Əbdülqədir Əfəndi (1514, Konstantinopol – 18 aprel 1594, Konstantinopol) — Osmanlı müdərrisi, qazı və şeyxülislamı.
Əbdülqədir Şeyxi Əfəndi | |
---|---|
Əvvəlki | Çivizadə Hacı Mehmed Əfəndi |
Sonrakı | Bostanzadə Mehmed Əfəndi |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | İstanbul, Osmanlı imperiyası |
Vəfat tarixi | |
Vəfat yeri |
Həyatı
1514-cü ildə İstanbulda dünyaya gəlmişdir. Yavuz Sultan Səlim dövrünün Rumeli başqazılarından Müəyyədzadə Əbdürrəhman Əfəndinin qardaşı Şeyx Hacı Əfəndinin oğludur. Bu səbəblə Şeyxi təxəllüsü ilə tanınır. İlk təhsilini aldıqdan sonra dayısı və qaynatası olan Əbusuud Əfəndinin müridi oldu və ondan mədrəsə təhsili aldı. Müdərrisliyə isə Gəliboludakı Saruca Paşa və Bursadakı İldırım mədrəsələrində başladı. Daha sonra 1551–1562-ci illərdə Çorluda Əhməd Paşa, İstanbulda Hasəki, Sahn-ı səman, Ayasofya və Süleymaniyə mədrəsələrində müdərris, ardından Dəməşq, Misir, Bursa və İstanbulda qazı olaraq xidmət göstərdi. 1570-ci ildə Anadolu, 1571-ci ildə Rumeli başqazısı oldu. 1573-cü ildə bu vəzifədən öz istəyilə ayrıldı və 1583-cü ildə Süleymaniyə darülhədisinə müdərris oldu. 8 may 1587-ci ildə Çivizadə Mehmed Əfəndinin ölümü ilə şeyxülislamlığa gətirildi. Şeyxülislamlığı dövründə davam edən maliyyə problemləri səbəbilə baş verən Bəylərbəyi hadisəsində ayaqlanan sipahilərə istədikləri fətvaları verməklə hadisələrin gedişində önəmli rol oynadı. Hadisələrin yatırılmasının ardından başda sədrəzəm Siyavuş Paşa olmaqla, bəzi dövlət adamları ilə birlikdə Əbdülqədir Əfəndi də 2 iyun 1589-cu ildə vəzifədən alındı və 250 axca maaşla təqaüdə ayrıldı. Bundan sonrakı həyatı bilinmir. 18 aprel 1594 tarixində vəfat etdi və cənazəsi Əyyubsultanda öz inşa etdirdiyi məscidin həyətinə dəfn edildi.
Mənbə
- Selânikî, Târih, Süleymaniye Ktp., Esad Efendi, nr. 2259, vr. 104b, 119a-120b, 202a-203a;
- Atâî, Zeyl-i Şakaik, İstanbul 1268, s. 327;
- Ayvansarâyî, Hadîkatü’l-cevâmi‘, I, 269;
- Devhatü’l-meşâyih maa zeyl, s. 32–33;
- Sicill-i Osmânî, III, 345;
- İlmiyye Salnâmesi, s. 404–409 (6 fetva örneği);
- Tahsin Öz, İstanbul Camileri, Ankara 1962, I, 17;
- Nezihi Aykut, Hasan Beyzâde Târihi (doktora tezi, 1980), İÜ Ed. Fak., Tarih Seminer Kitaplığı, nr. 3277, II, 128–135, 155.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ebdulqedir Efendi 1514 Konstantinopol 18 aprel 1594 Konstantinopol Osmanli muderrisi qazi ve seyxulislami Ebdulqedir Seyxi Efendi19 Osmanli seyxulislamiEvvelkiCivizade Haci Mehmed EfendiSonrakiBostanzade Mehmed EfendiSexsi melumatlarDogum tarixi 1514Dogum yeri Istanbul Osmanli imperiyasiVefat tarixi 18 aprel 1594Vefat yeri Konstantinopol Osmanli imperiyasiHeyati1514 cu ilde Istanbulda dunyaya gelmisdir Yavuz Sultan Selim dovrunun Rumeli basqazilarindan Mueyyedzade Ebdurrehman Efendinin qardasi Seyx Haci Efendinin ogludur Bu sebeble Seyxi texellusu ile taninir Ilk tehsilini aldiqdan sonra dayisi ve qaynatasi olan Ebusuud Efendinin muridi oldu ve ondan medrese tehsili aldi Muderrisliye ise Geliboludaki Saruca Pasa ve Bursadaki Ildirim medreselerinde basladi Daha sonra 1551 1562 ci illerde Corluda Ehmed Pasa Istanbulda Haseki Sahn i seman Ayasofya ve Suleymaniye medreselerinde muderris ardindan Demesq Misir Bursa ve Istanbulda qazi olaraq xidmet gosterdi 1570 ci ilde Anadolu 1571 ci ilde Rumeli basqazisi oldu 1573 cu ilde bu vezifeden oz isteyile ayrildi ve 1583 cu ilde Suleymaniye darulhedisine muderris oldu 8 may 1587 ci ilde Civizade Mehmed Efendinin olumu ile seyxulislamliga getirildi Seyxulislamligi dovrunde davam eden maliyye problemleri sebebile bas veren Beylerbeyi hadisesinde ayaqlanan sipahilere istedikleri fetvalari vermekle hadiselerin gedisinde onemli rol oynadi Hadiselerin yatirilmasinin ardindan basda sedrezem Siyavus Pasa olmaqla bezi dovlet adamlari ile birlikde Ebdulqedir Efendi de 2 iyun 1589 cu ilde vezifeden alindi ve 250 axca maasla teqaude ayrildi Bundan sonraki heyati bilinmir 18 aprel 1594 tarixinde vefat etdi ve cenazesi Eyyubsultanda oz insa etdirdiyi mescidin heyetine defn edildi MenbeSelaniki Tarih Suleymaniye Ktp Esad Efendi nr 2259 vr 104b 119a 120b 202a 203a Atai Zeyl i Sakaik Istanbul 1268 s 327 Ayvansarayi Hadikatu l cevami I 269 Devhatu l mesayih maa zeyl s 32 33 Sicill i Osmani III 345 Ilmiyye Salnamesi s 404 409 6 fetva ornegi Tahsin Oz Istanbul Camileri Ankara 1962 I 17 Nezihi Aykut Hasan Beyzade Tarihi doktora tezi 1980 IU Ed Fak Tarih Seminer Kitapligi nr 3277 II 128 135 155