Şrek! (ing. Shrek!) — Amerikalı yazıçı və karikaturaçı Uilyam Steiqin müəllifi olduğu, 1990-cı ildə nəşr edilmiş komediya-fantastika janrında təsvirli uşaq kitabıdır. Əsər dünyanı gəzmək məqsədilə evindən çıxan və sonda eybəcər bir prenseslə evlənən iyrənc, yaşıl rəngli bir nəhəng haqqında bəhs edir. Nəşr olunduğu dövrdə kitab ümumilikdə müsbət tənqidlər almış, xüsusilə illüstrasiyaları, orijinallığı və mətni ilə diqqət qazanmışdır. Tənqidçilər Şrek obrazını antiqəhrəman kimi xarakterizə etmiş, əsərdəki məmnuniyyət və özünə hörmət mövzularını vurğulamışlar. Kitabın nəşrindən on ildən çox müddət sonra, baş rolunda Mayk Mayersin yer aldığı "Şrek" (2001) filmi ilə başlayan "Şrek" film seriyasının əsasını təşkil etmişdir.
Şrek! | |
---|---|
ing. Shrek! | |
![]() Şrek kitabının üz qabığı | |
Müəllif | Uilyam Steiq |
Janr | Uşaq ədəbiyyatı |
Mövzu | Gülməli hekayə, fantastika |
Orijinalın dili | İngilis dili |
Ölkə | |
Orijinalın nəşr ili | 17 oktyabr 1990 |
Rəssam | Uilyam Steiq |
Nəşriyyat | Farrar, Straus and Giroux |
Səhifə | 30 |
ISBN-13 |
Arxa plan
Uilyam Steiq, 1930-cu ildən 1960-cı illərə qədər The New Yorker jurnalında karikaturaçı kimi fəaliyyət göstərmişdir. O, 1.600-dən çox karikatura çəkmiş və "Karikaturanın Kralı" olaraq tanınmışdır. Reklam yazmağı sevməyən Steiq, reklamlardan imtina edərək, altmış bir yaşında uşaqlar üçün kitablar yazmağa başlamışdır.
Steiq, valideynlər ilə uşaqlar arasında "sərt ayrılıq və səmimi qovuşma kimi qrafik olaraq təkrarlanan mövzular" ilə tanınan əsərlər yaratmış və karikaturalarındakı xarakterik xüsusiyyətlərdən biri olan "incə zarafat"ı davam etdirmişdir. Kitablarında həmçinin ayrılıq və dönüşüm kimi mövzular geniş yer almışdır. Steiqin uşaqlar üçün yazdığı kitabların illüstrasiyalarında rənglərin "zəngin" istifadəsi diqqət çəkir və bu, sulu boya və mürəkkəblə çəkilmişdir. Bu rənglər, The New Yorkerda yayımlanan karikaturaları ilə müqayisə edilmişdir.
Steiq, Şrek! kitabını yazarkən səksən yaşlarında idi. "Şrek" adı, idiş dilindəki "שרעק" (şrek) və ya "שרעקלעך" (şrekleks) sözlərindən götürülmüşdür; bu söz alman dilindəki "Schreck" kəlməsi ilə qohum olub "qorxu", "dəhşət" anlamını daşıyır. Kitab, Farrar, Straus and Giroux nəşriyyatı tərəfindən nəşr olunmuşdur.
Mövzu
—Steiqin Şrek'i təsvir edişi
Şrek, iyrənc, yaşıl dəriyə sahib, alov püskürən, görünüşü ilə məğlubedilməz və itici xüsusiyyətləri ilə diqqət çəkən bir canavardır. Şrek'in ailəsi, onu "yıxımdan payına düşənini yerinə yetirməsi" üçün xarici dünyaya göndərmə qərarı alır. (Kəlimə mənasında) yaşadığı bataqlıqdan qovulan Şrek, qısa bir müddət sonra bir cadu ilə qarşılaşır. Cadu, Şrek'in falını açır və ona nadir tapılan bitlər qarşılığında deyir ki, Şrek bir eşşəklə bir qaləyə gedəcək, orada bir cəngavər ilə döyüşəcək və özündən daha çirkin bir prenseslə evlənəcəkdir.
Yola çıxan Şrek, yolda bir kəndli ilə qarşılaşır. Bu kəndli, sülün çalıb yeyən və tırpanını daşıyan biridir. Göy gurultusu, şimşək və yağışla gələn bir hücuma müqavimət göstərərək, Şrek, alovlu nəfəsi ilə bir əjdahanı məğlub edir. Bir müddət dincəldikdən sonra, bir neçə uşaq tərəfindən öpülərək qucaqlanma kabusu görür. Oyananda isə onu qaləyə aparan eşşəklə tanış olur.
Şrek qaləyə daxil olur və onu qoruyan cəngavərlə qarşılaşır. Cəngavər, Şrek'in prensesi görmək istəyinə qəzəblənərək ona hücum edir. Şrek isə, alov püskürərək cəngavəri qalənin ətrafındakı xəndəkin içərisinə atır. Qalədə, ona bənzəyən çirkin varlıqlar tərəfindən əhatə olunan Şrek, böyük bir dəhşət hissi yaşayır, lakin Aynalar Salonu'na gəldiyini anlayanda yenidən özünə olan inamını bərpa edir.
Nəhayət, prenseslə tanış olur. Həm öz çirkinlikləri, həm də qarşılıqlı hissləri ilə bir-birlərinə aşiq olurlar və evlənirlər. Onlar birlikdə, "özlərinə qarşı çıxan hər kəsi qorxutaraq sonsuza qədər qorxunc bir şəkildə" yaşamağa başlayırlar.
Rəy və Tənqidlər
Jurnalist David Denbi, "Bütün acı qəzəbinə baxmayaraq Şrek! sehrli bir nağıldır: Mükəmməl çirkin varlıq, mükəmməl çirkin həyat yoldaşını tapır" deyə yazmışdır. Publishers Weekly kitabı müsbət qiymətləndirərək, Steiqin "dərin ironiya qabiliyyətini" tərifləyib və kitabı "cazibədar və doyurucu bir hekayə" olaraq xarakterizə edib.The New York Timesdan bir tənqidçi, Steiqin "gülməli İngilis ifadələrinə mükəmməl qulaq" saxladığını vurğulamışdır. School Library Journaldan Karen Litton, eyni şəkildə kitabın şəkillərini və yazısını tərifləyərək, bu kitabın yüksək səslə oxumaq üçün mükəmməl olduğunu qeyd edib.
The Washington Postdan Maykl Dirda, yazı və şəkilləri "nisbətən sadə" adlandırsa da, kitabın "o qədər dostcanlı və gülərüz olduğunu" və buna görə də kimsənin ona qarşı çıxmayacağını qeyd edib. Dirda, kitabın Steiqin ən yaxşı əsəri olmasa da, "mükəmməl" və "təmkinli" bir uğur olduğunu ifadə edib.Language Arts jurnalında yazan bir tənqidçi, kitabın orijinallığına diqqət çəkərək xalq ədəbiyyatının standartlarını "alt-üst etdiyini" söyləyib. Digər tənqidçilər də kitabın orijinallığının üzərində durmuşdular.Şrek!, Parents' Choice tərəfindən verilən 1990-cı ilin Uşaq Kitabları Mükafatında, şəkilli kitablar kateqoriyasında qalib oldu.Publishers Weekly kitabı "ilin ən gülməli kitabı" və "ən yaxşı açılış cümləsi" kimi bir neçə mükafata layiq görərək, 1990-cı ilin uşaqlar üçün ən yaxşı kitab mükafatlarından bəzilərini verdi.
Bəzi valideynlər kitabın "uşaqlar üçün uyğun olmadığını" düşünərək ona mənfi tənqidlər irəli sürdü. Alim Cek Zipes, Şrekin Steiqin ən yaxşı əsəri olmadığını qeyd edib. 2017-ci ildə, alim Viktoriya Ford Smit Steiqin sənət əsərini Kventin Bleyk-in əsərləri ilə müqayisə edərək "uşaqlıq" kimi qiymətləndirmişdir.
Təhlil
2010-cu ildə Cek Zipes, Tor.com-da kitabın xüsusilə iyirmi birinci əsr rəqəmsal animasiya filmlərinin istehsalı və uğuru ilə rəqəmsal dövrümüzdəki radikal potensialına da işarə edərək, nağılların necə parçalanıb daimi olaraq dəyişdiyinin ən gözəl nümunələrindən biri olduğunu yazdı. Kitab və kitabın qəhrəmanının "Pislik nədir? Pisliyə kim səbəb olur?" suallarını qoyduğunu bildirdi. Şrek!i, Qrimm qardaşlarının "Qorxmağı öyrənənin nağılı"nın bir parodiyası olaraq gördü və həmçinin kitabın "Amerikadakı əzilən azlıqlardan hər hansı biri ola biləcək yad, kənarlaşdırılmış, digər"ni təmsil etdiyini qeyd etdi.
2019-cu ildə The New Yorker jurnalında Ruman Aləm, kitabı "pis adamın xoşbəxt sona çatdığı" bir hekayə kimi qiymətləndirdi və "bəzən həyat belə gedir" dedi. Yazıçı və tənqidçi Li Tomaş, "şeytanın həqiqətən öz qorxunc halına çevrildiyi" iki nümunə olaraq Şrek!i Steiqin 1984-cü ildəki Rotten Island adlı əsəri ilə müqayisə etdi.Şrek!, "məmnunluq və özünə inam" mövzularına sahibdir və özünə qarşı dürüst olaraq xarakterizə olunub.
Şrek
Steiq-in Şrek xarakteri, fərqli olan və bundan məmnun qalan birini təmsil edən bir antixarakter olaraq təsvir olunur. Ailəsi Şreki bataqlığından qovduqda, Şrek öz kimliyi ilə bağlı subyektiv problemləri həll etmək üçün bir səfərə çıxmağa məcbur olur. Professor Luis Robert-ə görə, Şrek kitabda bir neçə "böhran anı" yaşayır. Bunlardan birincisi uşaqlarla bağlı bir kabus görməsi, ikincisi isə aynalı salona girməsidir. Professor Luis Robert, bunları bir körpənin ilk dəfə özünü fərq etməsi ilə əlaqəli psixanalitik bir anlayış olan Jak Lakanın "ayna mərhələsi" ilə müqayisə edir. Şrek, əjdahanı asanlıqla məğlub edir, çünki əjdaha ona rahat olduğu tərəfi xatırladır: çirkinliyini.
Şrekin kabusu onun üçün olduqca çətindir. Kitabda nadir hallarda rast gəlinən şəkildə, iki səhifə boyunca təqdim edilməsi ilə Steiq bunun vacib bir an olduğunu vurğulayır. Şrekin uşaqların diqqətini çəkməsi və onlara qorxunc və ya iyrənc gəlməməsi səbəbindən "öz-imajı təhlükə altındadır və digərinə olan münasibəti qeyri-sabit olmuşdur." "Qorxunc idealının əlçatmaz olduğu" gerçəyi ilə üzləşmək məcburiyyətindədir. Aynalı salona girməsi, onun "öz əksini ilə üzləşməsini" və "tam olaraq nə isə, nə olduğu ilə, hər zamankindən daha xoşbəxt olmağı" öyrənməsini təmsil edir. Lakin aynada gördüyü görüntülər necə göründüyü ilə hələ də uyğunlaşmır və bu görüntülər reallıqdan çox bir idealı təmsil edir.
İki böhran anından sonra, Şrek özündən daha çirkin olan prenseslə tanış olana qədər tamamlanmış sayılmır. Robert sözlərini belə tamamlayır: "Kitab, bütün uşaqların üzləşməsi lazım olan kimlik böhranlarının məşqini edir və sonra Şrek kimi çirkin bir fiqurun belə necə həll tapacağını göstərərək oxucularını rahatladır və əyləndirir."
Uyarlamalar
Stiven Spilberq, 1991-ci ildə kitabın hüquqlarını satın aldı və kitaba əsaslanan ənənəvi animasiya filmi çəkməyi planladı. Film iki ölçülü animasiya olacaqdı və Şrek rolunda Bill Mürrey, Eşek rolunda isə Stiv Martin oynayacaqdı. Lakin DreamWorks kitabın hüquqlarını təxminən 500 min dollara satın aldı və 1995-ci ilin noyabrında fəal şəkildə inkişaf etdirilən layihələr arasında yer aldı. Mayk Mayers, Eddi Mörfi, Kameron Diaz və Con Litqou səsləndirici olaraq iştirak etdiyi Şrek filmi 18 may 2001-ci ildə ekranlara çıxdı. Film tənqidi və kommersiya baxımından böyük uğur qazandı və Ən Yaxşı Animasiya Filmi kateqoriyasında təqdim olunan ilk qazandı. Bu filmi, Şrek 2 (2004), Üçüncü Şrek (2007) və Əbədi Şrek (2010) kimi bir neçə film izlədi. İlk film, 2008-ci ildə Shrek The Musical adlı bir Broadway musiqalına uyğunlaşdırıldı.
Bir neçə tənqidçi Şrek filmi ilə Steiq-in orijinal versiyası arasındakı xarakter əlavələri, hadisə quruluşu və dərs götürmənin dəyişdirilməsi kimi fərqləri vurğuladı. Lakin Steiq filmi bəyəndiyini və kitabının satışlarını əhəmiyyətli dərəcədə artırdığını söylədi. Steiq film haqqında bunları dedi: "Film kobud, iyrənc! Sevdim!" Məktəb tamaşalarından şeirlərə qədər müxtəlif sahələrdə Şrek! əsasında məktəb layihələri də yaradıldı.
İstinadlar
- Steig, William. Shrek!. Square Fish. 2 sentyabr 2008. ISBN . İstifadə tarixi: 11 aprel 2025.
- Day, Patrick Kevin. "Shrek – Hollywood Star Walk". Los Angeles Times. 20 may 2010. 23 noyabr 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 aprel 2025.
- Brater, Jessica; Vecchio, Jessica Del; Friedman, Andrew; Holmstrom, Bethany; Laine, Eero; Levit, Donald; Miller, Hillary; Savran, David; Smith, Carly Griffin; Watt, Kenn; Young, Catherine. ""Let Our Freak Flags Fly": Shrek the Musical and the Branding of Diversity". Theatre Journal (İngiliscə). 62 (2): 151–172. doi:10.1353/tj.0.0351. ISSN 1086-332X. 7 oktyabr 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 aprel 2025.
- Boxer, Sarah. "Wry Child of the Unconscious; William Steig, 90, on Art, Life and the Mysterious Orgone". The New York Times. The New York Times. 29 noyabr 1997. 5 sentyabr 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 aprel 2025.
- "'Shrek!' author exclaims his approval of film". USA Today. 4 avqust 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 aprel 2025.
- Roberts, Lewis. ""Happier Than Ever to be Exactly What He Was": Reflections on Shrek, Fiona and the Magic Mirrors of Commodity Culture". Children's Literature in Education (İngiliscə). 45 (1): 1–16. doi:10.1007/s10583-013-9197-4. ISSN 0045-6713. 1 iyun 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 aprel 2025.
- "From The New Yorker to Shrek: The Art of William Steig". The CJM. 11 oktyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 aprel 2025.
- "Review: The Art of William Steig by Claudia J Nahson". the Guardian (İngiliscə). 15 mart 2008. 6 oktyabr 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 aprel 2025.
- David Denby. "Not Kids' Stuff". The New Yorker (İngiliscə). 27 may 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 aprel 2025.
- Alpert, Joan. "Will the Real Shrek Please Stand Up?". Moment Magazine (İngiliscə). 11 iyun 2013. 6 dekabr 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 aprel 2025.
- Lehmann-Haupt, Christopher. "Books of The Times; Presents of Words, Pictures and Imagination". The New York Times (İngiliscə). 3 dekabr 1990. ISSN 0362-4331. 28 may 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 aprel 2025.
- Uilyam Steiq. Shrek!. Farrar, Straus and Giroux. 1990. səh. 1. ISBN .
- "Shrek!". Publishers Weekly. 237: 128. 14 sentyabr 1990.
- Litton, Karen. "Shrek!". School Library Journal. 1 dekabr 1990.
- Dirda, Michael. "Shrek!". The Washington Post. 14 oktyabr 1990. 27 avqust 2020 tarixində arxivləşdirilib.
- Martinez, Miriam. "Bookalogues – Shrek by William Steig". Language Arts. 69. Yanvar 1992: 65. 1 iyun 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 aprel 2025.
- William Steig. Shrek!. Kirkus Reviews. 6 mart 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 aprel 2025.
- "Awards". School Library Journal. 1 yanvar 1991. (#accessdate_missing_url)
- Taylor, Bridget Starr. "The 1990 Cuffies: The Top Picks From Children's Booksellers". Publishers Weekly. 238. 25 yanvar 1991. 1 iyun 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 aprel 2025.
- Zipes, Jack David. Breaking the Magic Spell: Radical Theories of Folk and Fairy Tales. New York: Routledge. 1979. 226. ISBN . OCLC 26708027.
- Smith, Victoria Ford. Between Generations: Collaborative Authorship in the Golden Age of Children's Literature. University Press of Mississippi. 2017. 236. doi:10.2307/j.ctv5jxp9h. ISBN . JSTOR j.ctv5jxp9h. 21 yanvar 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 aprel 2025.
- Zipes, Jack. "On Re-Reading William Steig's Book Shrek!". Tor.com (ingilis). 5 fevral 2010. 29 Mayıs 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 aprel 2025.
- Alam, Rumaan. "William Steig's Books Explored the Reality That Adults Don't Want Children to Know About". The New Yorker (ingilis). 11 iyul 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 aprel 2025.
- Thomas, Lee. "And Then Something Terrible Happened: William Steig's Children's Books". The Hopkins Review (ingilis). 8 (4): 523–532. doi:10.1353/thr.2015.0096. ISSN 1939-9774. 1 iyun 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 aprel 2025.
- Hahn, D., redaktorShrek! // The Oxford Companion to Children's Literature (2). Oxford University Press. 2015. 21 yanvar 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 aprel 2025.
- "The 50 Best Animated Movie Characters". Empire. səh. 30. 5 Noyabr 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 aprel 2025.
- Parks-Ramage, Jonathan. "The Agony and the Shrekstasy: The Unlikely Legacy of America's Favorite Ogre". Vice (İngilis dili). 22 Aprel 2016. 13 fevral 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 aprel 2025.
- Steig, William. Shrek!. Harcourt Brace. 1990. ISBN . 11 aprel 2025 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 aprel 2025.
- The 'Shrek' series so far. Pittsburgh Post-Gazette. 2010. 20. 19 Şubat 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 aprel 2025.
- Mifflin, Margot. "Shrek" is not Shrek!. Salon. 2001. 16 Oktyabr 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 aprel 2025.
- Misha Berson. The man behind Shrek. 21 Aprel 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 aprel 2025.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Srek ing Shrek Amerikali yazici ve karikaturaci Uilyam Steiqin muellifi oldugu 1990 ci ilde nesr edilmis komediya fantastika janrinda tesvirli usaq kitabidir Eser dunyani gezmek meqsedile evinden cixan ve sonda eybecer bir prensesle evlenen iyrenc yasil rengli bir neheng haqqinda behs edir Nesr olundugu dovrde kitab umumilikde musbet tenqidler almis xususile illustrasiyalari orijinalligi ve metni ile diqqet qazanmisdir Tenqidciler Srek obrazini antiqehreman kimi xarakterize etmis eserdeki memnuniyyet ve ozune hormet movzularini vurgulamislar Kitabin nesrinden on ilden cox muddet sonra bas rolunda Mayk Mayersin yer aldigi Srek 2001 filmi ile baslayan Srek film seriyasinin esasini teskil etmisdir Srek ing Shrek Srek kitabinin uz qabigiMuellif Uilyam SteiqJanr Usaq edebiyyatiMovzu Gulmeli hekaye fantastikaOrijinalin dili Ingilis diliOlke ABSOrijinalin nesr ili 17 oktyabr 1990Ressam Uilyam SteiqNesriyyat Farrar Straus and GirouxSehife 30ISBN 13 978 0 374 36877 7Arxa planUilyam Steiq 1930 cu ilden 1960 ci illere qeder The New Yorker jurnalinda karikaturaci kimi fealiyyet gostermisdir O 1 600 den cox karikatura cekmis ve Karikaturanin Krali olaraq taninmisdir Reklam yazmagi sevmeyen Steiq reklamlardan imtina ederek altmis bir yasinda usaqlar ucun kitablar yazmaga baslamisdir Steiq valideynler ile usaqlar arasinda sert ayriliq ve semimi qovusma kimi qrafik olaraq tekrarlanan movzular ile taninan eserler yaratmis ve karikaturalarindaki xarakterik xususiyyetlerden biri olan ince zarafat i davam etdirmisdir Kitablarinda hemcinin ayriliq ve donusum kimi movzular genis yer almisdir Steiqin usaqlar ucun yazdigi kitablarin illustrasiyalarinda renglerin zengin istifadesi diqqet cekir ve bu sulu boya ve murekkeble cekilmisdir Bu rengler The New Yorkerda yayimlanan karikaturalari ile muqayise edilmisdir Steiq Srek kitabini yazarken seksen yaslarinda idi Srek adi idis dilindeki שרעק srek ve ya שרעקלעך srekleks sozlerinden goturulmusdur bu soz alman dilindeki Schreck kelmesi ile qohum olub qorxu dehset anlamini dasiyir Kitab Farrar Straus and Giroux nesriyyati terefinden nesr olunmusdur MovzuAnasi ve atasi cirkin idi amma Srek onlarin ikisinin ceminden daha cirkindi Yerimeye basladigi zaman tam doxsan doqquz metr mesafeye alov puskure bilerdi ve her iki qulagindan da tustu cixara bilerdi Bir baxisi ile bataqliqdaki surunenleri qorxudardi Onu dislemek qeder axmaq olan her hansi bir ilan derhal tutmalar kecirir ve olurdu Steiqin Srek i tesvir edisi Srek iyrenc yasil deriye sahib alov puskuren gorunusu ile meglubedilmez ve itici xususiyyetleri ile diqqet ceken bir canavardir Srek in ailesi onu yiximdan payina dusenini yerine yetirmesi ucun xarici dunyaya gonderme qerari alir Kelime menasinda yasadigi bataqliqdan qovulan Srek qisa bir muddet sonra bir cadu ile qarsilasir Cadu Srek in falini acir ve ona nadir tapilan bitler qarsiliginda deyir ki Srek bir essekle bir qaleye gedecek orada bir cengaver ile doyusecek ve ozunden daha cirkin bir prensesle evlenecekdir Yola cixan Srek yolda bir kendli ile qarsilasir Bu kendli sulun calib yeyen ve tirpanini dasiyan biridir Goy gurultusu simsek ve yagisla gelen bir hucuma muqavimet gostererek Srek alovlu nefesi ile bir ejdahani meglub edir Bir muddet dinceldikden sonra bir nece usaq terefinden opulerek qucaqlanma kabusu gorur Oyananda ise onu qaleye aparan essekle tanis olur Srek qaleye daxil olur ve onu qoruyan cengaverle qarsilasir Cengaver Srek in prensesi gormek isteyine qezeblenerek ona hucum edir Srek ise alov puskurerek cengaveri qalenin etrafindaki xendekin icerisine atir Qalede ona benzeyen cirkin varliqlar terefinden ehate olunan Srek boyuk bir dehset hissi yasayir lakin Aynalar Salonu na geldiyini anlayanda yeniden ozune olan inamini berpa edir Nehayet prensesle tanis olur Hem oz cirkinlikleri hem de qarsiliqli hissleri ile bir birlerine asiq olurlar ve evlenirler Onlar birlikde ozlerine qarsi cixan her kesi qorxutaraq sonsuza qeder qorxunc bir sekilde yasamaga baslayirlar Rey ve TenqidlerJurnalist David Denbi Butun aci qezebine baxmayaraq Srek sehrli bir nagildir Mukemmel cirkin varliq mukemmel cirkin heyat yoldasini tapir deye yazmisdir Publishers Weekly kitabi musbet qiymetlendirerek Steiqin derin ironiya qabiliyyetini terifleyib ve kitabi cazibedar ve doyurucu bir hekaye olaraq xarakterize edib The New York Timesdan bir tenqidci Steiqin gulmeli Ingilis ifadelerine mukemmel qulaq saxladigini vurgulamisdir School Library Journaldan Karen Litton eyni sekilde kitabin sekillerini ve yazisini terifleyerek bu kitabin yuksek sesle oxumaq ucun mukemmel oldugunu qeyd edib The Washington Postdan Maykl Dirda yazi ve sekilleri nisbeten sade adlandirsa da kitabin o qeder dostcanli ve guleruz oldugunu ve buna gore de kimsenin ona qarsi cixmayacagini qeyd edib Dirda kitabin Steiqin en yaxsi eseri olmasa da mukemmel ve temkinli bir ugur oldugunu ifade edib Language Arts jurnalinda yazan bir tenqidci kitabin orijinalligina diqqet cekerek xalq edebiyyatinin standartlarini alt ust etdiyini soyleyib Diger tenqidciler de kitabin orijinalliginin uzerinde durmusdular Srek Parents Choice terefinden verilen 1990 ci ilin Usaq Kitablari Mukafatinda sekilli kitablar kateqoriyasinda qalib oldu Publishers Weekly kitabi ilin en gulmeli kitabi ve en yaxsi acilis cumlesi kimi bir nece mukafata layiq gorerek 1990 ci ilin usaqlar ucun en yaxsi kitab mukafatlarindan bezilerini verdi Bezi valideynler kitabin usaqlar ucun uygun olmadigini dusunerek ona menfi tenqidler ireli surdu Alim Cek Zipes Srekin Steiqin en yaxsi eseri olmadigini qeyd edib 2017 ci ilde alim Viktoriya Ford Smit Steiqin senet eserini Kventin Bleyk in eserleri ile muqayise ederek usaqliq kimi qiymetlendirmisdir Tehlil2010 cu ilde Cek Zipes Tor com da kitabin xususile iyirmi birinci esr reqemsal animasiya filmlerinin istehsali ve uguru ile reqemsal dovrumuzdeki radikal potensialina da isare ederek nagillarin nece parcalanib daimi olaraq deyisdiyinin en gozel numunelerinden biri oldugunu yazdi Kitab ve kitabin qehremaninin Pislik nedir Pisliye kim sebeb olur suallarini qoydugunu bildirdi Srek i Qrimm qardaslarinin Qorxmagi oyrenenin nagili nin bir parodiyasi olaraq gordu ve hemcinin kitabin Amerikadaki ezilen azliqlardan her hansi biri ola bilecek yad kenarlasdirilmis diger ni temsil etdiyini qeyd etdi 2019 cu ilde The New Yorker jurnalinda Ruman Alem kitabi pis adamin xosbext sona catdigi bir hekaye kimi qiymetlendirdi ve bezen heyat bele gedir dedi Yazici ve tenqidci Li Tomas seytanin heqiqeten oz qorxunc halina cevrildiyi iki numune olaraq Srek i Steiqin 1984 cu ildeki Rotten Island adli eseri ile muqayise etdi Srek memnunluq ve ozune inam movzularina sahibdir ve ozune qarsi durust olaraq xarakterize olunub Srek Steiq in Srek xarakteri ferqli olan ve bundan memnun qalan birini temsil eden bir antixarakter olaraq tesvir olunur Ailesi Sreki bataqligindan qovduqda Srek oz kimliyi ile bagli subyektiv problemleri hell etmek ucun bir sefere cixmaga mecbur olur Professor Luis Robert e gore Srek kitabda bir nece bohran ani yasayir Bunlardan birincisi usaqlarla bagli bir kabus gormesi ikincisi ise aynali salona girmesidir Professor Luis Robert bunlari bir korpenin ilk defe ozunu ferq etmesi ile elaqeli psixanalitik bir anlayis olan Jak Lakanin ayna merhelesi ile muqayise edir Srek ejdahani asanliqla meglub edir cunki ejdaha ona rahat oldugu terefi xatirladir cirkinliyini Srekin kabusu onun ucun olduqca cetindir Kitabda nadir hallarda rast gelinen sekilde iki sehife boyunca teqdim edilmesi ile Steiq bunun vacib bir an oldugunu vurgulayir Srekin usaqlarin diqqetini cekmesi ve onlara qorxunc ve ya iyrenc gelmemesi sebebinden oz imaji tehluke altindadir ve digerine olan munasibeti qeyri sabit olmusdur Qorxunc idealinin elcatmaz oldugu gerceyi ile uzlesmek mecburiyyetindedir Aynali salona girmesi onun oz eksini ile uzlesmesini ve tam olaraq ne ise ne oldugu ile her zamankinden daha xosbext olmagi oyrenmesini temsil edir Lakin aynada gorduyu goruntuler nece gorunduyu ile hele de uygunlasmir ve bu goruntuler realliqdan cox bir ideali temsil edir Iki bohran anindan sonra Srek ozunden daha cirkin olan prensesle tanis olana qeder tamamlanmis sayilmir Robert sozlerini bele tamamlayir Kitab butun usaqlarin uzlesmesi lazim olan kimlik bohranlarinin mesqini edir ve sonra Srek kimi cirkin bir fiqurun bele nece hell tapacagini gostererek oxucularini rahatladir ve eylendirir UyarlamalarStiven Spilberq 1991 ci ilde kitabin huquqlarini satin aldi ve kitaba esaslanan enenevi animasiya filmi cekmeyi planladi Film iki olculu animasiya olacaqdi ve Srek rolunda Bill Murrey Esek rolunda ise Stiv Martin oynayacaqdi Lakin DreamWorks kitabin huquqlarini texminen 500 min dollara satin aldi ve 1995 ci ilin noyabrinda feal sekilde inkisaf etdirilen layiheler arasinda yer aldi Mayk Mayers Eddi Morfi Kameron Diaz ve Con Litqou seslendirici olaraq istirak etdiyi Srek filmi 18 may 2001 ci ilde ekranlara cixdi Film tenqidi ve kommersiya baximindan boyuk ugur qazandi ve En Yaxsi Animasiya Filmi kateqoriyasinda teqdim olunan ilk Oscar mukafatini qazandi Bu filmi Srek 2 2004 Ucuncu Srek 2007 ve Ebedi Srek 2010 kimi bir nece film izledi Ilk film 2008 ci ilde Shrek The Musical adli bir Broadway musiqalina uygunlasdirildi Bir nece tenqidci Srek filmi ile Steiq in orijinal versiyasi arasindaki xarakter elaveleri hadise qurulusu ve ders goturmenin deyisdirilmesi kimi ferqleri vurguladi Lakin Steiq filmi beyendiyini ve kitabinin satislarini ehemiyyetli derecede artirdigini soyledi Steiq film haqqinda bunlari dedi Film kobud iyrenc Sevdim Mekteb tamasalarindan seirlere qeder muxtelif sahelerde Srek esasinda mekteb layiheleri de yaradildi IstinadlarSteig William Shrek Square Fish 2 sentyabr 2008 ISBN 9780312384494 Istifade tarixi 11 aprel 2025 Day Patrick Kevin Shrek Hollywood Star Walk Los Angeles Times 20 may 2010 23 noyabr 2011 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 11 aprel 2025 Brater Jessica Vecchio Jessica Del Friedman Andrew Holmstrom Bethany Laine Eero Levit Donald Miller Hillary Savran David Smith Carly Griffin Watt Kenn Young Catherine Let Our Freak Flags Fly Shrek the Musical and the Branding of Diversity Theatre Journal Ingilisce 62 2 151 172 doi 10 1353 tj 0 0351 ISSN 1086 332X 7 oktyabr 2022 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 11 aprel 2025 Boxer Sarah Wry Child of the Unconscious William Steig 90 on Art Life and the Mysterious Orgone The New York Times The New York Times 29 noyabr 1997 5 sentyabr 2022 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 11 aprel 2025 Shrek author exclaims his approval of film USA Today 4 avqust 2015 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 11 aprel 2025 Roberts Lewis Happier Than Ever to be Exactly What He Was Reflections on Shrek Fiona and the Magic Mirrors of Commodity Culture Children s Literature in Education Ingilisce 45 1 1 16 doi 10 1007 s10583 013 9197 4 ISSN 0045 6713 1 iyun 2022 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 11 aprel 2025 From The New Yorker to Shrek The Art of William Steig The CJM 11 oktyabr 2020 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 11 aprel 2025 Review The Art of William Steig by Claudia J Nahson the Guardian Ingilisce 15 mart 2008 6 oktyabr 2014 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 11 aprel 2025 David Denby Not Kids Stuff The New Yorker Ingilisce 27 may 2022 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 11 aprel 2025 Alpert Joan Will the Real Shrek Please Stand Up Moment Magazine Ingilisce 11 iyun 2013 6 dekabr 2024 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 11 aprel 2025 Lehmann Haupt Christopher Books of The Times Presents of Words Pictures and Imagination The New York Times Ingilisce 3 dekabr 1990 ISSN 0362 4331 28 may 2022 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 11 aprel 2025 Uilyam Steiq Shrek Farrar Straus and Giroux 1990 seh 1 ISBN 978 0 374 36877 7 Shrek Publishers Weekly 237 128 14 sentyabr 1990 Litton Karen Shrek School Library Journal 1 dekabr 1990 Dirda Michael Shrek The Washington Post 14 oktyabr 1990 27 avqust 2020 tarixinde arxivlesdirilib Martinez Miriam Bookalogues Shrek by William Steig Language Arts 69 Yanvar 1992 65 1 iyun 2022 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 11 aprel 2025 William Steig Shrek Kirkus Reviews 6 mart 2023 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 11 aprel 2025 Awards School Library Journal 1 yanvar 1991 accessdate missing url Taylor Bridget Starr The 1990 Cuffies The Top Picks From Children s Booksellers Publishers Weekly 238 25 yanvar 1991 1 iyun 2022 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 11 aprel 2025 Zipes Jack David Breaking the Magic Spell Radical Theories of Folk and Fairy Tales New York Routledge 1979 226 ISBN 0 415 90719 5 OCLC 26708027 Smith Victoria Ford Between Generations Collaborative Authorship in the Golden Age of Children s Literature University Press of Mississippi 2017 236 doi 10 2307 j ctv5jxp9h ISBN 978 1 4968 1337 4 JSTOR j ctv5jxp9h 21 yanvar 2023 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 11 aprel 2025 Zipes Jack On Re Reading William Steig s Book Shrek Tor com ingilis 5 fevral 2010 29 Mayis 2015 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 11 aprel 2025 Alam Rumaan William Steig s Books Explored the Reality That Adults Don t Want Children to Know About The New Yorker ingilis 11 iyul 2022 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 11 aprel 2025 Thomas Lee And Then Something Terrible Happened William Steig s Children s Books The Hopkins Review ingilis 8 4 523 532 doi 10 1353 thr 2015 0096 ISSN 1939 9774 1 iyun 2022 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 11 aprel 2025 Hahn D redaktorShrek The Oxford Companion to Children s Literature 2 Oxford University Press 2015 21 yanvar 2023 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 11 aprel 2025 The 50 Best Animated Movie Characters Empire seh 30 5 Noyabr 2012 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 11 aprel 2025 Parks Ramage Jonathan The Agony and the Shrekstasy The Unlikely Legacy of America s Favorite Ogre Vice Ingilis dili 22 Aprel 2016 13 fevral 2021 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 11 aprel 2025 Steig William Shrek Harcourt Brace 1990 ISBN 978 0151001245 11 aprel 2025 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 11 aprel 2025 The Shrek series so far Pittsburgh Post Gazette 2010 20 19 Subat 2022 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 11 aprel 2025 Mifflin Margot Shrek is not Shrek Salon 2001 16 Oktyabr 2014 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 11 aprel 2025 Misha Berson The man behind Shrek 21 Aprel 2022 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 11 aprel 2025