Çanaqlı amöblər (lat. Testacealobosia) — İbtidailərin sinfinə daxil olan . Zərif sitoplazmatik bədəni qorumaq üçün birkameralı çanaq quran amöbşəkilli orqanizmlərdir. Çanaqlı amöblərin sitoplazması iki təbəqəyə bölünür: şəffaf, törəməsiz ektoplazma və endoplazma.
Çanaqlı amöblər | ||||
---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||
XƏTA: latin parametri doldurulmayıb. | ||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||
XƏTA HAQQINDA MƏLUMAT Bu parametr doldurulmayıb: latin | ||||
|
Həyat tərzi
Hərəkət və qidanın tutulması (məs., Arcellidae, Dittlugiidae, Centropyxidae fəsilələri), (Englyphidae fəsiləsi), (Polystomidae, Microgromiidae fəsilələri) şəklində olan psevdopodiyaların köməyilə həyata keçir.
Quruluşu
Çanaqlı amöblərin əksəriyyəti birnüvəlidir. Ancaq ikinüvəlilərə də rast gəlinir. Yığılıb-açılan vakuol bir və ya bir neçədir. Çanağın düzəldiyi materialdan asılı olaraq amöblər üç böyük qrupa bölünür: keratin tipli zülaldan ibarət (Arcella), mənşəli mineral hissəciklərdən ibarət – ksenosom (Difflugiidae, Centropyxidae, Plagiopyxidae fəsilələri) və nəhayət, endogen mənşəli materialdan – indosomdan (Diffugiidae fəsiləsi) təşkil olunmuşlar. Çanaqlı amöblərdə ağız (psevdopodiyaların çıxması üçün deşik) birdir, ancaq bir neçə cins üçün 2 və ya 3-5 ağızcığın olması da səciyyəvidir. Çanaqlı amöblərdə ağızcığın ölçüləri və formaları dəyişkəndirş formalı adlanan girdə ağızcıqlı amöblər var, ancaq terrobiont formalar arasında ağızcığın ölçüsünün azalmasına aydın meyl müşahidə olunur. Çanaqlı amöblərdə ağızcıq dişciklərdə, lövhəciklərdə, yaxacıqalarla əhatə olunan kənarları qalınlaşa bilər.Çanaqlı amöblərdə çanaq əsasən birkameralıdır. Bəzi formalarda yalançı ikikameralıq müşahidə edilir. Ponticulasia cinsinin nümayəndələrində çanağın əsas hissəsi ilə ön şöbəsi arasında psevdopodiyaların çıxması üçün bir və ya bir neçə deşikli qapaqlı “diafraqma” olur. Plagiapyxis cinsinin bəzi növlərində sanki çanağın ön divarı arasında ikinci kamera üzə çıxır. Testacidaların çanağında çoxlu çıxıntıların olması mümkündür. Adətən tikanlar (çanaq boşluğunun girdiyi çıxıntılar) və daxili boşluğu olmayan iynələr arasında fərq qoyulur.
Çoxalması
Çanaqlı amöblərin çoxalması ikiyə bölünməklə baş verir. Sonra hissələrdən biri dan kənara çıxır və yeni çanaq ilə örtülür.
Yayılması
Çanaqlı kökayaqlılar şirinsularda yayılmışlar. Əsas etibarilə sahilyanı bitkilər arasında sahilə yaxın suyun dibində rast gəlinirlər. cinsinin növlərindən çoxu torf bataqlıqlarında yaşayır. Torpaqda da çanaqlı amöblərin xeyli növü məskunlaşmışdır. Xəzəl (döşənək) onlarla daha zəngindir.
Ədəbiyyat
- Azərbaycanın heyvanlar aləmi. I cild. Bakı, Elm, 2002, 268 s.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Canaqli amobler lat Testacealobosia Ibtidailerin sinfine daxil olan Zerif sitoplazmatik bedeni qorumaq ucun birkamerali canaq quran amobsekilli orqanizmlerdir Canaqli amoblerin sitoplazmasi iki tebeqeye bolunur seffaf toremesiz ektoplazma ve endoplazma Canaqli amoblerElmi tesnifatXETA latin parametri doldurulmayib Beynelxalq elmi adiXETA HAQQINDA MELUMAT Bu parametr doldurulmayib latinSeklin VikiAnbarda axtarisiHeyat terziHereket ve qidanin tutulmasi mes Arcellidae Dittlugiidae Centropyxidae fesileleri Englyphidae fesilesi Polystomidae Microgromiidae fesileleri seklinde olan psevdopodiyalarin komeyile heyata kecir QurulusuCanaqli amoblerin ekseriyyeti birnuvelidir Ancaq ikinuvelilere de rast gelinir Yigilib acilan vakuol bir ve ya bir necedir Canagin duzeldiyi materialdan asili olaraq amobler uc boyuk qrupa bolunur keratin tipli zulaldan ibaret Arcella menseli mineral hisseciklerden ibaret ksenosom Difflugiidae Centropyxidae Plagiopyxidae fesileleri ve nehayet endogen menseli materialdan indosomdan Diffugiidae fesilesi teskil olunmuslar Canaqli amoblerde agiz psevdopodiyalarin cixmasi ucun desik birdir ancaq bir nece cins ucun 2 ve ya 3 5 agizcigin olmasi da seciyyevidir Canaqli amoblerde agizcigin olculeri ve formalari deyiskendirs formali adlanan girde agizciqli amobler var ancaq terrobiont formalar arasinda agizcigin olcusunun azalmasina aydin meyl musahide olunur Canaqli amoblerde agizciq disciklerde lovheciklerde yaxaciqalarla ehate olunan kenarlari qalinlasa biler Canaqli amoblerde canaq esasen birkameralidir Bezi formalarda yalanci ikikameraliq musahide edilir Ponticulasia cinsinin numayendelerinde canagin esas hissesi ile on sobesi arasinda psevdopodiyalarin cixmasi ucun bir ve ya bir nece desikli qapaqli diafraqma olur Plagiapyxis cinsinin bezi novlerinde sanki canagin on divari arasinda ikinci kamera uze cixir Testacidalarin canaginda coxlu cixintilarin olmasi mumkundur Adeten tikanlar canaq boslugunun girdiyi cixintilar ve daxili boslugu olmayan iyneler arasinda ferq qoyulur CoxalmasiCanaqli amoblerin coxalmasi ikiye bolunmekle bas verir Sonra hisselerden biri dan kenara cixir ve yeni canaq ile ortulur YayilmasiCanaqli kokayaqlilar sirinsularda yayilmislar Esas etibarile sahilyani bitkiler arasinda sahile yaxin suyun dibinde rast gelinirler cinsinin novlerinden coxu torf bataqliqlarinda yasayir Torpaqda da canaqli amoblerin xeyli novu meskunlasmisdir Xezel dosenek onlarla daha zengindir EdebiyyatAzerbaycanin heyvanlar alemi I cild Baki Elm 2002 268 s Hemcinin baxTubulinalar