Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Əhməd Bərdici — fiqh, hədis alimi.
| Əhməd Bərdici | |
|---|---|
| Əbubəkr Əhməd Harun oğlu Bərdəi Bərdici | |
| Doğum yeri | Bərdic (Bərdə) |
| Vəfat tarixi | |
| Milliyyəti | Azərbaycan türkü |
Həyatı
Azərbaycanda Əhməd Bərdicinin irsini ilk dəfə tədqiq edən AMEA-nın müxbir üzvü Zakir Məmmədov yazır ki, alim vaxtilə Kür çayı sahilində Bərdənin 14 fərsəxliyində yerləşən Bərdic şəhərində anadan olmuşdur. Əbubəkr Əhməd Harun oğlu Bərdəi Bərdici doğma yurdunda dövrünün zəruri biliklərinə yiyələndikdən sonra müxtəlif yerlərə -İran, İraq, Suriya, Misir, Əlcəzair, Hicaz və başqa ölkələrə səyahətlər etmiş, təhsilini artırmışdır. Mənbələrin verdiyi məlumata görə o, sakin olduğu yerlərdə həm öyrənir, həm də öyrədirmiş. Əhməd əl-Bərdici nüfuzlu müəllim sayılanda hələ iyirmi beş yaşı tamam deyilmiş. Bir tarixçi yazır: Əbu Əmr əl-Müstəmlinin xəttində oxudum ki, o, Əhməd ibn Harun əl-Bərdicini 255 (869)-ci ildə Zəhli məscidində dinləmişdir.
Elmi yaradıcılığı
Əhməd əl-Bərdicinin yaradıcılığı dini ideologiyaya həsr olunmuşdur. Əbülhəsən əd-Darəqütni (918–995) onu "hədis dayaqlarından biri" sayıb, "inanılmış", "nüfuz sahibi" adlandırmışdır. ə-Xətib əl-Bağdadi (1002–1071) və Əbu Səd əs-Səmani (1113–1167) onun haqqında "fəzilətli", "zəkalı" və "hafiz" (Quranı əzbər bilən) sözlərini işlətmişlər. İbn əl-İmad əl-Hənbəli (öl. 1078) yazır ki, Əhməd əl-Bərdici "axırıncı nüfuz sahiblərindən və dünya alimlərinin məşhurlarından idi". Başqa mənbələrdə isə o, "təkzibedilməz nüfuz sahibi", "müsəlman hüququnu dərindən bilən" alim kimi təqdim olunur.
Tarixi mənbələrdə Əhməd əl-Bərdicinin əsərlərindən üçü haqqında xüsusi məlumat verilir: "Mən rəvaan in-Nəbi (s) fi-1-kəbair" ("Böyük günah barədə Peyğəmbər əleyhissəlamın sözlərini nəql edənlər"), "Mərifət əl-müttəsil min əl-hədis və-l-mursəl və-l-məqtu va bəyan at-turuq as-sahiha" ("Hədis, mürsəl və məqtudan ayrılmamışın idrakı və düzgün yolların bəyanı") və "Təbəqat əl-əsma əl-müfrədə min əs-sahabə va-t-tabiin və əshab əl-hədis" ("Əshablar, ardıcıllar və hədis müəlliflərindən nadir adların təbəqələri").
Bunlardan "Əshabələr, ardıcıllar və hədis müəlliflərindən nadir adların təbəqələri" traktatı daha məşhurdur. Burada 426 Peyğəmbər əshabının, ardıcılının, davamçının və hədis aliminin adı, onların mənsub olduqları yerlər göstərilir. Əhməd əl-Bərdici traktatın əvvəlində onun yeniliyinə işarə edərək yazır: "Mənim [araşdırdığım] nadir adlardır. Onlar Peyğəmbər əleyhissəlamın əshablarıdır. Alimlərdən heç birinin həmin adlardan hansınısa çəkmiş olduğunu bilmirik".
Əsər əsrlər boyu islam ideoloqlarının marağını doğurmuşdur. İbn Bükeyr əl-Bağdadi (938–998) ona şərh və kiçik əlavələr verməklə özünün "Nəqd təbəqat əl-əsma əl-müfrədə" ("Nadir adların təbəqələrinin tənqidi") traktatını qələmə almış, bir sıra hüquqşünas, ilahiyyatçı alimlər ilk mənbə kimi ondan geniş bəhrələnmişlər.
İstinadlar
- Zakir Məmmədov. Azərbaycanda XI–XIII əsrlərdə fəlsəfi fikir. Bakı, 1978. səh.18
- Zakir Məmmədov. Orta əsr Azərbaycan filosofları və mütəfəkkirləri. Bakı, 1986. səh. 6
- Zakir Məmmədov. Azərbaycan fəlsəfəsi tarixi. Bakı, 1994. səh. 27–28
- Zakir Məmmədov. Azərbaycan fəlsəfəsi tarixi. Bakı, 1994. səh. 28
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ehmed Berdici fiqh hedis alimi Ehmed BerdiciEbubekr Ehmed Harun oglu Berdei BerdiciDogum yeri Berdic Berde Vefat tarixi 914Milliyyeti Azerbaycan turkuHeyatiAzerbaycanda Ehmed Berdicinin irsini ilk defe tedqiq eden AMEA nin muxbir uzvu Zakir Memmedov yazir ki alim vaxtile Kur cayi sahilinde Berdenin 14 fersexliyinde yerlesen Berdic seherinde anadan olmusdur Ebubekr Ehmed Harun oglu Berdei Berdici dogma yurdunda dovrunun zeruri biliklerine yiyelendikden sonra muxtelif yerlere Iran Iraq Suriya Misir Elcezair Hicaz ve basqa olkelere seyahetler etmis tehsilini artirmisdir Menbelerin verdiyi melumata gore o sakin oldugu yerlerde hem oyrenir hem de oyredirmis Ehmed el Berdici nufuzlu muellim sayilanda hele iyirmi bes yasi tamam deyilmis Bir tarixci yazir Ebu Emr el Mustemlinin xettinde oxudum ki o Ehmed ibn Harun el Berdicini 255 869 ci ilde Zehli mescidinde dinlemisdir Elmi yaradiciligiEhmed el Berdicinin yaradiciligi dini ideologiyaya hesr olunmusdur Ebulhesen ed Darequtni 918 995 onu hedis dayaqlarindan biri sayib inanilmis nufuz sahibi adlandirmisdir e Xetib el Bagdadi 1002 1071 ve Ebu Sed es Semani 1113 1167 onun haqqinda feziletli zekali ve hafiz Qurani ezber bilen sozlerini isletmisler Ibn el Imad el Henbeli ol 1078 yazir ki Ehmed el Berdici axirinci nufuz sahiblerinden ve dunya alimlerinin meshurlarindan idi Basqa menbelerde ise o tekzibedilmez nufuz sahibi muselman huququnu derinden bilen alim kimi teqdim olunur Tarixi menbelerde Ehmed el Berdicinin eserlerinden ucu haqqinda xususi melumat verilir Men revaan in Nebi s fi 1 kebair Boyuk gunah barede Peygember eleyhisselamin sozlerini neql edenler Merifet el muttesil min el hedis ve l mursel ve l meqtu va beyan at turuq as sahiha Hedis mursel ve meqtudan ayrilmamisin idraki ve duzgun yollarin beyani ve Tebeqat el esma el mufrede min es sahabe va t tabiin ve eshab el hedis Eshablar ardicillar ve hedis muelliflerinden nadir adlarin tebeqeleri Bunlardan Eshabeler ardicillar ve hedis muelliflerinden nadir adlarin tebeqeleri traktati daha meshurdur Burada 426 Peygember eshabinin ardicilinin davamcinin ve hedis aliminin adi onlarin mensub olduqlari yerler gosterilir Ehmed el Berdici traktatin evvelinde onun yeniliyine isare ederek yazir Menim arasdirdigim nadir adlardir Onlar Peygember eleyhisselamin eshablaridir Alimlerden hec birinin hemin adlardan hansinisa cekmis oldugunu bilmirik Eser esrler boyu islam ideoloqlarinin maragini dogurmusdur Ibn Bukeyr el Bagdadi 938 998 ona serh ve kicik elaveler vermekle ozunun Neqd tebeqat el esma el mufrede Nadir adlarin tebeqelerinin tenqidi traktatini qeleme almis bir sira huquqsunas ilahiyyatci alimler ilk menbe kimi ondan genis behrelenmisler IstinadlarZakir Memmedov Azerbaycanda XI XIII esrlerde felsefi fikir Baki 1978 seh 18 Zakir Memmedov Orta esr Azerbaycan filosoflari ve mutefekkirleri Baki 1986 seh 6 Zakir Memmedov Azerbaycan felsefesi tarixi Baki 1994 seh 27 28 Zakir Memmedov Azerbaycan felsefesi tarixi Baki 1994 seh 28Hemcinin baxAzerbaycanda tesevvuf Azerbaycanda Islamin yayilmasi