Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Komitas Vartapet və ya tam adı Soğomon Kevork Soğomonyan (erm. Սողոմոն Գևորգի Սողոմոնյան və ya erm. Կոմիտաս Վարդապետ; 26 sentyabr və ya 8 oktyabr 1869, Kütahya — 22 oktyabr 1935, Paris) — Osmanlı ermənisi, bəstəkar, musiqişünas və xor rəhbəri.
| Komitas Vartabed | |
|---|---|
| erm. Կոմիտաս | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Doğum adı | Սողոմոն Գեւորգի Սողոմոնեան |
| Ləqəbi | Կոմիտաս |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Kütahya, Osmanlı İmperiyası |
| Vəfat tarixi | (66 yaşında) |
| Vəfat yeri | Paris, Fransa |
| Vətəndaşlığı | |
| Musiqiçi məlumatları | |
| Fəaliyyəti | bəstəkar, musiqi etnoqrafı[d], musiqişünas, müğənni, dirijor, xormeyster[d], musiqi pedaqoqu[d], folklorşünas |
| Fəaliyyət illəri | 1891–1915 |
| Səs tembri | bariton |
| komitasmuseum.am | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Soqomon Soqomonyan musiqiyə bağlı və təkcə türkcə danışan Kütahyalı bir ailədə doğulmuş, bir yaşındaykən anası, 10 yaşındaykən atası ölmüşdür. 1881-ci ilə qədər atasının anası tərəfindən böyüdülmüş, həmin vaxtda Qərbi Azərbacyanın Üçkilsə şəhərindəki erməni kilsəsinin ruhani məktəbinə gedərək 1895-ci ildə buranı bitirərək keşiş olmuşdur. VII əsrdə yaşamış bir erməni xalq ozanı olan Katolikos Komitasın şərəfinə Komitas adını almışdır. "Keşiş" anlamına gələn "Vartapet" ləqəbi ilə birlikdə anılmağa başlandı.
Üçmüədzin (Eçmədzin və ya Üçkilsə) Manastırı xorunda iştirak etdikdən sonra 1896-cı ildə Berlinə gedərək yazılmış və musiqişünaslıq təhsili almışdır. 1899-da musiqişünaslıq doktoru dərəcəsini almış və Üçmüədzinə dönmüşdür.
Kənd yerlərini qarış-qarış gəzərək 3000-ə qədər Erməni, Azərbaycan, Anadolu, Türk, Kürd və Fars xalq mahnısını toplayaraq nota köçürmüş, kolleksiya yaratmışdır. Daha sonra bütün bu mahnılar ermənilər tərəfindən özününkü kimi qəbul edilmiş və qeyri millətlərə aid mahnılar da erməni mahnısı hesab olunmağa başlamışdır. Məşhur "Yaylıq (xalq mahnısı)" bunlardan sadəcə biridir.
Ən önəmli müstəqil əsəri İlahi Litürji . 1892-ci ildə bestələməyə başladığı bu əsəri bitirə bilməmişdir. Avropadan kənardan qəbul edilən ilk müsiqi adamı olmuşdur. Avropada, Türkiyənin müxtəlif yerlərində və Misirdə musiqilər ifa etmiş, çıxışlarla nitq söyləmişdir.
1910-cu ildən sonra İstanbulda yaşamışdır. 300 üzvü olan Gusan Xorunu qurmuşdur.
Təhcir qanunundan sonra
Komitasın Osmanlıya xəyanət edən ermənilərlə əməkdaşlıqda olduğuna dair şübhələr vardı. Həmən dövrdə xeyli sayda erməni incəsənət, siyasət, din və başqa sahə adamları Osmanlıya qarşı vuruşan bölücü erməni dəstələrə geniş hərtərəfli dəstək göstərirdilər. 24 aprel 1915 tarixli Təhcir Qanunu səbəbilə həbs edilən 235 Erməni arasındaydı. Ertəsi gün 180-ə qədər İstanbullu Erməni ilə birlikdə qatara mindirilərək Çanqırıya sürgün edildi. , Halide Edip Adıvar və xarici diplomatların cəhdləri nəticəsində Tələt Paşanın xüsusi əmri sayəsində, digər 8 Erməni sənətçi ilə birlikdə İstanbula qayıtmasına 7 mayda icazə verildi. Dönüşündən sonra ağıl sağlığını itirən Komitas, əvvəl Şişlidəki La Paix xəstəxanasında, sonra isə həyatının son 20 ilini keçirəcəyi Parisdəki bir sanatoriyə yatırıldı. Həyatının son 18 ilində heç piyano çalmadı, bəstələmədi, oxumadı və danışmadı. 20 oktyabr 1935 tarixində Parisdə öldü.
İstinadlar
- Erməni Sovet Ensiklopediyası (erm.). / red. Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
- "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2008-02-27 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2015-05-09.
Xarici keçidlər
- Virtual Museum of Komitas Vardapet
- Biyografisi
- .rm formatında bazı şarkıları 2004-06-05 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Komitas Vartapet ve ya tam adi Sogomon Kevork Sogomonyan erm Սողոմոն Գևորգի Սողոմոնյան ve ya erm Կոմիտաս Վարդապետ 26 sentyabr ve ya 8 oktyabr 1869 Kutahya 22 oktyabr 1935 Paris Osmanli ermenisi bestekar musiqisunas ve xor rehberi Komitas Vartabederm ԿոմիտասUmumi melumatlarDogum adi Սողոմոն Գեւորգի ՍողոմոնեանLeqebi ԿոմիտասDogum tarixi 26 sentyabr 1869Dogum yeri Kutahya Osmanli ImperiyasiVefat tarixi 22 oktyabr 1935 66 yasinda Vefat yeri Paris FransaVetendasligi Osmanli imperiyasi Rusiya imperiyasi FransaMusiqici melumatlariFealiyyeti bestekar musiqi etnoqrafi d musiqisunas mugenni dirijor xormeyster d musiqi pedaqoqu d folklorsunasFealiyyet illeri 1891 1915Ses tembri baritonkomitasmuseum am Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiSoqomon Soqomonyan musiqiye bagli ve tekce turkce danisan Kutahyali bir ailede dogulmus bir yasindayken anasi 10 yasindayken atasi olmusdur 1881 ci ile qeder atasinin anasi terefinden boyudulmus hemin vaxtda Qerbi Azerbacyanin Uckilse seherindeki ermeni kilsesinin ruhani mektebine gederek 1895 ci ilde burani bitirerek kesis olmusdur VII esrde yasamis bir ermeni xalq ozani olan Katolikos Komitasin serefine Komitas adini almisdir Kesis anlamina gelen Vartapet leqebi ile birlikde anilmaga baslandi Ucmuedzin Ecmedzin ve ya Uckilse Manastiri xorunda istirak etdikden sonra 1896 ci ilde Berline gederek yazilmis ve musiqisunasliq tehsili almisdir 1899 da musiqisunasliq doktoru derecesini almis ve Ucmuedzine donmusdur Kend yerlerini qaris qaris gezerek 3000 e qeder Ermeni Azerbaycan Anadolu Turk Kurd ve Fars xalq mahnisini toplayaraq nota kocurmus kolleksiya yaratmisdir Daha sonra butun bu mahnilar ermeniler terefinden ozununku kimi qebul edilmis ve qeyri milletlere aid mahnilar da ermeni mahnisi hesab olunmaga baslamisdir Meshur Yayliq xalq mahnisi bunlardan sadece biridir En onemli musteqil eseri Ilahi Liturji 1892 ci ilde bestelemeye basladigi bu eseri bitire bilmemisdir Avropadan kenardan qebul edilen ilk musiqi adami olmusdur Avropada Turkiyenin muxtelif yerlerinde ve Misirde musiqiler ifa etmis cixislarla nitq soylemisdir 1910 cu ilden sonra Istanbulda yasamisdir 300 uzvu olan Gusan Xorunu qurmusdur Tehcir qanunundan sonraKomitasin Osmanliya xeyanet eden ermenilerle emekdasliqda olduguna dair subheler vardi Hemen dovrde xeyli sayda ermeni incesenet siyaset din ve basqa sahe adamlari Osmanliya qarsi vurusan bolucu ermeni destelere genis herterefli destek gosterirdiler 24 aprel 1915 tarixli Tehcir Qanunu sebebile hebs edilen 235 Ermeni arasindaydi Ertesi gun 180 e qeder Istanbullu Ermeni ile birlikde qatara mindirilerek Canqiriya surgun edildi Halide Edip Adivar ve xarici diplomatlarin cehdleri neticesinde Telet Pasanin xususi emri sayesinde diger 8 Ermeni senetci ile birlikde Istanbula qayitmasina 7 mayda icaze verildi Donusunden sonra agil sagligini itiren Komitas evvel Sislideki La Paix xestexanasinda sonra ise heyatinin son 20 ilini kecireceyi Parisdeki bir sanatoriye yatirildi Heyatinin son 18 ilinde hec piyano calmadi bestelemedi oxumadi ve danismadi 20 oktyabr 1935 tarixinde Parisde oldu IstinadlarErmeni Sovet Ensiklopediyasi erm red Վ Համբարձումյան Կ Խուդավերդյան Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն 1974 Arxivlenmis suret PDF 2008 02 27 tarixinde PDF Istifade tarixi 2015 05 09 Xarici kecidlerVirtual Museum of Komitas Vardapet Biyografisi rm formatinda bazi sarkilari 2004 06 05 at the Wayback Machine