Əcəm Ocağı – digər bir adı Gənc Oğlanlar Ocağı Osmanlı İmperiyasında ordu üçün əsgərləri və başqa piyada qismi olmaq üzrə qapıqulu ordusunun ehtiyac duyduğu əsgərləri öyrətmək üçün qurulmuş olan ocaqdır. Osmanlı dövlətinin öz təbəsi olan xalqların qeyri müsəlman olanların və xüsusən Balkanlardan 8–18 yaş arasında uşaq və gənclərin yığılması ilə tətbiq olunan dəyişdirmə sistemi ilə mənbəni təmin edən Əcəm Ocağında əksəriyyəti əsgər bəzən də saray üçün işçilər yetişdirilirdi.

Osmanlı Dövlətinin sərhədləri içərisində olan ailələrin birdən artıq uşağı olsa uşaqlardan biri alınıb Əcəm ocağına göndərilirdi. Əgər o uşaq Xristian ailələrdən olmuş olurdusa əvvəl (bəzən Bəktaşi) bir türk ailəsinə verilirdi. Beləliklə türkcə öyrənmələri və Türk-İslam ənənələrinə görə tərbiyə edilmələri təmin olunur, ondan sonra Əcəm Ocağına göndərirdilər. Sonra Əcəm Ocağında müəyyən bir müddət ərzində uşaqların zəkaları və istedadları kəşf edilirdi. İstedadlılar Yeniçəri ocağına, zəkası üstün gələn uşaqlar isə təhsillərinə davam etmək üçün saray məktəbinə gedirdilər. Qayda-qanununa görə müharibələrdə alınan əsirlərin beşdə birinin dövlət hesabına yetişdirilməsi üçün Əcəm Ocağına verilənlərə Əcəm oğlanı deyirdilər. Burada aldıqları təhsillərinin sonunda uğurlarına görə ya Endurun və digər saraylara gedirlər, ya da başda Yeniçəri Ocağı olmaqla Qapıqulu ocaqlarına aparılırdılar və Əcəm ocağındakı şəxslərin osmanlı xalqından olması qadağan idi. Bu əsgərlər yığım sistemi ilə yaranır və bu uşaqlardan ağıllı və zəkalı olanlar masa başı işləri görər, komandanlıq edirdilər. Zəkalı və ağıllı olmayanlar isə Yeniçəri ocağına göndərilirdi.
I Murad dövründə Çandarlı Qara Xəlil Paşa və Molla Rüstəmin işi ilə ilk dəfə Geliboluda qurulan Əcəmioğlanlar Ocağı, səkkiz ortadan yaranır və əvvəllərində yayabaşılardan biri idi. İstanbulun fəthindən sonra ikinci Əcəmioğlanlar Ocağı, İstanbulun Şəhzadəbaşında açılıb və bu ocaq, 1826-cı ildə Yeniçəri ocaqlarının dağıdılmasına qədər davam etmişdir.
İstinadlar
- Acemi ocağı nedir? 2016-03-04 at the Wayback Machine
- Ocağı
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ecem Ocagi diger bir adi Genc Oglanlar Ocagi Osmanli Imperiyasinda ordu ucun esgerleri ve basqa piyada qismi olmaq uzre qapiqulu ordusunun ehtiyac duydugu esgerleri oyretmek ucun qurulmus olan ocaqdir Osmanli dovletinin oz tebesi olan xalqlarin qeyri muselman olanlarin ve xususen Balkanlardan 8 18 yas arasinda usaq ve genclerin yigilmasi ile tetbiq olunan deyisdirme sistemi ile menbeni temin eden Ecem Ocaginda ekseriyyeti esger bezen de saray ucun isciler yetisdirilirdi Osmanli Dovletinin serhedleri icerisinde olan ailelerin birden artiq usagi olsa usaqlardan biri alinib Ecem ocagina gonderilirdi Eger o usaq Xristian ailelerden olmus olurdusa evvel bezen Bektasi bir turk ailesine verilirdi Belelikle turkce oyrenmeleri ve Turk Islam enenelerine gore terbiye edilmeleri temin olunur ondan sonra Ecem Ocagina gonderirdiler Sonra Ecem Ocaginda mueyyen bir muddet erzinde usaqlarin zekalari ve istedadlari kesf edilirdi Istedadlilar Yeniceri ocagina zekasi ustun gelen usaqlar ise tehsillerine davam etmek ucun saray mektebine gedirdiler Qayda qanununa gore muharibelerde alinan esirlerin besde birinin dovlet hesabina yetisdirilmesi ucun Ecem Ocagina verilenlere Ecem oglani deyirdiler Burada aldiqlari tehsillerinin sonunda ugurlarina gore ya Endurun ve diger saraylara gedirler ya da basda Yeniceri Ocagi olmaqla Qapiqulu ocaqlarina aparilirdilar ve Ecem ocagindaki sexslerin osmanli xalqindan olmasi qadagan idi Bu esgerler yigim sistemi ile yaranir ve bu usaqlardan agilli ve zekali olanlar masa basi isleri gorer komandanliq edirdiler Zekali ve agilli olmayanlar ise Yeniceri ocagina gonderilirdi I Murad dovrunde Candarli Qara Xelil Pasa ve Molla Rustemin isi ile ilk defe Geliboluda qurulan Ecemioglanlar Ocagi sekkiz ortadan yaranir ve evvellerinde yayabasilardan biri idi Istanbulun fethinden sonra ikinci Ecemioglanlar Ocagi Istanbulun Sehzadebasinda acilib ve bu ocaq 1826 ci ilde Yeniceri ocaqlarinin dagidilmasina qeder davam etmisdir IstinadlarAcemi ocagi nedir 2016 03 04 at the Wayback Machine Ocagi