Əli Qara oğlu Vəliyev (27 fevral 1901, Ağdü, Zəngəzur qəzası – 2 fevral 1983, Bakı) — nasir, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü (1937), Azərbaycan SSR xalq yazıçısı (1974), M.F.Axundov adına mükafat laureatı (1958).
Əli Vəliyev | |
---|---|
Doğum tarixi | 27 fevral 1901 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 2 fevral 1983 (81 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Dəfn yeri | |
Uşağı | Məsud Əlioğlu |
Fəaliyyəti | yazıçı |
Mükafatları | |
Həyatı
Əli Vəliyev 1901-ci il fevralın 27-də Yelizavetpol quberniyasının Zəngəzur qəzasının Ağdü kəndində anadan olmuşdur. Mənşəcə kürddür. 1917-ci ildə Ağdü kəndindəki 3 sinifli rus məktəbini bitirmişdir. 1923-cü ildə Şuşa firqə məktəbinə daxil olmuşdur. Şuşa firqə məktəbindən sonra Bakı mərkəzi firqə məktəbində və mühazirəçilər qrupunda təhsilini davam etdirmişdir.
1925-ci ildə Kommunist Partiyası sıralarına daxil olmuşdur. 1925–1928-ci illərdə Kürdüstan qəzasında müxtəlif vəzifələrdə çalışmışdır. Yay pedaqoji kurslarında təhsilini artırmış və Şuşada orta təhsil haqqında diplom almışdır. 1928-ci ildə Azərbaycan Dövlət darülfünunun pedaqoji fakültəsinin tarix-ictimayyət şöbəsinə daxil olmuşdur.
1931-ci ildə Azərbaycan Dövlət darülfünunun pedaqoji fakültəsini bitirmişdir. 1933–1934-cü illərdə "Şərq qapısı" qəzetinin redaktoru vəzifəsində çalışmışdır. 1935–1937-ci illərdə Azərbaycanın bir sıra rayonlarında partiya işində işləmişdir. 1937–1941-ci illərdə Azərbaycan Sovet Yazıçıları İttifaqında, Azərbaycan İncəsənət İşçiləri İttifaqında, Voroşilov Rayon İcraiyyə Komitəsində məsul vəzifələrdə çalışmışdır.
1942–1945-ci illərdə Kommunist qəzetinin redaktor müavini işləmişdir. 1945–1950-ci illərdə Kommunist qəzetinin məsul redaktoru vəzifəsində çalışmışdır.
1950–1954-cü illərdə Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının məsul katibi vəzifəsində işləmişdir. 1954-cü ilin yanvarında M. F. Axundov adına Respublika Dövlət mükafatına layiq görülmüşdür. 1954–1959-cu illərdə "Azərbaycan" jurnalının məsul redaktoru vəzifəsində çalışmışdır.
Əli Vəliyev 2 fevral 1983-cü ildə Bakı şəhərində vəfat etmişdir.
Mükafatları
1945-ci ildə "1941–1945-ci illərdəki Böyük Vətən müharibəsində şərəfli əməyə görə" medalı ilə təltif olunmuşdur. 1959-cu ildə "Qırmızı əmək bayrağı" ordeni ilə təltif edilmişdir.
1971-ci ildə anadan olmasının 70 illiyi və sovet ədəbiyyatının inkişafındakı böyük xidmətlərinə görə Lenin ordeni və ilə təltif edilmişdir. Jurnalistlər İttifaqının və "Xalq maarifi əlaçısı" döş nişanına layiq görülmüşdür.
1972-ci ildə Şamxor rayonundakı M.Əzizbəyov adına kolxozun təsis etdiyi "Qızıl oraq" mükafatına layiq görülmüşdür.
6 sentyabr 1974-cü ildə "Azərbaycan SSR xalq yazıçısı" fəxri adına layiq görülmüşdür. 1976-cı ildə anadan olmasının 75 illiyi münasibətilə SSRİ Ali Sovetinin Rəyasət heyətinin fəxri fərmanı ilə təltif edilmişdir.
1981-ci ildə Sovet ədəbiyyatının inkişafındakı xidmətlərinə görə və anadan olmasının səksən illiyi ilə əlaqədar olaraq ilə təltif olunmuşdur (26.02.1981).
Yaradıcılığı
Yaradıcılığa Bakı mərkəzi firqə məktəbində oxuyarkən başlamış, fəal fəhlə-kəndli müxbiri kimi "Kommunist", "Kəndli", "Gənc işçi", "Yeni fikir" qəzetlərinin səhifələrində çıxış etmişdir.
"İnqilab və mədəniyyət", "Hücum", "Ədəbiyyat cəbhəsində" jurnallarında hekayələri çap edilmişdir. 1930-cu ildə "Allahın səyahəti" və "Nənəmin cəhrəsi" kitablarını nəşr etdirmişdir.
1937–1941-ci illərdə "Qarlı dağlar", "Qəhrəman", "Ordenli çoban" və "Sübut" kitabları çap edilmişdir. 1941–1942-ci illərdə Böyük Vətən müharibəsi cəbhələrində yazıçı-jurnalist kimi iştirak etmiş, gördüyü, şahidi olduğu insanlar və onların qəhrəmanlığı haqqında "Cəbhə hekayələri" kitabını yazmışdır. 1942–1945-ci illərdə "Ərköyün", "Sovqat" kitablarını çap etdirmişdir.
1945–1950-ci illərdə "Gülşən" povesti və "Hekayələr" kitabları nəşr edilmişdir. 1958-ci ildə "Gülşən" povesti və "Çiçəkli" romanı M.F.Axundov adına mükafata layiq görülmüşdür. 1954–1959-cu illərdə yazıçının "Madarın dastanı", "Ürək dostları", Azərbaycan, rus və Ukrayna dillərində "Çiçəkli" romanı, "Seçilmiş əsərləri"nin I cildi oxuculara təqdim olunmuşdur.
1959-cu ildə Rus dilində "Ürək dostları" romanı işıq üzü görmüşdür. 1960–1970-ci illərdə "Seçilmiş əsərləri"nin II–VI cildləri, görkəmli söz ustası S.Rəhimovun anadan olmasının 60 illiyinə həsr edilmiş "Xalq yazıçısı" monoqrafiyası, "Turaclıya gedən yol", "Budağın xatirələri" (Azərbaycan və rus dillərində) romanları, "Zəngəzur qartalları", "Bir cüt tərlan" povestləri, "Uşaqlara sovqat", "Əziz nəvələrimə", "Anaqız", "Bir cüt ulduz" nağıl və hekayələri çapdan çıxmışdır.
1971-ci ildə "Samovar tüstülənir", "Gəncliyimi tapdım" (rus dilində), povest və hekayələr kitabları çapdan çıxmışdır. 1972-ci ildə "Durna qatarı" oçerklər kitabı nəşr edilmişdir.
1974-cü ildə "Gənclik" nəşriyyatı 2 kitabdan ibarət "Budağın xatirələri" romanının yeni-tamamlanmış nəşrini çap etmişdir. 1975-ci ildə "Yeni həyat" hekayələr kitabı çapdan çıxmışdır. 1976-cı ildə "Zamanın ulduzları", "İstedad" (rus dilində) povest və hekayələr kitabları işıq üzü görmüşdür. 1977–1980-ci illərdə "Qarabağda qalan izlər", "Narahat adam", "Turaclıya gedən yol" (3-cü nəşri) romanları, "Qənirsiz gözəl", "Zamanın ulduzları" (rus dilində) povest və hekayələri, "Şamama Həsənova" oçerki çap edilmiş, bir sıra povest, hekayə, oçerk və ədəbi-tənqidi məqalələri dövri mətbuatda yayımlanmışdır.
Əsərləri
- Allahın səyahəti (1930)
- Nənəmin cəhrəsi (1930)
- Qarlı dağlar (1938)
- Dostlar (1939)
- Ordenli çoban (1939)
- Qəhrəman (1940)
- Sübut (1941)
- Cəbhə hekayələri (1942)
- Gülşən (1953)
- Çiçəkli (1955)
- Turaclıya gedən yol (1961)
- Anaqız (1965)
- Bir cüt ulduz (1967)
- Bir cüt tərlan (1968)
- Seçilmiş əsərləri,(6 cilddə) Bakı, Azərnəşr — 1968 (12 000 nüsxə)
- Seçilmiş əsərləri, (povest, hekayələr və romanları — 6 cilddə) Azərbaycan Dövlət Kitab Palatası 1969. — 12 000 nüsxə
- Seçilmiş əsərləri, Azərbaycan Dövlət Kitab Palatası — 1970, 12 000 nüsxə
- Gülşən və ürək dostları,(Povestlər) — Azərbaycan Dövlət Kitab Palatası, 1970
- Ürək dostları (1970)
- Samovar tüstüləri (1971)
- Durna qatarı (1972)
- Budağın xatirələri, Bakı: "Gənclik", 1974
- Zamanın ulduzları (1976)
- Narahat adam (1978)
- Oçerklər (1978)
- Ötən günlər (1981)
- Madarın dastanı (1988)
Xatirəsi
Rejissor Vasif Məmmədzadə 2011-ci ildə "Əli Vəliyev" adlı sənədli film çəkmişdir.
Həmçinin bax
İstinadlar
- . 2013-05-30 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-02-26.
- "Azərbaycanın tarixi şəxsiyyətlərinə dair polemika". Yeni Müsavat (az.). 3 may 2013. 9 February 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 fevral 2022.
- "Elbrus Şahmar, "Şəxsiyyətin əzəməti" ƏLİ VƏLİYEV — 110. — 525.az saytı". 2021-12-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-02-26.
- Ə.Q.Vəliyev yoldaşa Azərbaycan SSR xalq yazıçısı fəxri adı verilməsi haqqında SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 6 sentyabr 1974-cü il tarixli Fərmanı 2010-12-05 at the Wayback Machine — anl.az saytı
- Yazıçı Ə.Q.Vəliyevin "Oktyabr inqilabı" ordeni ilə təltif edilməsi haqqında SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 26 fevral 1981-ci il tarixli Fərmanı 2010-12-05 at the Wayback Machine — anl.az saytı
- . 2013-04-23 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-02-26.
- Allahverdiyev, E. Əli Vəliyev barədə film: [Rejissor Vasif Məmmədzadənin Xalq yazıçısı Əli Vəliyevə həsr etdiyi "Əli Vəliyev" adlı sənədli filmi haqqında] //Ekran-efir.- 2011.- 6 may.- S. 5.
Xarici keçidlər
- Əli Vəliyev[ölü keçid] — kepeztv.az saytı
- "Əli Vəliyev haqda ANIM", "Ədalət" qəzeti.- 2011.- 30 dekabr.- Səh.5. — anl.az saytı
- Xalq yazıçısı Əli Vəliyev İctisuda.Kəlbəcər 1975-ci il — YouTube saytı
- Əli Vəliyev (film, 2011) — YouTube saytı
- KULT.AZ " XALQ YAZIÇISI ƏLI VƏLIYEV ANILACAQ 2013-12-19 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Eli Qara oglu Veliyev 27 fevral 1901 Agdu Zengezur qezasi 2 fevral 1983 Baki nasir Azerbaycan Yazicilar Birliyinin uzvu 1937 Azerbaycan SSR xalq yazicisi 1974 M F Axundov adina mukafat laureati 1958 Eli VeliyevDogum tarixi 27 fevral 1901 1901 02 27 Dogum yeri Agdu Zengezur qezasi Yelizavetpol quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 2 fevral 1983 1983 02 02 81 yasinda Vefat yeri Baki Azerbaycan SSR SSRIDefn yeri Fexri XiyabanUsagi Mesud EliogluFealiyyeti yaziciMukafatlari 1971 1959 1946 1976 1981 1974HeyatiEli Veliyev 1901 ci il fevralin 27 de Yelizavetpol quberniyasinin Zengezur qezasinin Agdu kendinde anadan olmusdur Mensece kurddur 1917 ci ilde Agdu kendindeki 3 sinifli rus mektebini bitirmisdir 1923 cu ilde Susa firqe mektebine daxil olmusdur Susa firqe mektebinden sonra Baki merkezi firqe mektebinde ve muhazireciler qrupunda tehsilini davam etdirmisdir 1925 ci ilde Kommunist Partiyasi siralarina daxil olmusdur 1925 1928 ci illerde Kurdustan qezasinda muxtelif vezifelerde calismisdir Yay pedaqoji kurslarinda tehsilini artirmis ve Susada orta tehsil haqqinda diplom almisdir 1928 ci ilde Azerbaycan Dovlet darulfununun pedaqoji fakultesinin tarix ictimayyet sobesine daxil olmusdur 1931 ci ilde Azerbaycan Dovlet darulfununun pedaqoji fakultesini bitirmisdir 1933 1934 cu illerde Serq qapisi qezetinin redaktoru vezifesinde calismisdir 1935 1937 ci illerde Azerbaycanin bir sira rayonlarinda partiya isinde islemisdir 1937 1941 ci illerde Azerbaycan Sovet Yazicilari Ittifaqinda Azerbaycan Incesenet Iscileri Ittifaqinda Vorosilov Rayon Icraiyye Komitesinde mesul vezifelerde calismisdir 1942 1945 ci illerde Kommunist qezetinin redaktor muavini islemisdir 1945 1950 ci illerde Kommunist qezetinin mesul redaktoru vezifesinde calismisdir 1950 1954 cu illerde Azerbaycan Yazicilar Ittifaqinin mesul katibi vezifesinde islemisdir 1954 cu ilin yanvarinda M F Axundov adina Respublika Dovlet mukafatina layiq gorulmusdur 1954 1959 cu illerde Azerbaycan jurnalinin mesul redaktoru vezifesinde calismisdir Eli Veliyev 2 fevral 1983 cu ilde Baki seherinde vefat etmisdir Mukafatlari1945 ci ilde 1941 1945 ci illerdeki Boyuk Veten muharibesinde serefli emeye gore medali ile teltif olunmusdur 1959 cu ilde Qirmizi emek bayragi ordeni ile teltif edilmisdir 1971 ci ilde anadan olmasinin 70 illiyi ve sovet edebiyyatinin inkisafindaki boyuk xidmetlerine gore Lenin ordeni ve Emek veterani medali ile teltif edilmisdir Jurnalistler Ittifaqinin Qizil qelem mukafatina ve Xalq maarifi elacisi dos nisanina layiq gorulmusdur 1972 ci ilde Samxor rayonundaki M Ezizbeyov adina kolxozun tesis etdiyi Qizil oraq mukafatina layiq gorulmusdur 6 sentyabr 1974 cu ilde Azerbaycan SSR xalq yazicisi fexri adina layiq gorulmusdur 1976 ci ilde anadan olmasinin 75 illiyi munasibetile SSRI Ali Sovetinin Reyaset heyetinin fexri fermani ile teltif edilmisdir 1981 ci ilde Sovet edebiyyatinin inkisafindaki xidmetlerine gore ve anadan olmasinin seksen illiyi ile elaqedar olaraq Oktyabr inqilabi ordeni ile teltif olunmusdur 26 02 1981 YaradiciligiSerraf Siruye Eli Veliyev ve Qulu Xelilov 1980 ci il Kelbecer Yaradiciliga Baki merkezi firqe mektebinde oxuyarken baslamis feal fehle kendli muxbiri kimi Kommunist Kendli Genc isci Yeni fikir qezetlerinin sehifelerinde cixis etmisdir Inqilab ve medeniyyet Hucum Edebiyyat cebhesinde jurnallarinda hekayeleri cap edilmisdir 1930 cu ilde Allahin seyaheti ve Nenemin cehresi kitablarini nesr etdirmisdir 1937 1941 ci illerde Qarli daglar Qehreman Ordenli coban ve Subut kitablari cap edilmisdir 1941 1942 ci illerde Boyuk Veten muharibesi cebhelerinde yazici jurnalist kimi istirak etmis gorduyu sahidi oldugu insanlar ve onlarin qehremanligi haqqinda Cebhe hekayeleri kitabini yazmisdir 1942 1945 ci illerde Erkoyun Sovqat kitablarini cap etdirmisdir 1945 1950 ci illerde Gulsen povesti ve Hekayeler kitablari nesr edilmisdir 1958 ci ilde Gulsen povesti ve Cicekli romani M F Axundov adina mukafata layiq gorulmusdur 1954 1959 cu illerde yazicinin Madarin dastani Urek dostlari Azerbaycan rus ve Ukrayna dillerinde Cicekli romani Secilmis eserleri nin I cildi oxuculara teqdim olunmusdur 1959 cu ilde Rus dilinde Urek dostlari romani isiq uzu gormusdur 1960 1970 ci illerde Secilmis eserleri nin II VI cildleri gorkemli soz ustasi S Rehimovun anadan olmasinin 60 illiyine hesr edilmis Xalq yazicisi monoqrafiyasi Turacliya geden yol Budagin xatireleri Azerbaycan ve rus dillerinde romanlari Zengezur qartallari Bir cut terlan povestleri Usaqlara sovqat Eziz nevelerime Anaqiz Bir cut ulduz nagil ve hekayeleri capdan cixmisdir 1971 ci ilde Samovar tustulenir Gencliyimi tapdim rus dilinde povest ve hekayeler kitablari capdan cixmisdir 1972 ci ilde Durna qatari ocerkler kitabi nesr edilmisdir 1974 cu ilde Genclik nesriyyati 2 kitabdan ibaret Budagin xatireleri romaninin yeni tamamlanmis nesrini cap etmisdir 1975 ci ilde Yeni heyat hekayeler kitabi capdan cixmisdir 1976 ci ilde Zamanin ulduzlari Istedad rus dilinde povest ve hekayeler kitablari isiq uzu gormusdur 1977 1980 ci illerde Qarabagda qalan izler Narahat adam Turacliya geden yol 3 cu nesri romanlari Qenirsiz gozel Zamanin ulduzlari rus dilinde povest ve hekayeleri Samama Hesenova ocerki cap edilmis bir sira povest hekaye ocerk ve edebi tenqidi meqaleleri dovri metbuatda yayimlanmisdir EserleriAllahin seyaheti 1930 Nenemin cehresi 1930 Qarli daglar 1938 Dostlar 1939 Ordenli coban 1939 Qehreman 1940 Subut 1941 Cebhe hekayeleri 1942 Gulsen 1953 Cicekli 1955 Turacliya geden yol 1961 Anaqiz 1965 Bir cut ulduz 1967 Bir cut terlan 1968 Secilmis eserleri 6 cildde Baki Azernesr 1968 12 000 nusxe Secilmis eserleri povest hekayeler ve romanlari 6 cildde Azerbaycan Dovlet Kitab Palatasi 1969 12 000 nusxe Secilmis eserleri Azerbaycan Dovlet Kitab Palatasi 1970 12 000 nusxe Gulsen ve urek dostlari Povestler Azerbaycan Dovlet Kitab Palatasi 1970 Urek dostlari 1970 Samovar tustuleri 1971 Durna qatari 1972 Budagin xatireleri Baki Genclik 1974 Zamanin ulduzlari 1976 Narahat adam 1978 Ocerkler 1978 Oten gunler 1981 Madarin dastani 1988 XatiresiRejissor Vasif Memmedzade 2011 ci ilde Eli Veliyev adli senedli film cekmisdir Hemcinin baxMesud Elioglu Afaq MesudIstinadlar 2013 05 30 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2014 02 26 Azerbaycanin tarixi sexsiyyetlerine dair polemika Yeni Musavat az 3 may 2013 9 February 2022 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 9 fevral 2022 Elbrus Sahmar Sexsiyyetin ezemeti ELI VELIYEV 110 525 az sayti 2021 12 02 tarixinde Istifade tarixi 2014 02 26 E Q Veliyev yoldasa Azerbaycan SSR xalq yazicisi fexri adi verilmesi haqqinda SSRI Ali Soveti Reyaset Heyetinin 6 sentyabr 1974 cu il tarixli Fermani 2010 12 05 at the Wayback Machine anl az sayti Yazici E Q Veliyevin Oktyabr inqilabi ordeni ile teltif edilmesi haqqinda SSRI Ali Soveti Reyaset Heyetinin 26 fevral 1981 ci il tarixli Fermani 2010 12 05 at the Wayback Machine anl az sayti 2013 04 23 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2014 02 26 Allahverdiyev E Eli Veliyev barede film Rejissor Vasif Memmedzadenin Xalq yazicisi Eli Veliyeve hesr etdiyi Eli Veliyev adli senedli filmi haqqinda Ekran efir 2011 6 may S 5 Xarici kecidlerEli Veliyev olu kecid kepeztv az sayti Eli Veliyev haqda ANIM Edalet qezeti 2011 30 dekabr Seh 5 anl az sayti Xalq yazicisi Eli Veliyev Ictisuda Kelbecer 1975 ci il YouTube sayti Eli Veliyev film 2011 YouTube sayti KULT AZ XALQ YAZICISI ELI VELIYEV ANILACAQ 2013 12 19 at the Wayback Machine