Şərur nahiyəsi — XVI əsrdə Səfəvilər dövlətinin Azərbaycan bəylərbəyliyinin tərkibinə daxil olduğu dövrdə Naxçıvan ölkəsi nin tərkibinə daxil olan nahiyələrdən biri də Şərur nahiyəsi idi.
Qədim nahiyə | |
Şərur nahiyəsi | |
---|---|
| |
Ölkə | Azərbaycan |
Vilayət | Naxçıvan ölkəsi |
Salınma tarixi | XIII əsr |
Banisi | Elxanilər |
Milli tərkibi | Azərbaycan türkləri |
Naxçıvan ölkəsinin Şərur nahiyəsi şimaldan və şimal-şərqdən Dərələyəz nahiyəsi, şərqdən Qarabağ (Qarabağlar) sultanlığı, cənubdan Maku hakimliyi, qərbdən Çuxursəd bəylərbəyliyinin Sədərək sultanlığı ilə həmsərhəd olmuşdur. Hesablamalara görə bəhs olunan dövrdə Şərur nahiyəsinin ərazisi, təqribən, 627 kvadratkilometr olmuşdur.
Mənbə
- Kəlbizadə E. Naxçıvanın tarixi coğrafiyası (XII-XVIII əsrin I yarısı). Naxçıvan:Əcəmi, 2016, 200 s. 2017-07-31 at the Wayback Machine, s. 85
1590-cı ildə Osmanlı imperiyasının Naxçıvan sancağı Şərur nahiyəsinə aşağıdakı kəndlər daxil idi:
- Parıçı kəndi,
- Daşarx kəndi (Başqa adı Əmətli qışlağıdır),
- Pekan (?) qışlağı,
- Keştasb kəndi,
- Yalqızağac kəndi,
- Dərvişlər kəndi,
- Xəlac kəndi,
- Yuxarı Qarqın kəndi,
- Kiçik Qarqın kəndi,
- Comaqtur kəndi,
- Oğulşalı kəndi,
- Aralıq kəndi,
- Kosacan kəndi (Başqa adı Badilüdür),
- Siyahqutlu kəndi, Muğancıq kəndi,
- Şəhriyar kəndi,
- Fərhad kəndi,
- Noreşin kəndi, Qalacıq kəndi,
Zaviyyə kəndi, Quşçu kəndi, Qarabürc kəndi, Kürd kəndi, Yenicəyi-Çomaqtur kəndi, Əxi Əhməd kəndi, Maqsudlu kəndi, Əlişar kəndi, Tənəğə kəndi, Yenicəyi-Ərəb kəndi, İsacan kəndi Ərbatan kəndi (Başqa adı Çörəkkəsməzdir), Hacı Laləli kəndi, Qarahasarlı qışlağı, İmamqulu qışlağı, Şahvəli qışlağı, Şikəm (?) kəndi, Düşqaya, Adıcamal, Taxtayi-Səlim, Hacı Məhəmməd yaylaqları
1728-ci ildə Osmanlı imperiyasının Naxçıvan sancağı Şərur nahiyəsinə aşağıdakı kəndlər daxil idi:
- Quşçu kəndi,
- Düdəngə kəndi,
- kəndi,
- İshaqlı Yüzbaşı qışlağı,
- Övratlı kəndi (kəndin başqa adı İshaqlıdır),
- Qazançılı kəndi,
- Mirzə Əli İshaqlı qışlağı,
- Yuxarı Şəhriyar kəndi
- Sərdərabad məzrə`əsi,
- Yuxarı Noraşen kəndi,
- Xəlifəkənd kimi tanınan Oğlanşahlı kəndi,
- Maxta kəndi,
- Aşağı Kürdkənd,
- Yuxarı Kürdkənd,
- Yuxarı Comaqtır kəndi,
- Aşağı Comaqtır kəndi,
- Maqsudlu kəndi,
- Əxi Əhməd kəndi,
- Yuxarı Əlişar kəndi (kəndin başqa adı Maxtaladır),
- Muğancıqi-Senili (?) kəndi,
- Nəcəf qışlağı (əhalisi Bayat əşirətindəndir),
- Keştaz kəndi, Ərbatan kəndi,
- Dərvişlər kəndi,
- Yuxarı Qarxın kəndi (kəndin başqa adı Qumxanalıdır),
- Qaibqulu Qarxın qışlağı,
- Qaxıcan Qarxın qışlağı,
- Möhsünabad kəndi (kəndin başqa adı Zülfüqar Qarxındır),
- Babakı Qarxın kəndi,
- Gültəpə Qarxın kəndi,
- Bezirlik kəndi (kəndin başqa adı Verməzyardır),
- Ərəbyengicə kəndi,
- Abbas qışlağı (qışlağın başqa adı Vayxırdır),
- Yuxarı Parçı kəndi,
- Hacı İslam kəndi (əhalisi Dünbüli əşirətindəndir),
- Böykənd (əhalisi Dünbüli əşirətindəndir),
- Öküzbatır kəndi,
- Gikican (?) kəndi,
- Gərbilən kəndi,
- Qarabulaq kəndi,
- Hedel kəndi,
- Qara Xorzatlı. Cəbrayıllı
kəndi. Daşqışlaq kəndi
Göründüyü kimi, istər Şərur, istərsə də Vedibasar mahallarının 1831-ci ilə aid kameral təsvirlərindəki kənd adlarının əksəriyyəti 1590-cı və 1728-ci ildə tərtib edilmiş təhrir dəftərlərindəki adları ilə uyğun olmaqla türk mənşəlidir.
Şərur mahalının 1831-ci ilə aid kameral təsvirində yaşayış olan 50 kənddə 1.305 müsəlman ailəsi qeydə alınmış, bir nəfər də yerli erməni ailəsi qeydə alınmamışdır. İrandan köçürülən 336 erməni ailəsindən 92 ailə Ulya (Böyük) Noraşen, 28 ailə Siyaqut, 34 ailə Parçı, 53 ailə Ələkli, 42 ailə Vərməzyar, 62 ailə Xanlıqlar, 25 ailə kəndində yerləşdirilmişdi. Xanlıqlar kəndindən başqa, həmin kəndlərdə türklər yaşayırdı. Şərur mahalının 1831-ci ilə aid kameral təsvirində 11 boş kənd qeydə alınmışdır 1931 ci ildə Şərur mahalında 1 xan, 57 bəy və Sultan, 1 erməni məliyi ailəsi qeydə alınmışdır.
1833-cu il iyunun 23-də Erməni vilayəti Şərur mahalı olmuşdur.
1854-cü ilin statistik məlumatına görə Şərur mahalında 30 seyid, 49 bəy, 75 molla və axund qeydə alınmışdır. 1.299 qriqoryan kişi, 1.261 qadın, 73 katolik kişi və 87 katolik qadın olmaqla cəmi 2.720 nəfər erməni qeydə alınmışdır ki, onların hamısı İrandan bu əraziyə köçürülənlər idi
İstinadlar
- Kəlbizadə E. Naxçıvanın tarixi coğrafiyası (XII-XVIII əsrin I yarısı). Naxçıvan:Əcəmi, 2016, 200 s., s. 86
- 8 İrəvan əyalətinin icmal dəftəri (Araşdırma, tərcümə, qeyd və əlavələrin müəllifləri Z.Bünyadov, H.Məmmədov (Qaramanlı). Bakı:1996, səh.130-131.
- "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2020-11-29 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2020-11-02.
- İrəvan əyalətinin icmal dəftəri (Araşdırma, tərcümə, qeyd və əlavələrin müəllifləri Z.Bünyadov, H.Məmmədov (Qaramanlı). Bakı:1996, səh 38-39.
- 2 Камеральное описание Эриванской провинции. Ч.6. Магаль Шарурский. Нац.Архив Армении, Ф.90, оп.1, д.90
- "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2020-11-29 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2020-11-02.
- "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2020-11-29 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2020-11-02.
- 0 Кавказский Календарь на 1855 год. Стр.285.
- "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2020-11-29 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2020-11-02.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Serur nahiyesi XVI esrde Sefeviler dovletinin Azerbaycan beylerbeyliyinin terkibine daxil oldugu dovrde Naxcivan olkesi nin terkibine daxil olan nahiyelerden biri de Serur nahiyesi idi Qedim nahiyeSerur nahiyesiAzerbaycan beylerbeyliyinin Naxcivan olkesi XVI XVII esrin evvelleri Olke AzerbaycanVilayet Naxcivan olkesiSalinma tarixi XIII esrBanisi ElxanilerMilli terkibi Azerbaycan turkleri Naxcivan olkesinin Serur nahiyesi simaldan ve simal serqden Dereleyez nahiyesi serqden Qarabag Qarabaglar sultanligi cenubdan Maku hakimliyi qerbden Cuxursed beylerbeyliyinin Sederek sultanligi ile hemserhed olmusdur Hesablamalara gore behs olunan dovrde Serur nahiyesinin erazisi teqriben 627 kvadratkilometr olmusdur MenbeKelbizade E Naxcivanin tarixi cografiyasi XII XVIII esrin I yarisi Naxcivan Ecemi 2016 200 s 2017 07 31 at the Wayback Machine s 85 1590 ci ilde Osmanli imperiyasinin Naxcivan sancagi Serur nahiyesine asagidaki kendler daxil idi Parici kendi Dasarx kendi Basqa adi Emetli qislagidir Pekan qislagi Kestasb kendi Yalqizagac kendi Dervisler kendi Xelac kendi Yuxari Qarqin kendi Kicik Qarqin kendi Comaqtur kendi Ogulsali kendi Araliq kendi Kosacan kendi Basqa adi Badiludur Siyahqutlu kendi Muganciq kendi Sehriyar kendi Ferhad kendi Noresin kendi Qalaciq kendi Zaviyye kendi Quscu kendi Qaraburc kendi Kurd kendi Yeniceyi Comaqtur kendi Exi Ehmed kendi Maqsudlu kendi Elisar kendi Tenege kendi Yeniceyi Ereb kendi Isacan kendi Erbatan kendi Basqa adi Corekkesmezdir Haci Laleli kendi Qarahasarli qislagi Imamqulu qislagi Sahveli qislagi Sikem kendi Dusqaya Adicamal Taxtayi Selim Haci Mehemmed yaylaqlari 1728 ci ilde Osmanli imperiyasinin Naxcivan sancagi Serur nahiyesine asagidaki kendler daxil idi Quscu kendi Dudenge kendi kendi Ishaqli Yuzbasi qislagi Ovratli kendi kendin basqa adi Ishaqlidir Qazancili kendi Mirze Eli Ishaqli qislagi Yuxari Sehriyar kendi Serderabad mezre esi Yuxari Norasen kendi Xelifekend kimi taninan Oglansahli kendi Maxta kendi Asagi Kurdkend Yuxari Kurdkend Yuxari Comaqtir kendi Asagi Comaqtir kendi Maqsudlu kendi Exi Ehmed kendi Yuxari Elisar kendi kendin basqa adi Maxtaladir Muganciqi Senili kendi Necef qislagi ehalisi Bayat esiretindendir Kestaz kendi Erbatan kendi Dervisler kendi Yuxari Qarxin kendi kendin basqa adi Qumxanalidir Qaibqulu Qarxin qislagi Qaxican Qarxin qislagi Mohsunabad kendi kendin basqa adi Zulfuqar Qarxindir Babaki Qarxin kendi Gultepe Qarxin kendi Bezirlik kendi kendin basqa adi Vermezyardir Erebyengice kendi Abbas qislagi qislagin basqa adi Vayxirdir Yuxari Parci kendi Haci Islam kendi ehalisi Dunbuli esiretindendir Boykend ehalisi Dunbuli esiretindendir Okuzbatir kendi Gikican kendi Gerbilen kendi Qarabulaq kendi Hedel kendi Qara Xorzatli Cebrayilli kendi Dasqislaq kendi Gorunduyu kimi ister Serur isterse de Vedibasar mahallarinin 1831 ci ile aid kameral tesvirlerindeki kend adlarinin ekseriyyeti 1590 ci ve 1728 ci ilde tertib edilmis tehrir defterlerindeki adlari ile uygun olmaqla turk menselidir Serur mahalinin 1831 ci ile aid kameral tesvirinde yasayis olan 50 kendde 1 305 muselman ailesi qeyde alinmis bir nefer de yerli ermeni ailesi qeyde alinmamisdir Irandan kocurulen 336 ermeni ailesinden 92 aile Ulya Boyuk Norasen 28 aile Siyaqut 34 aile Parci 53 aile Elekli 42 aile Vermezyar 62 aile Xanliqlar 25 aile kendinde yerlesdirilmisdi Xanliqlar kendinden basqa hemin kendlerde turkler yasayirdi Serur mahalinin 1831 ci ile aid kameral tesvirinde 11 bos kend qeyde alinmisdir 1931 ci ilde Serur mahalinda 1 xan 57 bey ve Sultan 1 ermeni meliyi ailesi qeyde alinmisdir 1833 cu il iyunun 23 de Ermeni vilayeti Serur mahali olmusdur 1854 cu ilin statistik melumatina gore Serur mahalinda 30 seyid 49 bey 75 molla ve axund qeyde alinmisdir 1 299 qriqoryan kisi 1 261 qadin 73 katolik kisi ve 87 katolik qadin olmaqla cemi 2 720 nefer ermeni qeyde alinmisdir ki onlarin hamisi Irandan bu eraziye kocurulenler idiIstinadlarKelbizade E Naxcivanin tarixi cografiyasi XII XVIII esrin I yarisi Naxcivan Ecemi 2016 200 s s 86 8 Irevan eyaletinin icmal defteri Arasdirma tercume qeyd ve elavelerin muellifleri Z Bunyadov H Memmedov Qaramanli Baki 1996 seh 130 131 Arxivlenmis suret PDF 2020 11 29 tarixinde PDF Istifade tarixi 2020 11 02 Irevan eyaletinin icmal defteri Arasdirma tercume qeyd ve elavelerin muellifleri Z Bunyadov H Memmedov Qaramanli Baki 1996 seh 38 39 2 Kameralnoe opisanie Erivanskoj provincii Ch 6 Magal Sharurskij Nac Arhiv Armenii F 90 op 1 d 90 Arxivlenmis suret PDF 2020 11 29 tarixinde PDF Istifade tarixi 2020 11 02 Arxivlenmis suret PDF 2020 11 29 tarixinde PDF Istifade tarixi 2020 11 02 0 Kavkazskij Kalendar na 1855 god Str 285 Arxivlenmis suret PDF 2020 11 29 tarixinde PDF Istifade tarixi 2020 11 02