Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Bu məqalənin şübhə doğurur. |
Əmir Xəttab (Samir Salih Abdullah Suvailem) - Əfqanıstan və Rus-Çeçen müharibəsinin iştirakçısı, Çeçenistanın əfsanəvi səhra komandiri, "Milli Qəhrəman".
| Əmir Xəttab | |
|---|---|
| ərəb. سامر السويلم | |
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Səudiyyə Ərəbistanı |
| Vəfat tarixi | (31 yaşında) |
| Vəfat yeri | Çeçenistan |
| Vəfat səbəbi | zəhər[d] |
| Dəfn yeri | Çeçenistan |
| Fəaliyyəti | Mücahid |
| Mükafatları | Çeçenistanın, "Milli Qəhrəmanı" |
Ərəb Körfəzində varlı və mədəni bir ailənin uşağı olaraq doğuldu. Çox cəsur , qüvvətli və qorxmaz bir gənc olaraq yetişən Xəttab Ingiliscə təhsil aldıqdan sonra 1987-ci ildə bir Amerikan Liseyində oxuma haqqı qazandı. Eyni il işğalçı Rus ordusuna qarşı Əfqanıstan müharibəsinin ən sıx dövrlərində idi. Dünyanın dörd bir tərəfindən müsəlman gənclər Şeyx Abdullah Azzam (1989 da sui-qəsd nəticəsində şəhid oldu), Şeyx Tamım Adnanı (vəfat 1988) və Usama min Ladin kimi İslami şəxsiyyəti ilə önə çıxmış kəslərin Cihad çağırışlarına razılıq edərək Əfqanıstana axın etməkdə idilər.
Dünyanın Super Güc olaraq qəbul etdiyi Rusiyaya qarşı edilən mübarizə və göstərilən fövqəladə qəhrəmanlıqlar müsəlmanlar arasında yayılırdı. Amerikada təhsilinə davam edəcəyi zaman gəldiyində Xəttab bir çox yoldaşlarının və qohumlarının etdiyi kimi Əfqanıstana qısa bir ziyarətə getməyə qərar verdi. 1987-ci ildə ailəsi ilə vidalaşıb evindən ayrılan Xəttab o gündən sonra bir daha evinə, ailəsinin yanına dönmədi.
Xəttab təhsilini tamamladıqdan sonra cəbhəyə getdi. Sonrakı altı ildə, artıq Xəttab 20-ci yüzilliyin gördüğü en cəsur və çətin Mücahid Komandanları arasına girmişdir. Düşmən hücumu ve atəşidən qaçmaması və yaralandığında acısını gizləməsi ilə tanınır. Həm normal həm də özəl Sovet güclərinə qarşı birçox əməliyyatlarda, hücumlarda iştirak etmiş və 1988–1993 illərdə arasında Cəlalabad, Host və Kabilin ələ keçirilməsində Əfqanıstandakı bütün önəmli əməliyyatlarına qatılmıştır.
Sovet ordusu Əfqanıstanı tərk etmək məcburiyyətində qaldığı zaman, Xəttab və bir qrup yoldaşı bu səfər Tacikistanda eyni düşmənə qarşı bir döyüşün xəbərini aldılar. Buna görə əşyalarını yığaraq bu qrupla 1993-cü ildə Tacikistana getdilər. Tacikistanda 2 il boyunca qarlı dağlıq ərazidə sursat və sursat əskikliyi içində mübarizə etdilər.
Tacikistanda keçən vuruşmadan 2 il sonra, Xəttab 1995-ci ildə başındakı kiçik qrupu ilə Əfqanıstana döndü. O zamanlar, islami rəftar və dayanıqlılıqları ilə hər kəsi çaşdıran Çeçenlərin Ruslara qarşı döyüşü yeni yeni başlayırdı. Xəttab bir axşam peyk televiziyasında gördüyü Çeçenistan xəbəri görünüşləri üzərinə hiss etdiklərini belə açıqlayır:
"Üzərində ‘La ilahə illəllah' yazılı saç bantları taxan və təkbir gətirən Çeçenləri gördüyüm zaman Çeçenistanda bir cihad olduğuna və oraya getməm lazım olduğuna qərar verdim. "
Xəttab, 1995-ci ilin baharında Əfqanıstandan 8 mücahid yoldaşı ilə birlikdə Çeçenistana keçdi. Əfqanıstan və Tacikistanda yaşananlar, Çeçenistanda 4 ildə yaşanan qəhrəmanlıqlar yanında uşaq oyuncağı kimi qaldı. Rəsmi Rus qaynaqlarına görə 3 illik Çeçen Rus döyüşündə öldürülən Rus əsgəri sayı Əfqanıstandakı 10 illik itkinlərindən çox idi.
Xəttab və yoldaşları Əfqanıstandan gəldiklərində bölgələrdəki Çeçenlərə döyüş və islami təhsil verməklə işə başladılar. Çeçenistanda (Khartoshoi 1995, Şatoy 1996, Yashmardy 1996) və Rusiya içində (Dağıstan 1997 və indi) çox əhəmiyyətli əməliyyatlara qatıldılar.
22 dekabr 1997-ci ildə tabeliyində olan 100 Çeçen və Xarici Mücahiddən ibarət qrupu ilə Rusiya ərazisinə 100 km girərək 136-cı Briqadasının mərkəzinə hücum etmişdilər. Bu basqında 300 Rus əsgəri öldürülmüşdür, iki mücahid bu basqında şəhid olmuşdur.
1996-cı ilin payızında Rusiyanın Çeçenistandan çəkilməsindən sonra Xəttab Çeçenistanda Milli Qəhrəman elan edildi. Şamil Basayev və Salman Raduyev kimi Çeçenistanın ən böyük komandirlərinin də qatıldığı bir mərasimlə özünə Üstün Cəsarət Medalı təqdim edilib ayrıca Çeçen Hökuməti tərəfindən General rütbəsi ilə şərəflənildi. Cövhər Dudayev şəhidliyindən əvvəl hal və davranışlarıyla Xəttabı hər vaxt təqdir etdiyini göstərmişdir.
Xəttab cihadın Mediaya daşınması lazım olduğuna bildirirdi. "Allah bizlərə inanmayanların silahları ilə döyüşməmizi əmr edir. Onlar media və təbliğat yolunu istifadə edirlər, elə isə bizdə öz mediamızla onlara qarşı döyüşməliyik" demişdir. Buna görə bütün əməliyyatlarının filmlərinin yazılmasına diqqət göstərərdi. Əfqanıstan, Tacikistan və Çeçenistandaki döyüş görünüşlərini ehtiva edən 100-lərlə tərəfindən video kasetinin olduğu bilinməkdədir. Düşmən mediasının yalan, səhv iddialarına cavab olaraq yalnız sözlərin çatmayacağını və video görünüşlərinin də cavabda iştirak etməsi lazım olduğunu müdafiə etməkdəyidi.
Əmir Xəttab zəkalı, cəsur və güclü bir şəxsiyyət olmuşdur. Əsgərləri tərəfındən çox sevilən Xəttab, onların yaxından maraqlanır, onların bütün problemlerini həllində yardımcı olur, onlara alışveriş eləmələri üçün pul verirdi. Hərbiri illərlə özünün yerini ala biləcək qədər yaxşı yetişmiş bir komandan kadrosu vardır.
Əmir Xəttab, Ruslar Qafqazdan Orta Asiyaya qədər bütün müsəlman torpaqlarını tamamilə tərk edib gedənə qədər onlarla döyüşməyə əzm etmişdir. "Rusları və taktikalarını bilirik. Zəif istiqamətlərini də bildiyimiz Rus Ordusuna qarşı döyüşmək bizim üçün başqa bir orduyla döyüşməkdən daha asan." demişdir.
Əmir Xəttab 19-mart 2002-ci il gecəsi özünə verilən zəhərli bir məktubla şəhid edilmişdir. Şəhidliyi mücahidləri zəiflətməmiş tam əksinə daha da motivasiya etmişdir və bu gün Rusiya hələ "bir ovuc" dediyi çeçenlər və onlara dəstək olan müsəlmanlarla məşğul ola bilməməkdədir!..
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Bu meqalenin neytralligi subhe dogurur Meqalede teref tutma ve ya pislemek meqsedi dasiyan ve dogrulugu subut edilmeyen fikirlerin oldugu iddia edilir Xahis olunur bu mesele ile elaqedar istirak edesiniz Emir Xettab Samir Salih Abdullah Suvailem Efqanistan ve Rus Cecen muharibesinin istirakcisi Cecenistanin efsanevi sehra komandiri Milli Qehreman Emir Xettabereb سامر السويلم Dogum tarixi 14 aprel 1970Dogum yeri Seudiyye ErebistaniVefat tarixi 20 mart 2002 31 yasinda Vefat yeri CecenistanVefat sebebi zeher d Defn yeri CecenistanFealiyyeti MucahidMukafatlari Cecenistanin Milli Qehremani Ereb Korfezinde varli ve medeni bir ailenin usagi olaraq doguldu Cox cesur quvvetli ve qorxmaz bir genc olaraq yetisen Xettab Ingilisce tehsil aldiqdan sonra 1987 ci ilde bir Amerikan Liseyinde oxuma haqqi qazandi Eyni il isgalci Rus ordusuna qarsi Efqanistan muharibesinin en six dovrlerinde idi Dunyanin dord bir terefinden muselman gencler Seyx Abdullah Azzam 1989 da sui qesd neticesinde sehid oldu Seyx Tamim Adnani vefat 1988 ve Usama min Ladin kimi Islami sexsiyyeti ile one cixmis keslerin Cihad cagirislarina raziliq ederek Efqanistana axin etmekde idiler Dunyanin Super Guc olaraq qebul etdiyi Rusiyaya qarsi edilen mubarize ve gosterilen fovqelade qehremanliqlar muselmanlar arasinda yayilirdi Amerikada tehsiline davam edeceyi zaman geldiyinde Xettab bir cox yoldaslarinin ve qohumlarinin etdiyi kimi Efqanistana qisa bir ziyarete getmeye qerar verdi 1987 ci ilde ailesi ile vidalasib evinden ayrilan Xettab o gunden sonra bir daha evine ailesinin yanina donmedi Xettab tehsilini tamamladiqdan sonra cebheye getdi Sonraki alti ilde artiq Xettab 20 ci yuzilliyin gordugu en cesur ve cetin Mucahid Komandanlari arasina girmisdir Dusmen hucumu ve atesiden qacmamasi ve yaralandiginda acisini gizlemesi ile taninir Hem normal hem de ozel Sovet guclerine qarsi bircox emeliyyatlarda hucumlarda istirak etmis ve 1988 1993 illerde arasinda Celalabad Host ve Kabilin ele kecirilmesinde Efqanistandaki butun onemli emeliyyatlarina qatilmistir Sovet ordusu Efqanistani terk etmek mecburiyyetinde qaldigi zaman Xettab ve bir qrup yoldasi bu sefer Tacikistanda eyni dusmene qarsi bir doyusun xeberini aldilar Buna gore esyalarini yigaraq bu qrupla 1993 cu ilde Tacikistana getdiler Tacikistanda 2 il boyunca qarli dagliq erazide sursat ve sursat eskikliyi icinde mubarize etdiler Tacikistanda kecen vurusmadan 2 il sonra Xettab 1995 ci ilde basindaki kicik qrupu ile Efqanistana dondu O zamanlar islami reftar ve dayaniqliliqlari ile her kesi casdiran Cecenlerin Ruslara qarsi doyusu yeni yeni baslayirdi Xettab bir axsam peyk televiziyasinda gorduyu Cecenistan xeberi gorunusleri uzerine hiss etdiklerini bele aciqlayir Uzerinde La ilahe illellah yazili sac bantlari taxan ve tekbir getiren Cecenleri gorduyum zaman Cecenistanda bir cihad olduguna ve oraya getmem lazim olduguna qerar verdim Xettab 1995 ci ilin baharinda Efqanistandan 8 mucahid yoldasi ile birlikde Cecenistana kecdi Efqanistan ve Tacikistanda yasananlar Cecenistanda 4 ilde yasanan qehremanliqlar yaninda usaq oyuncagi kimi qaldi Resmi Rus qaynaqlarina gore 3 illik Cecen Rus doyusunde oldurulen Rus esgeri sayi Efqanistandaki 10 illik itkinlerinden cox idi Xettab ve yoldaslari Efqanistandan geldiklerinde bolgelerdeki Cecenlere doyus ve islami tehsil vermekle ise basladilar Cecenistanda Khartoshoi 1995 Satoy 1996 Yashmardy 1996 ve Rusiya icinde Dagistan 1997 ve indi cox ehemiyyetli emeliyyatlara qatildilar 22 dekabr 1997 ci ilde tabeliyinde olan 100 Cecen ve Xarici Mucahidden ibaret qrupu ile Rusiya erazisine 100 km girerek 136 ci Briqadasinin merkezine hucum etmisdiler Bu basqinda 300 Rus esgeri oldurulmusdur iki mucahid bu basqinda sehid olmusdur 1996 ci ilin payizinda Rusiyanin Cecenistandan cekilmesinden sonra Xettab Cecenistanda Milli Qehreman elan edildi Samil Basayev ve Salman Raduyev kimi Cecenistanin en boyuk komandirlerinin de qatildigi bir merasimle ozune Ustun Cesaret Medali teqdim edilib ayrica Cecen Hokumeti terefinden General rutbesi ile sereflenildi Covher Dudayev sehidliyinden evvel hal ve davranislariyla Xettabi her vaxt teqdir etdiyini gostermisdir Xettab cihadin Mediaya dasinmasi lazim olduguna bildirirdi Allah bizlere inanmayanlarin silahlari ile doyusmemizi emr edir Onlar media ve tebligat yolunu istifade edirler ele ise bizde oz mediamizla onlara qarsi doyusmeliyik demisdir Buna gore butun emeliyyatlarinin filmlerinin yazilmasina diqqet gostererdi Efqanistan Tacikistan ve Cecenistandaki doyus gorunuslerini ehtiva eden 100 lerle terefinden video kasetinin oldugu bilinmekdedir Dusmen mediasinin yalan sehv iddialarina cavab olaraq yalniz sozlerin catmayacagini ve video gorunuslerinin de cavabda istirak etmesi lazim oldugunu mudafie etmekdeyidi Emir Xettab zekali cesur ve guclu bir sexsiyyet olmusdur Esgerleri terefinden cox sevilen Xettab onlarin yaxindan maraqlanir onlarin butun problemlerini hellinde yardimci olur onlara alisveris elemeleri ucun pul verirdi Herbiri illerle ozunun yerini ala bilecek qeder yaxsi yetismis bir komandan kadrosu vardir Emir Xettab Ruslar Qafqazdan Orta Asiyaya qeder butun muselman torpaqlarini tamamile terk edib gedene qeder onlarla doyusmeye ezm etmisdir Ruslari ve taktikalarini bilirik Zeif istiqametlerini de bildiyimiz Rus Ordusuna qarsi doyusmek bizim ucun basqa bir orduyla doyusmekden daha asan demisdir Emir Xettab 19 mart 2002 ci il gecesi ozune verilen zeherli bir mektubla sehid edilmisdir Sehidliyi mucahidleri zeifletmemis tam eksine daha da motivasiya etmisdir ve bu gun Rusiya hele bir ovuc dediyi cecenler ve onlara destek olan muselmanlarla mesgul ola bilmemekdedir Istinadlar 1 2