Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şərqi Afrika Cəmiyyəti (ŞAC) (ing. The East African Community (EAC)) — altı Şərqi Afrika ölkəsini (Burundi, Keniya, Ruanda, Tanzaniya, Uqanda və Cənubi Sudan) daxil edən hökumətlərarası bir təşkilat . Şərqi Afrika Birliyinin hazırkı sədri Burundi Respublikasının Prezidenti . ŞAC 1967-ci ildə təsis edilmiş, 1977-ci ildə fəaliyyətini dayandırmış və 7 iyul 2000-ci ildə rəsmi olaraq canlandırılmışdır. 2008-ci ildə Cənubi Afrika İnkişaf Birliyi (CAİB) və (ŞCAİB) ilə danışıqlardan sonra, sərbəst ticarət sahəsini genişləndirməyə və hər üç icmanın üzvü olan dövlətləri daxil etməyə razılıq verdi. ŞAC Afrika İqtisadi Birliyinin dayaqlarından biridir.
| Şərqi Afrika Cəmiyyəti EAC, CAE, 東共體, 东共体, CAO, CAO, CAO, CAO, OAG, CAO, ВАС, САС, ŞAC, OAK, CAO | |
|---|---|
| ing. The East African Community (EAC) | |
 | |
 | |
 | |
| Növü | Beynəlxalq təşkilat |
| Yaranma tarixi | 7 iyul 2000 |
| Rəsmi dili | İngilis, Suahili |
| Mərkəzi |  , Tanzaniya |
| Prezident | |
| Üzvləri | |
| eac.int | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
ŞAC, Şərqi Afrika Federasiyasının yaradılmasının potensial xəbərçisidir. 2010-cu ildə ŞAC, 2014-cü ilədək vahid valyuta və 2015-ci ilədək tam bir siyasi federasiya məqsədi ilə bölgədəki mallar, işçi qüvvəsi və kapital üçün ümumi bazarını açdılar. 2014-cü ilin aprelində Şərqi Afrika Birliyinin sammitində Cənubi Sudan inteqrasiya blokunun altıncı üzvü olan dövlət kimi rəsmi qəbul edilməsi məsələsinə qərar verildi. 30 aprel 2014-cü il Cənubi Sudan, ŞAC-nə daxil olma müddətini 2014-cü ilin sentyabrına qədər təxirə salmağı xahiş etdi . 2016-cı ilin mart ayında Cənubi Sudan sonda ŞAC-nə qəbul edildi. 2023-cü ilin yanvarında Şərqi Afrika Birliyi (EAC) növbəti dörd il ərzində vahid valyuta buraxmağı planlaşdırır. Təşkilatın Nazirlər Şurası Şərqi Afrika Valyuta İnstitutunun yeri və vahid valyutanın dövriyyəyə buraxılması üçün yol xəritəsinin yaradılması barədə qərar verməlidir.[1].
Üzv ölkələr
![image]()
Keniya (2001-ci ilin yanvarından)![image]()
Tanzaniya (2001-ci ilin yanvarından)![image]()
Uqanda (2001-ci ilin yanvarından)![image]()
Burundi (2007-ci ilin noyabrından)![image]()
Ruanda (2007-ci ilin noyabrından)![image]()
Cənubi Sudan (2016-cı ilin martından)
Şərqi Afrika bölgəsi təqribən 150 milyon əhalisi olan (2014-cü ilə kimi) 1.8 milyon km² ərazini əhatə edir və əhəmiyyətli təbii sərvətlərə malikdir. Keniya və Tanzaniyada, Ruanda, Burundi və Uqanda baş verən müharibələr və vətəndaş iğtişaşlarından fərqli olaraq müstəqillik nisbətən sülh yolu ilə əldə edildi. Bu gün Şərqi Afrika Konqo və Afrika Burundi davam edən qarşıdurmalar qarşısında sabitlik və rifahın qorunmasına can atır. Şərqi Afrikanın ən çox yayılmış dilləri suahili, ingilis, kirundi və , baxmayaraq ki, Burundi və Ruanda da fransızca danışılır.
Orqanlar
- Şərqi Afrika Baş Assambleyası (The East African Legislative Assembly)
- Şərqi Afrika Ali Məhkəməsi (East African Court of Justice)
- Dövlət başçılarının sammiti (Summit of Heads of State and or Government)
- Nazirlər Şurası (Council of Ministers)
- Rəhbər Komitə (Co-ordination Committee)
- Sənaye komitəsi (Sectoral Committees)
- Katiblik (The Secretariat)
Yaradılma tarixi
Cəmiyyətin formalaşması
Şərq ölkələri dövründə üç ölkə arasındakı davamlı iqtisadi və siyasi əlaqələr Şərqi Afrika Birliyinin (ŞAC) formalaşmasında mühüm rol oynadı. Keniya, Uqanda və Tanzaniya (o vaxt Tanqanyika) İngilis tacının koloniyaları idi. İlk əlaqələndirilmiş idarəetmə orqanları 1930-cu illərin əvvəllərində yaradıldı: Şərqi Afrika Valyuta Şurası, Poçt İttifaqı və bu sahələrdə iqtisadi siyasəti əlaqələndirən Birləşmiş Dəmiryolu. 1940-cı ildə Birgə Vergi Şurası və Üç Koloniyanın İşləri üzrə Birgə İqtisadi Komitə yaradıldı. İngilis funtuna paritet olan ortaq bir pul vahidi - Şərqi Afrika şillinqi də var idi; aşağı gömrük rüsumları ilə xarici tarif; qarşılıqlı çərçivədə ticarət maneələri olmadı, valyuta nəzarəti və lisenziyalaşdırma sistemi tətbiq edilmədi.
1948-ci ildən bu yana Keniya, Uqanda və Tanqanyika qubernatorlarından, eləcə də Şərqi Afrika Baş Assambleyasından ibarət Şərqi Afrika Yüksək Nümayəndələr Komissiyası fəaliyyət göstərirdi. Ali Nümayəndələr Komissiyasının qəbul etdiyi qanunvericilik aktları və qaydalar hər 3 koloniyanın ərazisində məcburi idi. Müəyyən sahələrdə fəaliyyətlərin əlaqələndirilməsi üçün nəqliyyat, rabitə, gömrük və sənaye sahələrində əraziarası şöbələrin işinə rəhbərlik edən Şərqi Afrika Xidmət Komitəsi yaradıldı.
Beləliklə, Keniya, Uqanda və Tanzaniya arasındakı müstəmləkə dövründə də siyasəti əlaqələndirmək üçün institusional bir quruluş yaradıldı, gömrük birliyi fəaliyyət göstərdi və ortaq bir valyuta dövriyyədə oldu.
1963-cü ildə siyasi müstəqillik əldə etdikdən sonra mümkün bir siyasi federasiya haqqında sual yarandı, lakin Keniya rəhbərliyinin mövqeyi üzündən bu ideya reallaşmadı. Qarşılıqlı ticarəti artırmaq üzərində cəmləşmək qərara alındı.
1967-1977-ci illər arasındakı dövr
Şərqi Afrika Cəmiyyəti — ŞAC (Eastern Africa Community — EAC) 1967-ci ildə Keniya, Uqanda və Tanzaniya tərəfindən yaradıldı. Əsas məqsədlər ŞAC çərçivəsində əməkdaşlıq haqqında Sazişlə müəyyənləşdirilir və bunlara daxildir: qarşılıqlı ticarət və sənaye əməkdaşlığının artırılması: ahəngdar və davamlı inkişafa kömək etmək; iqtisadi siyasətin uyğunlaşdırılmasına, birgə istehsal müəssisələrinin inşasına, kənd təsərrüfatı, təhsil, kadrların inkişafı, elektrik enerjisi, sənaye, turizm, nəqliyyat və rabitə sahələrində planların hazırlanması və həyata keçirilməsinə dair məsləhətləşmələrə əsaslanan ölkələr arasında iqtisadi fəaliyyətin üstünlüklərinin bərabər paylanması.
Birliyin üzvü olan ölkələrin strateji vəzifəsi ortaq gömrük tarifinin tətbiqi, malların sərbəst hərəkətinə nail olmaq, tranzit rüsumlarının aradan qaldırılması və üzv olmayan ölkələrdən malların idxalına nəzarət əsasında Şərqi Afrika ortaq bazarının tədricən formalaşdırılmasıdır.
İstinadlar
- EAC Quick Facts 2009-03-19 at the Wayback Machine
- . 2012-01-18 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-02-12.
- "The Observer - South Sudan defers EAC admission". 2014-05-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-02-12.
- ""South Sudan admitted into EAC", Daily Nation, 2 March 2016, reprinted at nation.co.ke, accessed 4 March 2016". 18 May 2017 tarixində . İstifadə tarixi: 12 February 2020.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Serqi Afrika Cemiyyeti SAC ing The East African Community EAC alti Serqi Afrika olkesini Burundi Keniya Ruanda Tanzaniya Uqanda ve Cenubi Sudan daxil eden hokumetlerarasi bir teskilat Serqi Afrika Birliyinin hazirki sedri Burundi Respublikasinin Prezidenti SAC 1967 ci ilde tesis edilmis 1977 ci ilde fealiyyetini dayandirmis ve 7 iyul 2000 ci ilde resmi olaraq canlandirilmisdir 2008 ci ilde Cenubi Afrika Inkisaf Birliyi CAIB ve SCAIB ile danisiqlardan sonra serbest ticaret sahesini genislendirmeye ve her uc icmanin uzvu olan dovletleri daxil etmeye raziliq verdi SAC Afrika Iqtisadi Birliyinin dayaqlarindan biridir Serqi Afrika Cemiyyeti EAC CAE 東共體 东共体 CAO CAO CAO CAO OAG CAO VAS SAS SAC OAK CAOing The East African Community EAC Novu Beynelxalq teskilatYaranma tarixi 7 iyul 2000Resmi dili Ingilis SuahiliMerkezi TanzaniyaPrezidentUzvleri 7 Keniya Tanzaniya Uqanda Burundi Ruanda Cenubi Sudan Konqo Demokratik Respublikasieac int Vikianbarda elaqeli mediafayllar SAC Serqi Afrika Federasiyasinin yaradilmasinin potensial xebercisidir 2010 cu ilde SAC 2014 cu iledek vahid valyuta ve 2015 ci iledek tam bir siyasi federasiya meqsedi ile bolgedeki mallar isci quvvesi ve kapital ucun umumi bazarini acdilar 2014 cu ilin aprelinde Serqi Afrika Birliyinin sammitinde Cenubi Sudan inteqrasiya blokunun altinci uzvu olan dovlet kimi resmi qebul edilmesi meselesine qerar verildi 30 aprel 2014 cu il Cenubi Sudan SAC ne daxil olma muddetini 2014 cu ilin sentyabrina qeder texire salmagi xahis etdi 2016 ci ilin mart ayinda Cenubi Sudan sonda SAC ne qebul edildi 2023 cu ilin yanvarinda Serqi Afrika Birliyi EAC novbeti dord il erzinde vahid valyuta buraxmagi planlasdirir Teskilatin Nazirler Surasi Serqi Afrika Valyuta Institutunun yeri ve vahid valyutanin dovriyyeye buraxilmasi ucun yol xeritesinin yaradilmasi barede qerar vermelidir 1 Uzv olkeler Keniya 2001 ci ilin yanvarindan Tanzaniya 2001 ci ilin yanvarindan Uqanda 2001 ci ilin yanvarindan Burundi 2007 ci ilin noyabrindan Ruanda 2007 ci ilin noyabrindan Cenubi Sudan 2016 ci ilin martindan Serqi Afrika bolgesi teqriben 150 milyon ehalisi olan 2014 cu ile kimi 1 8 milyon km erazini ehate edir ve ehemiyyetli tebii servetlere malikdir Keniya ve Tanzaniyada Ruanda Burundi ve Uqanda bas veren muharibeler ve vetendas igtisaslarindan ferqli olaraq musteqillik nisbeten sulh yolu ile elde edildi Bu gun Serqi Afrika Konqo ve Afrika Burundi davam eden qarsidurmalar qarsisinda sabitlik ve rifahin qorunmasina can atir Serqi Afrikanin en cox yayilmis dilleri suahili ingilis kirundi ve baxmayaraq ki Burundi ve Ruanda da fransizca danisilir OrqanlarSerqi Afrika Bas Assambleyasi The East African Legislative Assembly Serqi Afrika Ali Mehkemesi East African Court of Justice Dovlet bascilarinin sammiti Summit of Heads of State and or Government Nazirler Surasi Council of Ministers Rehber Komite Co ordination Committee Senaye komitesi Sectoral Committees Katiblik The Secretariat Yaradilma tarixiCemiyyetin formalasmasi Serq olkeleri dovrunde uc olke arasindaki davamli iqtisadi ve siyasi elaqeler Serqi Afrika Birliyinin SAC formalasmasinda muhum rol oynadi Keniya Uqanda ve Tanzaniya o vaxt Tanqanyika Ingilis tacinin koloniyalari idi Ilk elaqelendirilmis idareetme orqanlari 1930 cu illerin evvellerinde yaradildi Serqi Afrika Valyuta Surasi Poct Ittifaqi ve bu sahelerde iqtisadi siyaseti elaqelendiren Birlesmis Demiryolu 1940 ci ilde Birge Vergi Surasi ve Uc Koloniyanin Isleri uzre Birge Iqtisadi Komite yaradildi Ingilis funtuna paritet olan ortaq bir pul vahidi Serqi Afrika sillinqi de var idi asagi gomruk rusumlari ile xarici tarif qarsiliqli cercivede ticaret maneeleri olmadi valyuta nezareti ve lisenziyalasdirma sistemi tetbiq edilmedi 1948 ci ilden bu yana Keniya Uqanda ve Tanqanyika qubernatorlarindan elece de Serqi Afrika Bas Assambleyasindan ibaret Serqi Afrika Yuksek Numayendeler Komissiyasi fealiyyet gosterirdi Ali Numayendeler Komissiyasinin qebul etdiyi qanunvericilik aktlari ve qaydalar her 3 koloniyanin erazisinde mecburi idi Mueyyen sahelerde fealiyyetlerin elaqelendirilmesi ucun neqliyyat rabite gomruk ve senaye sahelerinde eraziarasi sobelerin isine rehberlik eden Serqi Afrika Xidmet Komitesi yaradildi Belelikle Keniya Uqanda ve Tanzaniya arasindaki mustemleke dovrunde de siyaseti elaqelendirmek ucun institusional bir qurulus yaradildi gomruk birliyi fealiyyet gosterdi ve ortaq bir valyuta dovriyyede oldu 1963 cu ilde siyasi musteqillik elde etdikden sonra mumkun bir siyasi federasiya haqqinda sual yarandi lakin Keniya rehberliyinin movqeyi uzunden bu ideya reallasmadi Qarsiliqli ticareti artirmaq uzerinde cemlesmek qerara alindi 1967 1977 ci iller arasindaki dovr Serqi Afrika Cemiyyeti SAC Eastern Africa Community EAC 1967 ci ilde Keniya Uqanda ve Tanzaniya terefinden yaradildi Esas meqsedler SAC cercivesinde emekdasliq haqqinda Sazisle mueyyenlesdirilir ve bunlara daxildir qarsiliqli ticaret ve senaye emekdasliginin artirilmasi ahengdar ve davamli inkisafa komek etmek iqtisadi siyasetin uygunlasdirilmasina birge istehsal muessiselerinin insasina kend teserrufati tehsil kadrlarin inkisafi elektrik enerjisi senaye turizm neqliyyat ve rabite sahelerinde planlarin hazirlanmasi ve heyata kecirilmesine dair meslehetlesmelere esaslanan olkeler arasinda iqtisadi fealiyyetin ustunluklerinin beraber paylanmasi Birliyin uzvu olan olkelerin strateji vezifesi ortaq gomruk tarifinin tetbiqi mallarin serbest hereketine nail olmaq tranzit rusumlarinin aradan qaldirilmasi ve uzv olmayan olkelerden mallarin idxalina nezaret esasinda Serqi Afrika ortaq bazarinin tedricen formalasdirilmasidir IstinadlarEAC Quick Facts 2009 03 19 at the Wayback Machine 2012 01 18 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 02 12 The Observer South Sudan defers EAC admission 2014 05 12 tarixinde Istifade tarixi 2020 02 12 South Sudan admitted into EAC Daily Nation 2 March 2016 reprinted at nation co ke accessed 4 March 2016 18 May 2017 tarixinde Istifade tarixi 12 February 2020