Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Əmənulla Mirzə Bəhmən mirzə oğlu Qovanlı-Qacar (d. 8 yanvar 1857, Şuşa, Yelizavetpol quberniyası, Rusiya imperiyası — ö. 1937, Tehran, İran)- Bəhmən mirzə Qovanlı-Qacarın oğlu, Çar ordusunun və Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Milli Ordusunun general-mayoru, İran Milli Məclisinin üzvü, İran-Sovet İttifaqı Dostluq Cəmiyyətinin rəhbəri.
| Əmənulla Mirzə Qovanlı-Qacar | |
|---|---|
| Əmənulla Mirzə Bəhmən Mirzə oğlu Qovanlı-Qacar | |
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Şuşa, Yelizavetpol quberniyası, Rusiya imperiyası |
| Vəfat tarixi | (80 yaşında) |
| Vəfat yeri | Tehran, İran |
| Dəfn yeri | Tehran |
| Vətəndaşlığı | Rusiya imperiyası Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Azərbaycan SSR İran |
| Milliyyəti | Azərbaycanlı |
| Atası | Bəhmən Mirzə Qacar |
| Anası | Çiçək Xanım |
| Hərbi fəaliyyəti | |
| Mənsubiyyəti | Rusiya İmperator Ordusu Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin Milli Ordusu İran ordusu |
| Qoşun növü | Piyada |
| Xidmət illəri | 1879-1920 |
| Rütbəsi | General-mayor |
| Döyüşlər | |
| Təltifləri |   |
Qacarlar sülaləsinə mənsub şahzadə olmuşdur.
Həyatının erkən dövrü
Əmənulla mirzə Bəhmən mirzə oğlu 8 yanvar 1862-ci ilin yelizavetpol quberniyasının Şuşa şəhərində anadan olmuşdur. O, Cənubi Azərbaycanın hakimi olan Abbas Mirzə oğlu Bəhmən Mirzə ilə Çiçək xanımın evliliyindən dünyaya gəlmiş və ailənin XVII oğlan övladı olmuşdur.
General-mayor Əmənulla Mirzə Qacar 1937-ci ildə Tehranda vəfat etmişdir.
Hərbi fəaliyyəti
Rusiya imperator Ordusunda
Sankt-Peterburqdakı hərbi kadet korpusunu bitirmişdi. On yeddi yaşında poruçik rütbəsi alan Əmənulla mirzə 1879-cu il iyulun 19-da Zaqatalada yerləşən 164-cü piyada alayında xidmətə başlamış, 1883-cü ildə baş leytenant rütbəsinə yüksəlmişdir. 20 noyabr 1886-cı ildə o, Kuban Kazaklarının II taboruna transfer edilmiş və sonradan həmin taborun komandiri olmuşdur. 1900-cü il mayın 6-da nizami kazak batalyonundakı nümunəvi xidmətinə görə Əmənulla Mirzə Bəhmən mirzə oğluna yesaul (mayor) rütbəsi verilmişdir. 1909-cu ildə isə IX Kuban plastun taborunda ordu yesaulu rütbəsinə yüksəlmişdir. 1915-ci ildə üçüncü Kuban kazak-piyada divizionuna komandirlik edən Əmənulla mirzəyə həmin il aprelin 25-də polkovnik rütbəsi verilmişdir. Güclü döyüşlər zamanı ayağından ağır yaralanan Əmənulla mirzə arxa cəbhəyə göndərilsə də hərbi fəaliyyətini dayandırmamışdı. Kuban kazak nizami hissələrindəki nümunəvi xidmətlərinə görə Əmənulla mirzə Qacar 1917-ci ildə general-mayor rütbəsi almışdır.
Birinci Dünya müharibəsində iştirakı
Birinci Dünya müharibəsi zamanı Əmənulla xan Avstriya-Macarıstana qarşı olan cənub-qərb cəbhəsində döyüşmüşdür. 25 aprel 1915-ci ildə o, polkovnik rütbəsinə yüksəlmiş, bir qədər sonra ayağından ağır şəkildə yaralandığına görə müalicə almaq üçün arxa cəbhəyə göndərilmişdir. 1916-cı ildə bu yaralardan sağalmış və yenidən cəbhəyə geri dönmüşdür. Özünün komandanlıq etdiyi taboru ilə birlikdə Avstriya-Macarıstan ordusu ilə savaşarkən Marhonovka kəndi yaxınlığında düşmən səngərlərini ələ keçirmiş və düşmən ordusunun atəş gücünə ağır zərbələr vurmuşdur. 1916-cı ilin 5 noyabr əməliyyatı zamanı göstərdiyi igidliyə görə Müqəddəs Georgi Qılıncı ilə mükafatlandırılmışdır. Kuban kazak nizami hissələrindəki nümunəvi xidmətlərinə görə Əmənulla mirzə Qacar 1917-ci ildə general-mayor rütbəsi almışdır. Fevral inqilabından sonra vətəninə geri dönmüş, Tiflis və Şuşada yaşamışdır.
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Milli Ordusunda
1918-ci ilin 28 may tarixində Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin yaradıldığı elan edildi. Bu zaman Şuşada yaşayan Əmənulla xan 1 dekabr 1918-ci ildə yeni yaradılmış dövlətin müdafiə nazirliyinə rəsmi şəkildə müraciət edərək onun ordu sıralarına qəbul edilməsini istədi. Ordu sıralarında xidmətdən başqa, AXC ondan diplomatik məqsədlər üçün də istifadə etmişdir. Beləki Əmənullah xan İsmayıl xan Ziyadxanovun rəhbərliyində Qacar imperiyasına göndərilmiş rəsmi nümayəndəliyin bir parçası olmuşdur. O, bu diplomatik nümayəndə heyətində hərbi qrupun rəhbəri hesab edilirdi. Azərbaycana geri döndükdən sonra o, Azərbaycan Xalq Cüumhuriyyətinin Milli Ordusunun I Piyada Diviziyasının komandanının müavini təyin edildi. Bu diviziyanın qərərgahı Xankəndi və Şuşada yerləşirdi. O, 22 – 23 mart tarixlərində erməni silahlı dəstələrinin Azərbaycan ordusuna qarşı təşkil etdiyi hücuma qarşı vuruşmuş və erməni üsyanının yatırılmasında iştirak etmişdir.
Pəhləvi İranının ordusunda
1920-ci ilin 28 aprelində Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti bolşevik qüvvələri tərəfindən işğal edildi. Bolşevik təzyiqinə dözməyən və bolşevik təhlükəsini əvvəlcədən hiss edən Əmənulla mirzə 1929-cu ildə İrana mühacirət etmişdir. Tehranda yaşayan general-mayor Əmənulla mirzə Qacar hərbi məktəbdə işləmiş, İran nizami ordusunun yaradılmasında yaxından iştirak etmişdir. Bundan başqa, siyasi fəaliyyətlə də məşğul olan Əmənulla xan İran parlamentində vəkil də olmuşdur. Bu çərçivədə İran-Sovet dostluq cəmiyyətinin rəhbəri vəzifəsində çalışmışdır.
Ailəsi
Əmənulla mirzə Nəvvab bəyim Hacı Hüseynəli bəy qızı ilə yaşam qurmuşdu. Səyəvuş mirzə, Xosrov Mirzə adlı oğulları, Səfiyyə xanım adlı qızı vardı.
Mükafatları
![image]()
— III dərəcəli 
![image]()
— III dərəcəli - (
![image]()
) — III dərəcəli
Həmçinin bax
Mənbə
- Ənvər Çingizoğlu. Qacarlar və Qacar kəndi. Bakı: Şuşa. 2008.
- Азербайджанская Демократическая Республика (1918—1920). Внешняя политика. (Документы и материалы). Bakı. 1998.
- Şəmistan Nəzirli. Güllələnmiş Azərbaycan Generalları. Bakı. 2006.
- Mehman Süleymanov. Qafqaz İslam ordusu və Azərbaycan. Bakı. 1999.
- Çingizoğlu, 2008. səh. 334
- Nəzirli, 2006. səh. 79-80
- Адрес-календарь Азербайджанской Республики на 1920-й г. — Bakı, 1920, s. 303
- Азербайджанская Демократическая Республика, 1998. səh. 185
- Süleymanov, 1999. səh. 154-155
- "Каспий" 26 fevral 1916-cı il, № 45
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Emenulla Mirze Behmen mirze oglu Qovanli Qacar d 8 yanvar 1857 Susa Yelizavetpol quberniyasi Rusiya imperiyasi o 1937 Tehran Iran Behmen mirze Qovanli Qacarin oglu Car ordusunun ve Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Milli Ordusunun general mayoru Iran Milli Meclisinin uzvu Iran Sovet Ittifaqi Dostluq Cemiyyetinin rehberi Emenulla Mirze Qovanli QacarEmenulla Mirze Behmen Mirze oglu Qovanli QacarSexsi melumatlarDogum tarixi 8 yanvar 1857Dogum yeri Susa Yelizavetpol quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 22 iyun 1937 80 yasinda Vefat yeri Tehran IranDefn yeri TehranVetendasligi Rusiya imperiyasi Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Azerbaycan SSR IranMilliyyeti AzerbaycanliAtasi Behmen Mirze QacarAnasi Cicek XanimHerbi fealiyyetiMensubiyyeti Rusiya Imperator Ordusu Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin Milli Ordusu Iran ordusuQosun novu PiyadaXidmet illeri 1879 1920Rutbesi General mayorDoyusler Rus yapon muharibesiTeltifleri Qacarlar sulalesine mensub sahzade olmusdur Heyatinin erken dovruEmenulla mirze Behmen mirze oglu 8 yanvar 1862 ci ilin yelizavetpol quberniyasinin Susa seherinde anadan olmusdur O Cenubi Azerbaycanin hakimi olan Abbas Mirze oglu Behmen Mirze ile Cicek xanimin evliliyinden dunyaya gelmis ve ailenin XVII oglan ovladi olmusdur General mayor Emenulla Mirze Qacar 1937 ci ilde Tehranda vefat etmisdir Herbi fealiyyetiRusiya imperator Ordusunda Sankt Peterburqdaki herbi kadet korpusunu bitirmisdi On yeddi yasinda porucik rutbesi alan Emenulla mirze 1879 cu il iyulun 19 da Zaqatalada yerlesen 164 cu piyada alayinda xidmete baslamis 1883 cu ilde bas leytenant rutbesine yukselmisdir 20 noyabr 1886 ci ilde o Kuban Kazaklarinin II taboruna transfer edilmis ve sonradan hemin taborun komandiri olmusdur 1900 cu il mayin 6 da nizami kazak batalyonundaki numunevi xidmetine gore Emenulla Mirze Behmen mirze ogluna yesaul mayor rutbesi verilmisdir 1909 cu ilde ise IX Kuban plastun taborunda ordu yesaulu rutbesine yukselmisdir 1915 ci ilde ucuncu Kuban kazak piyada divizionuna komandirlik eden Emenulla mirzeye hemin il aprelin 25 de polkovnik rutbesi verilmisdir Guclu doyusler zamani ayagindan agir yaralanan Emenulla mirze arxa cebheye gonderilse de herbi fealiyyetini dayandirmamisdi Kuban kazak nizami hisselerindeki numunevi xidmetlerine gore Emenulla mirze Qacar 1917 ci ilde general mayor rutbesi almisdir Birinci Dunya muharibesinde istiraki Birinci Dunya muharibesi zamani Emenulla xan Avstriya Macaristana qarsi olan cenub qerb cebhesinde doyusmusdur 25 aprel 1915 ci ilde o polkovnik rutbesine yukselmis bir qeder sonra ayagindan agir sekilde yaralandigina gore mualice almaq ucun arxa cebheye gonderilmisdir 1916 ci ilde bu yaralardan sagalmis ve yeniden cebheye geri donmusdur Ozunun komandanliq etdiyi taboru ile birlikde Avstriya Macaristan ordusu ile savasarken Marhonovka kendi yaxinliginda dusmen sengerlerini ele kecirmis ve dusmen ordusunun ates gucune agir zerbeler vurmusdur 1916 ci ilin 5 noyabr emeliyyati zamani gosterdiyi igidliye gore Muqeddes Georgi Qilinci ile mukafatlandirilmisdir Kuban kazak nizami hisselerindeki numunevi xidmetlerine gore Emenulla mirze Qacar 1917 ci ilde general mayor rutbesi almisdir Fevral inqilabindan sonra vetenine geri donmus Tiflis ve Susada yasamisdir Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Milli Ordusunda 1918 ci ilin 28 may tarixinde Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin yaradildigi elan edildi Bu zaman Susada yasayan Emenulla xan 1 dekabr 1918 ci ilde yeni yaradilmis dovletin mudafie nazirliyine resmi sekilde muraciet ederek onun ordu siralarina qebul edilmesini istedi Ordu siralarinda xidmetden basqa AXC ondan diplomatik meqsedler ucun de istifade etmisdir Beleki Emenullah xan Ismayil xan Ziyadxanovun rehberliyinde Qacar imperiyasina gonderilmis resmi numayendeliyin bir parcasi olmusdur O bu diplomatik numayende heyetinde herbi qrupun rehberi hesab edilirdi Azerbaycana geri dondukden sonra o Azerbaycan Xalq Cuumhuriyyetinin Milli Ordusunun I Piyada Diviziyasinin komandaninin muavini teyin edildi Bu diviziyanin qerergahi Xankendi ve Susada yerlesirdi O 22 23 mart tarixlerinde ermeni silahli destelerinin Azerbaycan ordusuna qarsi teskil etdiyi hucuma qarsi vurusmus ve ermeni usyaninin yatirilmasinda istirak etmisdir Pehlevi Iraninin ordusunda 1920 ci ilin 28 aprelinde Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti bolsevik quvveleri terefinden isgal edildi Bolsevik tezyiqine dozmeyen ve bolsevik tehlukesini evvelceden hiss eden Emenulla mirze 1929 cu ilde Irana muhaciret etmisdir Tehranda yasayan general mayor Emenulla mirze Qacar herbi mektebde islemis Iran nizami ordusunun yaradilmasinda yaxindan istirak etmisdir Bundan basqa siyasi fealiyyetle de mesgul olan Emenulla xan Iran parlamentinde vekil de olmusdur Bu cercivede Iran Sovet dostluq cemiyyetinin rehberi vezifesinde calismisdir AilesiEmenulla mirze Nevvab beyim Haci Huseyneli bey qizi ile yasam qurmusdu Seyevus mirze Xosrov Mirze adli ogullari Sefiyye xanim adli qizi vardi Mukafatlari III dereceli Muqeddes Anna ordeni III dereceli Muqeddes Vladimir ordeni III dereceli Muqeddes Stanislav ordeniHemcinin baxMenbeEnver Cingizoglu Qacarlar ve Qacar kendi Baki Susa 2008 Azerbajdzhanskaya Demokraticheskaya Respublika 1918 1920 Vneshnyaya politika Dokumenty i materialy Baki 1998 Semistan Nezirli Gullelenmis Azerbaycan Generallari Baki 2006 Mehman Suleymanov Qafqaz Islam ordusu ve Azerbaycan Baki 1999 Cingizoglu 2008 seh 334 Nezirli 2006 seh 79 80 Adres kalendar Azerbajdzhanskoj Respubliki na 1920 j g Baki 1920 s 303 Azerbajdzhanskaya Demokraticheskaya Respublika 1998 seh 185 Suleymanov 1999 seh 154 155 Kaspij 26 fevral 1916 ci il 45