Xozapini gölü (gürc. ხოზაფინის ტბა) və ya Aktaş gölü (türk. Aktaş Gölü) — Kiçik Qafqazdakı Cavaxet yaylasında yerləşən tektonik mənşəli sərhəd gölüdür. Gürcüstan — Türkiyə sərhədində yerləşən göl təxminən ölkələri iki bərabər hissəyə bölərək şimal-qərbdən cənub-şərqə keçir. Şimal-şərq hissəsi Gürcüstanın, cənub-qərb hissəsi isə Türkiyənin payına düşür. Gölün 53%-i Gürcüstanın payına düşür.
Aktaş | |
---|---|
gürc. ხოზაფინის ტბა, türk. Aktaş Gölü | |
| |
Ümumi məlumatlar | |
Mütləq hündürlüyü | 1798,4 m |
Uzunluğu |
|
Sahil uzunluğu | 25000 km |
Sahəsi | 26,6 |
Həcmi | 19,3 km³ |
Dərin yeri | 10 |
Duzluluğu | 0,88 ‰ |
Yerləşməsi | |
Ölkələr | |
Regionlar | |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Adı
Gölün rast gəlinən digər adları bunlardır: Xozapini (gürc. ხოზაფინის ტბა), Karçaxistba, Karçaxi (gürc. კარწახის ტბა), Karçask, Аktaş (türk. Aktaş Gölü), Xozapin (türk. Hozapin Gölü), Karsak (türk. Karsak Gölü), Azap (türk. Azap Gölü).
Yerləşdiyi yer
Aktaş gölü Gürcüstanın Axalkalaki bələdiyyəsində yerləşən Karçaxi rayonu ilə Türkiyənin Çıldır rayonunun Kenarbel ilçəsi arasında yerləşmişdir. Bənd vasitəsilə həmin ərazidən ayrılmışdır.
Göldən şimalda Murakvals dağı, daha cənubda isə —Qektapin dağ silsiləsi yerləşmişdir.
Hidroqrafiya
Göl dəniz səviyyəsindən 1799 metr hündürlükdə yerləşmişdir. Gölün ümumi sahəsi 26,6 km²-dir. Sahəsinə görə Gürcüstan göllərinin arasında ikinci yeri tutur.
Göldə 12 ada mövcuddur. Adaların hamısı gölün cənub-qərb yarısında yerləşmişdir və Türkiyə ərazisinə aiddirlər.
Su rejimi
Çökmə mənşəli sular və qrunt suları gölün əsas qida mənbəyidir. Suyun maksimal səviyyəsi iyunda, minimal səviyyəsi isə fevralda müşahidə olunur.
Flora
Gölün yaxınlığında Gürcüstan üçün ən əhəmiyyətli subalp meşələrindən biri yerləşmişdir. Həmçinin gölün ətrafında üvəz kolhid (lat. Sorbus colchica) bitir. Göl ərazisində , itburnunun və moruq kollarının kolluqları yayılmışdır.
Göldə və ona yaxın olan ərazilərdə 2004-cü ildə Gürcüstanda bitən kol bitkisi olan kolşəkilli daziforanın (lat. Dasiphora fruticosa) bitdiyi ərazi aşkar edilmişdir.
Gölün adaları bitki cəhətdən kasaddır. Sahillərdə qamış və qamışın kiçik kollarına rast gəlinir.
Fauna
Göl quşların bəzi növlərinin böyük qruplar şəklində yaşamasının əhəmiyyətli yeridir. Göl ərazisində qıvrımlələk qutan (lat. Pelecanus crispus), çəhrayı qutan (lat. Pelecanus onocrotalus), erməni qağayısı (lat. Pelecanus onocrotalus) və Gürcüstandakı ən böyük yapalaq olan adi yapalaq (lat. Bubo bubo) geniş yayılmışdır. Göldə quşların nümayəndələrinin 59 növünə rast gəlinir. 20 növdən çoxu suda üzənlərə aiddir.
İstinadlar
- Данные оценки получены с помощью инструмента измерения расстояний и площади по спутниковым снимкам на сайте картографического сервиса
- . Атлас озёр Турции (türk). kesfetmekicinbak.com. 2014-03-02 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-11-06.
- "Aktaş Gölü – ARDAHAN" (türk). Водно-болотные угодья Турции — turkiyesulakalanlari.com. 2014-08-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-11-06.
- Биоразнообразие Охраняемых Территорий Джавахетии 2016-03-05 at the Wayback Machine — Агентство охраняемых территорий Грузии
- Hlavinek, Petr. Dangerous pollutants (xenobiotics) in urban waters cycle. Springer. 2008. səh. 37. ISBN . 2 July 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 6 October 2011.
- Prokhorov, Aleksandr Mikhaĭlovich. Great Soviet encyclopedia. Macmillan. 1982. səh. 195. 3 September 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 6 October 2011.
- Evans, M. I.; Heath, Melanie F.; International, BirdLife. Important bird areas in Europe: priority sites for conservation. Birdlife International. 2000. səh. 255. ISBN . 12 May 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 6 October 2011.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Xozapini golu gurc ხოზაფინის ტბა ve ya Aktas golu turk Aktas Golu Kicik Qafqazdaki Cavaxet yaylasinda yerlesen tektonik menseli serhed goludur Gurcustan Turkiye serhedinde yerlesen gol texminen olkeleri iki beraber hisseye bolerek simal qerbden cenub serqe kecir Simal serq hissesi Gurcustanin cenub qerb hissesi ise Turkiyenin payina dusur Golun 53 i Gurcustanin payina dusur Aktasgurc ხოზაფინის ტბა turk Aktas GoluAktas goluUmumi melumatlarMutleq hundurluyu 1798 4 mUzunlugu 8 5 kmSahil uzunlugu 25000 kmSahesi 26 6Hecmi 19 3 km Derin yeri 10Duzlulugu 0 88 Yerlesmesi41 12 54 sm e 43 13 16 s u Olkeler Gurcustan TurkiyeRegionlar Samtsxe CavaxetiErdehan iliAktas Vikianbarda elaqeli mediafayllarAdiGolun rast gelinen diger adlari bunlardir Xozapini gurc ხოზაფინის ტბა Karcaxistba Karcaxi gurc კარწახის ტბა Karcask Aktas turk Aktas Golu Xozapin turk Hozapin Golu Karsak turk Karsak Golu Azap turk Azap Golu Yerlesdiyi yerAktas golu Gurcustanin Axalkalaki belediyyesinde yerlesen Karcaxi rayonu ile Turkiyenin Cildir rayonunun Kenarbel ilcesi arasinda yerlesmisdir Bend vasitesile hemin eraziden ayrilmisdir Golden simalda Murakvals dagi daha cenubda ise Qektapin dag silsilesi yerlesmisdir HidroqrafiyaGol deniz seviyyesinden 1799 metr hundurlukde yerlesmisdir Golun umumi sahesi 26 6 km dir Sahesine gore Gurcustan gollerinin arasinda ikinci yeri tutur Golde 12 ada movcuddur Adalarin hamisi golun cenub qerb yarisinda yerlesmisdir ve Turkiye erazisine aiddirler Su rejimiCokme menseli sular ve qrunt sulari golun esas qida menbeyidir Suyun maksimal seviyyesi iyunda minimal seviyyesi ise fevralda musahide olunur FloraGolun yaxinliginda Gurcustan ucun en ehemiyyetli subalp meselerinden biri yerlesmisdir Hemcinin golun etrafinda uvez kolhid lat Sorbus colchica bitir Gol erazisinde itburnunun ve moruq kollarinin kolluqlari yayilmisdir Golde ve ona yaxin olan erazilerde 2004 cu ilde Gurcustanda biten kol bitkisi olan kolsekilli daziforanin lat Dasiphora fruticosa bitdiyi erazi askar edilmisdir Golun adalari bitki cehetden kasaddir Sahillerde qamis ve qamisin kicik kollarina rast gelinir FaunaGol quslarin bezi novlerinin boyuk qruplar seklinde yasamasinin ehemiyyetli yeridir Gol erazisinde qivrimlelek qutan lat Pelecanus crispus cehrayi qutan lat Pelecanus onocrotalus ermeni qagayisi lat Pelecanus onocrotalus ve Gurcustandaki en boyuk yapalaq olan adi yapalaq lat Bubo bubo genis yayilmisdir Golde quslarin numayendelerinin 59 novune rast gelinir 20 novden coxu suda uzenlere aiddir IstinadlarDannye ocenki polucheny s pomoshyu instrumenta izmereniya rasstoyanij i ploshadi po sputnikovym snimkam na sajte kartograficheskogo servisa Atlas ozyor Turcii turk kesfetmekicinbak com 2014 03 02 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 11 06 Aktas Golu ARDAHAN turk Vodno bolotnye ugodya Turcii turkiyesulakalanlari com 2014 08 07 tarixinde Istifade tarixi 2016 11 06 Bioraznoobrazie Ohranyaemyh Territorij Dzhavahetii 2016 03 05 at the Wayback Machine Agentstvo ohranyaemyh territorij Gruzii Hlavinek Petr Dangerous pollutants xenobiotics in urban waters cycle Springer 2008 seh 37 ISBN 978 1 4020 6800 3 2 July 2022 tarixinde Istifade tarixi 6 October 2011 Prokhorov Aleksandr Mikhaĭlovich Great Soviet encyclopedia Macmillan 1982 seh 195 3 September 2022 tarixinde Istifade tarixi 6 October 2011 Evans M I Heath Melanie F International BirdLife Important bird areas in Europe priority sites for conservation Birdlife International 2000 seh 255 ISBN 978 0 946888 35 1 12 May 2022 tarixinde Istifade tarixi 6 October 2011 Xarici kecidler