Almatı Beynəlxalq Hava Limanı (qaz. Халықаралық Алматы Әуежайы) (IATA: ALA, ICAO: UAAA) — Qazaxıstanın ən böyük beynəlxalq hava limanı. Aeroport, Qazaxıstanın ən böyük şəhəri və ticarət paytaxtı olan Almatının təxminən 15 km şimal-şərqində yerləşir. Almatı Beynəlxalq Hava Limanı, Qazaxıstanın sərnişin gediş-gəlişinin yarısına və yük gediş-gəlişinin 68%-ə sahibdir. 2012-ci ildə hava limanında, 4,003,004 sərnişin var idi. Bunların 1,997,570-i hava limanına gələn, 2,005,434-ü isə hava limanını tərk edən idi.
Almatı Beynəlxalq Hava Limanı | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||
IATA: ALA – ICAO: UAAA | |||||||||||||||
Məlumat | |||||||||||||||
Hava limanı tipi | İctimai | ||||||||||||||
Ölkə | |||||||||||||||
Yeri | Almatı, Qazaxıstan (Şəhər daxilində məhdudlaşdırır) | ||||||||||||||
Açılış tarixi | 1935 | ||||||||||||||
| |||||||||||||||
Dəniz səviyyəsindən hündürlüyü | 681 m / 2.234 ft | ||||||||||||||
Xəritə | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Statistika (2016) | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Mənbə: Qazaxıstan | |||||||||||||||
Rəsmi saytı | |||||||||||||||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixi
İlk illəri
Hava limanı 1935-ci ildə bütün kiçik mülki və hərbi uçan gəmiləri üçün tikilmişdir. 1990-cı ilə qədər Qazaxıstan Mülki Aviasiya Şöbəsinin tərkibində olmuş və 1991-ci ildə "Alma-Ata Hava Limanı"-na çevrilmişdir. 1993-cü ildən bü günə qədər müstəqil biznes vahidi kimi işləyir. 1994-cü ildə "Almatı Hava Limanı ASC"-ə çevrilmişdir və daha sonra "Almatı Beynəlxalq Hava Limanı" adlandırılmışdır.
Supersonic Transport (SST) Tupolev Tu-144 ilə 1975-ci ilin dekabr ayının 26-da xidmətə başlamış, 1977-ci ilin noyabrında isə Moskva və Alma Ata arasında sərnişin xidmətləri üçün poçt və yük gəmisini göndərmışdır. 1 iyun 1978-ci ildə "Aeroflot" uçuşu Tu-144-ün 55-ci və sonuncu planlaşdırılmış sərnişin xidməti idi.
1998-ci ildə, yolun yenidən qurulmasından sonra, Almatı Hava Limanı II dərəcəli və Beynəlxalq Hava Limanı statusuna layiq görülmüşdür.
9 iyul 1999-cu ildə hava limanı restoranının şaşlıq mətbəxində yanğın baş vermişdir. Terminal binası bir neçə saat ərzində heç kəsə ciddi zədə vurmadan yanmışdır.
2000-ci ildən bəri inkişaf
2004-cü ildə yeni bir terminalın tikintisi sona çatmışdır. 30 sentyabr 2008-ci ildə, Londonun Heatrou Hava Limanına bağlı BMI uçuşunun ilk səfəriylə ikinci bir uçuş-enmə zolağı açılmışdır. Yeni zolağa, qış aylarında təyyarəçilərin görünürlüyünün zəif olması səbəbiylə yaxınlardakı hava limanına istiqamətləndirilən təyyarələr sayını əhəmiyyətli dərəcədə azaltmaq üçün CAT III enişləri üçün BMAT (abr. "Beynəlxalq Mülki Aviasiya Təşkilatı", ing. ICAO) sertifikatı verilmişdi. Bu zolaq Mərkəzi Asiyanın ən uzun uçuş-enmə zolağıdır. Yeni zolaq uçuş ağırlığı və əməliyyat sıxlığı limiti olmadan hər cür təyyarəni qəbul edə bilir.
Hava yolları və istiqamətləri
Sərnişin
Hava yolu şirkəti | Uçuş nöqtəsi |
---|---|
Aeroflot | |
Aeroflot Rossiya tərəfindən idarə olunur | |
, , , Astana, , Bakı, , , , Delhi, Dubay–Beynəlxalq, , Frankfurt, , , İstanbul–Atatürk, , , , , London–Hitrou, , , , , , , , , Daşkənd, , , Mövsümi: Antalya | |
Aktau, Aqtöbe, Astana, , , | |
Belavia | |
Mövsümi: | |
Dubay–Beynəlxalq | |
Kabil | |
KLM | Mövsümi: |
Lufthansa | Frankfurt |
Astana, , , , , Mövsümi nizamnamə: | |
, , Astana, , , , , , , , , , , , , , Mövsümi: , , | |
, | |
Türk Hava Yolları | İstanbul–Atatürk |
Türkmənistan Hava Yolları | |
Ukrayna Beynəlxalq Hava Yolları | |
Özbəkistan Hava Yolları | Daşkənd |
Yük
Hava yolu şirkəti | Uçuş nöqtəsi |
---|---|
Budapeşt, , | |
, | |
, , | |
, Istanbul–Atatürk, Delhi | |
, , Daşkənd | |
Istanbul–Atatürk | |
Silk Way Airlines | Bakı |
Türk Hava Yolları Yük | Astana, , , Istanbul–Atatürk, , |
, , |
Qəzalar və hadisələr
- 7 iyul 1980, Aeroflot reys № 4227: Quyruq nömrəsi CCCP-85355 olan Tupolev Tu-154B-2-in bütün 163 sərnişini və işçisi, təyyarə Almatı Aerodromundan çıxdıqdan qısa müddət sonra təyarrənin qəzaya uğradığından sonra canlarını itirdi. Təyyarə, Qazaxıstan bölüyündə, reys 4227 olaraq yerli planlı Almatı-Simferopol sərnişin xidmətindən keçəcəkdi. Uçuş sürəti, təyyarənin qalxması əsnasında qarşılaşdığı istilik axınlar səbəbiylə birdən düşdü. Bu təyyarənin təqribən 5 km uzaqda dayanaraq qəzaya uğramasına və alışmasına səbəb oldu.
- 30 avqust 1980, Aeroflot reys № 5463: , Çelyabinskdən Almatı Hava Limanına gedərkən, Almatıya yaxınlaşarkən qəzaya uğradı. Bu qəza 90 sərnişin və ekipajın ölümü ilə nəticələnmişdir.
- 29 yanvar 2013, SKAT Hava Yolları reys 760: UR-CJ006 olaraq qeydiyyatdan keçmiş ER, Kokşetaudan başlanğıcını götürən və Almatı Beynəlxalq Hava Limanına gedərkən, aşağı-görünürlüklü yaxınlaşma zamanı qəzaya uğradı. Təyyarədə olan bütün 21 şəxs vəfat etdi.
Sahiblər və rəhbərlik
"Almatı Beynəlxalq Hava Limanı ASC"-in sahibi Amsterdamda qeydiyyatdan keçmiş Venus Hava Limanı Sərmayələri B. V. (abr. Besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid, azərb. Məhdudi məsuliyyət daşıyan özəl şirkət)-dir.
- Aybol (Aybola) Anuaroviç Bekmuxambetov, Prezident və Direktor
- Bəxtiyar Kadırov, Maliyyə Vitse-Prezidenti
- E. L. Eliseva, İqtisadiyyat və Maliyyə Təhlili Şöbə Müdiri
- Akcoltayev Murad Serikoviç, Avtomatik Sistemlər — Terminal Xidməti Rəhbəri
- Nurimanov Səqdat Yerikbəkoviç, Tibb Məntəqəsinin Rəhbəri
- Ənvər Saydenov, Direktorlar Şurasının üzvü, Şirkətin müstəqil direktoru
- Diyar Kanaşev, Direktorlar Şurasının üzvü.
Həmçinin bax
İstinadlar
- "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2020-11-27 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2017-08-24.
- . 30 iyun, 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-06-01.
- "ISI Intellinews". euromoney.com.
- Harro Ranter. "ASN Aircraft accident Tupolev 134A CCCP-65129 Alma-Ata". 30 avqust, 1983. 2011-12-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-08-24.
- "Who is the Owner of Joint-Stock Company Almaty International Airport?". 2017-04-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-08-24.
- "Aibol Bekmukhambetov Appointed President of JSC "Almaty International Airport"?". 2019-09-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-08-24.
- "New independent director of "International Airport of Almaty" JSC named". 2019-09-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-08-24.
Xarici keçidlər
- Vikianbarda Almatı Beynəlxalq Hava Limanı ilə əlaqəli mediafayllar var.
- en.alaport.com — Almatı Beynəlxalq Hava Limanının rəsmi saytı
- Aviasiya Təhlükəsizliyi Şəbəkəsində ALA-nın qəza tarixçəsi
- NOAA/NWS-də UAAA üçün hava proqnozu
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Almati Beynelxalq Hava Limani qaz Halykaralyk Almaty Әuezhajy IATA ALA ICAO UAAA Qazaxistanin en boyuk beynelxalq hava limani Aeroport Qazaxistanin en boyuk seheri ve ticaret paytaxti olan Almatinin texminen 15 km simal serqinde yerlesir Almati Beynelxalq Hava Limani Qazaxistanin sernisin gedis gelisinin yarisina ve yuk gedis gelisinin 68 e sahibdir 2012 ci ilde hava limaninda 4 003 004 sernisin var idi Bunlarin 1 997 570 i hava limanina gelen 2 005 434 u ise hava limanini terk eden idi Almati Beynelxalq Hava Limani43 21 19 sm e 077 02 41 s u IATA ALA ICAO UAAAMelumatHava limani tipi IctimaiOlke QazaxistanYeri Almati Qazaxistan Seher daxilinde mehdudlasdirir Acilis tarixi 1935Deniz seviyyesinden hundurluyu 681 m 2 234 ftXeriteALAUzunluq Sethft m05R 23L 14 435 4 400 Beton05L 23R 14 763 4 500 BetonStatistika 2016 Sernisinler4 878 450Menbe QazaxistanResmi sayti Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiIlk illeri Qeydiyyat zali Hava limani 1935 ci ilde butun kicik mulki ve herbi ucan gemileri ucun tikilmisdir 1990 ci ile qeder Qazaxistan Mulki Aviasiya Sobesinin terkibinde olmus ve 1991 ci ilde Alma Ata Hava Limani na cevrilmisdir 1993 cu ilden bu gune qeder musteqil biznes vahidi kimi isleyir 1994 cu ilde Almati Hava Limani ASC e cevrilmisdir ve daha sonra Almati Beynelxalq Hava Limani adlandirilmisdir Supersonic Transport SST Tupolev Tu 144 ile 1975 ci ilin dekabr ayinin 26 da xidmete baslamis 1977 ci ilin noyabrinda ise Moskva ve Alma Ata arasinda sernisin xidmetleri ucun poct ve yuk gemisini gondermisdir 1 iyun 1978 ci ilde Aeroflot ucusu Tu 144 un 55 ci ve sonuncu planlasdirilmis sernisin xidmeti idi 1998 ci ilde yolun yeniden qurulmasindan sonra Almati Hava Limani II dereceli ve Beynelxalq Hava Limani statusuna layiq gorulmusdur 9 iyul 1999 cu ilde hava limani restoraninin sasliq metbexinde yangin bas vermisdir Terminal binasi bir nece saat erzinde hec kese ciddi zede vurmadan yanmisdir 2000 ci ilden beri inkisaf 2004 cu ilde yeni bir terminalin tikintisi sona catmisdir 30 sentyabr 2008 ci ilde Londonun Heatrou Hava Limanina bagli BMI ucusunun ilk seferiyle ikinci bir ucus enme zolagi acilmisdir Yeni zolaga qis aylarinda teyyarecilerin gorunurluyunun zeif olmasi sebebiyle yaxinlardaki hava limanina istiqametlendirilen teyyareler sayini ehemiyyetli derecede azaltmaq ucun CAT III enisleri ucun BMAT abr Beynelxalq Mulki Aviasiya Teskilati ing ICAO sertifikati verilmisdi Bu zolaq Merkezi Asiyanin en uzun ucus enme zolagidir Yeni zolaq ucus agirligi ve emeliyyat sixligi limiti olmadan her cur teyyareni qebul ede bilir Hava yollari ve istiqametleriSernisin Hava yolu sirketi Ucus noqtesiAeroflotAeroflot Rossiya terefinden idare olunur Astana Baki Delhi Dubay Beynelxalq Frankfurt Istanbul Ataturk London Hitrou Daskend Movsumi AntalyaAktau Aqtobe Astana BelaviaMovsumi Dubay BeynelxalqKabilKLM Movsumi Lufthansa FrankfurtAstana Movsumi nizamname Astana Movsumi Turk Hava Yollari Istanbul AtaturkTurkmenistan Hava YollariUkrayna Beynelxalq Hava YollariOzbekistan Hava Yollari DaskendYuk Hava yolu sirketi Ucus noqtesiBudapest Istanbul Ataturk Delhi DaskendIstanbul AtaturkSilk Way Airlines BakiTurk Hava Yollari Yuk Astana Istanbul Ataturk Qezalar ve hadiseler7 iyul 1980 Aeroflot reys 4227 Quyruq nomresi CCCP 85355 olan Tupolev Tu 154B 2 in butun 163 sernisini ve iscisi teyyare Almati Aerodromundan cixdiqdan qisa muddet sonra teyarrenin qezaya ugradigindan sonra canlarini itirdi Teyyare Qazaxistan boluyunde reys 4227 olaraq yerli planli Almati Simferopol sernisin xidmetinden kececekdi Ucus sureti teyyarenin qalxmasi esnasinda qarsilasdigi istilik axinlar sebebiyle birden dusdu Bu teyyarenin teqriben 5 km uzaqda dayanaraq qezaya ugramasina ve alismasina sebeb oldu 30 avqust 1980 Aeroflot reys 5463 Celyabinskden Almati Hava Limanina gederken Almatiya yaxinlasarken qezaya ugradi Bu qeza 90 sernisin ve ekipajin olumu ile neticelenmisdir 29 yanvar 2013 SKAT Hava Yollari reys 760 UR CJ006 olaraq qeydiyyatdan kecmis ER Koksetaudan baslangicini goturen ve Almati Beynelxalq Hava Limanina gederken asagi gorunurluklu yaxinlasma zamani qezaya ugradi Teyyarede olan butun 21 sexs vefat etdi Apron gorunusuSahibler ve rehberlik Almati Beynelxalq Hava Limani ASC in sahibi Amsterdamda qeydiyyatdan kecmis Venus Hava Limani Sermayeleri B V abr Besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid azerb Mehdudi mesuliyyet dasiyan ozel sirket dir Aybol Aybola Anuarovic Bekmuxambetov Prezident ve Direktor Bextiyar Kadirov Maliyye Vitse Prezidenti E L Eliseva Iqtisadiyyat ve Maliyye Tehlili Sobe Mudiri Akcoltayev Murad Serikovic Avtomatik Sistemler Terminal Xidmeti Rehberi Nurimanov Seqdat Yerikbekovic Tibb Menteqesinin Rehberi Enver Saydenov Direktorlar Surasinin uzvu Sirketin musteqil direktoru Diyar Kanasev Direktorlar Surasinin uzvu Hemcinin baxDaskend Beynelxalq Hava Limani Heyder Eliyev Beynelxalq AeroportuIstinadlar Arxivlenmis suret PDF 2020 11 27 tarixinde PDF Istifade tarixi 2017 08 24 30 iyun 2016 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 06 01 ISI Intellinews euromoney com Harro Ranter ASN Aircraft accident Tupolev 134A CCCP 65129 Alma Ata 30 avqust 1983 2011 12 25 tarixinde Istifade tarixi 2017 08 24 Who is the Owner of Joint Stock Company Almaty International Airport 2017 04 08 tarixinde Istifade tarixi 2017 08 24 Aibol Bekmukhambetov Appointed President of JSC Almaty International Airport 2019 09 06 tarixinde Istifade tarixi 2017 08 24 New independent director of International Airport of Almaty JSC named 2019 09 06 tarixinde Istifade tarixi 2017 08 24 Xarici kecidlerVikianbarda Almati Beynelxalq Hava Limani ile elaqeli mediafayllar var en alaport com Almati Beynelxalq Hava Limaninin resmi sayti Aviasiya Tehlukesizliyi Sebekesinde ALA nin qeza tarixcesi NOAA NWS de UAAA ucun hava proqnozu