Şimal dəniz fili (lat. Mirounga angustirostris) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin yırtıcılar dəstəsinin əsl suitilər fəsiləsinin dəniz fili cinsinə aid heyvan növü.
Şimal dəniz fili | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Tipüstü: Tip: Klad: Yarımtip: İnfratip: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Sinifüstü: Klad: Klad: Sinif: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Yarımsinif: Klad: İnfrasinif: Maqndəstə: Dəstəüstü: Klad: Qranddəstə: Mirdəstə: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Yarımdəstə: İnfradəstə: Klad: Klad: Klad: Klad: Fəsiləüstü: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Növ: Şimal dəniz fili | ||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
|
Təsviri
Şimal dəniz fili özünün yaxın qohumu olan Cənub dəniz filinə nisbətən kiçik olur. Erkəklər 4–5 metr uzunluğa və 1,2–2,3 t çəkiyə malik olurlar (bəzi hallarda 2,7 t). Dişilər isə 2,5–3,6 m uzunluğa və 400–900 kq şəkiyə sahibdirlər. Erkəklərinin xortumu 30 sm uzunluğa malik olur.
Həyat tərzi
Dişilər açıq okeanda qidalanırlar. Erkəjklər isə materiklərin şelf zonasında qida axtarmağı üstün bilirlər. Onların qidasına kalmarlar (həmçinin ən böyük olan ), sümüklü balıqlar, xərçəngkimilər, skatlar və daxildir. Dəniz filləri su işmirlər, belə onlar suyu piylərindən əldə edirlər.
Onlarda balinakimilərdə olduğu kimi exolokasiya sisteemi yoxdur. Suyun altında onlar görmə və lamisə orqanlarının hesabına ov edə bilirlər. Dəniz fillərinə qarşı ancaq osalar ova çıxa bilir. Çox böyük ağ köpəkbalıqları bala və dişilər üçün təhlükə yarada bilər. Belə ki, pusquda hücum edən köpək balıqları onların ətraflarını parçalamaqla qurbanın qan itirməsinə və suda boğulub ölməsinə səbəb ola bilirlər. Köpək balıqlarının diş izləri hətta yetkin erkəklərin üzərində aşkarlansa da, böyük heyvanların onlar tərəfindən ovlanması qeydə alınmamışdır.
Çoxalması
Bu növün nümayəndələri fevral ayında çütləşir. 11 ay hamiləlikdən sonra yanvarda körpə doğulur. Aprel-may ayları issə onlar sahili tərk edirlər.
Yayıldığı ərazi
Əvvəllər bu növ dəniz filinə Şimali Amerikanın bütün qərb sahilləri boyunca Alyankadan Aşağı Kaliforniya ərazisinə qədər uzanırdı. XIX əsrdə kütləvi ovlanma onların kökünün kəsilməsi astanasına qədər gətirib çıxarırdı. İl ərzində min baş olvlanırdı. Kökünün kəsildiyi düşünüldüyü zaman Meksikanın Qvadelupa adasında 100 başdan ibarət koloniya aşkarlanır və mühafizəyə götürülür.
1930-cu illərdə dəniz filləri artıq Çannel adaları sahilərinə çıxırdılar. Bir müddət sonra isə artıq onlar materik sahillərinə və ora yaxın adalarda məskən salmağa başlayır. Çütləşmə zamanı onlar Vankuver adası, San-Fransisko və Los-Anceles şəhərləri sahilinə çıxırlar. Bu isə turistləri bura cəlb edir. İl ərzində 15% artım baş verur. Bu artım sayəsində onların sayının tükənmə təhlükəsi artıq yoxdur. Bununla belə ekoloji kirlənmə təhlükə doğurur.
Maraqlı fakt
2016-cı ildə holland rəssam Marqrit van Brifort tərəfindən Leyden Universiteti üçün hazırlanmış gözləyən heykəli xarici görünüş baxımından Şimal dəniz fillərinin bənzəridir.
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Simal deniz fili lat Mirounga angustirostris heyvanlar aleminin xordalilar tipinin memeliler sinfinin yirticilar destesinin esl suitiler fesilesinin deniz fili cinsine aid heyvan novu Simal deniz filiElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaRanqsiz Ranqsiz Ranqsiz Ranqsiz FilozoaAlem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad Klad IkitereflisimmetriyalilarKlad Tipustu SonagizlilarTip XordalilarKlad Yarimtip OnurgalilarInfratip AgizcenelilerKlad Klad Klad Klad XoanlarKlad Klad Klad Klad Klad Sinifustu DordayaqlilarKlad Klad Sinif MemelilerKlad Klad Klad Klad Klad Klad Klad Yarimsinif Vehsi heyvanlarKlad EuteriyalarInfrasinif PlasentalilarMaqndeste Desteustu LavrazioterilerKlad Qranddeste Mirdeste FeraeKlad Klad Klad YirticikimilerDeste YirticilarYarimdeste ItkimilerInfradeste Klad Klad Klad Klad Fesileustu Fesile Esl suitilerYarimfesile Monax suitilerTriba Cins Deniz filiNov Simal deniz filiBeynelxalq elmi adiMirounga angustirostris Theodore Gill 1866Sekil axtarisiITIS 180672NCBI 9716FW 80792TesviriSimal deniz fili ozunun yaxin qohumu olan Cenub deniz filine nisbeten kicik olur Erkekler 4 5 metr uzunluga ve 1 2 2 3 t cekiye malik olurlar bezi hallarda 2 7 t Disiler ise 2 5 3 6 m uzunluga ve 400 900 kq sekiye sahibdirler Erkeklerinin xortumu 30 sm uzunluga malik olur Heyat terziDisiler aciq okeanda qidalanirlar Erkejkler ise materiklerin self zonasinda qida axtarmagi ustun bilirler Onlarin qidasina kalmarlar hemcinin en boyuk olan sumuklu baliqlar xercengkimiler skatlar ve daxildir Deniz filleri su ismirler bele onlar suyu piylerinden elde edirler Onlarda balinakimilerde oldugu kimi exolokasiya sisteemi yoxdur Suyun altinda onlar gorme ve lamise orqanlarinin hesabina ov ede bilirler Deniz fillerine qarsi ancaq osalar ova cixa bilir Cox boyuk ag kopekbaliqlari bala ve disiler ucun tehluke yarada biler Bele ki pusquda hucum eden kopek baliqlari onlarin etraflarini parcalamaqla qurbanin qan itirmesine ve suda bogulub olmesine sebeb ola bilirler Kopek baliqlarinin dis izleri hetta yetkin erkeklerin uzerinde askarlansa da boyuk heyvanlarin onlar terefinden ovlanmasi qeyde alinmamisdir CoxalmasiErkeklerin doyusu Bu novun numayendeleri fevral ayinda cutlesir 11 ay hamilelikden sonra yanvarda korpe dogulur Aprel may aylari isse onlar sahili terk edirler Yayildigi eraziEvveller bu nov deniz filine Simali Amerikanin butun qerb sahilleri boyunca Alyankadan Asagi Kaliforniya erazisine qeder uzanirdi XIX esrde kutlevi ovlanma onlarin kokunun kesilmesi astanasina qeder getirib cixarirdi Il erzinde min bas olvlanirdi Kokunun kesildiyi dusunulduyu zaman Meksikanin Qvadelupa adasinda 100 basdan ibaret koloniya askarlanir ve muhafizeye goturulur 1930 cu illerde deniz filleri artiq Cannel adalari sahilerine cixirdilar Bir muddet sonra ise artiq onlar materik sahillerine ve ora yaxin adalarda mesken salmaga baslayir Cutlesme zamani onlar Vankuver adasi San Fransisko ve Los Anceles seherleri sahiline cixirlar Bu ise turistleri bura celb edir Il erzinde 15 artim bas verur Bu artim sayesinde onlarin sayinin tukenme tehlukesi artiq yoxdur Bununla bele ekoloji kirlenme tehluke dogurur Maraqli fakt2016 ci ilde holland ressam Marqrit van Brifort terefinden Leyden Universiteti ucun hazirlanmis gozleyen heykeli xarici gorunus baximindan Simal deniz fillerinin benzeridir IstinadlarIntegrated Taxonomic Information System ing 1996 Mammal Species of the World ing A Taxonomic and Geographic Reference D E Wilson D M Reeder 3 Baltimore JHU Press 2005 35 2142 p ISBN 978 0 8018 8221 0Hemcinin bax