9M133 Kornet - Rusiya istehsalı 2-ci nəsil tank əleyhinə idarə olunan raket (TƏİR) kompleksidir. Əsas məqsədi döyüş zamanı düşmən tanklarını sıradan çıxarmaqdır. Qiyməti yüksək olduğuna görə, hazırkı sistemləri tam əvəz etməmişdir.NATO kod adı AT-14 "Spriggan"dır. İlk dəfə Rusiya Ordusunda 1998-ci ildə silahlanmaya qəbul olunmuşdur. İxrac variantı Kornet-E adlanır. Orduya qəbul olunduqdan sonra ilk olaraq (NATO: AT-4 Spiqot) və (NATO: AT-5 Spandrel) TƏİR-lərini əvəz etdi. Bu raket ayrıca olaraq helikopterlərə qarşı da istifadə olunur. Bəzi variantlarının sahib olduğu termobarik döyüş başlığı sayəsində yüngül zirehli maşınlara, piyadalara və möhkəmləndirilmiş mühəndis-istehkam qurğularına qarşı da istifadə olunur.
Kornet (TƏİR) | |
---|---|
Tipi | Tank əleyhinə idarəolunan raket |
Ölkə | |
İstismar tarixçəsi | |
İstismar illəri | 1998–davam edir |
İstismara başlanması | 1994 |
İstismar edənlər | İstifadəçilər bölməsinə bax |
İstifadə edilən döyüşlər | İraq müharibəsi Livan müharibəsi (2006) Suriya vətəndaş müharibəsi Donbass müharibəsi |
İstehsal tarixçəsi | |
Konstruktor | |
Konstruksiya tarixi | 1988–1998 |
İstehsalçı | |
İstehsal illəri | 1994–davam edir |
Xüsusiyyətləri | |
Ağırlığı | 27 kq |
Uzunluğu | 1200 mm |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Döyüşlərdə istifadə olunması
2003-cü ildə ABŞ qoşunları İraqa daxil olarkən, Kornet TƏİR-dən İraqın bir neçə xüsusi təyinatlı dəstəsi tərəfindən Amerikan zirehli maşınlarına hücumlar zamanı istifadə olunmuşdur. Müharibənin ilk həftəsində bu silahdan istifadə nəticəsində ABŞ ordusuna məxsus ən azı 2 ədəd Abrams tankı və 1 ədəd Bradley PDM-i sıradan çıxarılmışdır.
Kornet TƏİR-dən ikinci dəfə 2006-cı il Livan müharibəsində Suriya tərəfindən dəstəklənən Hizbullah döyüşçüləri tərəfindən İsrail ordusuna qarşı uğurla istifadə olunmuşdur. Nəticədə, İsrailə məxsus 4 ədəd Merkava tankı məhv edilmiş, ümumilikdə isə 24 ədəd tank zədələnmişdir. İsrail ordusunun Ghandouriyeh kəndi yaxınlığında Hizbullaha məxsus postdan ələ keçirilən içərisində Kornet TƏİR olan qutunun üzərində "Müştəri: Suriya Müdafiə Nazirliyi. Təchizatçı: KBP, Tula, Rusiya" sözləri yazılmışdı. Atəşkəsdən bir neçə ay sonra çəkilən fotoşəkillərdən də aydın olur ki, Hizbullah bu ərazidə Kornet TƏİR-dən istifadə etmişdir. İsrail hökuməti bu silahların birbaşa Hizbullaha verilib-verilmədiyini öyrənmək üçün Rusiyaya bir qrup mütəxəssis göndərmişdir. Rusiya isə bu silahların yalnız Suriyaya verildiyini bildirmişdir.
6 dekabr 2010-cu ildə Qəzzə zolağından atılan daha bir Kornet mərmisi də sərhəddə olan Merkava III tankının zirehini zədələmiş, lakin, tankın ekipajından heç biri yaralanmamışdır.
2014-cü ilin yayında Qəzzədə İsrail və Həmas arasında baş verən toqquşmalar ərzində, İsrail tanklarına 15 ədəd Kornet raketi atılmış, lakin, İsrail tankları üzərində quraşdırılmış "Trofi" aktiv qoruma sistemi sayəsində tanklara heç bir ziyan dəyməmişdir. Bəzi hallarda Trofi aktiv zirehi ona istiqamətlənmiş Kornetin yerini müəyyən etmiş və onu məhv etmişdir.
Kornet raketlərindən İŞİD terror qruplaşmasına qarşı ilk dəfə 2014-cü ilin sentyabrında istifadə etmişdir. Diyala bölgəsində İŞİD tərəfindən idarə olunan 5 ədəd maşına bu raketdən atəş açılmışdır.
2015-ci ilin yanvarında Hizbullah bir neçə ədəd Kornetdən İsrail ordusuna məxsus 2 ədəd Hummer maşınına atəş açmış, nəticədə, 1 əsgər və 1 zabit həlak olmuşdur.
29 yanvar 2015-ci il tarixində İran tərəfindən Hizbullaha verildiyi iddia olunan raketlərlə sərhəddə İsrail ordusuna atəş açılmışdır.
Reuters xəbər agentliyindən verilən məlumata əsasən Kornet raketlərindən 2014-15-ci illərdə Ukraynada istifadə olunmuşdur. Ukraynanın Kornet istifadəçisi olmadığı bilindikdən sonra, bu silahların Rusiya tərəfindən Ukraynada döyüşən rus yönümlü separatçılara verildiyi məlum olmuşdur.
2016-cı ildə Rusiya Suriyada hökumət qüvvələrinə üsyançılara və terrorçulara qarşı döyüşlərdə kömək üçün 1,000 ədəd 3-cü nəsil Kornet TƏİR göndərmişdir. Elə həmin ildə Suriyada hökumət qüvvələrinə məxsus TOS-1A Solntsepyok ağır odsaçan sistemi Kornet TƏİR-dən açılan atəş nəticəsində məhv edilmişdir.
2016-cı ilin oktyabrında Mosul yaxınlığında İŞİD terrorçuları tərəfindən istifadə olunan Kornetdən açılan atəşlə ABŞ istehsalı M1 Abrams tankı məhv edilmişdir.
2017-ci ilin yanvarında alman qəzeti Die Velt-in yayımladığı xəbərə əsasən, Suriyada İŞİD terrorçularının Kornet TƏİR-dən istifadə nəticəsində bu vaxta qədər Türkiyə ordusuna aid 6 ədəd Leopard-2 tankı məhv edilib.
İstifadəçilər
- Azərbaycan: 2009 və 2010-cu illərdə Rusiyadan satın alınıb
- Ermənistan: Rusiya ilə imzalanmış ixracat krediti sazişi çərçivəsində 50 kompleks və 200 raket qarşı tərəfə təhvil verilib
- Rusiya: Təqribən 750 raket kompleksi
- Əlcəzair: 2006 və 2010-cu illər aralığında təqribən 3000 ədəd 9M133 raketi
- Yunanıstan: 2013-cü ildə 196 ədəd Kornet-E raket kompleksi silahlanmaya qəbul olunub. Tərəflər arasında imzalanmış müqaviləyə əsasən silahların çatdırılması iki etap üzrə həyata keçirilib
- Hindistan: 250-dən çox Kornet-E raket kompleksi və təqribən 3000 ədəd 9M133 raketi
- İordaniya: 200 kompleks və 2000 ədəd 9M133 raketi
- Kot-d'İvuar: Sayı məlum olmayan Kornet-E
- Liviya: Liviya vətəndaş müharibəsi zamanı istifadə olunub
- Peru: 2008-ci ildə imzalanmış 23 milyon dollar dəyərindəki müqaviləyə əsasən, 2013-cü ildə Rusiya qarşı tərəfə 22 kompleks və 244 raket vermişdir
- Suriya: 100 ədəd Kornet-E buraxıcı qurğusu və 1000 ədəd həmin kompleks üçün raket
- Türkiyə: 80 ədəd Kornet-E raket kompleksi və həmin kompleks üçün təqribən 800 raket
- Eritreya: 170 min ABŞ dolları dəyərində imzalanmış müqaviləyə görə, 2005-ci ildə Rusiya qarşı tərəfə 80 ədəd 9M133 raketi satıb
Hərbi təşkilatlar
- Hizbullah: İkinci Livan müharibəsi zamanı istifadə olunub
- Həmas
Həmçinin bax
İstinadlar
- . KBP Instrument Design Bureau. 2008. 1 noyabr 2008 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 yanvar 2018.
- "Kornet (AT-14)". Federation of American Scientists. 1999-06-19. 2008-12-31 tarixində . İstifadə tarixi: 2008-11-08.
- "Kornet". 2017-02-07 tarixində . İstifadə tarixi: 31 yanvar 2018.
- . Azeri Defence. 2018-02-02 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 yanvar 2018.
- . Azeri Defence. 2018-02-01 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 yanvar 2018.
- "Algeria could become Russia's main military partner – paper". RIA Novosti. 29 mart 2007. 8 dekabr 2008 tarixində . İstifadə tarixi: 31 yanvar 2018.
- . 23 aprel 2014 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 yanvar 2018.
- (PDF). 2 oktyabr 2011 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 yanvar 2018.
- "Россия передала Турции противотанковые комплексы". Lenta.ru. 1 avqust 2010. 2017-10-11 tarixində . İstifadə tarixi: 31 yanvar 2018.
Xarici keçidlər
- Описание на сайте предприятия
- Противотанковый ракетный комплекс «Корнет»
- «Iran Introduces a Locally Produced Kornet-E Copy»
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
9M133 Kornet Rusiya istehsali 2 ci nesil tank eleyhine idare olunan raket TEIR kompleksidir Esas meqsedi doyus zamani dusmen tanklarini siradan cixarmaqdir Qiymeti yuksek olduguna gore hazirki sistemleri tam evez etmemisdir NATO kod adi AT 14 Spriggan dir Ilk defe Rusiya Ordusunda 1998 ci ilde silahlanmaya qebul olunmusdur Ixrac varianti Kornet E adlanir Orduya qebul olunduqdan sonra ilk olaraq NATO AT 4 Spiqot ve NATO AT 5 Spandrel TEIR lerini evez etdi Bu raket ayrica olaraq helikopterlere qarsi da istifade olunur Bezi variantlarinin sahib oldugu termobarik doyus basligi sayesinde yungul zirehli masinlara piyadalara ve mohkemlendirilmis muhendis istehkam qurgularina qarsi da istifade olunur Kornet TEIR Tipi Tank eleyhine idareolunan raketOlke RusiyaIstismar tarixcesiIstismar illeri 1998 davam edirIstismara baslanmasi 1994Istismar edenler Istifadeciler bolmesine baxIstifade edilen doyusler Iraq muharibesi Livan muharibesi 2006 Suriya vetendas muharibesi Donbass muharibesiIstehsal tarixcesiKonstruktorKonstruksiya tarixi 1988 1998IstehsalciIstehsal illeri 1994 davam edirXususiyyetleriAgirligi 27 kqUzunlugu 1200 mm Vikianbarda elaqeli mediafayllarDoyuslerde istifade olunmasi2003 cu ilde ABS qosunlari Iraqa daxil olarken Kornet TEIR den Iraqin bir nece xususi teyinatli destesi terefinden Amerikan zirehli masinlarina hucumlar zamani istifade olunmusdur Muharibenin ilk heftesinde bu silahdan istifade neticesinde ABS ordusuna mexsus en azi 2 eded Abrams tanki ve 1 eded Bradley PDM i siradan cixarilmisdir Kornet TEIR den ikinci defe 2006 ci il Livan muharibesinde Suriya terefinden desteklenen Hizbullah doyusculeri terefinden Israil ordusuna qarsi ugurla istifade olunmusdur Neticede Israile mexsus 4 eded Merkava tanki mehv edilmis umumilikde ise 24 eded tank zedelenmisdir Israil ordusunun Ghandouriyeh kendi yaxinliginda Hizbullaha mexsus postdan ele kecirilen icerisinde Kornet TEIR olan qutunun uzerinde Musteri Suriya Mudafie Nazirliyi Techizatci KBP Tula Rusiya sozleri yazilmisdi Ateskesden bir nece ay sonra cekilen fotosekillerden de aydin olur ki Hizbullah bu erazide Kornet TEIR den istifade etmisdir Israil hokumeti bu silahlarin birbasa Hizbullaha verilib verilmediyini oyrenmek ucun Rusiyaya bir qrup mutexessis gondermisdir Rusiya ise bu silahlarin yalniz Suriyaya verildiyini bildirmisdir 6 dekabr 2010 cu ilde Qezze zolagindan atilan daha bir Kornet mermisi de serhedde olan Merkava III tankinin zirehini zedelemis lakin tankin ekipajindan hec biri yaralanmamisdir 2014 cu ilin yayinda Qezzede Israil ve Hemas arasinda bas veren toqqusmalar erzinde Israil tanklarina 15 eded Kornet raketi atilmis lakin Israil tanklari uzerinde qurasdirilmis Trofi aktiv qoruma sistemi sayesinde tanklara hec bir ziyan deymemisdir Bezi hallarda Trofi aktiv zirehi ona istiqametlenmis Kornetin yerini mueyyen etmis ve onu mehv etmisdir Kornet raketlerinden ISID terror qruplasmasina qarsi ilk defe 2014 cu ilin sentyabrinda istifade etmisdir Diyala bolgesinde ISID terefinden idare olunan 5 eded masina bu raketden ates acilmisdir 2015 ci ilin yanvarinda Hizbullah bir nece eded Kornetden Israil ordusuna mexsus 2 eded Hummer masinina ates acmis neticede 1 esger ve 1 zabit helak olmusdur 29 yanvar 2015 ci il tarixinde Iran terefinden Hizbullaha verildiyi iddia olunan raketlerle serhedde Israil ordusuna ates acilmisdir Reuters xeber agentliyinden verilen melumata esasen Kornet raketlerinden 2014 15 ci illerde Ukraynada istifade olunmusdur Ukraynanin Kornet istifadecisi olmadigi bilindikden sonra bu silahlarin Rusiya terefinden Ukraynada doyusen rus yonumlu separatcilara verildiyi melum olmusdur 2016 ci ilde Rusiya Suriyada hokumet quvvelerine usyancilara ve terrorculara qarsi doyuslerde komek ucun 1 000 eded 3 cu nesil Kornet TEIR gondermisdir Ele hemin ilde Suriyada hokumet quvvelerine mexsus TOS 1A Solntsepyok agir odsacan sistemi Kornet TEIR den acilan ates neticesinde mehv edilmisdir 2016 ci ilin oktyabrinda Mosul yaxinliginda ISID terrorculari terefinden istifade olunan Kornetden acilan atesle ABS istehsali M1 Abrams tanki mehv edilmisdir 2017 ci ilin yanvarinda alman qezeti Die Velt in yayimladigi xebere esasen Suriyada ISID terrorcularinin Kornet TEIR den istifade neticesinde bu vaxta qeder Turkiye ordusuna aid 6 eded Leopard 2 tanki mehv edilib IstifadecilerAzerbaycan 2009 ve 2010 cu illerde Rusiyadan satin alinib Ermenistan Rusiya ile imzalanmis ixracat krediti sazisi cercivesinde 50 kompleks ve 200 raket qarsi terefe tehvil verilib Rusiya Teqriben 750 raket kompleksi Elcezair 2006 ve 2010 cu iller araliginda teqriben 3000 eded 9M133 raketi Yunanistan 2013 cu ilde 196 eded Kornet E raket kompleksi silahlanmaya qebul olunub Terefler arasinda imzalanmis muqavileye esasen silahlarin catdirilmasi iki etap uzre heyata kecirilib Hindistan 250 den cox Kornet E raket kompleksi ve teqriben 3000 eded 9M133 raketi Iordaniya 200 kompleks ve 2000 eded 9M133 raketi Kot d Ivuar Sayi melum olmayan Kornet E Liviya Liviya vetendas muharibesi zamani istifade olunub Peru 2008 ci ilde imzalanmis 23 milyon dollar deyerindeki muqavileye esasen 2013 cu ilde Rusiya qarsi terefe 22 kompleks ve 244 raket vermisdir Suriya 100 eded Kornet E buraxici qurgusu ve 1000 eded hemin kompleks ucun raket Turkiye 80 eded Kornet E raket kompleksi ve hemin kompleks ucun teqriben 800 raket Eritreya 170 min ABS dollari deyerinde imzalanmis muqavileye gore 2005 ci ilde Rusiya qarsi terefe 80 eded 9M133 raketi satibHerbi teskilatlar Hizbullah Ikinci Livan muharibesi zamani istifade olunub HemasHemcinin baxXrizantema S BGM 71 TOWIstinadlar KBP Instrument Design Bureau 2008 1 noyabr 2008 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 31 yanvar 2018 Kornet AT 14 Federation of American Scientists 1999 06 19 2008 12 31 tarixinde Istifade tarixi 2008 11 08 Kornet 2017 02 07 tarixinde Istifade tarixi 31 yanvar 2018 Azeri Defence 2018 02 02 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 31 yanvar 2018 Azeri Defence 2018 02 01 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 31 yanvar 2018 Algeria could become Russia s main military partner paper RIA Novosti 29 mart 2007 8 dekabr 2008 tarixinde Istifade tarixi 31 yanvar 2018 23 aprel 2014 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 31 yanvar 2018 PDF 2 oktyabr 2011 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 31 yanvar 2018 Rossiya peredala Turcii protivotankovye kompleksy Lenta ru 1 avqust 2010 2017 10 11 tarixinde Istifade tarixi 31 yanvar 2018 Xarici kecidlerVikianbarda 9M133 Kornet ile elaqeli mediafayllar var Opisanie na sajte predpriyatiya Protivotankovyj raketnyj kompleks Kornet Iran Introduces a Locally Produced Kornet E Copy