Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Əbu Mənsur Əli ibn Yezid – Şirvanşahlar dövlətinin on ikinci hökmdarı, Şirvanşah Yezid ibn Əhmədin oğlu.
| Əbu Mənsur Əli ibn Yezid | |
|---|---|
Şirvanşahlar Dövlətinin XII hökmdarı | |
| 1034 – 1043 | |
| Əvvəlki | Mənuçöhr ibn Yezid |
| Sonrakı | Qubad ibn Yezid |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | Şamaxı |
| Atası | Yezid ibn Əhməd |
| Həyat yoldaşı | Sitt (Mənuçöhr ibn Yezidin dul arvadı) |
| Uşağı | |
Fəaliyyəti
Şirvanşah Əbu Mənsur ibn Yezid qardaşı Mənuçöhr ibn Yezidi öldürdükdən sonra, 1034 – cü ildə hakimiyyətə gəlmişdir. O da, öz sələfləri kimi, əl-Baba sahib olmaq üçün bu şəhərin əmiri ilə müharibə aparmışdır. Sonra Şirvanşah vəziri Mənsur ibn Müsəddidi əl- Babda öz canişini təyin edərək onu "hökumət binası"nda yerləşdirdi, özü isə h.426 (1035)-cı ildə paytaxtı Yəzidiyyə qayıtdı. Lakin əmir Əbd ül-Məlik elə həmin il qəflətən əl-Babda Şirvanlılara hücum edərək Mənsur ibn Müsəddidi öldürdü. İçqalanı mühasirəyə aldı və rəis Əli ibn Həsən ibn Ənakın vasitəçiliyi ilə h.426-cı il rəcəb ayının 1-də (12 may, 1035) onun təslim edilməsinə nail oldu. Bundan sonra o, şəhəri və qalanı tutdu, Şirvan qoşunları isə Şirvana qayıtdı. Sonra Əbd ül-Məlik Şirvanşahla sülh sazişi bağladı və h.427-ci ilin səfər ayında (1035-ci ilin dekabrında) onun bacısı, Yəzidin qızı Şəmkuyyə ilə evləndi.
Əl-Babın hərbi rəisləri öz təhlükəsizliyi üçün qorxu keçirməyə başladılar. Buna görə də onlar tabeliyində olanlarla birlikdə Əbd ül-Məlikə hücum edib, onun vəzirini evindəcə öldürdülər. Əbd ül-Məlik ailəsi ilə Şirvana qaçdı. Rəislər onu paytaxta qaytarıb gətirmək üçün Şirvana iki ağsaqqal göndərdilər. Lakin Şirvanşah elçiləri həbs etdi, onları qandallayıb qalalardan birinə saldı. Bundan sonra o, əmirə əl-Babda öz hakimiyyətini bərpa etməkdə kömək göstərdi. Əmir Əbd ül-Məlik doqquzillik hakimiyyətdən sonra h.434-cü il rəcəb ayının 25-də, cümə axşamı (10 mart 1034-cü il) öldü. Əbu Mənsur Şirvanda on il – h.435 (1043)-ci ildə ölənə qədər hakimiyyət sürdü.
Ailəsi
- Atası Yəzid ibn Əhməd. Şirvanşah (991-1027) və Dərbənd əmiri (1019-1021).
- Həyat yoldaşı . Arran əmiri Fəzl bin Məhəmmədın qızı, Şəddadilər sülaləsindən, Əbu Mənsur Əli ibn Yəziddən əvvəl onun qardaşı Mənuçöhr ibn Yezidin həyat yoldaşı.
- Qardaşı Ənuşirəvan ibn Yəzid. Atasına qarşı üsyan qaldırdığı üçün həbs edildi, həbsdə öldü.
- Qardaşı Mənuçöhr ibn Yəzid. Şirvanşah (1027-1034)
- Qardaşı Qubad ibn Yəzid
- Qardaşı qızı. Səlcuq əmiri Qaratəkinin həyat yoldaşı.
- Qardaşı Əhməd ibn Yəzid
- Qardaşı oğlu Buxtnassar Əli ibn Əhməd
- Qardaşı Salar ibn Yəzid
- Qardaşı Məmlan ibn Yəzid
- Bacısı Şəmkuyyə. Haşimilər sülaləsindən Dərbənd əmiri II Əbdülmalikin (1034-1043) həyat yoldaşı.
Sikkəsi
Şirvanşah Əbu Mənsur ibn Yeziddən Şamaxı rayonunun Çuxuryurd həndəvərində tapılmış alçaq əyarlı gümüş sikkə qalmışdır. Sikkənin üzərində aşağıdakılar təsvir olunmuşdur: 1 – səthində bir neçə kiçicik dairələr, sağ tərəfdən oxunmayan söz var, sol tərəfi budanmışdır. Çevrə boyu budanmiş yazı nəzərə çarpır II (Məhəm)məd rəsulullah, (əl)-Məlik əl-adil..əd-dövlə Əbu (Mənsur Əli ibn Yəzid) (Şir)vanşah, müvali əmir (əl Möminin); çevrə boyu hər şey budanmışdır.
| SƏLƏF Mənuçöhr ibn Yezid |  | Əbu Mənsur Əli ibn Yezid Kəsranilər | | XƏLƏF Qubad ibn Yezid |
Döyüş və hakimiyyət mübarizəsi xronologiyası
| Tarix | Müharibə | Müttəfiqlər | Qarşı tərəf | Yer | Vəzifəsi | Nəticə |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1034-cü il | Mənuçöhr ibn Yəzidin qətli | Mənuçöhr ibn Yəzid | Yezidiyyə | şahzadə | qələbə, hakimiyyətin ələ keçirilməsi | |
| 1034-cü il | Əmir ilə müharibə | Mənsur ibn Müsəddid | Dərbənd əmirliyi | Dərbənd | Şirvanşah | qələbə |
| 1035-ci il | Dərbəndin itirilməsi | Mənsur ibn Müsəddid | Dərbənd əmirliyi | Dərbənd | Şirvanşah | məğlubiyyət, sülh |
| 1035-ci il | Əbd ül-Məlikin hakimiyyətə gətirilməsi | Əbd ül-Məlik | Dərbənd əmirliyi | Dərbənd | Şirvanşah | qələbə |
İstinadlar
- S. Aşurbəyli – Çirvanşahlar dövləti, Bakı, 2007
- M и н o p c к и й, s.55-56, 71-72, ərəb mətni, §16, s.12, §39, s.23-24
- M и н o p c к и й, s.55-56, 72, ərəb mətni, §16, s.12, §39, s.23-24
- Пaxoмoв. Moнeтныe клaды, вып.IX, c.63, N52109
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ebu Mensur Eli ibn Yezid Sirvansahlar dovletinin on ikinci hokmdari Sirvansah Yezid ibn Ehmedin oglu Ebu Mensur Eli ibn YezidSirvansahlar Dovletinin XII hokmdari1034 1043EvvelkiMenucohr ibn YezidSonrakiQubad ibn YezidSexsi melumatlarVefat tarixi 1043Vefat yeri SamaxiAtasi Yezid ibn EhmedHeyat yoldasi Sitt Menucohr ibn Yezidin dul arvadi Usagi Buxtnassar Eli ibn EhmedFealiyyetiSirvansah Ebu Mensur ibn Yezid qardasi Menucohr ibn Yezidi oldurdukden sonra 1034 cu ilde hakimiyyete gelmisdir O da oz selefleri kimi el Baba sahib olmaq ucun bu seherin emiri ile muharibe aparmisdir Sonra Sirvansah veziri Mensur ibn Museddidi el Babda oz canisini teyin ederek onu hokumet binasi nda yerlesdirdi ozu ise h 426 1035 ci ilde paytaxti Yezidiyye qayitdi Lakin emir Ebd ul Melik ele hemin il qefleten el Babda Sirvanlilara hucum ederek Mensur ibn Museddidi oldurdu Icqalani muhasireye aldi ve reis Eli ibn Hesen ibn Enakin vasiteciliyi ile h 426 ci il receb ayinin 1 de 12 may 1035 onun teslim edilmesine nail oldu Bundan sonra o seheri ve qalani tutdu Sirvan qosunlari ise Sirvana qayitdi Sonra Ebd ul Melik Sirvansahla sulh sazisi bagladi ve h 427 ci ilin sefer ayinda 1035 ci ilin dekabrinda onun bacisi Yezidin qizi Semkuyye ile evlendi El Babin herbi reisleri oz tehlukesizliyi ucun qorxu kecirmeye basladilar Buna gore de onlar tabeliyinde olanlarla birlikde Ebd ul Melike hucum edib onun vezirini evindece oldurduler Ebd ul Melik ailesi ile Sirvana qacdi Reisler onu paytaxta qaytarib getirmek ucun Sirvana iki agsaqqal gonderdiler Lakin Sirvansah elcileri hebs etdi onlari qandallayib qalalardan birine saldi Bundan sonra o emire el Babda oz hakimiyyetini berpa etmekde komek gosterdi Emir Ebd ul Melik doqquzillik hakimiyyetden sonra h 434 cu il receb ayinin 25 de cume axsami 10 mart 1034 cu il oldu Ebu Mensur Sirvanda on il h 435 1043 ci ilde olene qeder hakimiyyet surdu AilesiAtasi Yezid ibn Ehmed Sirvansah 991 1027 ve Derbend emiri 1019 1021 Heyat yoldasi Arran emiri Fezl bin Mehemmedin qizi Seddadiler sulalesinden Ebu Mensur Eli ibn Yezidden evvel onun qardasi Menucohr ibn Yezidin heyat yoldasi Qardasi Enusirevan ibn Yezid Atasina qarsi usyan qaldirdigi ucun hebs edildi hebsde oldu Qardasi Menucohr ibn Yezid Sirvansah 1027 1034 Qardasi oglu Hormuzd Tabasaran emiri 1065 Eger anasi Sitt bint Fezldirse Ebu Mensur Eli ibn Yezidin ogey ogludur Qardasi Qubad ibn Yezid Qardasi qizi Selcuq emiri Qaratekinin heyat yoldasi Qardasi Ehmed ibn Yezid Qardasi oglu Buxtnassar Eli ibn Ehmed Qardasi Salar ibn Yezid Qardasi Memlan ibn Yezid Bacisi Semkuyye Hasimiler sulalesinden Derbend emiri II Ebdulmalikin 1034 1043 heyat yoldasi SikkesiSirvansah Ebu Mensur ibn Yezidden Samaxi rayonunun Cuxuryurd hendeverinde tapilmis alcaq eyarli gumus sikke qalmisdir Sikkenin uzerinde asagidakilar tesvir olunmusdur 1 sethinde bir nece kicicik daireler sag terefden oxunmayan soz var sol terefi budanmisdir Cevre boyu budanmis yazi nezere carpir II Mehem med resulullah el Melik el adil ed dovle Ebu Mensur Eli ibn Yezid Sir vansah muvali emir el Mominin cevre boyu her sey budanmisdir SELEF Menucohr ibn Yezid Ebu Mensur Eli ibn Yezid Kesraniler XELEF Qubad ibn YezidDoyus ve hakimiyyet mubarizesi xronologiyasi Tarix Muharibe Muttefiqler Qarsi teref Yer Vezifesi Netice1034 cu il Menucohr ibn Yezidin qetli Menucohr ibn Yezid Yezidiyye sahzade qelebe hakimiyyetin ele kecirilmesi1034 cu il Emir ile muharibe Mensur ibn Museddid Derbend emirliyi Derbend Sirvansah qelebe1035 ci il Derbendin itirilmesi Mensur ibn Museddid Derbend emirliyi Derbend Sirvansah meglubiyyet sulh1035 ci il Ebd ul Melikin hakimiyyete getirilmesi Ebd ul Melik Derbend emirliyi Derbend Sirvansah qelebeIstinadlar S Asurbeyli Cirvansahlar dovleti Baki 2007 M i n o p c k i j s 55 56 71 72 ereb metni 16 s 12 39 s 23 24 M i n o p c k i j s 55 56 72 ereb metni 16 s 12 39 s 23 24 Paxomov Monetnye klady vyp IX c 63 N52109 Sirvansahlar dovleti portaliHemcinin bax Kesraniler Azerbaycan tarixi