Alvin Karl Plantinqa (ing. Alvin Carl Plantinga; 15 noyabr 1932, Ann-Arbor, Miçiqan) — Amerikalı məşhur epistemoloq və din filosofu.
Alvin Plantinqa | |
---|---|
Doğum tarixi | 15 noyabr 1932(91 yaş) |
Doğum yeri | |
Elm sahələri | fəlsəfə, epistemologiya |
Elmi dərəcəsi | |
İş yerləri |
|
Təhsili | |
Üzvlüyü | |
philosophy.nd.edu/people… | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Miçiqan əyalətinin "Ann Arbor" regionunda 15 noyabr 1932-ci ildə dünyaya gəlmişdir. Atası Kornelius A. Plantinqa Miçiqan universitetinin fəlsəfə bölməsindən məzun olmuşdur. Sonralar həm Mişiqan universitetində və Kalvin kollecində fəlsəfə müəllimi olmuşdur. Anası Letti Plantinqa Hollandiya əsillidir. Böyük vətən müharibəsi vaxtında ailəsi ilə birgə Amerikaya köçmüşdür. 1955-ci ildə Ketlin Deboer adlı xanımla ailə həyatı qurur. Onun dörd övladı olmuşdur. A. Plantinqa xristian dininə çox bağlıdır. O alpinistliyə çox meyl göstərir. Təbiəti sevir və ondan yararlanmağa çalışır. Ona görə İlahi nəfəs dağlarda daha çox özünü əks etdirir. O müasir və məşhur Amerikalı filosofdur. O analitik fəlsəfənin və müasir epistemologiyanın həm korifey həm də canlı nümayəndəsi sayılır. Epistemologiyada "Reformed Epistemology" yeni fəlsəfi cərəyanın yaradıcısı hesab edilir.
Fəaliyyəti
A. Plantinqa 1949-cu ildə Ceymstaun Kollecinə qəbul olur. Daha sonra Kalvin Kollecini bitirir. 1954-cü ildə Miçiqan universitetinə daxil olur. Sonra Yale Universitetində Ph. D dərəcəsini alır. Daha sonra o, 1957-ci ildə Ueyn universitetinə yollanır. 1963-cü ildə Kalvin Kollecinə müəllim kimi qayıdır. 19 il bu kollecdə tədris və araşdırmadan sonra Notr-Dam universitetinə dəvət alır. Və hal-hazıradək orada elmi fəaliyyətinə məşğuldur.
Epistemologiya nədir və A. Plantinqanın epistemoloji baxışı hansıdır?
- O məntiq, fəlsəfə, din fəlsəfəsi, analitik fəlsəfə və epistemologiya sahəsində həqiqətən elmi dirçəliş yaratmışdır. O epistemologiya sahəsində islah edilmiş epistemologiya nəzəriyyəsini irəli sürmüş və "Reformed Epistemology" adlı elmi cərəyan yaratmışdır. Epistemologiyanın Avropada inkişaf etmiş formalarını, sensualizm evidentalism nəzəriyyələrini əsaslı tənqid etmiş və İslah olunmuş epistemologiya nəzəriyyəsini əsaslandıraraq isbat etmişdir. O epistemologiyada fundamentalizm nəzəriyyəsini qəbul edir. Filosof bir növ epistemoloji fundamentalizmi də qəbul etmişdir. Onun fəlsəfi düşüncələrinə nəzər saldıqda, deyə bilərik ki, o həqiqəti əldə etmək istəmiş, lakin predmetlərin əldə olunmasında rəngarəngliklə qarşılaşmışdır. Filosof inamla ağıl arasında həll oluna bilməyən ziddiyyətin olmadığına və onların bir- birlərini tamamladıqlarına inanır.
- Epistemologiya sözü yunanca "epistemo" bilik, məlumat, "logos" təlim sözlərinin birləşməsiylə yaranmışdır. Adından da göründüyü kimi, bu fəlsəfə qolu, biliyin nə olması ilə, onun necəliyi ilə maraqlanır. Epistemologiya fəlsəfəsi bizə elmi, dini, fəlsəfi, texniki, sənət biliklərinin fərqləndirilməsi baxımından da çox önəmlidir. Əsasən "bilik nədir və necə yaranır?", "biliyin növləri və onların arasındakı bənzərliklər və fərqlər nələrdir?", "biliyi əldə etməyin yolları hansılardır?", "bilik fəaliyyətləri nələrdir?", "biliyin qaynağı, problemi nədir?", "biliyin doğruluğu və gerçəkliklə bağlılığı nələrdir?", "tam mütləq biliyə çata bilərikmi?", "bilməyin məhdudluğu varmı?", "insan nəyi tam və ya qismən bilə, anlaya, qavraya bilər?", "biliyin dəyəri nədir?" kimi bilmək aktıyla bağlı sualları cavablamağa və bu kimi problemləri həll etməyə çalışır. Fəlsəfənin bu qolu antik dönəmdən günümüzə qədər filosofların beynini məşğul etmişdir.
Həmçinin bax
- Lüdviq Vitgenşteyn
- Nikolas Volterstorf
- Din fəlsəfəsi
İstinadlar
- Czech National Name Authority Database as Linked Data, Báze národních jmenných autorit v podobě propojených dat.
- Alvin Plantinga // Internet Philosophy Ontology project (ing.).
- Deutsche Nationalbibliothek Record #119153114 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
- Elm və Həyat Jurnalı, Alvin Plantinqa — XX əsrin analitik epistemoloqu, Ələddin Məlikov, No 2, (Say-465), 2018, səh 17
- "Alvin Plantinqa- XX əsrin analitik epistemoloqu". 2022-06-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-07-16.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Alvin Karl Plantinqa ing Alvin Carl Plantinga 15 noyabr 1932 Ann Arbor Miciqan Amerikali meshur epistemoloq ve din filosofu Alvin PlantinqaDogum tarixi 15 noyabr 1932 1932 11 15 91 yas Dogum yeri Ann Arbor Miciqan ABSElm saheleri felsefe epistemologiyaElmi derecesi felsefe doktoruIs yerleri Ueyn Stat Universiteti d 1958 1963 Tehsili Harvard Universiteti Miciqan Universiteti Yel UniversitetiUzvluyu Amerika Incesenet ve Elmler Akademiyasiphilosophy nd edu people Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiMiciqan eyaletinin Ann Arbor regionunda 15 noyabr 1932 ci ilde dunyaya gelmisdir Atasi Kornelius A Plantinqa Miciqan universitetinin felsefe bolmesinden mezun olmusdur Sonralar hem Misiqan universitetinde ve Kalvin kollecinde felsefe muellimi olmusdur Anasi Letti Plantinqa Hollandiya esillidir Boyuk veten muharibesi vaxtinda ailesi ile birge Amerikaya kocmusdur 1955 ci ilde Ketlin Deboer adli xanimla aile heyati qurur Onun dord ovladi olmusdur A Plantinqa xristian dinine cox baglidir O alpinistliye cox meyl gosterir Tebieti sevir ve ondan yararlanmaga calisir Ona gore Ilahi nefes daglarda daha cox ozunu eks etdirir O muasir ve meshur Amerikali filosofdur O analitik felsefenin ve muasir epistemologiyanin hem korifey hem de canli numayendesi sayilir Epistemologiyada Reformed Epistemology yeni felsefi cereyanin yaradicisi hesab edilir FealiyyetiA Plantinqa 1949 cu ilde Ceymstaun Kollecine qebul olur Daha sonra Kalvin Kollecini bitirir 1954 cu ilde Miciqan universitetine daxil olur Sonra Yale Universitetinde Ph D derecesini alir Daha sonra o 1957 ci ilde Ueyn universitetine yollanir 1963 cu ilde Kalvin Kollecine muellim kimi qayidir 19 il bu kollecde tedris ve arasdirmadan sonra Notr Dam universitetine devet alir Ve hal haziradek orada elmi fealiyyetine mesguldur Epistemologiya nedir ve A Plantinqanin epistemoloji baxisi hansidir O mentiq felsefe din felsefesi analitik felsefe ve epistemologiya sahesinde heqiqeten elmi dircelis yaratmisdir O epistemologiya sahesinde islah edilmis epistemologiya nezeriyyesini ireli surmus ve Reformed Epistemology adli elmi cereyan yaratmisdir Epistemologiyanin Avropada inkisaf etmis formalarini sensualizm evidentalism nezeriyyelerini esasli tenqid etmis ve Islah olunmus epistemologiya nezeriyyesini esaslandiraraq isbat etmisdir O epistemologiyada fundamentalizm nezeriyyesini qebul edir Filosof bir nov epistemoloji fundamentalizmi de qebul etmisdir Onun felsefi dusuncelerine nezer saldiqda deye bilerik ki o heqiqeti elde etmek istemis lakin predmetlerin elde olunmasinda rengarenglikle qarsilasmisdir Filosof inamla agil arasinda hell oluna bilmeyen ziddiyyetin olmadigina ve onlarin bir birlerini tamamladiqlarina inanir Epistemologiya sozu yunanca epistemo bilik melumat logos telim sozlerinin birlesmesiyle yaranmisdir Adindan da gorunduyu kimi bu felsefe qolu biliyin ne olmasi ile onun neceliyi ile maraqlanir Epistemologiya felsefesi bize elmi dini felsefi texniki senet biliklerinin ferqlendirilmesi baximindan da cox onemlidir Esasen bilik nedir ve nece yaranir biliyin novleri ve onlarin arasindaki benzerlikler ve ferqler nelerdir biliyi elde etmeyin yollari hansilardir bilik fealiyyetleri nelerdir biliyin qaynagi problemi nedir biliyin dogrulugu ve gerceklikle bagliligi nelerdir tam mutleq biliye cata bilerikmi bilmeyin mehdudlugu varmi insan neyi tam ve ya qismen bile anlaya qavraya biler biliyin deyeri nedir kimi bilmek aktiyla bagli suallari cavablamaga ve bu kimi problemleri hell etmeye calisir Felsefenin bu qolu antik donemden gunumuze qeder filosoflarin beynini mesgul etmisdir Hemcinin baxLudviq Vitgensteyn Nikolas Volterstorf Din felsefesiIstinadlarCzech National Name Authority Database as Linked Data Baze narodnich jmennych autorit v podobe propojenych dat Alvin Plantinga Internet Philosophy Ontology project ing Deutsche Nationalbibliothek Record 119153114 Umumi tenzimleme nezareti GND alm 2012 2016 Elm ve Heyat Jurnali Alvin Plantinqa XX esrin analitik epistemoloqu Eleddin Melikov No 2 Say 465 2018 seh 17 Alvin Plantinqa XX esrin analitik epistemoloqu 2022 06 25 tarixinde Istifade tarixi 2020 07 16