Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Aleksey Osipoviç Çernyayevski — görkəmli maarifçi, metodist, pedaqoq.
Aleksey Çernyayevski | |
---|---|
Çernyayevski, Aleksey Osipoviç | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Şamaxı, Rusiya imperiyası |
Vəfat tarixi | |
Vəfat yeri | Tiflis, Rusiya imperiyası |
Fəaliyyəti | müəllim |
Həyatı
Aleksey Çernyayevski 1840-cı ildə Şamaxı yaxınlığında anadan olmuşdur. İlk təhsilini Şamaxı qəza məktəbində almışdır, daha sonra dörd il Şamaxı şəhər məktəbində oxumuşdur. Maddi sıxıntı ilə bağlı məktəbi tərk edib işə düzəlmək məcburiyyətində qalır. Məktəbi bitirmədən Aleksey Çernyayevski 16 yaşında poçta işə düzəlir və poçtalyon, 1864-cü ildən isə nəzarətçi işləyir.
Pedoqoji fəaliyyəti
Mərəzə poçt stansiyasında işlədiyi zaman bir dəstə kənd uşağını başına yığıb onlara rus dilini öyrətmişdir. Həvəskar müəllimin könüllü təşkil etdiyi iş gözdən qaçırılmır və 1867-ci ildə o, Şamaxı qəza məktəbinin müəllimi vəzifəsinə keçirilir. 1869-cu ildə Aleksey Çernyayevskini Duşeti-Tianeti ikisinifli qapalı pansiona müdir təyin edirlər. 1870-ci ildə o, Tiflisdəki Nikolayev ibtidai məktəbinə müdir keçirilir. 1871-ci ildə Bakı xalq məktəbləri idarəsinə müdir müavini təyin olunur, lakin bu vəzifədə yalnız dörd ay çalışa bilir, onu Kuban vilayət xalq məktəbləri idarəsinə yenə də müdir müavini (1876-cı ildən müdir) vəzifəsinə təyin edirlər. Burada o səkkiz il çalışır. 1879-cu ildə Qori şəhərində Zaqafqaziya müəllimlər seminariyasının Azərbaycan şöbəsi yaradıldığı zaman həmin şöbənin müfəttişi vəzifəsinə dəvət alır. Demək olar ki, ömrünün ən yetkin çağını, on dörd il (1879–1893) həmin vəzifədə çalışır. 1893-cü ildə Azərbaycan şöbəsinin ikinci sinif şagirdi Səfərəli bəy Vəlibəyovun bacısı oğlu Süleyman Axundov tapança ilə özünü öldürmək istəmiş, lakin sağ qalmışdı. Bu qalmaqalla bağlı Çernyayevskini çox əziyyətə salır, təqsirli onu görürdülər.
Müxtəlif polis idarələrinə izahat və arayışlar yazmalı olan Çernyayevski yaxşı başa düşürdi ki, əsas məsələ seminariya direktorunun onun vəzifəsindən getməsi arzusudur. Beləliklə, 1893-cü ildə yorğunluğunu səbəb gətirərək o istefa ərizəsi yazır və Tiflisə köçür. Bir ildən sonra isə, 1894-cü ilin dekabrın 14-də əlli beş yaşında vəfat edir.
"Vətən dili"nin işıq üzü görməsi, Firidun bəy Köçərli (1863–1920), Rəşid bəy Əfəndiyev (1863–1942), Səfərəli bəy Vəlibəyov (1861–1902), Mahmud bəy Mahmudbəyov (1859–1923), Teymur bəy Bayraməlibəyov (1862–1937), Süleyman Sani Axundov (1875–1939), Cəlil Məmmədquluzadə (1866–1932), Nəriman Nərimanov (1870–1925) kimi ziyalı kadrların hazırlanması A.O.Çernyayevskinin adı ilə bağlıdır.
A.O.Çernyayevski "Vətən dili"nin I hissəsinin müəllifi, II hissəsinin isə Səfərəli bəy Vəlibəyov ilə birlikdə həmmüəllifidir.
İstinadlar
- Hüseyn Əhmədov. Azərbaycan məktəb və pedaqoji fikir tarixi. Bakı: Elm və təhsil, 2014. — səh. 132–136.
- . 2013-04-15 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-01-14.
Mənbə
- Çernyayevski A.O.Vətən dili, I hissə. Çernyayevski A.O., Vəlibəyov S.H. Vətən dili, II hissə. Faksimil nəşr. Tərtib və transfoneliterasiya edən, ön söz, qeyd və şərhlər, sözlük və cədvəllərin müəllifi: Vüqar Qaradağlı. CBS, Bakı – 2007. 740 səh.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Aleksey Osipovic Cernyayevski gorkemli maarifci metodist pedaqoq Aleksey CernyayevskiCernyayevski Aleksey OsipovicDogum tarixi 1840Dogum yeri Samaxi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 14 dekabr 1894Vefat yeri Tiflis Rusiya imperiyasiFealiyyeti muellimHeyatiAleksey Cernyayevski 1840 ci ilde Samaxi yaxinliginda anadan olmusdur Ilk tehsilini Samaxi qeza mektebinde almisdir daha sonra dord il Samaxi seher mektebinde oxumusdur Maddi sixinti ile bagli mektebi terk edib ise duzelmek mecburiyyetinde qalir Mektebi bitirmeden Aleksey Cernyayevski 16 yasinda pocta ise duzelir ve poctalyon 1864 cu ilden ise nezaretci isleyir Pedoqoji fealiyyetiMereze poct stansiyasinda islediyi zaman bir deste kend usagini basina yigib onlara rus dilini oyretmisdir Heveskar muellimin konullu teskil etdiyi is gozden qacirilmir ve 1867 ci ilde o Samaxi qeza mektebinin muellimi vezifesine kecirilir 1869 cu ilde Aleksey Cernyayevskini Duseti Tianeti ikisinifli qapali pansiona mudir teyin edirler 1870 ci ilde o Tiflisdeki Nikolayev ibtidai mektebine mudir kecirilir 1871 ci ilde Baki xalq mektebleri idaresine mudir muavini teyin olunur lakin bu vezifede yalniz dord ay calisa bilir onu Kuban vilayet xalq mektebleri idaresine yene de mudir muavini 1876 ci ilden mudir vezifesine teyin edirler Burada o sekkiz il calisir 1879 cu ilde Qori seherinde Zaqafqaziya muellimler seminariyasinin Azerbaycan sobesi yaradildigi zaman hemin sobenin mufettisi vezifesine devet alir Demek olar ki omrunun en yetkin cagini on dord il 1879 1893 hemin vezifede calisir 1893 cu ilde Azerbaycan sobesinin ikinci sinif sagirdi Sefereli bey Velibeyovun bacisi oglu Suleyman Axundov tapanca ile ozunu oldurmek istemis lakin sag qalmisdi Bu qalmaqalla bagli Cernyayevskini cox eziyyete salir teqsirli onu gorurduler Muxtelif polis idarelerine izahat ve arayislar yazmali olan Cernyayevski yaxsi basa dusurdi ki esas mesele seminariya direktorunun onun vezifesinden getmesi arzusudur Belelikle 1893 cu ilde yorgunlugunu sebeb getirerek o istefa erizesi yazir ve Tiflise kocur Bir ilden sonra ise 1894 cu ilin dekabrin 14 de elli bes yasinda vefat edir Veten dili nin isiq uzu gormesi Firidun bey Kocerli 1863 1920 Resid bey Efendiyev 1863 1942 Sefereli bey Velibeyov 1861 1902 Mahmud bey Mahmudbeyov 1859 1923 Teymur bey Bayramelibeyov 1862 1937 Suleyman Sani Axundov 1875 1939 Celil Memmedquluzade 1866 1932 Neriman Nerimanov 1870 1925 kimi ziyali kadrlarin hazirlanmasi A O Cernyayevskinin adi ile baglidir A O Cernyayevski Veten dili nin I hissesinin muellifi II hissesinin ise Sefereli bey Velibeyov ile birlikde hemmuellifidir IstinadlarHuseyn Ehmedov Azerbaycan mekteb ve pedaqoji fikir tarixi Baki Elm ve tehsil 2014 seh 132 136 2013 04 15 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2010 01 14 MenbeCernyayevski A O Veten dili I hisse Cernyayevski A O Velibeyov S H Veten dili II hisse Faksimil nesr Tertib ve transfoneliterasiya eden on soz qeyd ve serhler sozluk ve cedvellerin muellifi Vuqar Qaradagli CBS Baki 2007 740 seh