Şərifzadə Əziz Qurbanəli oğlu (28 mart 1895, Naxçıvan – 1 iyun 1988, Moskva) — tənqidçi, ədəbiyyatşünas, tərcüməçi, 1936-cı ildən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, filologiya elmləri doktoru (1958), professor (1962), Azərbaycanın Əməkdar elm xadimi (1963).
Əziz Şərif | |
---|---|
Əziz Qurbanəli oğlu Şərifzadə | |
| |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Naxçıvan, Naxçıvan qəzası, İrəvan quberniyası, Rusiya imperiyası |
Vəfat tarixi | (93 yaşında) |
Vəfat yeri | Moskva, RSFSR, SSRİ |
Dəfn yeri | Naxçıvan, Naxçıvan MSSR, Azərbaycan SSR, SSRİ |
Atası | Qurbanəli Şərifzadə |
Təhsili | Moskva Kommersiya İnstitutu (1915-17) |
Fəaliyyəti | ədəbiyyatşünas, ədəbiyyat tənqidçisi, tərcüməçi |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Əziz Şərif 1895-ci il martın 28-də Azərbaycanın Naxçıvan şəhərində maarifçi Qurbanəli Şərifzadənin ailəsində anadan olmuşdur. 1915-ci ildə orta təhsilini Tiflisdə almış, sonra işləmişdir.
"Molla Nəsrəddin" jurnalı redaksiyasında işlədiyi ilk gənclik illəri Mirzə Ələkbər Sabir, Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev, Hüseyn Cavid və Əliqulu Qəmküsarla yaxın dostluq əlaqələri onu ömürlük ədəbi fəaliyyətə bağlamışdır. Moskva Kommersiya İnstitutunda təhsilini davam etdirdiyi dövrdə (1915-1917) rus ədəbi mühiti ilə tanış olmuşdur. Tiflisdə mətbuat və nəşriyyat sahəsində çalışmışdır (1920-1930). Zaqafqaziya Mərkəzi İcraiyyə Komitəsində məsləhətçi olmuşdur (1925-1935). Moskvada M.Qorki adına Ədəbiyyat İnstitutunun tənqid bölməsini bitirmişdir (1943). Sonra SSRİ Elmlər Akademiyasının Şərqşünaslıq İnstitutunda və Dünya Ədəbiyyatı İnstitutunda baş elmi işçi olmuşdur (1950-1961). M.V.Lomonosov adına Moskva Dövlət Universitetinin filologiya fakültəsində SSRİ xalqları ədəbiyyatı kafedrasının professoru vəzifəsində çalışmışdır (1961-1988).
Ədəbi fəaliyyətə 1906-cı ildən "Molla Nəsrəddin" jurnalında dərc olunan "Naxçıvandan məktublar"ı ilə başlamışdır. Bundan sonra tənqid və ədəbiyyatşünaslıq və bədii tərcümə sahəsində səmərəli fəaliyyət göstərmiş, Maksim Qorkinin "Ana", "Düşmənlər", Aleksandr Fadeyevin "Tarmar" əsərini rus dilindən, E.Ninoşvili və N.Mijsişvilinin əsərlərini gürcü dilindən çevirmiş və çap etdirmişdir.
Azərbaycan bədii ədəbiyyatından ruscaya çoxlu tərcümələr etmiş, onlara ön söz, müqəddimə, şərhlər yazmışdır. İki medalla təltif olunmuşdur.
Əziz Şərif 1988-ci il iyunun 1-də Moskvada 94 yaşında vəfat etmiş, Naxçıvan şəhərində dəfn olunmuşdur.
Diplomatik fəaliyyəti
Naxçıvan tarixinin ən keşməkeşli dövrlərindən biri hesab edilən 1920-1924-cü illərdə isə bir müddət Naxçıvan MSR-in İran və Türkiyə kimi xarici dövlətlərlə yanaşı, artıq sovet hakimiyyətinin qurulduğu Qafqaz respublikalarında da nümayəndəlikləri fəaliyyət göstərmişdir. Səid Sadıqov “Naxçıvan Muxtar Respublikası tarixindən” kitabında yazır ki, XX əsrin 20-ci illərində Naxçıvanın Bakı, Tiflis və İrəvan şəhərlərində də nümayəndəlikləri yaradılmışdır. 1922-ci ilin yanvar ayında Naxçıvan SSR-in Gürcüstanda nümayəndəsi təyin edilən şəxs isə tənqidçi, ədəbiyyatşünas, tərcüməçi kimi tanıdığımız Əziz Şərif olmuşdur.
Görünür XX əsrin 20-30-cu illərində Tiflisdə mətbuat və nəşriyyat sahəsində çalışan Əziz Şərifin Gürcüstan mühitinə yaxşı bələd olması, Tiflisdə müxtəlif ziyalılarla əlaqələrinin genişliyi, fransız, rus, fars dillərini mükəmməl bilməsi məhz ona Naxçıvan SSR-i təmsil etmək səlahiyyətinin həvalə edilməsinin əsas səbəbləri olmuşdur.
Əsərləri
- Sabir bu gün. Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1942, 23 səh.
- Molla Nəsrəddin (C.Məmmədquluzadə). Bakı: Azərnəşr, 1946, 56 səh.
- Рождение Молла Насреддина. Баку: Гянджлик, 1968, 360 стр.
- Вагиф – певец любви и красоты. М.: Советский писатель, 1968, 48 стр.
- Литературы народов СССР. М.: Советский писатель, 197. , 43 стр.
- Keçmiş günlərdən. Bakı: Azərnəşr, 1977, 301 səh.
- Литература народов Закавказя. М.: Советский писатель, 1981, 65 стр.
- Keçmiş günlərdən, Atam və mən. Bakı: Yazıçı, 198. 613 səh.
- Molla Nəsrəddin necə yarandı? Bakı: Yazıçı, 1986, 38 səh.
İstinadlar
- "Arxivlənmiş surət". 2018-05-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-04-30.
- APA TV. ""Vətən mədəsi pozulmuş xəstələrə bənzəyir"" (az.). Youtube.com. 21.07.2023. 2023-07-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-07-22.
Mənbə
- Ziyalı ömrü - Əziz Şərif Televiziya filmi (Naxçıvan televiziyası)
- Kəlbizadə E., Hacıyev İ. Naxçıvanlı diplomatlar. Naxçıvan:Əcəmi, 2017, 128 s.[ölü keçid]
Xarici keçidlər
- Əziz Şərifin bioqrafiyası[ölü keçid]
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Serifzade Eziz Qurbaneli oglu 28 mart 1895 Naxcivan 1 iyun 1988 Moskva tenqidci edebiyyatsunas tercumeci 1936 ci ilden Azerbaycan Yazicilar Birliyinin uzvu filologiya elmleri doktoru 1958 professor 1962 Azerbaycanin Emekdar elm xadimi 1963 Eziz SerifEziz Qurbaneli oglu SerifzadeAzerbaycan poct markasi 2015Dogum tarixi 28 mart 1895Dogum yeri Naxcivan Naxcivan qezasi Irevan quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 1 iyun 1988 93 yasinda Vefat yeri Moskva RSFSR SSRIDefn yeri Naxcivan Naxcivan MSSR Azerbaycan SSR SSRIAtasi Qurbaneli SerifzadeTehsili Moskva Kommersiya Institutu 1915 17 Fealiyyeti edebiyyatsunas edebiyyat tenqidcisi tercumeci Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiEziz Serifin atasi Qurbaneli Serifzade sagdan 1 ci ve Celil Memmedquluzade soldan 2 ci Azerbaycan maarifperver ziyalilari arasinda Eziz Serif 1895 ci il martin 28 de Azerbaycanin Naxcivan seherinde maarifci Qurbaneli Serifzadenin ailesinde anadan olmusdur 1915 ci ilde orta tehsilini Tiflisde almis sonra islemisdir Molla Nesreddin jurnali redaksiyasinda islediyi ilk genclik illeri Mirze Elekber Sabir Ebdurrehim bey Haqverdiyev Huseyn Cavid ve Eliqulu Qemkusarla yaxin dostluq elaqeleri onu omurluk edebi fealiyyete baglamisdir Moskva Kommersiya Institutunda tehsilini davam etdirdiyi dovrde 1915 1917 rus edebi muhiti ile tanis olmusdur Tiflisde metbuat ve nesriyyat sahesinde calismisdir 1920 1930 Zaqafqaziya Merkezi Icraiyye Komitesinde meslehetci olmusdur 1925 1935 Moskvada M Qorki adina Edebiyyat Institutunun tenqid bolmesini bitirmisdir 1943 Sonra SSRI Elmler Akademiyasinin Serqsunasliq Institutunda ve Dunya Edebiyyati Institutunda bas elmi isci olmusdur 1950 1961 M V Lomonosov adina Moskva Dovlet Universitetinin filologiya fakultesinde SSRI xalqlari edebiyyati kafedrasinin professoru vezifesinde calismisdir 1961 1988 Edebi fealiyyete 1906 ci ilden Molla Nesreddin jurnalinda derc olunan Naxcivandan mektublar i ile baslamisdir Bundan sonra tenqid ve edebiyyatsunasliq ve bedii tercume sahesinde semereli fealiyyet gostermis Maksim Qorkinin Ana Dusmenler Aleksandr Fadeyevin Tarmar eserini rus dilinden E Ninosvili ve N Mijsisvilinin eserlerini gurcu dilinden cevirmis ve cap etdirmisdir Azerbaycan bedii edebiyyatindan ruscaya coxlu tercumeler etmis onlara on soz muqeddime serhler yazmisdir Iki medalla teltif olunmusdur Eziz Serif 1988 ci il iyunun 1 de Moskvada 94 yasinda vefat etmis Naxcivan seherinde defn olunmusdur Diplomatik fealiyyetiNaxcivan tarixinin en kesmekesli dovrlerinden biri hesab edilen 1920 1924 cu illerde ise bir muddet Naxcivan MSR in Iran ve Turkiye kimi xarici dovletlerle yanasi artiq sovet hakimiyyetinin quruldugu Qafqaz respublikalarinda da numayendelikleri fealiyyet gostermisdir Seid Sadiqov Naxcivan Muxtar Respublikasi tarixinden kitabinda yazir ki XX esrin 20 ci illerinde Naxcivanin Baki Tiflis ve Irevan seherlerinde de numayendelikleri yaradilmisdir 1922 ci ilin yanvar ayinda Naxcivan SSR in Gurcustanda numayendesi teyin edilen sexs ise tenqidci edebiyyatsunas tercumeci kimi tanidigimiz Eziz Serif olmusdur Gorunur XX esrin 20 30 cu illerinde Tiflisde metbuat ve nesriyyat sahesinde calisan Eziz Serifin Gurcustan muhitine yaxsi beled olmasi Tiflisde muxtelif ziyalilarla elaqelerinin genisliyi fransiz rus fars dillerini mukemmel bilmesi mehz ona Naxcivan SSR i temsil etmek selahiyyetinin hevale edilmesinin esas sebebleri olmusdur EserleriSabir bu gun Baki Usaqgencnesr 1942 23 seh Molla Nesreddin C Memmedquluzade Baki Azernesr 1946 56 seh Rozhdenie Molla Nasreddina Baku Gyandzhlik 1968 360 str Vagif pevec lyubvi i krasoty M Sovetskij pisatel 1968 48 str Literatury narodov SSSR M Sovetskij pisatel 197 43 str Kecmis gunlerden Baki Azernesr 1977 301 seh Literatura narodov Zakavkazya M Sovetskij pisatel 1981 65 str Kecmis gunlerden Atam ve men Baki Yazici 198 613 seh Molla Nesreddin nece yarandi Baki Yazici 1986 38 seh Istinadlar Arxivlenmis suret 2018 05 14 tarixinde Istifade tarixi 2018 04 30 APA TV Veten medesi pozulmus xestelere benzeyir az Youtube com 21 07 2023 2023 07 22 tarixinde Istifade tarixi 2023 07 22 MenbeZiyali omru Eziz Serif Televiziya filmi Naxcivan televiziyasi Kelbizade E Haciyev I Naxcivanli diplomatlar Naxcivan Ecemi 2017 128 s olu kecid Xarici kecidlerEziz Serifin bioqrafiyasi olu kecid