Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Çin memarlıq üslubu, Şərqi Asiyada əsrlər boyu formalaşmış bir memarlıq sistemidir. Dekorativ detallar istisna olmaqla, struktur prinsipləri əsasən dəyişməz olaraq qalır. Tan sülaləsindən bəri Vyetnam, Koreya, Yaponiya və Monqolustanın memarlığında əsas amil olmuşdur. Memarlığın əsas materialı taxtadır. Taxtadan əlavə bambuk qamışı, sarı torpaq kimi təbii materiallardan istifadə edilərək, quruluşlar təbiətlə ən yüksək dərəcədə uyğunlaşdırılaraq inşa edilmişdir.
19-cu əsrin ortalarına qədər qurulan Çin quruluşlarına "Qədim Çin memarlığı", daha sonrakılarına "Müasir Çin memarlığı" deyilir. Mənzil memarlığı, saray memarlığı, məbəd memarlığı, qəbiristanlıq memarlığı və bağçılıq memarlığı olmaqla beş ad altında araşdırılır.
Qədim Çin memarlığı
Çin memarlığının başlanğıcdan XIX əsrin ortalarına qədər olan müddətə verilən addır. Bu müddətdə Çin memarlığı Çin mədəniyyəti ilə birlikdə inkişaf edərək və estetika ilə yanaşı dərin mədəni mənalara sahib olmağa başlamışdır. Dövrün ən məşhur binaları Yasaq şəhər və Böyük Çin səddidir. Tsin və Xan sülalələri, Suy və Tan sülalələri ilə Min və Tzin sülalələri dövründə üç dəfə zirvəyə qalxmış memarlıq, ölkənin geniş sərhədlərinə və Han xalqının, eləcə də bir çox etnik qrupa malik olduğundan coğrafi və mədəni səbəblərə görə binalarda regional fərqlər müşahidə olunur. Məsələn, ölkənin şimal hissəsində sərt hava şəraitindən qorunmaq üçün taxta və sarı torpaqdan binalar qurularkən, cənubda bunlardan başqa bambuk qamışlardan da istifadə olunurdu.
Mənzil memarlığı
Cəmiyyət tərəfindən sığınacaq üçün tikilən binaların ümumi adıdır. Digər memarlıq arasında ən qədim və inkişaf etmişidir. Memarlıqda coğrafi, mədəni və əhali amillərinə görə regional fərqlər mövcuddur. Məsələn, əhali sıxlığı az olan ərazilərdə (yer çatışmazlığı olmadığı üçün) əhali sıxlığı çox olan ərazilərlə müqayisədə evlər daha geniş, mərtəbələrin sayı daha az və həyətləri daha böyükdür. Binaların əksəriyyəti düzbucaqlı şəklində və sadədir.
Saray memarlığı
İmperatorun hakimiyyətini, mövqeyini gücləndirmək üçün inşa edilmiş, imperator və ailəsinin yaşadığı binalardır. Sinif fərqinin göstəricisidir. Binalar iki hissəyə bölünmüşdür. Ön hissədə dövlət işləri və mərasimləri keçirilir, arxa hissədə isə, imperator və ailəsi yaşayır. Saray memarlığından qalan Pekindəki Yasaq şəhər və Şengyandan başqa bir şey yoxdur.
Məbəd memarlığı
Buddizmin məhsuludur və kökü Hindistanla bağlıdır. Feodal siniflərin mədəniyyətini və dinlərini dərk etmək baxımından vacib bir əhəmiyyətə malikdir. Məbədlər düzbucaqlı şəklindədir. Çöl ön hissədə bir əsas qapı vardır. Qapıdan girəndə hər iki tərəfdə zəng və baraban qüllələri var. İç ön hissədə dörd göy qoruyucusunun heykəllərinin olduğu bir salon var. Salonun arxasında isə Budda və tədris salonu ilə rahib yataqxanası və restoran vardır.
Bağçılıq memarlığı
Bağçılıq memarlığında məqsəd mənzərə yaratmaqdır. İmperatorun bağçasında böyük ərazilərdə yaradılmış möhtəşəm bağlar, xalq bağçasında isə kiçik bağlar vardır. Canglang Pavyonu ilə Dule, Şizilin, Liu və Zuozheng parkları 3000 ildən çox tarixə malik memarlığın nümunələridir.
Qəbiristanlıq memarlığı
İnsan ruhunun ölümsüz olduğuna inanan çinlilər, cənazə mərasimlərinə böyük əhəmiyyət verirdilər və məzarları diqqətlə inşa edirdilər. Rəssamlıq, xəttatlıq və oyma sənəti ilə iç-içə olan memarlıqda qəbiristanlıq dörd tərəfdən divarlarla əhatə olunmuş və hər tərəfində bir qapı vardır. Ön tərəfində insan və heyvan heykəlləri qoyulmuş və qəbiristanlıq ağacla əhatə olunmuşdur.
Müasir Çin memarlığı
XIX əsrin ortalarından etibarən bu günə qədər olan müddət "Müasir Çin memarlığı" adlanır. Bunun səbəbi, XIX əsrə qədər qapalı inkişaf edən Çin memarlığı, Tiryək müharibəsinin məğlubiyyətindən sonra Qərb dövlətlərinin Çində ticarət imtiyazları qazanmaları nəticəsində Qərb memarlığı ilə qarşılıqlı əlaqəyə girməsidir. Bu qarşılıqlı əlaqə Çin Xalq Respublikası qurulandan etibarən artmağa başlamışdır. Xüsusilə 1980-ci illərin əvvəllərində Çin dövlətinin kollektiv kənd təsərrüfatı təcrübəsini dayandırdıqdan və özəl müəssisəyə yenidən icazə verdikdən sonra daha sürətlə davam etmişdir.
Mənbə
- WANG Shu, 2012'de Pritsker mükafatı'ne layık görüldü : [1] 2017-01-02 at the Wayback Machine
- France Culture Métropolitains du 27/05/2012 [2] 2015-09-24 at the Wayback Machine entretiens, bibliographie.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Cin memarliq uslubu Serqi Asiyada esrler boyu formalasmis bir memarliq sistemidir Dekorativ detallar istisna olmaqla struktur prinsipleri esasen deyismez olaraq qalir Tan sulalesinden beri Vyetnam Koreya Yaponiya ve Monqolustanin memarliginda esas amil olmusdur Memarligin esas materiali taxtadir Taxtadan elave bambuk qamisi sari torpaq kimi tebii materiallardan istifade edilerek quruluslar tebietle en yuksek derecede uygunlasdirilaraq insa edilmisdir Yasaq seher mermer ortulu terrasdaki Yuksek Harmony Zali 1420 nin tikintisi 1888 ci ildeki yangindan sonra yeniden quruldu Pekin Sensi Sian daki Boyuk vehsi qaz Paqodasi Kerpic ve das Ninbo Tarix Muzeyi Vang Su ve Lu Venyu Heveskar Memarliq Studiyasi 2009 19 cu esrin ortalarina qeder qurulan Cin quruluslarina Qedim Cin memarligi daha sonrakilarina Muasir Cin memarligi deyilir Menzil memarligi saray memarligi mebed memarligi qebiristanliq memarligi ve bagciliq memarligi olmaqla bes ad altinda arasdirilir Qedim Cin memarligiCin memarliginin baslangicdan XIX esrin ortalarina qeder olan muddete verilen addir Bu muddetde Cin memarligi Cin medeniyyeti ile birlikde inkisaf ederek ve estetika ile yanasi derin medeni menalara sahib olmaga baslamisdir Dovrun en meshur binalari Yasaq seher ve Boyuk Cin seddidir Tsin ve Xan sulaleleri Suy ve Tan sulaleleri ile Min ve Tzin sulaleleri dovrunde uc defe zirveye qalxmis memarliq olkenin genis serhedlerine ve Han xalqinin elece de bir cox etnik qrupa malik oldugundan cografi ve medeni sebeblere gore binalarda regional ferqler musahide olunur Meselen olkenin simal hissesinde sert hava seraitinden qorunmaq ucun taxta ve sari torpaqdan binalar qurularken cenubda bunlardan basqa bambuk qamislardan da istifade olunurdu Menzil memarligi Cemiyyet terefinden siginacaq ucun tikilen binalarin umumi adidir Diger memarliq arasinda en qedim ve inkisaf etmisidir Memarliqda cografi medeni ve ehali amillerine gore regional ferqler movcuddur Meselen ehali sixligi az olan erazilerde yer catismazligi olmadigi ucun ehali sixligi cox olan erazilerle muqayisede evler daha genis mertebelerin sayi daha az ve heyetleri daha boyukdur Binalarin ekseriyyeti duzbucaqli seklinde ve sadedir Saray memarligi Imperatorun hakimiyyetini movqeyini guclendirmek ucun insa edilmis imperator ve ailesinin yasadigi binalardir Sinif ferqinin gostericisidir Binalar iki hisseye bolunmusdur On hissede dovlet isleri ve merasimleri kecirilir arxa hissede ise imperator ve ailesi yasayir Saray memarligindan qalan Pekindeki Yasaq seher ve Sengyandan basqa bir sey yoxdur Mebed memarligi Buddizmin mehsuludur ve koku Hindistanla baglidir Feodal siniflerin medeniyyetini ve dinlerini derk etmek baximindan vacib bir ehemiyyete malikdir Mebedler duzbucaqli seklindedir Col on hissede bir esas qapi vardir Qapidan girende her iki terefde zeng ve baraban qulleleri var Ic on hissede dord goy qoruyucusunun heykellerinin oldugu bir salon var Salonun arxasinda ise Budda ve tedris salonu ile rahib yataqxanasi ve restoran vardir Bagciliq memarligi Bagciliq memarliginda meqsed menzere yaratmaqdir Imperatorun bagcasinda boyuk erazilerde yaradilmis mohtesem baglar xalq bagcasinda ise kicik baglar vardir Canglang Pavyonu ile Dule Sizilin Liu ve Zuozheng parklari 3000 ilden cox tarixe malik memarligin numuneleridir Qebiristanliq memarligi Insan ruhunun olumsuz olduguna inanan cinliler cenaze merasimlerine boyuk ehemiyyet verirdiler ve mezarlari diqqetle insa edirdiler Ressamliq xettatliq ve oyma seneti ile ic ice olan memarliqda qebiristanliq dord terefden divarlarla ehate olunmus ve her terefinde bir qapi vardir On terefinde insan ve heyvan heykelleri qoyulmus ve qebiristanliq agacla ehate olunmusdur Muasir Cin memarligiXIX esrin ortalarindan etibaren bu gune qeder olan muddet Muasir Cin memarligi adlanir Bunun sebebi XIX esre qeder qapali inkisaf eden Cin memarligi Tiryek muharibesinin meglubiyyetinden sonra Qerb dovletlerinin Cinde ticaret imtiyazlari qazanmalari neticesinde Qerb memarligi ile qarsiliqli elaqeye girmesidir Bu qarsiliqli elaqe Cin Xalq Respublikasi qurulandan etibaren artmaga baslamisdir Xususile 1980 ci illerin evvellerinde Cin dovletinin kollektiv kend teserrufati tecrubesini dayandirdiqdan ve ozel muessiseye yeniden icaze verdikden sonra daha suretle davam etmisdir MenbeWANG Shu 2012 de Pritsker mukafati ne layik goruldu 1 2017 01 02 at the Wayback Machine France Culture Metropolitains du 27 05 2012 2 2015 09 24 at the Wayback Machine entretiens bibliographie