisaf etdirdiyi xususi fenomenoloji istiqamet ne tam sekilde Husserlin ne de tam sekilde Ingardenin fenomenologiyalarina oxsayirdi 1956 ci ilde tam Anna Tereza Timinecka prof Hendrik Hautekerle Hendrik S Houthakker ile aile qurur Iqtisad elmleri uzre hem 1954 1960 hem de 1960 2008 professoru olmus Hendrik Hauteker ABS nin gorkemli iqtisadcisi olmus ve 1969 1971 ci illerde ABS prezidenti Ricard Niksonun iqtisadi meseleler uzre musaviri olmusdur 1955 1956 ci illerde Anna Tereza Timinecka Oreqon Dovlet kollecinde riyaziyyat uzre professor yardimcisi 1957 ci ilden ise Pensilvaniya Dovlet universitetinde professor yardimcisi vezifelerinde calismisdir 1961 1966 ci iller erzinde o Radklif Radclffe kolleci nezdindeki Musteqil tedqiqatlar Institutunda fealiyyet gostermisdir 1972 1973 cu illerde o Muqeddes Con St John s universitetinde felsefe uzre professor kimi calismisdir Fenomenoloji cemiyyetler ve Umumdunya Fenomenologiya Institutunun yaradilmasiAnna Tereza Timinecka 1969 cu ilde Beynelxalq Husserl ve Fenomenoloji Tedqiqatlar Cemiyyetini Husserl and Phenomenological Research Society 1974 cu ilde Fenomenologiya ve Edebiyyat Beynelxalq Cemiyyetini International Society for Phenomenology and Literature 1976 ci ilde Fenomenologiya ve humanitar elmler Beynelxalq Cemiyyetini International Society for Phenomenology and the Human Sciences 1993 cu ilde Fenomenologiya Estetika ve Incesenet Beynelxalq Cemiyyetini International Society of Phenomenology Aesthetics and Fine Arts ve 1995 ci ilde Fenomenologiya uzre Iber Amerikan cemiyyetini Sociedad Ibero Americana de Fenomenologia tesis edir Ilk uc cemiyyetin esasinda o 1976 ci ilde Ali Fenomenoloji Bilikler ve Tedqiqatlar uzre Umumdunya Institutunu World Institute for Advanced Phenomenological Research and Learning yaradir sonralar bu institut oz adini sadelesdirerek Umumdunya Fenomenologiya Institutu The World Phenomenology Institute olmusdur Bu institutun yaradilmasi tesebbusu bir cox filosoflar meselen Roman Ingarden Roman Ingarden Emmanuel Levinas Emmanuel Levinas Pol Rikur Paul Ricoeur Hans Qeorq Qadamar Hans Georg Gadamer ve hemcinin Husserl Arxivinin Leuven Belcika direktoru Herman Leo Van Breda Herman Leo Van Breda terefinden desteklenmisdir Yarandigi gunden bu gune kimi Anna Tereza Timinecka bu institutun daimi prezidenti kimi cixis edir Umumdunya Fenomenologiya Institutunun prezidenti kimi Anna Tereza Timinecka dunyanin muxtelif yerlerinde fenomenologiya uzre davamli suretde beynelxalq ve umumdunya konqresleri konfranslari ve simpoziumlari teskil edir Analekta HusserlianaAnna Tereza Timinecka Edmund Husserlin ideyalarini ve fenomenologiya yonumlu tedqiqatlari yaymaq ve inkisaf etdirmek ucun 1968 ci ilden baslayaraq Analekta Husserliana Phenomenoloji Tedqiqatlar Salname Analecta Husserliana The Yearbook of Phenomenological Research kitab silsilesinin redaktoru olmaqla nesr etdirmisdir Bu seriyani Husserlin ozunun redaktoru oldugu Jahrbuch fur Philosophie und Phanomenologische Forschung silsilesinin davami kimi de qebul etmek olar Ona gore de bu kitab silsilesinin esas movzulari insan ve insanin heyat terzi ile baglidir Tesadufi deyildir ki bu movzular hem de Anna Tereza Timineckanin ozunun maraq dairesine daxildir Bu kitab silsilesinden elave Umumdunya Fenomenologiya Institutu Fenomenologiya tedqiqatlari Phenomenological Inquiry jurnalini cap edir Anna Tereza Timinecka eyni zamanda Springer evvelki Kluver Akademik Nesrler Kluwer Academic Publishers nesriyyatinin cap etdirdiyi Islam felsefesi ve Oksidental Fenomenologiya dialoqda Islamic Philosophy and Occidental Phenomenology in Dialogue kitab silsilesinin redaktorudur Qulamrza Avani ve Nadir El Bizri ile birlikde Secilmis eserleriTymieniecka A T Essence et existence Etude a propos de la philosophie de Roman Ingarden et Nicolai Hartmann Paris Aubier Editions Montaigne 1957 Tymieniecka A T For Roman Ingarden nine essays in phenomenology s Gravenhage M Nijhoff 1959 viii 179 p Tymieniecka A T Phenomenology and science in contemporary European thought With a foreword by I M Bochenski New York Farrar Straus and Cudahy 1962 xxii 198 p Tymieniecka A T Leibniz cosmological synthesis Assen Van Gorcum 1964 207 p Tymieniecka A T Why is there something rather than nothing Prolegomena to the phenomenology of cosmic creation Assen Van Gorcum amp Comp 1966 168 p Tymieniecka A T Eros et Logos Paris Beatrice Nauwelaerts 1972 127 p Tymieniecka A T Logos and Life Dordrecht Boston Kluwer Academic 1987 2000 4 vols Anna Tereza Timinecka Askarlanma ve askarlanmis Oksidental fenomenologiya ve islam felsefesi arasinda metafizik dialoqun esas istiqametleri N 3 4 2006 seh 12 30 IstinadlarSelaheddin Xelilov Anna Tereza Timinecka canli klassik N 3 4 2006 seh 8 11 Islamic Philosophy and Occidental Phenomenology in Dialogue About the Series www springer com 2022 03 19 tarixinde Istifade tarixi 2011 01 31