Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İt döyüşü və ya İt boğuşdurması — iki itin qanlı döyüşünün nəzərdə tutulduğu idman növü. Bu döyüşlər bir qayda olaraq ya mərc ya da pul uduşları məqsədilə aparılır. Qalib gəlmiş itin sahibi mükafatı əldə edir. Döyüş itlərini bəsləyənlərə itbaz deyilir. İt döyüşü milli azart oyunlarından biridir.
Tarixi
Qan tökməklə əlaqəli idman növlərinin ilkin kökləri qədim Roma imperiyasına gedir. Oda məlumdur ki, buldoqların Böyük Britaniyada it döyüşlərində, ayı və öküzlərin təqib edilməsində istifadə edilirdi, ancaq bu tip tamaşalar 1835-ci ildə qadağan edildilmişdir.
Azərbaycanda da it döyüşlərinin tarixi qədimlərə gedir. Döyüşlər xüsusi ilə Novruz bayramı günləri təşkil edilirdi. Azərbaycanın demək olar ki, hər bir guşəsində it döyüşlərinin keçirilməsi barədə məlumat verilir. Bu baxımından Bakı və Abşeron kəndləri xüsusi ilə seçilirdi. Bakı kəndlərində it döyüşlərinin keçirilməsinə dair faktlar «Mola Nəsrəddin» jurnalının 3 fevral 1907-ci il tarixli sayında dərc olunmuşdur. Jurnalın 5-ci sayında hətta bu döyüşü özündə əks etdirək şəkil də dərc olunub. Azərbaycanlı rəssam Əzim Əzimzadənin 1938-ci ildə çəkdiyi İtlərin döyüşü rəsm əsəri bu hadisəni təfsilatı ilə təsvir edir. Günümüzdə belə bu döyüşlər mövcuddur.
İndiki vəziyyət
Bugünkü gündə bir çox ölkələrə qarşı it döyüşləri qadağan edilmişdir. Bununla belə Əfqanıstan, Pakistan, Qazaxıstan, Çin, Qırğızıstan, Tacikistan, Türkiyə kimi ölkələrdə bu döyüşlər hələdə keçirilir. Rusiya, Ukrayna, ABŞ və s. ölkələrdə qadağalara baxmayaraq problemlər hələdə qalır. İt döyüşlərində əsasən mühafizəçi xüsusiyyətləri üstün olan Mərkəzi Asiya və Qafqaz çoban itlərindən istifadə edilir.
Əfqanıstanda Taliban dövründə islam qanunları görə it döyüşləri qadağan edilmişdir, ancaq Taliban devrildikdən sonra qadağan edilmiş it döyüşləri yenidən həyata keçirilir.
Hər cümə günü Kabil şəhərinin kənarında it döyüşləri arenasında keçirilən döyüşləri izləmək üçün minlərlə insan bura axın edir. Öyrədilmiş itlər döyüşdən qabaq qəzəbləndirilir. Daha sonra isə hansı itin qalib gəlməsi üçün pul qoyulur.
Qulaq və quyruq kəsmə
Bu döyüşlər üçün xüsusi bəslənmiş itlərdən istifadə edilir. Bu məqsəd üçün itlər xüsusi ilə bəslənilir. İtlərin döyüşlərdə zəif nöqtələrini minimuma endirmək məqsədilə qulaq və quyruq nahiyələri kəsilir. Bu əməliyyat əsasən itlər hələ küçük olarkən həyata keçirilir. Bunun səbəbi döyüş vaxtı itin özünü qorumasına köməkçi olmasıdır. Döyüş əsnasında düşmənlərinin itin qulaqlarına dişlərini keçirməsi bu yolla maneə törədilmiş olar.
Qadağa
- İt döyüşlərinin bir çox müsəlman ölkələrində məşhurluq qazanmasına baxmayaraq islam şəriətinə əsasən bu qadağandır.
- Dünyanın bir çox ölkələrində heyvan hüquq müdafiəçilərinin səyi sayəsində it döyüşü qadağan edilmişdir.
İstinadlar
- "İt döyüşü: qanlı, qorxulu, qəddar savaş - FOTO". news.milli.az. 13 fevral 2017. 15 fevral 2017 tarixində . İstifadə tarixi: 18 dekabr 2018.
- Villavisensiyo, Monika. "A History of Dogfighting". NPR. 19 iyul 2007. 2018-04-13 tarixində . İstifadə tarixi: 18 dekabr 2018.
- "Bakıda it döyüşü çempionatı". musavat.com. . 20 iyul 2018. 18 dekabr 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 18 dekabr 2018.
- "TALİBAN DEVRİLDİ, İT DÖYÜŞLƏRİ GERİ QAYITDI". faktxeber.com. 7 mart 2011. 18 dekabr 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 18 dekabr 2018.
- Dünyanın iyrənc əyləncəsi
- . 2018-12-28 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-12-18.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
It doyusu ve ya It bogusdurmasi iki itin qanli doyusunun nezerde tutuldugu idman novu Bu doyusler bir qayda olaraq ya merc ya da pul uduslari meqsedile aparilir Qalib gelmis itin sahibi mukafati elde edir Doyus itlerini besleyenlere itbaz deyilir It doyusu milli azart oyunlarindan biridir Ezim Ezimzade Itlerin doyusu 1938Tarixi Doyusen itler Tex 1800 Qan tokmekle elaqeli idman novlerinin ilkin kokleri qedim Roma imperiyasina gedir Oda melumdur ki buldoqlarin Boyuk Britaniyada it doyuslerinde ayi ve okuzlerin teqib edilmesinde istifade edilirdi ancaq bu tip tamasalar 1835 ci ilde qadagan edildilmisdir Azerbaycanda da it doyuslerinin tarixi qedimlere gedir Doyusler xususi ile Novruz bayrami gunleri teskil edilirdi Azerbaycanin demek olar ki her bir gusesinde it doyuslerinin kecirilmesi barede melumat verilir Bu baximindan Baki ve Abseron kendleri xususi ile secilirdi Baki kendlerinde it doyuslerinin kecirilmesine dair faktlar Mola Nesreddin jurnalinin 3 fevral 1907 ci il tarixli sayinda derc olunmusdur Jurnalin 5 ci sayinda hetta bu doyusu ozunde eks etdirek sekil de derc olunub Azerbaycanli ressam Ezim Ezimzadenin 1938 ci ilde cekdiyi Itlerin doyusu resm eseri bu hadiseni tefsilati ile tesvir edir Gunumuzde bele bu doyusler movcuddur Indiki veziyyetBugunku gunde bir cox olkelere qarsi it doyusleri qadagan edilmisdir Bununla bele Efqanistan Pakistan Qazaxistan Cin Qirgizistan Tacikistan Turkiye kimi olkelerde bu doyusler helede kecirilir Rusiya Ukrayna ABS ve s olkelerde qadagalara baxmayaraq problemler helede qalir It doyuslerinde esasen muhafizeci xususiyyetleri ustun olan Merkezi Asiya ve Qafqaz coban itlerinden istifade edilir Efqanistanda Taliban dovrunde islam qanunlari gore it doyusleri qadagan edilmisdir ancaq Taliban devrildikden sonra qadagan edilmis it doyusleri yeniden heyata kecirilir Her cume gunu Kabil seherinin kenarinda it doyusleri arenasinda kecirilen doyusleri izlemek ucun minlerle insan bura axin edir Oyredilmis itler doyusden qabaq qezeblendirilir Daha sonra ise hansi itin qalib gelmesi ucun pul qoyulur Qulaq ve quyruq kesmeBu doyusler ucun xususi beslenmis itlerden istifade edilir Bu meqsed ucun itler xususi ile beslenilir Itlerin doyuslerde zeif noqtelerini minimuma endirmek meqsedile qulaq ve quyruq nahiyeleri kesilir Bu emeliyyat esasen itler hele kucuk olarken heyata kecirilir Bunun sebebi doyus vaxti itin ozunu qorumasina komekci olmasidir Doyus esnasinda dusmenlerinin itin qulaqlarina dislerini kecirmesi bu yolla manee toredilmis olar QadagaIt doyuslerinin bir cox muselman olkelerinde meshurluq qazanmasina baxmayaraq islam serietine esasen bu qadagandir Dunyanin bir cox olkelerinde heyvan huquq mudafiecilerinin seyi sayesinde it doyusu qadagan edilmisdir Istinadlar It doyusu qanli qorxulu qeddar savas FOTO news milli az 13 fevral 2017 15 fevral 2017 tarixinde Istifade tarixi 18 dekabr 2018 Villavisensiyo Monika A History of Dogfighting NPR 19 iyul 2007 2018 04 13 tarixinde Istifade tarixi 18 dekabr 2018 Bakida it doyusu cempionati musavat com 20 iyul 2018 18 dekabr 2018 tarixinde Istifade tarixi 18 dekabr 2018 TALIBAN DEVRILDI IT DOYUSLERI GERI QAYITDI faktxeber com 7 mart 2011 18 dekabr 2018 tarixinde Istifade tarixi 18 dekabr 2018 Dunyanin iyrenc eylencesi 2018 12 28 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 12 18