Çalon Aranq — İndoneziyanın Bali adasında orta əsrlər dövrünə aid edilən Ranqdanın Baronqla mübarizəsini canlandıran tamaşalar.
Haqqında
Çalon Aranq tamaşaları Bali mədəniyyətinin ayrılmaz hissəsidir. Bütövlükdə Bali mədəniyyətində Ranqda (əcinə, rakşas tipi) vacib rol oynayır. Bali mifologiyasının Yava ilə sıx əlaqəsi bu dəfə Ranqdanın Yava mənşəli olmasına dair versiyalarda öz təsdiqini tapır. Ranqda ənənəvi Bali mifologiyasında əcinnə leakların (leaklar Bali mifologiyasına görə, hamilə qadınları taparaq onların bətnindəki körpənin, yaxud da dünyaya yeni gəlmiş uşaqların qanını sovuran kanniballardır və daxili orqanları görünən uçan baş kimi təsvir olunurlar) kraliçası sayılır və ifritələr ordusu ilə birlikdə işıqlı qüvvələrin hökmdarı Baronqla arasıkəsilməz müharibələr aparır. Ranqda adətən uzun dilli və iti caynaqlı, pırpız saçları olan yarımçılpaq qarı kimi təsəvvür edilir. Bu əcinnənin mənşəyinə dair tədqiqatçılar müxtəlif fikirlər söyləyirlər. Bəziləri Ranqdanın varlığını hinduizmlə bağlayaraq, onun yerli Kali (hindlilərin dağıdıcı və qoruyucu qara ilahəsi) olduğu qənaətindədirlər. Belə ki, çoxları tərəfindən şər qüvvələri təmsil etdiyi düşünülən Ranqda Balinin bəzi bölgələrində həm də qoruyucu qüvvəyə malik obraz kimi çıxış edir və bu əcinnənin rəmzi rənglərindən olan ağ, qara və qırmızının Kaliyə də xas olduğu vurğulanır. Digər tədqiqatçılar isə Ranqdanı (tərcüməsi "dul qadın" mənasını verir) konkret şəxsin — X-XI əsrlər arasında yaşamış əslən yavalı olan Bali kraliçası Mahendradattanın (əsl adı Qunapriya Dharmapatni) — adıyla bağlamağa çalışırlar. Yavanın mərkəzi və şərqi hissələrində yerləşən Mataram dövlətinin kralı Dharmodayana bacısı Qunapriya Dharmapatnini cadugərlikdə suçlayaraq adadan sürgün edir. Əfsanəyə görə, bunun əvəzində o, adanı taun xəstəliyinə yoluxdurur. Bəzən bu məsələdə ifrata da varırlar: misal üçün, Ranqda rolunun ifaçısı bütün ifritələri toplayıb öz güclərini nümayiş etdirməyə çağırdığı tamaşadan sonra Baronq və Ranqda arasındakı mübarizədə kimin qalib gəlməsi (aktyor, yaxud ifritələrin qalibiyyəti ay ərzində real olaraq kimin sağ qalıb-qalmamasıyla həll olunur) haqqında qorxulu əhvalatlar danışılır. Çalon Aranqda kostyumlar, xüsusilə, Baronq və Ranqdanın geyimləri çox əlvandır: dəbdəbəli qızılı taclar, qırmızı rəngin üstünlüyü və girdə qara gözləri olan maskalar tamaşaçıya dərhal təsir göstərir. Qarasaqqal Baronq və Ranqda bu geyimlərdə əcaib-qəraib meşə adamını xatırladırlar. Çalon Aranqın da bir üzü Kathakalidir, o biri üzü — Pekin operası.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- Toeti Heraty (2012). Judul Calon Arang (in Indonesia). Yayasan Pustaka Obor Indonesia.
- Mask Dances of Bali [ölü keçid]
- Performance in Bali
İstinadlar
- "Performance in Bali" (PDF). 2022-01-27 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2017-11-28.
- Talıbzadə Aydın. Şərq teatrı tarixi. Bakı: ADMİU, 2016, s. 222–223
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Calon Aranq Indoneziyanin Bali adasinda orta esrler dovrune aid edilen Ranqdanin Baronqla mubarizesini canlandiran tamasalar Calon Aranq tamasasindan goruntuHaqqindaCalon Aranq tamasalari Bali medeniyyetinin ayrilmaz hissesidir Butovlukde Bali medeniyyetinde Ranqda ecine raksas tipi vacib rol oynayir Bali mifologiyasinin Yava ile six elaqesi bu defe Ranqdanin Yava menseli olmasina dair versiyalarda oz tesdiqini tapir Ranqda enenevi Bali mifologiyasinda ecinne leaklarin leaklar Bali mifologiyasina gore hamile qadinlari taparaq onlarin betnindeki korpenin yaxud da dunyaya yeni gelmis usaqlarin qanini sovuran kanniballardir ve daxili orqanlari gorunen ucan bas kimi tesvir olunurlar kralicasi sayilir ve ifriteler ordusu ile birlikde isiqli quvvelerin hokmdari Baronqla arasikesilmez muharibeler aparir Ranqda adeten uzun dilli ve iti caynaqli pirpiz saclari olan yarimcilpaq qari kimi tesevvur edilir Bu ecinnenin menseyine dair tedqiqatcilar muxtelif fikirler soyleyirler Bezileri Ranqdanin varligini hinduizmle baglayaraq onun yerli Kali hindlilerin dagidici ve qoruyucu qara ilahesi oldugu qenaetindedirler Bele ki coxlari terefinden ser quvveleri temsil etdiyi dusunulen Ranqda Balinin bezi bolgelerinde hem de qoruyucu quvveye malik obraz kimi cixis edir ve bu ecinnenin remzi renglerinden olan ag qara ve qirmizinin Kaliye de xas oldugu vurgulanir Diger tedqiqatcilar ise Ranqdani tercumesi dul qadin menasini verir konkret sexsin X XI esrler arasinda yasamis eslen yavali olan Bali kralicasi Mahendradattanin esl adi Qunapriya Dharmapatni adiyla baglamaga calisirlar Yavanin merkezi ve serqi hisselerinde yerlesen Mataram dovletinin krali Dharmodayana bacisi Qunapriya Dharmapatnini cadugerlikde suclayaraq adadan surgun edir Efsaneye gore bunun evezinde o adani taun xesteliyine yoluxdurur Bezen bu meselede ifrata da varirlar misal ucun Ranqda rolunun ifacisi butun ifriteleri toplayib oz guclerini numayis etdirmeye cagirdigi tamasadan sonra Baronq ve Ranqda arasindaki mubarizede kimin qalib gelmesi aktyor yaxud ifritelerin qalibiyyeti ay erzinde real olaraq kimin sag qalib qalmamasiyla hell olunur haqqinda qorxulu ehvalatlar danisilir Calon Aranqda kostyumlar xususile Baronq ve Ranqdanin geyimleri cox elvandir debdebeli qizili taclar qirmizi rengin ustunluyu ve girde qara gozleri olan maskalar tamasaciya derhal tesir gosterir Qarasaqqal Baronq ve Ranqda bu geyimlerde ecaib qeraib mese adamini xatirladirlar Calon Aranqin da bir uzu Kathakalidir o biri uzu Pekin operasi Hemcinin baxBali adasi Indoneziya Pekin operasiXarici kecidlerToeti Heraty 2012 Judul Calon Arang in Indonesia Yayasan Pustaka Obor Indonesia Mask Dances of Bali olu kecid Performance in BaliIstinadlar Performance in Bali PDF 2022 01 27 tarixinde PDF Istifade tarixi 2017 11 28 Talibzade Aydin Serq teatri tarixi Baki ADMIU 2016 s 222 223