Çin–yapon müharibəsi — 1937–1945-ci illər arası Çin və Yaponiya arasında baş vermiş münaqişə.
İkinci Çin–Yaponiya müharibəsi | |
---|---|
Tarix | 2 sentyabr 1945 |
Yeri |
|
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Çinlilər 33 milyona qədər itki verdilər (hərbi və mülki), yaponlar isə 3 milyona yaxın itki verdilər.
Çin və Yaponiya arasında münaqişə
1937-ci ildən Yaponiya Mancuriyaya nəzarət edirdi və içərilərinə doğru hərəkət etməyə hazır idi. 1937-ci ilin 7 iyulunda baş vermiş , və Yaponiya arasında irimiqyaslı müharibəyə səbəb oldu. Homindançı və kommunist çinlilər vətəndaş müharibəsini dayandırdılar və yapon işğalına qarşı birləşdilər. SSRİ, bu müharibədə Çin qüvvələrinə . Yaponlar , və mühüm hərbi qələbələr qazandı, lakin dünya ölkələri, əsas da ABŞ xüsusilə görə Yaponiyanın təcavüzkar siyasətini pislədi.
1939-cu ildə yaponlar, SSRİ-ni Uzaq Şərqdən, xüsusilə də Mancuriyadan çıxarmağa çalışırdılar. Onlar, Marşal Georgi Jukovun rəhbərliyi altındakı sovet və monqol hərbi qüvvələri tərəfindən Xalxin-Qol döyüşündə məğlub edildilər. Bu şimala olan yapon hücumunu və SSRİ-nin əvvəlində imzalanmasının nəticəsi kimi edilən yardımını dayandırdı.
1940-cı ilin sentyabrında Yaponiya Vişi Fransası tərəfindən nəzarət edilən Hind-Çin istiqamətindən əsas ərazilərini tutaraq, onun dünya ilə əlaqəsini kəsdi. Yaponlar, Vişi hökuməti ilə olan sazişlərini pozdular və öz məqsədlərinə çatdılar. 27 sentyabrda Yaponiya, Almaniya və İtaliya ilə hərbi müttəfiqlik barədə müqavilə imzaladı. ABŞ, Yaponiya və Almaniya arasında olmuş gizli diplomatik yazışmanı bilənə, yəni 1944-cü ilə qədər bu ölkələrin az olsa da, əlaqələri var idi.
1941-ci ildən münaqişə zəifləmişdi. Baxmayaraq ki, Yaponiya şimal, mərkəzi və sahilyanı ərazilərinin çox hissəsini işğal etmişdi, lakin içərilərinə doğru geri çəkilmişdi. Eyni zamanda, şimal və mərkəzi hissələrinin yaponlar tərəfindən nəzarət olunması bir az seyrək idi, belə ki Yaponiya adətən dəmiryollarına və əsas şəhərlərə nəzarət edirdi, lakin geniş vilayətlərində əsas hərbi və inzibati idarələr yox idi. Yaponlar, cənub-qərbi Çində dağlara çəkilən ordusuna və kommunist çinlilərin şimali və şərqi formalaşdırdığı partizan hərəkatına qarşı mübarizə aparırdılar.
Yaponiya, bir neçə kukla dövlətlər qurmuşdu və bunlardan biri də rəhbərlik etdiyi hökumət idi, halbuki əhalisinə qarşı zalım siyasətləri bu hökumətlərə hər hansı real güc gətirmədi və bir neçə rəqib hökumətlər Çan Kayşinin rəhbərliyi ilə tərəfindən məğlub edildi. Çinli kommunist və homindançı hərbi qüvvələrin düşmən xəttləri arxasında ərazi nəzarəti üçün mübarizələri, 1941-ci ilin yanvarında mühüm hərbi toqquşma ilə əməkdaşlıqlarının bitməsinə səbəb oldu.
Yaponlar Şanxay, Uxan və kimi şəhərlərini bombalamış və 1938-ci ilin fevralından 1943-cü ilin avqustuna qədər 5000-ə yaxın hava reydləri həyata keçirmişdilər. Yaponiyanın intensiv olaraq şəhərlərini bombalaması 260.000–350.934 nəfər dinc insanın ölümünə səbəb olmuşdu.
İstinadlar
- Edward J. Drea, Nomonhan: Japanese-Soviet Tactical Combat, 1939 (2005)
- Boyd, Carl. Hitler's Japanese confidant: General Ōshima Hiroshi and MAGIC intelligence, 1941–1945 (1993)
- Fairbank, John King; Goldman, Merle. China: A New History. Harvard University Press. 1994. səh. 320. ISBN .
- Lind Jennifer M. (2010). "Sorry States: Apologies in International Politics 2016-12-09 at the Wayback Machine". Cornell University Press, p.28.
- R.J. Rummel. China's Bloody Century: Genocide and Mass Murder Since 1900. . August 31, 2007.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Cin yapon muharibesi 1937 1945 ci iller arasi Cin ve Yaponiya arasinda bas vermis munaqise Ikinci Cin Yaponiya muharibesiTarix 2 sentyabr 1945Yeri Cin d Vikianbarda elaqeli mediafayllar Cinliler 33 milyona qeder itki verdiler herbi ve mulki yaponlar ise 3 milyona yaxin itki verdiler Cin ve Yaponiya arasinda munaqiseuzv olkelerin dovlet bascilari 12 oktyabr 1942 ci ilCan Kaysi 1937 ci ilden Yaponiya Mancuriyaya nezaret edirdi ve icerilerine dogru hereket etmeye hazir idi 1937 ci ilin 7 iyulunda bas vermis ve Yaponiya arasinda irimiqyasli muharibeye sebeb oldu Homindanci ve kommunist cinliler vetendas muharibesini dayandirdilar ve yapon isgalina qarsi birlesdiler SSRI bu muharibede Cin quvvelerine Yaponlar ve muhum herbi qelebeler qazandi lakin dunya olkeleri esas da ABS xususile gore Yaponiyanin tecavuzkar siyasetini pisledi 1939 cu ilde yaponlar SSRI ni Uzaq Serqden xususile de Mancuriyadan cixarmaga calisirdilar Onlar Marsal Georgi Jukovun rehberliyi altindaki sovet ve monqol herbi quvveleri terefinden Xalxin Qol doyusunde meglub edildiler Bu simala olan yapon hucumunu ve SSRI nin evvelinde imzalanmasinin neticesi kimi edilen yardimini dayandirdi 1940 ci ilin sentyabrinda Yaponiya Visi Fransasi terefinden nezaret edilen Hind Cin istiqametinden esas erazilerini tutaraq onun dunya ile elaqesini kesdi Yaponlar Visi hokumeti ile olan sazislerini pozdular ve oz meqsedlerine catdilar 27 sentyabrda Yaponiya Almaniya ve Italiya ile herbi muttefiqlik barede muqavile imzaladi ABS Yaponiya ve Almaniya arasinda olmus gizli diplomatik yazismani bilene yeni 1944 cu ile qeder bu olkelerin az olsa da elaqeleri var idi 1941 ci ilden munaqise zeiflemisdi Baxmayaraq ki Yaponiya simal merkezi ve sahilyani erazilerinin cox hissesini isgal etmisdi lakin icerilerine dogru geri cekilmisdi Eyni zamanda simal ve merkezi hisselerinin yaponlar terefinden nezaret olunmasi bir az seyrek idi bele ki Yaponiya adeten demiryollarina ve esas seherlere nezaret edirdi lakin genis vilayetlerinde esas herbi ve inzibati idareler yox idi Yaponlar cenub qerbi Cinde daglara cekilen ordusuna ve kommunist cinlilerin simali ve serqi formalasdirdigi partizan herekatina qarsi mubarize aparirdilar Yaponiya bir nece kukla dovletler qurmusdu ve bunlardan biri de rehberlik etdiyi hokumet idi halbuki ehalisine qarsi zalim siyasetleri bu hokumetlere her hansi real guc getirmedi ve bir nece reqib hokumetler Can Kaysinin rehberliyi ile terefinden meglub edildi Cinli kommunist ve homindanci herbi quvvelerin dusmen xettleri arxasinda erazi nezareti ucun mubarizeleri 1941 ci ilin yanvarinda muhum herbi toqqusma ile emekdasliqlarinin bitmesine sebeb oldu seheri bombalandiqdan sonra iyun 1941 ci il Yaponlar Sanxay Uxan ve kimi seherlerini bombalamis ve 1938 ci ilin fevralindan 1943 cu ilin avqustuna qeder 5000 e yaxin hava reydleri heyata kecirmisdiler Yaponiyanin intensiv olaraq seherlerini bombalamasi 260 000 350 934 nefer dinc insanin olumune sebeb olmusdu IstinadlarEdward J Drea Nomonhan Japanese Soviet Tactical Combat 1939 2005 Boyd Carl Hitler s Japanese confidant General Ōshima Hiroshi and MAGIC intelligence 1941 1945 1993 Fairbank John King Goldman Merle China A New History Harvard University Press 1994 seh 320 ISBN 0 674 11673 9 Lind Jennifer M 2010 Sorry States Apologies in International Politics 2016 12 09 at the Wayback Machine Cornell University Press p 28 ISBN 0 8014 7628 3 R J Rummel China s Bloody Century Genocide and Mass Murder Since 1900 August 31 2007