Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İstanbul erməniləri (erm. Պոլսահայեր; türk. İstanbul Ermenileri) Türkiyədə yaşan etnik erməni icmasının əsas hissəsini təşkil edən, İstanbul şəhərinin müxtəlif bölgə və səmtlərində yaşayan etnik ermənilər. İstanbul ermənilər tərəfindən tez-tez Bolis (erm. Պոլիս) adlandırılır ki, bu da şəhərin tarixi adı olan Konstantinopolun sonluğu ilə uyğunluq təşkil edir.
| Ümumi sayı |
|---|
| 50,000-70,000 |
| Dili |
| Türkcə (çoxluq), Qərbi erməni dili (azlıq) |
| Dini |
| Erməni Həvari kilsəsi (Konstantinopol Erməni Yeparxiyası), Erməni Katolik Kilsəsi, və |
türk erməni icmasının əsas hissəsidir və tarixən Türkiyənin İstanbul şəhərinin ən böyük etnik azlıqlarından biridir. İstanbulun etnik müxtəlifliyi ilə bağlı aparılmış hesablamalara görə şəhərdə 50.000, 60.000 və ya 70.000 min civarında etnik erməni yaşamaqdadır. İstanbul erməniləri İstanbulun və ümumilikdə Türkiyənin ən böyük qeyri-müsəlman etnik azlığını təşkil etməkdədirlər. Şəhər ermənilər min ildən çoxdur öz tarixi vətənlərində yaşadıqları üçün erməni diasporasının bir parcası olaraq qəbul edilmirlər.
İstanbul erməniləri deyildikdən adətən şəhərdə öz evi olan və əsrlərdir burada yaşayan, işləyən və Türkiyə vətəndaşı olan etnik ermənilər nəzərdə tutulur. 1991-ci ildən etibarən Ermənistanın müstəqillik qazanmasından sonra Ermənistanda yaranmış sosial problemlərə görə çox sayda etnik erməni işləmək və daha yaxşı güzəran qurmaq məqsədilə İstanbula gəlmiş və burada işləməyə başlamışdır.
Şəhərə sonradan gələn və burada məskunlaşan Ermənistan vətəndaşı olan ermənilər sözügedən icmaya qoşulsalar da adətən ənənəvi İstanbul ermənilərindən sayılmır. İstanbul ermənilərini şəhərə 1991-ci ildə gələnlərdən fərqləndirən əsas xüsusiyyət Türkiyə vətəndaşı olmaqlarıdır.
Tarixi
Təhsil müəssisələri
Xəstəxana və digər qurumlar
İstanbulda erməni mətbuatı
Tanınmış istanbul erməniləri
- Memar Sinan — Osmanlı imperiyasının ən tanınış memarlarından biri.
- Qalust Gülbənkiyan — erməni əsilli Böyük Britaniya iş adamı, filantropist və neft maqnatı.
- Komitas — bəstəkar, musiqişünas və xor rəhbəri.
- Ervand Otyan — erməni əsilli Osmanlı jurnalisti, satirikçisi.
- Petros Duryan — erməni əsilli Osmanlı şairi.
- Daniel Varujan — Osmanlı ermənilərindən olan şair və pedaqoq.
- Kənan Pars — erməni əsilli aktyor.
- Nubar Terziyan — erməni əsilli aktyor.
- Kirkor Zohrab — Osmanlı erməni yazıçısı, akademik, siyasətçi və hüquqşünas.
- Hrant Dink — erməni əsilli Türkiyəli jurnalist, Aqos qəzetinin baş redaktoru.
- Aqop Dilaçar — Türk dili üzrə mütəxəssis, dilçi, Türk dili əlaqəli apardığı araşdırmalara görə Mustafa Kamal Atatürk ona Dilaçar soyadını vermişdir
- Ara Gülər — erməni əsilli fotoqraf, foto müxbiri və yazıçı.
- Daron Əcəmoğlu — erməni əsilli türk alimi, professor.
- Etyen Mahçupyan — erməni əsilli Türkiyə jurnalisti, Türkiyənin sabiq baş naziri Əhməd Davudoğlunun baş məsləhətçisi.
- — erməni əsilli yazıçı, tənqidçi.
Statistika
| İl | Cəmi | Ermənilər | Faiz |
|---|---|---|---|
| 1478 | 100,000–120,000 | 5,000–6,000 | ~5% |
| 1844 | 891,000 | 160,000–222,000 | 18–25% |
| 1880s | 250,000 | ||
| 1885 | 873,565 | 156,861 | 18% |
| 1913 | 1,125,000 | 163,670 | 15% |
| 2011 | 13,483,052 | 50,000–70,000 | 0.4–0.5% |
| 2021 | 15,840,900 | 50,000–70,000 | 0.3–0.4% |
İstinadlar
- Turay, Anna. "Tarihte Ermeniler". Bolsohays: Istanbul Armenians. 6 December 2006 tarixində . İstifadə tarixi: 2007-01-04.
- Helix Consulting LLC. "Turkologist Ruben Melkonyan publishes book "Review of Istanbul's Armenian community history"". 24 September 2015 tarixində . İstifadə tarixi: 11 June 2015.
- UNESCO Culture Sector, UNESCO Interactive Atlas of the World's Languages in Danger, 2009 fevral 22, 2009, at the Wayback Machine
- AZAD-HYE. . www.azad-hye.net. 2014-07-28 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-01-17.
- Foreign Ministry: 89,000 minorities live in Turkey 2011-05-20 at the Wayback Machine
- . armenianow.com. 2017-01-01 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-01-17.
- The Armenian Church iyun 14, 2002, at the Wayback Machine
- Herzig, Edmund; Kurkchiyan, Marina, redaktorlar The Armenians: Past and Present in the Making of National Identity. Abingdon, Oxon, Oxford: RoutledgeCurzon. 2005. 133. ISBN .
- Baronian, Marie-Aude; Besser, Stephan; Jansen, Yolande. Diaspora and Memory: Figures of Displacement in Contemporary Literature, Arts and Politics. BRILL. 2006-01-01. doi:10.1163/9789401203807_006. ISBN . 2022-06-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-03-29.
- Baser, Bahar; Swain, Ashok. "Diaspora Design Versus Homeland Realities: Case Study of Armenian Diaspora". Caucasian Review of International Affairs (ingilis). 2009: 57. 2023-10-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-03-29.
- "Minister denies calling Armenians 'Diaspora representatives' in Istanbul". www.tert.am (ingilis). 2023-10-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-10-08.
- Uras, Umut. "Armenian immigrants look for a better life in Turkey". www.aljazeera.com (ingilis). 2023-08-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-10-07.
- Zaryan, Sinan, Armenian Soviet Encyclopedia, p. 385.
- Kouymjian, Dickran. "Armenia from the Fall of the Cilician Kingdom (1375) to the Forced Emigration under Shah Abbas (1604)" in The Armenian People From Ancient to Modern Times, Volume II: Foreign Dominion to Statehood: The Fifteenth Century to the Twentieth Century. Richard G. Hovannisian (ed.). New York: St. Martin's Press, 1997, p. 13. ISBN .
- Alboyajian (1937), vol. 2, pp. 1533–34.
- "Sinan, an Armenian architect": Chisholm, Hugh. The Encyclopaedia Britannica; A Dictionary of Arts, Sciences, Literature and General Information. 1910, page 426.
- The Armenian People from Ancient to Modern Times: Foreign dominion to statehood : the fifteenth century to the twentieth century; Volume 2 of The Armenian People from Ancient to Modern Times, Richard G. Hovannisian, Palgrave Macmillan, 2004. ISBN
- , "Հայկական հարցի լուծման շուրջ" 2011-10-21 at the Wayback Machine [Around solution of the Armenian question], "Publishing house of Yerevan State University", Yerevan, 1989, pp.87–88
- ՍՏԱՄԲՈՒԼԱՀԱՅ ՀԱՄԱՅՆՔ. ԱՆՑՅԱԼԸ, ՆԵՐԿԱՆ, ԽՆԴԻՐՆԵՐԸ (պատմական ակնարկ) 2017-06-30 at the Wayback Machine
- "Justin McCarthy, THE POPULATION OF THE OTTOMAN ARMENIANS" (PDF). 2021-08-30 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2024-03-29.
- Turkish Statistical Institute: Population of Town Centers and Provinces in Turkey iyul 8, 2012, at the Wayback Machine
- Hauer, Neil. "100 years after genocide, Armenians in Turkey revive their identity". . April 23, 2019. 23 January 2021 tarixində .
...the small Turkish Armenian community in Istanbul — only about 50,000...
- "Ամերիկայի Հայկական Համագումարի Երեւանի Ներկայացուցիչ Ալին Օզինեանի Հետ". ragmamoul.net (erməni). . 27 April 2017. 12 August 2020 tarixində .
Տիկ. Օզինեանէն իմացանք, որ ներկայիս Պոլսոյ մէջ կայ մօտաւորապէս 50-60 հազար հայ:
- Mac Cormaic, Ruadhán. "Istanbul's Armenians mark genocide centenary". . April 27, 2015. 23 January 2021 tarixində .
...community of about 60,000 Armenians still living in Istanbul.
- "Turkey's Armenians 'cannot breathe' as Karabakh rhetoric rages". france24.com. . 23 October 2020. 23 January 2021 tarixində .
Members of roughly 60,000 Armenians based mostly in Istanbul...
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Istanbul ermenileri erm Պոլսահայեր turk Istanbul Ermenileri Turkiyede yasan etnik ermeni icmasinin esas hissesini teskil eden Istanbul seherinin muxtelif bolge ve semtlerinde yasayan etnik ermeniler Istanbul ermeniler terefinden tez tez Bolis erm Պոլիս adlandirilir ki bu da seherin tarixi adi olan Konstantinopolun sonlugu ile uygunluq teskil edir Istanbul ermenileri Umumi sayi50 000 70 000DiliTurkce coxluq Qerbi ermeni dili azliq DiniErmeni Hevari kilsesi Konstantinopol Ermeni Yeparxiyasi Ermeni Katolik Kilsesi ve turk ermeni icmasinin esas hissesidir ve tarixen Turkiyenin Istanbul seherinin en boyuk etnik azliqlarindan biridir Istanbulun etnik muxtelifliyi ile bagli aparilmis hesablamalara gore seherde 50 000 60 000 ve ya 70 000 min civarinda etnik ermeni yasamaqdadir Istanbul ermenileri Istanbulun ve umumilikde Turkiyenin en boyuk qeyri muselman etnik azligini teskil etmekdedirler Seher ermeniler min ilden coxdur oz tarixi vetenlerinde yasadiqlari ucun ermeni diasporasinin bir parcasi olaraq qebul edilmirler Istanbul ermenileri deyildikden adeten seherde oz evi olan ve esrlerdir burada yasayan isleyen ve Turkiye vetendasi olan etnik ermeniler nezerde tutulur 1991 ci ilden etibaren Ermenistanin musteqillik qazanmasindan sonra Ermenistanda yaranmis sosial problemlere gore cox sayda etnik ermeni islemek ve daha yaxsi guzeran qurmaq meqsedile Istanbula gelmis ve burada islemeye baslamisdir Sehere sonradan gelen ve burada meskunlasan Ermenistan vetendasi olan ermeniler sozugeden icmaya qosulsalar da adeten enenevi Istanbul ermenilerinden sayilmir Istanbul ermenilerini sehere 1991 ci ilde gelenlerden ferqlendiren esas xususiyyet Turkiye vetendasi olmaqlaridir TarixiTehsil muessiseleriXestexana ve diger qurumlarIstanbulda ermeni metbuatiTaninmis istanbul ermenileriMemar Sinan Osmanli imperiyasinin en taninis memarlarindan biri Qalust Gulbenkiyan ermeni esilli Boyuk Britaniya is adami filantropist ve neft maqnati Komitas bestekar musiqisunas ve xor rehberi Ervand Otyan ermeni esilli Osmanli jurnalisti satirikcisi Petros Duryan ermeni esilli Osmanli sairi Daniel Varujan Osmanli ermenilerinden olan sair ve pedaqoq Kenan Pars ermeni esilli aktyor Nubar Terziyan ermeni esilli aktyor Kirkor Zohrab Osmanli ermeni yazicisi akademik siyasetci ve huquqsunas Hrant Dink ermeni esilli Turkiyeli jurnalist Aqos qezetinin bas redaktoru Aqop Dilacar Turk dili uzre mutexessis dilci Turk dili elaqeli apardigi arasdirmalara gore Mustafa Kamal Ataturk ona Dilacar soyadini vermisdir Ara Guler ermeni esilli fotoqraf foto muxbiri ve yazici Daron Ecemoglu ermeni esilli turk alimi professor Etyen Mahcupyan ermeni esilli Turkiye jurnalisti Turkiyenin sabiq bas naziri Ehmed Davudoglunun bas meslehetcisi ermeni esilli yazici tenqidci StatistikaIllere gore Istanbulda ermeniler Il Cemi Ermeniler Faiz1478 100 000 120 000 5 000 6 000 5 1844 891 000 160 000 222 000 18 25 1880s 250 0001885 873 565 156 861 18 1913 1 125 000 163 670 15 2011 13 483 052 50 000 70 000 0 4 0 5 2021 15 840 900 50 000 70 000 0 3 0 4 IstinadlarTuray Anna Tarihte Ermeniler Bolsohays Istanbul Armenians 6 December 2006 tarixinde Istifade tarixi 2007 01 04 Helix Consulting LLC Turkologist Ruben Melkonyan publishes book Review of Istanbul s Armenian community history 24 September 2015 tarixinde Istifade tarixi 11 June 2015 UNESCO Culture Sector UNESCO Interactive Atlas of the World s Languages in Danger 2009 fevral 22 2009 at the Wayback Machine AZAD HYE www azad hye net 2014 07 28 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2012 01 17 Foreign Ministry 89 000 minorities live in Turkey 2011 05 20 at the Wayback Machine armenianow com 2017 01 01 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2012 01 17 The Armenian Church iyun 14 2002 at the Wayback Machine Herzig Edmund Kurkchiyan Marina redaktorlar The Armenians Past and Present in the Making of National Identity Abingdon Oxon Oxford RoutledgeCurzon 2005 133 ISBN 0203004930 Baronian Marie Aude Besser Stephan Jansen Yolande Diaspora and Memory Figures of Displacement in Contemporary Literature Arts and Politics BRILL 2006 01 01 doi 10 1163 9789401203807 006 ISBN 978 94 012 0380 7 2022 06 22 tarixinde Istifade tarixi 2024 03 29 Baser Bahar Swain Ashok Diaspora Design Versus Homeland Realities Case Study of Armenian Diaspora Caucasian Review of International Affairs ingilis 2009 57 2023 10 17 tarixinde Istifade tarixi 2024 03 29 Minister denies calling Armenians Diaspora representatives in Istanbul www tert am ingilis 2023 10 17 tarixinde Istifade tarixi 2023 10 08 Uras Umut Armenian immigrants look for a better life in Turkey www aljazeera com ingilis 2023 08 03 tarixinde Istifade tarixi 2023 10 07 Zaryan Sinan Armenian Soviet Encyclopedia p 385 Kouymjian Dickran Armenia from the Fall of the Cilician Kingdom 1375 to the Forced Emigration under Shah Abbas 1604 in The Armenian People From Ancient to Modern Times Volume II Foreign Dominion to Statehood The Fifteenth Century to the Twentieth Century Richard G Hovannisian ed New York St Martin s Press 1997 p 13 ISBN 0 312 10168 6 Alboyajian 1937 vol 2 pp 1533 34 Sinan an Armenian architect Chisholm Hugh The Encyclopaedia Britannica A Dictionary of Arts Sciences Literature and General Information 1910 page 426 The Armenian People from Ancient to Modern Times Foreign dominion to statehood the fifteenth century to the twentieth century Volume 2 of The Armenian People from Ancient to Modern Times Richard G Hovannisian Palgrave Macmillan 2004 ISBN 978 1 4039 6636 0 Հայկական հարցի լուծման շուրջ 2011 10 21 at the Wayback Machine Around solution of the Armenian question Publishing house of Yerevan State University Yerevan 1989 pp 87 88 ՍՏԱՄԲՈՒԼԱՀԱՅ ՀԱՄԱՅՆՔ ԱՆՑՅԱԼԸ ՆԵՐԿԱՆ ԽՆԴԻՐՆԵՐԸ պատմական ակնարկ 2017 06 30 at the Wayback Machine Justin McCarthy THE POPULATION OF THE OTTOMAN ARMENIANS PDF 2021 08 30 tarixinde PDF Istifade tarixi 2024 03 29 Turkish Statistical Institute Population of Town Centers and Provinces in Turkey iyul 8 2012 at the Wayback Machine Hauer Neil 100 years after genocide Armenians in Turkey revive their identity April 23 2019 23 January 2021 tarixinde the small Turkish Armenian community in Istanbul only about 50 000 Ամերիկայի Հայկական Համագումարի Երեւանի Ներկայացուցիչ Ալին Օզինեանի Հետ ragmamoul net ermeni 27 April 2017 12 August 2020 tarixinde Տիկ Օզինեանէն իմացանք որ ներկայիս Պոլսոյ մէջ կայ մօտաւորապէս 50 60 հազար հայ Mac Cormaic Ruadhan Istanbul s Armenians mark genocide centenary April 27 2015 23 January 2021 tarixinde community of about 60 000 Armenians still living in Istanbul Turkey s Armenians cannot breathe as Karabakh rhetoric rages france24 com 23 October 2020 23 January 2021 tarixinde Members of roughly 60 000 Armenians based mostly in Istanbul