Sumbatzadə Əlisöhbət Sumbat oğlu (8 (21) yanvar 1907, Bakı – 28 yanvar 1992, Bakı) — tarix elmləri doktoru (1948), professor (1954), AMEA-nın müxbir üzvü (1954), həqiqi üzvü (1958), Azərbaycan SSR-nin (5-ci çağırış) deputatı və Rəyasət heyətinin üzvü (1959–1963), görkəmli Azərbaycan iqtisadçısı və tarixçisi.
Əlisöhbət Sumbatzadə | |
---|---|
Doğum tarixi | 8 (21) yanvar 1907 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 28 yanvar 1992(85 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Elm sahəsi | tarix |
Elmi dərəcəsi | |
Təhsili | |
Tanınmış yetirməsi | Qəmərşah Cavadov |
Mükafatları | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Əlisöhbət Sumbatzadə 21 yanvar 1907-ci ildə Bakının Əmircan kəndində anadan olmuşdur. O, 1921–1926-cı illərdə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Kollecində, 1926–1930-cu illərdə isə Bakı Dövlət Universitetinin Şərqşünaslıq fakültəsinin tarix-etnologiya şöbəsində təhsil almışdır.
Fəaliyyəti
Əmək fəaliyyəti
Əlisöhbət Sumbatzadə 1958-ci ildə Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının Şərqşünaslıq İnstitutunda "Yaxın və Orta Şərq ölkələrində milli azadlıq və fəhlə hərəkatı" probleminin rəhbəri, 1959–1963-cü illərdə Elmlər Akademiyasının İqtisadiyyat İnstitutunda şöbə müdiri vəzifəsini icra etmişdir. 1957–1959-cu illərdə Azərbaycan SSR EA-nın vitse prezidenti olmuşdur. 1959–1963-cü illərdə Azərbaycan SSR Ali Sovetinin (V çağırış) deputatı və Rəyasət Heyətinin üzvü seçilmiş, 12 cildlik "SSRİ tarixi"nin baş redaksiya heyətinin, ASE elmi redaksiya şurasını üzvü olmuşdur.
Sumbatzadə 1963–1969-cu illərdə Elmlər Akademiyasının Yaxın və Orta Şərq xalqları İnstitutunun direktoru, 1970–1972-ci illərdə EA-nın Tarix İnstitutunun direktoru vəzifəsini yerinə yetirmişdir. O, 1970–1981-ci illərdə AMEA-nın İctimai Elmlər bölməsinin akademik katibi, 1982–1992-ci illərdə İctimai elmlər üzrə Elmi Məlumat Mərkəzində şöbə müdiri vəzifələrində işləmişdir.
Elmi fəaliyyəti
Əlisöhbət Sumbatzadə 1930-cu ildə namizədlik, 1948-ci ildə doktorluq dissertasiyalarını müdafiə etmiş, 1954-cü ildə professor elmi rütbəsini almışdır. Həmin ildə Azərbaycan SSR EA-nin müxbir üzvü, 1958-ci ildə isə həqiqi üzvü seçilmişdir.
Əlisöhbət Sumbatzadə 1964-cü ildə "XIX əsrdə Azərbaycan sənayesi" əsəri ilə tarixşünaslıqda yeni bir elmi istiqamətin – iqtisadi tarixin əsasını qoymuşdur. O, həmçinin Azərbaycan xalqının etnogenezi probleminin öyrənilməsinə təşəbbüs göstərmiş və uzun illərdən bəri apardığı tədqiqatları ümumiləşdirərək, 1990-cı ildə "Azərbaycanlılar – etnogenez və xalqın formalaşması" adlı son dərəcə vacib monoqrafiyanı yazmış və elmdə mənşəyimiz haqqında yeni konsepsiyanın əsasını qoymuşdur.
Əlisöhbət Sumbatzadə 1980-ci ildə çap olunmuş "Müasir dövrdə Sovet Azərbaycanının iqtisadiyyatının inkişafı", "Sovet tarix elmi 1975–1979-cu illərdə" və 1988-ci ildə nəşr olunmuş "Azərbaycan xalqının etnogenezi" və s. kollektiv əsərlərin müəlliflərindən və redaktorlarından olmuşdur. Professor ölkə və beynəlxalq miqyaslı simpozium, konfrans və konqreslərdə məruzələrlə çıxış etmişdir.
1957–1982-ci illərdə Əlisöhbət Sumbatzadə elmi rəhbərliyi altında aparılan tədqiqatlar Azərbaycan xalqının milli tarixi, arxeologiyası, etnoqrafiyası, memarlığı, incəsənəti, dili, ədəbiyyatı, iqtisadiyyatı, fəlsəfi fikri və şərqşünaslığının ən ümdə problemlərinin araşdırılmasına yönəldilmişdir. Tarixi və iqtisad elmləri sahəsində yüzlərlə yüksəkixtisaslı alim-tədqiqatçıların hazırlanmasında Əlisöhbət Sumbatzadənin əvəzsiz xidmətləri olmuşdur.
Vəfatı
Əlisöhbət Sumbatzadə 28 yanvar 1992-ci ildə Bakı şəhərində vəfat etmişdir.
Mükafatları
- 1958-ci ildə Azərbaycan SSR-in "Əməkdar elm xadimi" fəxri adı;
- 1967-ci ildə Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Fəxri Fərmanı;
- 1977-ci ildə "Qırmızı əmək bayrağı" ordeni;
- 1987-ci ildə "Xalqlar Dostluğu" ordeni;
Xatirəsi
2015-ci ildə Azərbaycan televiziyası tərəfindən istehsal edilmiş Akademik Əlisöhbət Sumbatzadə adlı qısametrajlı sənədli televiziya filmi həsr olunmuşdur.
Biblioqrafiya
- Присоединение Азербайджана к России и его прогрессивные последствия в области экономики и культуры (XIX — нач. XX в.) (Azərbaycanın Rusiya ilə birləşdirilməsi və onun mütərəqqi iqtisadi və mədəni nəticələri), (Bakı, 1955. (rusca))
- "XIX əsrdə Azərbaycan Sənayesi" (Bakı, 1964, "Elm" nəşriyyatı)
- "SSRİ tarixi" 4 cild. (Moskva, 1967)
- "Zaqafqaziyada Sovet Hakimiyyətinin qələbəsi" (Tbilisi, 1971)
- "Böyük Oktyabrın tarixi təcrübəsi" (Moskva, 1975)
- "Qeyri-kapitalist inkişaf yolu və müasirlik" (Ulan-Bator, 1977)
- "Müasir dövrdə Sovet Azərbaycanının iqtisadiyyatının inkişafı" (Bakı, 1980)
- "Sovet tarix elmi 1975–1979-cu illərdə" (Moskva, 1980)
Mənbə
- Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası, 9. cild. səh. 75–76 (Bakı, 1986)
İstinadlar
- Library of Congress Authorities (ing.). Library of Congress.
- "Əlamətdar və tarixi günlər təqvimi" (PDF) (Azərbaycan). anl.az. 25.12.2020 tarixində (PDF).
Ədəbiyyat
- Səmədzadə, Z. Əlisöhbət Sumbat oğlu Sumbatzadə//Səmədzadə Z. İqtisadi tərəqqiyə həsr edilən ömürlər: Azərbaycanın iqtisadçı alimləri: AMEAnın həqiqi və müxbir üzvləri, professorlar, iqtisad elmləri doktorları /elmi red.: S. Səfərov, T. Hüseynov.- Bakı, 2002.-S. 28–37.
- Əlisöhbət Sumbat oğlu Sumbatzadə //A. A. Bakıxanov adına Tarix İnstitutu /elmi red. Y. Mahmudov; tərt. G. N. Məmmədova; red. C. Ə. Bəhramov, E. Ə. Məhərrəmov; AMEA.-Bakı, 2005.- S.10.
- Азербайджанцы — этногенез и формирование народа /А.С.Сумбатзаде; АН АзССР, Ин-т Истории, Востоковедения и Центр Научной Информации.- Баку: Элм, 1990.- 304 с.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sumbatzade Elisohbet Sumbat oglu 8 21 yanvar 1907 Baki 28 yanvar 1992 Baki tarix elmleri doktoru 1948 professor 1954 AMEA nin muxbir uzvu 1954 heqiqi uzvu 1958 Azerbaycan SSR nin 5 ci cagiris deputati ve Reyaset heyetinin uzvu 1959 1963 gorkemli Azerbaycan iqtisadcisi ve tarixcisi Elisohbet SumbatzadeDogum tarixi 8 21 yanvar 1907Dogum yeri Baki Baki quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 28 yanvar 1992 1992 01 28 85 yasinda Vefat yeri Baki AzerbaycanElm sahesi tarixElmi derecesi tarix elmleri doktoruTehsili Baki Dovlet UniversitetiTaninmis yetirmesi Qemersah CavadovMukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllarSemed Vurgun kucesinde Elisohbet Sumbatzadenin barelyefi solda HeyatiElisohbet Sumbatzade 21 yanvar 1907 ci ilde Bakinin Emircan kendinde anadan olmusdur O 1921 1926 ci illerde Azerbaycan Dovlet Pedaqoji Kollecinde 1926 1930 cu illerde ise Baki Dovlet Universitetinin Serqsunasliq fakultesinin tarix etnologiya sobesinde tehsil almisdir FealiyyetiEmek fealiyyeti Elisohbet Sumbatzade 1958 ci ilde Azerbaycan SSR Elmler Akademiyasinin Serqsunasliq Institutunda Yaxin ve Orta Serq olkelerinde milli azadliq ve fehle herekati probleminin rehberi 1959 1963 cu illerde Elmler Akademiyasinin Iqtisadiyyat Institutunda sobe mudiri vezifesini icra etmisdir 1957 1959 cu illerde Azerbaycan SSR EA nin vitse prezidenti olmusdur 1959 1963 cu illerde Azerbaycan SSR Ali Sovetinin V cagiris deputati ve Reyaset Heyetinin uzvu secilmis 12 cildlik SSRI tarixi nin bas redaksiya heyetinin ASE elmi redaksiya surasini uzvu olmusdur Sumbatzade 1963 1969 cu illerde Elmler Akademiyasinin Yaxin ve Orta Serq xalqlari Institutunun direktoru 1970 1972 ci illerde EA nin Tarix Institutunun direktoru vezifesini yerine yetirmisdir O 1970 1981 ci illerde AMEA nin Ictimai Elmler bolmesinin akademik katibi 1982 1992 ci illerde Ictimai elmler uzre Elmi Melumat Merkezinde sobe mudiri vezifelerinde islemisdir Elmi fealiyyeti Elisohbet Sumbatzade 1930 cu ilde namizedlik 1948 ci ilde doktorluq dissertasiyalarini mudafie etmis 1954 cu ilde professor elmi rutbesini almisdir Hemin ilde Azerbaycan SSR EA nin muxbir uzvu 1958 ci ilde ise heqiqi uzvu secilmisdir Elisohbet Sumbatzade 1964 cu ilde XIX esrde Azerbaycan senayesi eseri ile tarixsunasliqda yeni bir elmi istiqametin iqtisadi tarixin esasini qoymusdur O hemcinin Azerbaycan xalqinin etnogenezi probleminin oyrenilmesine tesebbus gostermis ve uzun illerden beri apardigi tedqiqatlari umumilesdirerek 1990 ci ilde Azerbaycanlilar etnogenez ve xalqin formalasmasi adli son derece vacib monoqrafiyani yazmis ve elmde menseyimiz haqqinda yeni konsepsiyanin esasini qoymusdur Elisohbet Sumbatzade 1980 ci ilde cap olunmus Muasir dovrde Sovet Azerbaycaninin iqtisadiyyatinin inkisafi Sovet tarix elmi 1975 1979 cu illerde ve 1988 ci ilde nesr olunmus Azerbaycan xalqinin etnogenezi ve s kollektiv eserlerin muelliflerinden ve redaktorlarindan olmusdur Professor olke ve beynelxalq miqyasli simpozium konfrans ve konqreslerde meruzelerle cixis etmisdir 1957 1982 ci illerde Elisohbet Sumbatzade elmi rehberliyi altinda aparilan tedqiqatlar Azerbaycan xalqinin milli tarixi arxeologiyasi etnoqrafiyasi memarligi inceseneti dili edebiyyati iqtisadiyyati felsefi fikri ve serqsunasliginin en umde problemlerinin arasdirilmasina yoneldilmisdir Tarixi ve iqtisad elmleri sahesinde yuzlerle yuksekixtisasli alim tedqiqatcilarin hazirlanmasinda Elisohbet Sumbatzadenin evezsiz xidmetleri olmusdur VefatiElisohbet Sumbatzade 28 yanvar 1992 ci ilde Baki seherinde vefat etmisdir Mukafatlari1958 ci ilde Azerbaycan SSR in Emekdar elm xadimi fexri adi 1967 ci ilde Azerbaycan SSR Ali Sovetinin Fexri Fermani 1977 ci ilde Qirmizi emek bayragi ordeni 1987 ci ilde Xalqlar Dostlugu ordeni Xatiresi2015 ci ilde Azerbaycan televiziyasi terefinden istehsal edilmis Akademik Elisohbet Sumbatzade adli qisametrajli senedli televiziya filmi hesr olunmusdur BiblioqrafiyaPrisoedinenie Azerbajdzhana k Rossii i ego progressivnye posledstviya v oblasti ekonomiki i kultury XIX nach XX v Azerbaycanin Rusiya ile birlesdirilmesi ve onun mutereqqi iqtisadi ve medeni neticeleri Baki 1955 rusca XIX esrde Azerbaycan Senayesi Baki 1964 Elm nesriyyati SSRI tarixi 4 cild Moskva 1967 Zaqafqaziyada Sovet Hakimiyyetinin qelebesi Tbilisi 1971 Boyuk Oktyabrin tarixi tecrubesi Moskva 1975 Qeyri kapitalist inkisaf yolu ve muasirlik Ulan Bator 1977 Muasir dovrde Sovet Azerbaycaninin iqtisadiyyatinin inkisafi Baki 1980 Sovet tarix elmi 1975 1979 cu illerde Moskva 1980 MenbeAzerbaycan Sovet Ensiklopediyasi 9 cild seh 75 76 Baki 1986 IstinadlarLibrary of Congress Authorities ing Library of Congress Elametdar ve tarixi gunler teqvimi PDF Azerbaycan anl az 25 12 2020 tarixinde PDF EdebiyyatSemedzade Z Elisohbet Sumbat oglu Sumbatzade Semedzade Z Iqtisadi tereqqiye hesr edilen omurler Azerbaycanin iqtisadci alimleri AMEAnin heqiqi ve muxbir uzvleri professorlar iqtisad elmleri doktorlari elmi red S Seferov T Huseynov Baki 2002 S 28 37 Elisohbet Sumbat oglu Sumbatzade A A Bakixanov adina Tarix Institutu elmi red Y Mahmudov tert G N Memmedova red C E Behramov E E Meherremov AMEA Baki 2005 S 10 Azerbajdzhancy etnogenez i formirovanie naroda A S Sumbatzade AN AzSSR In t Istorii Vostokovedeniya i Centr Nauchnoj Informacii Baku Elm 1990 304 s Xarici kecidlerVikianbarda elaqeli media fayllar