Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Aleksandr Nikolayeviç Radişev (rus. Алекса́ндр Никола́евич Ради́щев); 20 (31) avqust 1749[…], Radişevo[d], Penza qəzası[d] – 12 (24) sentyabr 1802[…], Sankt-Peterburq) — rus filosof, şair və nasiri.
| Aleksandr Radişev | |
|---|---|
| rus. Александр Радищев | |
 | |
| Doğum tarixi | 20 (31) avqust 1749[…] |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 12 (24) sentyabr 1802[…](53 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | azot turşusundan zəhərlənmə[d] |
| Dəfn yeri |
|
| Təhsili |
|
| Fəaliyyəti | filosof, yazıçı, roman yazıçısı, şair, iqtisadçı |
| Əsərlərinin dili | rus dili |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Uşaqlığı atasını kəndəki əmlakıda keçib. Onun atası həmçinin də Radişevin ilk müəllimi olub. Latın, , fransız və alman dillərinə bələd idi.1756- ci ildə Aleksandr Moskva universitetinə atası tərəfindən Moskvaya göndərilir (A.M.Arqamakov 1755-1757-ci ilədək univrsitenin direktoru idi).1762-ci ildə Elizabetta II taç taxma mərasimində,Radişev Peterburqda paji korpusuna göndərildi. 1802- ci ildə vəfat etmişdir. Radişevin dünyagörüşünün formalaşmasında fransız materialistlərinin əsərləri mühüm rol oynamışdır. Radişev fəlsəfənin əsas məsələrini materialistcəsinə həll edərək, aləmin dərkinin hüdudsuzluğu ideasına tərəfdar çıxmışdır. Aləm hissi qavrama, təcrübə və zəka vasitəsi ilə dərk edilir. Materiyanın əsas xüsusiyyətləri varlıq, hərəkət, zaman və məkandır. Fikrin maddi orqanı beyin, insanın fərqləndirici xususiyyəti nitqdir. Radişev tərbiyə probleminə çox fikir verirdi; o, rus inqilabi pedaqogkasının, etika və estetikasının banisidir. Rus inqilabi poeziyasının ilk nümunəsi olan “Azadlıq” adasının (təqr. 1783)
Yaradıcılığı
- 1771-ci ildə Radeşev Peterburaqa qayıdır, bir neçə aydan sonra “Jivopis” jurnalına redaktı üçün yolladı. Bu gələcəyin “Puteşestvie iz Peterburqa v Moskvu” («Путешествие из Петербурга в Москву») kitabı olmuşdur.
- 1780-ci illərdə Radişev “Putişestviya” adlı bir əsərinin üstündə işləyirdi və buna baxmayaraq digər əsərlər və şeyirlər yazırdı.
- 1789- cu ildə öz evində mətbəə evi açmışdır. 1790- cı ilin mayında öz görkəmli əsirini “Puteşestviye iz Peterburqa v Moskvu” («Путешествие из Петербурга в Москву»).
- Peterburqdan Moskvaya səyahət, B , 1952;
- Polnoye sobr.soç., t.1- 3, M.-L., 1938-1952;
- Путешествие из Петербурга в Москву, Вольность, М., 1981.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Краткая литературная энциклопедия (rus.). Москва: Советская энциклопедия, 1962. Т. 6. С. 143–148.
- различные авторы Энциклопедический словарь (rus.). / под ред. И. Е. Андреевский, К. К. Арсеньев, Ф. Ф. Петрушевский СПб: Брокгауз — Ефрон, 1907.
- Радищев Александр Николаевич // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- Русский биографический словарь (rus.). / под ред. А. А. Половцов, Н. П. Чулков, Н. Д. Чечулин, В. В. Мусселиус, М. Г. Курдюмов, Ф. А. Витберг, И. А. Кубасов, С. А. Адрианов, Б. Л. Модзалевский, Е. С. Шумигорский СПб, Москва.
- Литература 9, стр 152
- Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası, cild 8, səh 74
Xarici keçidlər
- ПУТЕШЕСТВИЕ ИЗ ПЕТЕРБУРГА В МОСКВУ
- Александр Николаевич Радищев Путешествие из Петербурга в Москву
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Aleksandr Nikolayevic Radisev rus Aleksa ndr Nikola evich Radi shev 20 31 avqust 1749 Radisevo d Penza qezasi d 12 24 sentyabr 1802 Sankt Peterburq rus filosof sair ve nasiri Aleksandr Radisevrus Aleksandr RadishevDogum tarixi 20 31 avqust 1749 Dogum yeri Radisevo d Penza qezasi d Rusiya imperiyasiVefat tarixi 12 24 sentyabr 1802 53 yasinda Vefat yeri Sankt Peterburq Rusiya imperiyasiVefat sebebi azot tursusundan zeherlenme d Defn yeri Volkovo qebiristanligi d Tehsili Leypsiq Universiteti 1766 1771 Fealiyyeti filosof yazici roman yazicisi sair iqtisadciEserlerinin dili rus dili Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiUsaqligi atasini kendeki emlakida kecib Onun atasi hemcinin de Radisevin ilk muellimi olub Latin fransiz ve alman dillerine beled idi 1756 ci ilde Aleksandr Moskva universitetine atasi terefinden Moskvaya gonderilir A M Arqamakov 1755 1757 ci iledek univrsitenin direktoru idi 1762 ci ilde Elizabetta II tac taxma merasiminde Radisev Peterburqda paji korpusuna gonderildi 1802 ci ilde vefat etmisdir Radisevin dunyagorusunun formalasmasinda fransiz materialistlerinin eserleri muhum rol oynamisdir Radisev felsefenin esas meselerini materialistcesine hell ederek alemin derkinin hududsuzlugu ideasina terefdar cixmisdir Alem hissi qavrama tecrube ve zeka vasitesi ile derk edilir Materiyanin esas xususiyyetleri varliq hereket zaman ve mekandir Fikrin maddi orqani beyin insanin ferqlendirici xususiyyeti nitqdir Radisev terbiye problemine cox fikir verirdi o rus inqilabi pedaqogkasinin etika ve estetikasinin banisidir Rus inqilabi poeziyasinin ilk numunesi olan Azadliq adasinin teqr 1783 Yaradiciligi1771 ci ilde Radesev Peterburaqa qayidir bir nece aydan sonra Jivopis jurnalina redakti ucun yolladi Bu geleceyin Putesestvie iz Peterburqa v Moskvu Puteshestvie iz Peterburga v Moskvu kitabi olmusdur 1780 ci illerde Radisev Putisestviya adli bir eserinin ustunde isleyirdi ve buna baxmayaraq diger eserler ve seyirler yazirdi 1789 cu ilde oz evinde metbee evi acmisdir 1790 ci ilin mayinda oz gorkemli esirini Putesestviye iz Peterburqa v Moskvu Puteshestvie iz Peterburga v Moskvu Peterburqdan Moskvaya seyahet B 1952 Polnoye sobr soc t 1 3 M L 1938 1952 Puteshestvie iz Peterburga v Moskvu Volnost M 1981 Hemcinin baxAleksandr Darqomijski Ayris Mordok Aleksandr Puskin Kondratiy Rileev Aleksandr Varlamov Anton DelviqIstinadlarKratkaya literaturnaya enciklopediya rus Moskva Sovetskaya enciklopediya 1962 T 6 S 143 148 razlichnye avtory Enciklopedicheskij slovar rus pod red I E Andreevskij K K Arsenev F F Petrushevskij SPb Brokgauz Efron 1907 Radishev Aleksandr Nikolaevich Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 Russkij biograficheskij slovar rus pod red A A Polovcov N P Chulkov N D Chechulin V V Musselius M G Kurdyumov F A Vitberg I A Kubasov S A Adrianov B L Modzalevskij E S Shumigorskij SPb Moskva Literatura 9 str 152 Azerbaycan Sovet Ensiklopediyasi cild 8 seh 74Xarici kecidlerPUTEShESTVIE IZ PETERBURGA V MOSKVU Aleksandr Nikolaevich Radishev Puteshestvie iz Peterburga v Moskvu