Əbdurrəhman Qenazoviç Avtorxanov (25 oktyabr 1908, 1908 və ya 1910, Çeçenistan – 24 aprel 1997 və ya 1997, Münxen) — Sovetoloq, yazıçı, publisist və ictimai xadim, siyasi elmlər doktoru,SSRİ Yazıçılar İttifaqının üzvü (Böyük Vətən müharibəsindən əvvəl), dissident. Avtorxanov İkinci Dünya müharibəsi illərində Almaniya tərəfinə əsir düşmüş, Nasistlərin himayə etdiyi Şimali Qafqaz Milli Komitəsinə qoşulmuşdur, kollaborationist "Qəzavat" qəzetinin baş redaktoru idi.Çeçen-İnquş MSSRnın fəxri vətəndaşı.
Əbdurrəhman Qenazoviç Avtorxanov | |
---|---|
çeç. Ӏабдурахьма́н Гена́зович (Ганазович) Авторха́нов | |
Doğum tarixi | 25 oktyabr 1908, 1908 və ya 1910 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 24 aprel 1997 və ya 1997 |
Vəfat yeri | |
Milliyyəti | çeçen |
Təhsili | |
Fəaliyyəti | yazıçı, |
Əsərlərinin dili | çeçen, alman, ingilis |
Janrlar | tarixi, bioqrafik ədəbiyyat |
Gəncliyində partiya elitasına daxil olmuşdu. 1937-ci ildə həbs olundu, lakin iki dəfə məhkəmə tərəfindən bəraət aldı. Müharibədən sonra o, Amerika Hərbi Akademiyasının professoru və onun Elmi Şurasının sədri idi. SSRİ tarixi və onun idarəetmə sisteminə dair bir sıra kitabların müəllifidir.
Həyatı
Əbdurrəhman Avtorxanovun ilk illəri doğulduğu Nijni Naur (indiki Nadterek rayonu) kəndində keçib.
Xatirələrinə görə 1909-cu ilin ortaları ilə 1910-cu ilin ortaları arasında anadan olmuşdur. 85. O, eyni vaxtda kənd rus (5 sinif) və ərəb (mekteb) məktəblərində təhsil almışdır. Məktəbi bitirdikdən sonra təhsilini yerindəcə yalnız müsəlman ilahiyyat seminariyasında — mədrəsədə davam etdirə bildi. Lakin dünyəvi ədəbiyyat oxuduğu üçün mədrəsədən qovulub. 1923-cü ildə evdən qaçaraq Qroznıya gedib. O, Qroznı uşaq evinə daxil olanda "Avtorxanov" soyadını almışdır.
Yeddinci sinifdən sonra rayon partiya məktəbinə daxil olub, burada "partiya quruculuğu", "xozstroy" və s. kimi xüsusi fənləri oxuyub. Bitirdikdən sonra fəhlə məktəbinə daxil olub.
Avtorxanovun partiya üzvlüyü 1927-ci ildən başlayır. Həmən il o, Sov.İKP (b)-yə daxil olub və fəhlə fakültəsini bitirmədən, Çeçenistan partiya təşkilatının tövsiyəsi ilə Moskva Qırmızı Professorlar İnstitutunun (İKP) hazırlıq kurslarına daxil edilib.
1937-ci il iyulun 31-dən avqustun 1-nə keçən gecə Çeçenistanda 14 min nəfər və ya respublikanın ümumi əhalisinin 3%-i həbs edildi. Lakin o, məhkəmə də bəraət aldı. 1940-cı il martın 19-da məhkəmə ona bəraət verdi. Lakin NKVD hökmə etiraz edir və o, yalnız 1940-cı il mayın 19-da azadlığa buraxılır.
1942-ci ildə o, almanlar tərəfinə keçir. Almaniya Avtorxanov Şimali Qafqaz Milli Komitəsinə qoşulmuşdur və "Qəzavat" qəzetinin baş redaktoru idi. 1945-ci ilin aprelində Avtorxanov Berlini tərk edərək ABŞ işğal zonasına keçdi. Uzun illər ABŞ-da yaşamış, antisovet təbliğatı aparmışdır. Alim və professor olmuşdur. Qərbdə SSRİ üzrə ən yaxşı mütəxəssislərdən sayılırdı.
1980-ci illərin sonu — 1990-cı illərin əvvəllərində Avtorxanovun əsərləri SSRİ-də fəal şəkildə nəşr olunmağa başladı, onun şəxsiyyəti vətənində, Çeçenistan-İnquşetiyada xüsusi maraq doğurdu. Sovet İttifaqının dağılmasından bir neçə ay əvvəl 1991-ci ildə Avtorxanov Çeçen-İnquş MSSR-in fəxri vətəndaşlığını aldı.
Avtorxanov 1990-cı illərdə Çeçenistanda baş verən hadisələrlə fəal maraqlanırdı.
24 aprel 1997-ci ildə Almaniyada vəfat etmişdir.
İstinadlar
- Люди и судьбы. Биобиблиографический словарь востоковедов - жертв политического террора в советский период (1917-1991) (rus.). СПб: Петербургское Востоковедение, 2013. 496 с. — (Социальная история отечественной науки о Востоке)
- C. 674, Биография на последней обложке. См. кн. Авторханов A. Мемуары. Frankfurt/Main: Possev-Verlag, 1983, 763 с. 2021-11-30 at the Wayback Machine
- Литвинова Т. Н. Народы Северного Кавказа в период Великой Отечественной войны // Актуальные проблемы истории Второй мировой и Великой Отечественной войн: по материалам работы круглого стола (г. Воронеж, 10—11 марта 2015 г.) (ru:ВВИА им. Н. Е. Жуковского; ru:ИС РАН). Воронеж: Научная книга. редкол.: А. А. Богдашкин (отв. секр.), д.полит.н. А. С. Железняков (отв. ред.), к.воен.н. Е. В. Ильинов, Е. Д. Строганова, В. В. Теплухин (отв. ред.). 82. ISBN .
- David-Fox M. Memory, Archives, Politics: The Rise of Stalin in Avtorkhanov's Technology of Power // en:Slavic Review . 54(ingilis) (4). en:University of Texas Press. 1995. 991. ISSN 0037-6779.
- Кислицын С. А. Лидеры российской власти и оппозиции. 2. Ростов н/Дону: ДЮИ. 2002. 157. ISBN .
- Kislitsyn S. Eurasian Prospects for Integration in the Post-Soviet Area (PDF) // Russian Journal of Political Studies . 1, Is. 1. APHR s.r.o.. 2015. 19. ISSN 2410-910X.
- Вдовин А. И. Коллаборационизм // СССР. История великой державы (1922—1991 гг.). М.: РГ-Пресс. 2018. 300. ISBN .
- Перов С. С. «Эмоциональные режимы» провинциальных городов юга РСФСР в межвоенный период по материалам оккупационной прессы // Голос минувшего. № 3—4. Краснодар: Изд-во ru:КубГУ. 2014. 116. ISSN 2073-2821.
- Казначеев А. В. История ислама на Северном Кавказе в советский период // Научные проблемы гуманитарных исследований (2). Пятигорск: Изд-во ИРПРГСК. 2012. 47.
- Оленникова А. Ю. Героизм и коллаборационизм в истории Великой Отечественной войны (PDF) // Сборник материалов Всероссийской научно-практической конференции, посвящённой 68-й годовщине Победы советского народа в Великой Отечественной войне (Омск, 13—14 мая 2013 г.) (; ru:ОмГУПС). Омск. отв. ред. П. Денисов, Т. Ю. Колягина, М. Н. Шевченко. 2013. 163–164.
- "Ali Askerov. Historical Dictionary of the Chechen Conflict". 2021-11-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-31.
Xarici keçidlər
- "Stalin and the Soviet Communist Party" online text
- Interview with Abdurakhman Avtorkhanov (Russian)
- Biographical Entry
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ebdurrehman Qenazovic Avtorxanov 25 oktyabr 1908 1908 ve ya 1910 Cecenistan 24 aprel 1997 ve ya 1997 Munxen Sovetoloq yazici publisist ve ictimai xadim siyasi elmler doktoru SSRI Yazicilar Ittifaqinin uzvu Boyuk Veten muharibesinden evvel dissident Avtorxanov Ikinci Dunya muharibesi illerinde Almaniya terefine esir dusmus Nasistlerin himaye etdiyi Simali Qafqaz Milli Komitesine qosulmusdur kollaborationist Qezavat qezetinin bas redaktoru idi Cecen Inqus MSSRnin fexri vetendasi Ebdurrehman Qenazovic Avtorxanovcec Ӏabdurahma n Gena zovich Ganazovich Avtorha novDogum tarixi 25 oktyabr 1908 1908 10 25 1908 ve ya 1910Dogum yeri Cecenistan RusiyaVefat tarixi 24 aprel 1997 1997 04 24 ve ya 1997Vefat yeri Munxen Yuxari Bavariya Bavariya Almaniya Federativ RespublikasiMilliyyeti cecenTehsili Qirmizi Professorlar InstitutuFealiyyeti yazici Eserlerinin dili cecen alman ingilisJanrlar tarixi bioqrafik edebiyyat Gencliyinde partiya elitasina daxil olmusdu 1937 ci ilde hebs olundu lakin iki defe mehkeme terefinden beraet aldi Muharibeden sonra o Amerika Herbi Akademiyasinin professoru ve onun Elmi Surasinin sedri idi SSRI tarixi ve onun idareetme sistemine dair bir sira kitablarin muellifidir HeyatiEbdurrehman Avtorxanovun ilk illeri doguldugu Nijni Naur indiki Nadterek rayonu kendinde kecib Xatirelerine gore 1909 cu ilin ortalari ile 1910 cu ilin ortalari arasinda anadan olmusdur 85 O eyni vaxtda kend rus 5 sinif ve ereb mekteb mekteblerinde tehsil almisdir Mektebi bitirdikden sonra tehsilini yerindece yalniz muselman ilahiyyat seminariyasinda medresede davam etdire bildi Lakin dunyevi edebiyyat oxudugu ucun medreseden qovulub 1923 cu ilde evden qacaraq Qrozniya gedib O Qrozni usaq evine daxil olanda Avtorxanov soyadini almisdir Yeddinci sinifden sonra rayon partiya mektebine daxil olub burada partiya quruculugu xozstroy ve s kimi xususi fenleri oxuyub Bitirdikden sonra fehle mektebine daxil olub Avtorxanovun partiya uzvluyu 1927 ci ilden baslayir Hemen il o Sov IKP b ye daxil olub ve fehle fakultesini bitirmeden Cecenistan partiya teskilatinin tovsiyesi ile Moskva Qirmizi Professorlar Institutunun IKP hazirliq kurslarina daxil edilib 1937 ci il iyulun 31 den avqustun 1 ne kecen gece Cecenistanda 14 min nefer ve ya respublikanin umumi ehalisinin 3 i hebs edildi Lakin o mehkeme de beraet aldi 1940 ci il martin 19 da mehkeme ona beraet verdi Lakin NKVD hokme etiraz edir ve o yalniz 1940 ci il mayin 19 da azadliga buraxilir 1942 ci ilde o almanlar terefine kecir Almaniya Avtorxanov Simali Qafqaz Milli Komitesine qosulmusdur ve Qezavat qezetinin bas redaktoru idi 1945 ci ilin aprelinde Avtorxanov Berlini terk ederek ABS isgal zonasina kecdi Uzun iller ABS da yasamis antisovet tebligati aparmisdir Alim ve professor olmusdur Qerbde SSRI uzre en yaxsi mutexessislerden sayilirdi 1980 ci illerin sonu 1990 ci illerin evvellerinde Avtorxanovun eserleri SSRI de feal sekilde nesr olunmaga basladi onun sexsiyyeti veteninde Cecenistan Inqusetiyada xususi maraq dogurdu Sovet Ittifaqinin dagilmasindan bir nece ay evvel 1991 ci ilde Avtorxanov Cecen Inqus MSSR in fexri vetendasligini aldi Avtorxanov 1990 ci illerde Cecenistanda bas veren hadiselerle feal maraqlanirdi 24 aprel 1997 ci ilde Almaniyada vefat etmisdir IstinadlarLyudi i sudby Biobibliograficheskij slovar vostokovedov zhertv politicheskogo terrora v sovetskij period 1917 1991 rus SPb Peterburgskoe Vostokovedenie 2013 496 s Socialnaya istoriya otechestvennoj nauki o Vostoke ISBN 978 5 85803 225 0 C 674 Biografiya na poslednej oblozhke Sm kn Avtorhanov A Memuary Frankfurt Main Possev Verlag 1983 763 s 2021 11 30 at the Wayback Machine Litvinova T N Narody Severnogo Kavkaza v period Velikoj Otechestvennoj vojny Aktualnye problemy istorii Vtoroj mirovoj i Velikoj Otechestvennoj vojn po materialam raboty kruglogo stola g Voronezh 10 11 marta 2015 g ru VVIA im N E Zhukovskogo ru IS RAN Voronezh Nauchnaya kniga redkol A A Bogdashkin otv sekr d polit n A S Zheleznyakov otv red k voen n E V Ilinov E D Stroganova V V Tepluhin otv red 82 ISBN 978 5 4446 0705 3 David Fox M Memory Archives Politics The Rise of Stalin in Avtorkhanov s Technology of Power en Slavic Review 54 ingilis 4 en University of Texas Press 1995 991 ISSN 0037 6779 Kislicyn S A Lidery rossijskoj vlasti i oppozicii 2 Rostov n Donu DYuI 2002 157 ISBN 5 89871 024 8 Kislitsyn S Eurasian Prospects for Integration in the Post Soviet Area PDF Russian Journal of Political Studies 1 Is 1 APHR s r o 2015 19 ISSN 2410 910X Vdovin A I Kollaboracionizm SSSR Istoriya velikoj derzhavy 1922 1991 gg M RG Press 2018 300 ISBN 978 5 9988 0612 4 Perov S S Emocionalnye rezhimy provincialnyh gorodov yuga RSFSR v mezhvoennyj period po materialam okkupacionnoj pressy Golos minuvshego 3 4 Krasnodar Izd vo ru KubGU 2014 116 ISSN 2073 2821 Kaznacheev A V Istoriya islama na Severnom Kavkaze v sovetskij period Nauchnye problemy gumanitarnyh issledovanij 2 Pyatigorsk Izd vo IRPRGSK 2012 47 Olennikova A Yu Geroizm i kollaboracionizm v istorii Velikoj Otechestvennoj vojny PDF Sbornik materialov Vserossijskoj nauchno prakticheskoj konferencii posvyashyonnoj 68 j godovshine Pobedy sovetskogo naroda v Velikoj Otechestvennoj vojne Omsk 13 14 maya 2013 g ru OmGUPS Omsk otv red P Denisov T Yu Kolyagina M N Shevchenko 2013 163 164 Ali Askerov Historical Dictionary of the Chechen Conflict 2021 11 04 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 31 Xarici kecidler Stalin and the Soviet Communist Party online text Interview with Abdurakhman Avtorkhanov Russian Biographical Entry