Aktiv müdafiə sistemi, zirehli döyüş maşınlarını hücumlardan müdafiə etmək üçün tətbiq olunan bütün sistemlərə verilən addır. İki növ aktiv müdafiə sistemi var.
Aktiv müdafiə sistemi nədir
Konseptual olaraq aktiv müdafiə sistemləri; yerüstü döyüş vasitəsi ilə fiziki təmasdan əvvəl təhlükənin aşkarlanması və dayandırılmasıdır.
Bu sistemin nəzəri olaraq başlıqlı tank əleyhinə sursatlara, RPG-lərə, tankdan atılan HEAT döyüş başlıqlarına, tankdan atılan KE mərmisinə, minaatan mərmilərinə və müxtəlif ölçülü bombalara qarşı effektiv ola biləcəyi bildirilir. Lakin bu sistemin yaxın gələcəkdə digər passiv və ya reaktiv müdafiə sistemlərini tamamilə əvəz etməsinin mümkün olmadığı düşünülür. Bu sistemlə dayandırıla və ya məhv edilə bilməyən təhdidlər (kiçik çaplı döyüş sursatları, minalar, hissəcik effektli sursat və ya bombalar, yaxın partlama və zərbələrin səbəb olduğu qəlpə effekti) digər müdafiə sistemləri ilə aradan qaldırılmalıdır. Aktiv müdafiə sistemləri istifadə etdikləri müdafiə mexanizminə görə iki qrupa ayrılır:
- Soft-kill (yayındırma, qarışdırma məqsədləri üçün)
- Hard-kill (təhdid sursatını məhv etmək üçün)
Soft-kill
Soft-kill müdafiə konsepsiyası, bulud və hissəciklərlə yerüstü döyüş maşının ətrafında yayındırıcı/gizlədici pərdələr yaratmaqla və ya istilik (infraqırmızı) və lazer başlıqlı döyüş raketlərinə qarşı yayındırıcı/çaşdırıcı siqnallardan istifadə edərək (lazer/infraqırmızı qarışdırıcı) yerüstü döyüş maşınına istiqamətlənmiş təhdidin hədəfindən yayındırılması yolu ilə zərərsizləşdirilməsinə əsaslanır. Soft-kill sistemi yerüstü döyüş maşınına istiqamətlənmiş təhdidin müəyyənləşdirilməsini təmin edən lazer və elektro-optik infraqırmızı sensorlar, duman və ya hissəcik bombası (chaff/flare/decoys) buraxıcıları və atəşə nəzarət bölməsindən ibarətdir. Əlavə olaraq lazer və infraqırmızı idarə olunan raketlərin yayındırıcı/çaşdırıcı siqnallarla hədəflərindən kənarlaşdırılması prinsipi ilə işləyən lazer və ya infraqırmızı qarışdırıcılar da Soft-kill aktiv müdafiə sistemlərinə daxildir.
Tarixi
İlk dəfə olaraq Rusiya tanklarının Çeçenistandakı əməliyyatlarda Çeçen döyüşçülərinin istifadə etdiyi raketlərə qarşı təsirsiz qalması ilə dizayn edilmişdirlər. Həmçinin Qərb ölkələridə öz sistemlərini inkişaf etdirmişdirlər.
Hard-kill
Hard-kill aktiv müdafiə sistemi müdafiə tələbindən asılı olaraq növü və sayı təyin edilə bilən infraqırmızı və radar sensorlarından, sensorlardan alınan məlumatların qiymətləndirildiyi bir mikroprosessordan və hissəcik effektli, zireh dağıdıcı və ya qısa-mənzilli raket sursatının atıldığı buraxıcılardan ibarətdir. Buraxıcılar ümumiyyətlə nəqliyyat vasitəsinin hər iki tərəfində və lazım olduqda yuxarıdan gələn təhdidlərə qarşı qulləy hissəsində yerləşir və 360 dərəcəlik əhatə dairəsinə malikdirlər. Sensorlardan alınan KE sursatının növü, forması və vektor xüsusiyyətləri haqqında məlumatlar mikrosaniyələr mərtəbələri ərzində təhlil edilir və buraxıcılar hədəfə doğru yönləndirilərək hədəf zərərsizləşdirilir. Gözlənilən nəticə ya sursatın zirehli avtomobildən müəyyən bir məsafədə (1-20 m) məhv olması və ya toqquşma effekti ilə KE sursatının istiqamətinin dəyişdirilməsi yolu ilə zirehli maşına çatmasının qarşısını almaqdır.
Tarixi
Sovet İttifaqı tərəfindən ilk dəfə inkişaf etdirilən sistemin adı Drozddur. Əfqanıstan müharibəsi zamanı Sovet qüvvələri bu sistemi T-55A tanklarına quraşdırdılar. Sistem 80% müvəffəqiyyətli idi, lakin tankın yanında döyüşən piyadalar üçün ölümcül idi, buna görə ehtiyatla istifadə edilməli idi. Bu sistemlər ümumiyyətlə tam mexanikləşdirilmiş qoşunlara əsaslanan ordular tərəfindən istifadə olunurlar. ABŞ və bəzi qərb ölkələri kimi piyada birliklərinə əhəmiyyət verən ölkələr, özlərinin piyada əsgərlərinə zərər verdiklərinə görə bu cür sistemlərə çox da üstünlük vermirlər.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Aktiv mudafie sistemi zirehli doyus masinlarini hucumlardan mudafie etmek ucun tetbiq olunan butun sistemlere verilen addir Iki nov aktiv mudafie sistemi var Aktiv mudafie sistemi nedirKonseptual olaraq aktiv mudafie sistemleri yerustu doyus vasitesi ile fiziki temasdan evvel tehlukenin askarlanmasi ve dayandirilmasidir Bu sistemin nezeri olaraq basliqli tank eleyhine sursatlara RPG lere tankdan atilan HEAT doyus basliqlarina tankdan atilan KE mermisine minaatan mermilerine ve muxtelif olculu bombalara qarsi effektiv ola bileceyi bildirilir Lakin bu sistemin yaxin gelecekde diger passiv ve ya reaktiv mudafie sistemlerini tamamile evez etmesinin mumkun olmadigi dusunulur Bu sistemle dayandirila ve ya mehv edile bilmeyen tehdidler kicik capli doyus sursatlari minalar hissecik effektli sursat ve ya bombalar yaxin partlama ve zerbelerin sebeb oldugu qelpe effekti diger mudafie sistemleri ile aradan qaldirilmalidir Aktiv mudafie sistemleri istifade etdikleri mudafie mexanizmine gore iki qrupa ayrilir Soft kill yayindirma qarisdirma meqsedleri ucun Hard kill tehdid sursatini mehv etmek ucun Soft killSoft kill mudafie konsepsiyasi bulud ve hisseciklerle yerustu doyus masinin etrafinda yayindirici gizledici perdeler yaratmaqla ve ya istilik infraqirmizi ve lazer basliqli doyus raketlerine qarsi yayindirici casdirici siqnallardan istifade ederek lazer infraqirmizi qarisdirici yerustu doyus masinina istiqametlenmis tehdidin hedefinden yayindirilmasi yolu ile zerersizlesdirilmesine esaslanir Soft kill sistemi yerustu doyus masinina istiqametlenmis tehdidin mueyyenlesdirilmesini temin eden lazer ve elektro optik infraqirmizi sensorlar duman ve ya hissecik bombasi chaff flare decoys buraxicilari ve atese nezaret bolmesinden ibaretdir Elave olaraq lazer ve infraqirmizi idare olunan raketlerin yayindirici casdirici siqnallarla hedeflerinden kenarlasdirilmasi prinsipi ile isleyen lazer ve ya infraqirmizi qarisdiricilar da Soft kill aktiv mudafie sistemlerine daxildir Tarixi Ilk defe olaraq Rusiya tanklarinin Cecenistandaki emeliyyatlarda Cecen doyusculerinin istifade etdiyi raketlere qarsi tesirsiz qalmasi ile dizayn edilmisdirler Hemcinin Qerb olkeleride oz sistemlerini inkisaf etdirmisdirler Hard killHard kill aktiv mudafie sistemi mudafie telebinden asili olaraq novu ve sayi teyin edile bilen infraqirmizi ve radar sensorlarindan sensorlardan alinan melumatlarin qiymetlendirildiyi bir mikroprosessordan ve hissecik effektli zireh dagidici ve ya qisa menzilli raket sursatinin atildigi buraxicilardan ibaretdir Buraxicilar umumiyyetle neqliyyat vasitesinin her iki terefinde ve lazim olduqda yuxaridan gelen tehdidlere qarsi qulley hissesinde yerlesir ve 360 derecelik ehate dairesine malikdirler Sensorlardan alinan KE sursatinin novu formasi ve vektor xususiyyetleri haqqinda melumatlar mikrosaniyeler mertebeleri erzinde tehlil edilir ve buraxicilar hedefe dogru yonlendirilerek hedef zerersizlesdirilir Gozlenilen netice ya sursatin zirehli avtomobilden mueyyen bir mesafede 1 20 m mehv olmasi ve ya toqqusma effekti ile KE sursatinin istiqametinin deyisdirilmesi yolu ile zirehli masina catmasinin qarsisini almaqdir Tarixi Sovet Ittifaqi terefinden ilk defe inkisaf etdirilen sistemin adi Drozddur Efqanistan muharibesi zamani Sovet quvveleri bu sistemi T 55A tanklarina qurasdirdilar Sistem 80 muveffeqiyyetli idi lakin tankin yaninda doyusen piyadalar ucun olumcul idi buna gore ehtiyatla istifade edilmeli idi Bu sistemler umumiyyetle tam mexaniklesdirilmis qosunlara esaslanan ordular terefinden istifade olunurlar ABS ve bezi qerb olkeleri kimi piyada birliklerine ehemiyyet veren olkeler ozlerinin piyada esgerlerine zerer verdiklerine gore bu cur sistemlere cox da ustunluk vermirler Hemcinin baxTrofi Arena aktiv mudafie sistemi Akkor aktiv mudafie sistemi Sarab aktiv mudafie sistemi Stora 1 aktiv mudafie sistemi