İslamda tanrı

İslamda tanrı — islam dinində tanrı ilə bağlı anlayış. İslamda Allah (ərəb. ٱللَّٰه‎) kainatın yaradıcısı və hamisidir, və nəhayət bütün insanları dirildəcək qüvvə kimi müşahidə olunur. Tanrı mükəmmək, tək, ölməz, hər şeyə qadir və hər şeyi bilən, bütün sifətlərində tamamilə sonsuz olan tanrı kimi təsəvvür edilir. İslam daha sonra tanrının çox mərhəmətli olduğunu vurğulayır. İslamın tanrı anlayışı müxtəlif şəkildə monoteist, panenteist və monistik olaraq təsvir edilmişdir.

tanrının transsendental mahiyyəti o deməkdir ki, onu heç bir təbii varlıq və ya fenomenlə müqayisə etmək olmaz. Nəticə etibarı ilə islam doktrinasını və antropomorfik olan şəxsi tanrı anlayışını tamamilə rədd edir, çünki bu, şirk (bütpərəstlik) forması kimi görünür. O, "Quran"da belə təsvir edilir: "O, göyləri və yeri yoxdan yaradandır. O, sizin üçün özünüzdən zövcələr, heyvanlardan da (erkək və dişi olmaqla) ciftlər yaratmışdır. O sizi belə çoxaldır. Onun heç bir bənzəri yoxdur. O, hər şeyi eşidəndir, görəndir" (Şura, 42:11). Buna görə də islam antropomorfizm və antropopatizminin bütün formalarını qəti və qəti şəkildə rədd edir.

İslamın tövhid anlayışı vurğulayır ki, tanrı tamamilə pak və başqa varlıqlara şərik olmaqdan uzaqdır. İslamda . O, ikinci, bölünməz və misilsiz, heç bir şeyə bənzəməyən, heç bir şeylə müqayisə oluna bilməyən mütləq varlıq hesab edildiyi üçün "Quran" onun tək hökmranlığına şərik qoşmağı xüsusi olaraq qadağan edir. Beləliklə, tanrı insan düşüncəsinin və ifadəsinin bütün formalarından kənarda olduğu üçün dünyada və ya dünyadan kənarda olan hər şeydən tamamilə üstün, bənzərsiz və tamamilə başqadır. "Quran"da tanrının ən qısa və ən əhatəli təsviri "İxlas" surəsindədir.

Həmçinin bax

• Əl-Qafur
• Tanrının varlığı

İstinadlar

1. (#empty_citation)
2. Gerhard Böwering (redaktor).
3.  • Treiger, Alexander. Part I: Islamic Theologies during the Formative and the Early Middle period – Origins of Kalām // (redaktor). The Oxford Handbook of Islamic Theology. and : Oxford University Press. 2016. 27–43. doi:10.1093/oxfordhb/9780199696703.013.001. ISBN . LCCN 2016935488.
   
    • Abrahamov, Binyamin. Part I: Islamic Theologies during the Formative and the Early Middle period – Scripturalist and Traditionalist Theology // (redaktor). The Oxford Handbook of Islamic Theology. and : Oxford University Press. 2016. 264–279. doi:10.1093/oxfordhb/9780199696703.013.025. ISBN . LCCN 2016935488.
4. (Updated 5th). : Oxford University Press. 2016. 22, 88. ISBN .
5. Surah Al-Ankabut 29:19-20
6. Department of Philosophy, ; Department of Philosophy, . Journal of Philosophy and Development. 7. Department of Philosophy, . 2001. səh. 132.
7. . The Secrets of Voyaging. Angela Jaffray tərəfindən tərcümə olunub. Anqa Publishing. 2015. səh. 51. ISBN .
8. Stefon, Matt; Mamun, Mudasser; Duignan, Brian; Tesch, Noah; ; Zeidan, Adam. "Allah" (ingilis). Encyclopedia Britannica. 2022-08-26. 2008-07-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-05-09.
9. . The History of the Saracens. 1757. səh. xlix (49).
10. Tawhid // Encyclopædia Britannica. 7 November 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 17 September 2021.
11. D. Gimaret, Tawhid,
12. Ahmadi, Fereshteh, and Nader Ahmadi. Iranian Islam: The concept of the individual. Springer, 1998.
13. "Does God have a shape?". www.dar-alifta.org. (Egyptian Institute of Fatwas). 29 June 2021 tarixində arxivləşdirilib.
14. Zulfiqar Ali Shah. Anthropomorphic Depictions of God: The Concept of God in Judaic, Christian, and Islamic Traditions: Representing the Unrepresentable. (IIIT). 2012. 48–56. ISBN .
15. Zafar Isha Ansari; Isma'il Ibrahim Nawwab, redaktorlar The Different Aspects of Islamic Culture: The Foundations of Islam. 1. . 2016. 86–87. ISBN .
16. . "The Qur'an with Annotated Interpretation in Modern English [Qur'an 112:4]". mquran.org. Tughra Books. 4 June 2021 tarixində arxivləşdirilib.
17. Abu Amina Elias (Justin Parrott). "Al-Aqidah al-Tahawiyyah in English and Arabic". www.abuaminaelias.com. 18 December 2010. 29 June 2021 tarixində arxivləşdirilib.
18. Mohammad Ibrahim Teymori. "The Creed of Imam Tahawi" (PDF). Afghan Islamic Cultural Centre in London, UK. 2022-06-03 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2024-04-17.
19. Cenap Çakmak, redaktorIslam: A Worldwide Encyclopedia [4 volumes]. . 2017. 115–116. ISBN .

Əlavə ədəbiyyat

• Al-Bayhaqi (1999), Allah's Names and Attributes, ISCA, ISBN 
• Hulusi, Ahmed (1999), "Allah" as introduced by Mohammed, Kitsan, 10th ed., ISBN 
• Muhaiyaddeen, M. R. Bawa (1976), Asmāʼul-Husnā: the 99 beautiful names of Allah, The Bawa Muhaiyaddeen Fellowship, ISBN 
• Netton, Ian Richard (1994), Allah Transcendent: Studies in the Structure and Semiotics of Islamic Philosophy, Theology and Cosmology, Routledge, ISBN 

Xarici keçidlər

• Allah — by Encyclopædia Britannica
• Belief in God, Allah — by Al-Azhar
• Islamic belief in God — YouTube — by Musharraf Hussain