Şeyx Əhməd Nardarani — din xadimi.
Şeyx Əhməd Nardarani | |
---|---|
Doğum tarixi | 1870 və ya 1872 |
Doğum yeri |
Həyatı
Bakının Nardaran kəndində dünyaya göz açmış ruhanilərdən biri də Şeyx Əhməd ağadır. Şeyx Əhməd Kərbəlayi Alxas oğlu təxminən 1870–1872-ci illərdə dünyaya gəlib. İlk təhsilini doğma kəndində mədrəsədə alan Şeyx Əhməd, bir sıra elmlərə yiyələndikdən sonra 1884-cü ildə atası Kərbəlayi Alxasın məsləhəti ilə İranın Qum şəhərinə yollanır. Dörd ilə yaxın müddətdə orada təhsil alan Şeyx Əhməd, ustadlarının köməyi ilə Nəcəfül-Əşrəfə gedir.
O vaxtın məşhur alimlərindən olan Mirzə Nainin (r.ə) fiqh, Axund Xorasaninin və Mirəbdülhəsən İsfəhaninin üsul dərslərində iştirak edir. Bu və digər alimlərin dərslərində iştirak edən Şeyx Əhməd, dərin zəka və hafizəyə malik olduğuna görə fəlsəfə, irfan, astronomiya, həndəsə, qədim Şərq tarixi və təbabəti mükəmməl öyrənir. Tam surətdə 32 il təhsil alan Şeyx Əhməd ictihad dərəcəsinə çatır. 1912-ci ildə vətənə qayıdan Şeyx Əhməd ağa öz doğma kəndində dini fəaliyyətə başlayır.
O vaxtın şəraitini nəzərə alan kəndin ağsaqqal alimi Şeyx Muhəmmədəmin ağa ona belə məsləhət görür ki, özünün müctəhid olduğunu heç kəsə deməsin. 1913-cü ildə Şeyx Əhməd ağa ailə həyatı qurur. Bu nigahdan yeddi övladı dünyaya gəlir: Anaxanım, Mirzə Yusif, Əlisgəndər, Ağasəf, Şərəf xanım, Şövkət və Həbibə. Hacı Şeyx Əli Tutinin nəql etdiyinə görə bir qrup insan gəmi vasitəsilə həcc ziyarətindən qayıdarkən dənizdə güclü külək əsməyə başlayır. Gəmidə olan hacılar artıq gəminin təhlükə ilə üzləşdiyini görüb aralarında olan Şeyx Əhməd ağadan xahiş edirlər ki, tufanın yatması üçün Allaha dua etsin. Şeyx Əhməd ağa Həzrət Əlinin ziyarətgahından götürdüyü torpağı əlinə alıb dua oxuyur və torpağı havaya atır. Az sonra hava sakitləşir. Gəmidə olanlar ağanın bu kəraməti qarşısında öz təəccüblərini gizlədə bilmirlər.
Şeyx Əhməd ağanın oğlu həkim Əlisgəndər belə nəql edir: "1930-cu il idi. Mən Tibb Universitetinin 2-ci kursunda oxuyurdum. Müəllimimiz bizə həndəsədən çox çətin bir məsələ vermişdi. Mən o məsələ üzərində çox çalışdım amma onun həllini tapa bilmədim və hirsimdən ağlamağa başladım. Mənim ağladığımı görən atam, səbəbini soruşduqda mən həmin məsələni ona göstərdim. Ağa mənə heç bir söz demədən məsələnin həllini yazıb mənə verdi. Sabahı gün müəllim sinifə daxil olan kimi bütün tələbələrdən üzr istədi ki, dünən mən sizə səhvən elə bir məsələ vermişəm ki, onun həlli mümkün deyil. Mən ayağa qalxıb, məsələni həll etdiyimi müəllimə bildirdim. Müəllim çox təəccüblə dedi: "Bu mümkün deyil. Həmin məsələni həll edən Şəxs həndəsə elmində yeni düstur kəşf etmiş sayılar". Mən müəllimə dedim: "Məsələni mənim atam həll edib." Bu hadisədən sonra Tibb Universitetinin və digər elm mərkəzlərinin müəllimləri həftədə bir neçə gün Şeyx Əhməd ağanın yanına gələrək elmi bəhs edərdilər.
Dəfələrlə ağaya bu elmi mərkəzlərdə dərs demək təklif olunmasına baxmayaraq o, heç vaxt qəbul etmirdi.1936 −1937-ci illərdə ruhani alimlərin kütləvi şəkildə həbsləri başladıqda Şeyx Əhməd, Şeyx Həsən, Şeyx Rəsul və Nardaran ağsaqqallarından olan Baba adlı bir şəxs, ağaları həbs edən zaman müqavimət göstərdiyinə görə həbs olunur. Novruz bayramına bir neçə gün qalmış həbs olunan Şeyx Əhməd ağanın evindəki bütün kitablarını, əlyazmalarını yük maşınına dolduraraq aparırlar. NKVD-nin zindanına salınan Şeyx Əhməd ağa artıq bir neçə gündən sonra güllələnəcəkdi.
Həmin vaxt gəlib çatdıqda Şeyx Əhməd ağa zindanın nəzarətçilərindən iki rəkət namaz qılmaq üçün vaxt istəyir. Onlar zindanın qapısında gözləyirlər ki, Şeyx Əhməd ağa namazını qurtarsın. On beş ildən sonra həbsdən azad olan Mirzə Əbbas hacı Baxışəli oğlunun dediyinə görə o, Şeyx Əhməd ağayla qonşu zindanda imiş. Nəzarətçilər bir müddət gözlədikdən sonra içəri daxil olub zindanın boş olduğunu görürlər.
Bu hadisəni görən NKVD işçiləri o iki nəzarətçini güllələyirlər ki, bu hadisə dillərə düşməsin. Ağanın həbsindən bir neçə gün öncə həyat yoldaşı Firuzə xanım yuxuda görür ki, ağ atlı və üzü nurlu bir şəxs ona deyir: "Heç nədən qorxmayın, tezliklə ağanı öz yanımıza aparacağıq".
İstinadlar
- Türkan Bəşir, Elmin Nuri. ""Bir kəndin məşhurları" - Nardaran kəndinin tanınmışları" (az.). modern.az. 22.09.2015. 2021-04-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-11-27.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Seyx Ehmed Nardarani din xadimi Seyx Ehmed NardaraniDogum tarixi 1870 ve ya 1872Dogum yeri Nardaran Baki qezasi Baki quberniyasi Rusiya imperiyasiHeyatiBakinin Nardaran kendinde dunyaya goz acmis ruhanilerden biri de Seyx Ehmed agadir Seyx Ehmed Kerbelayi Alxas oglu texminen 1870 1872 ci illerde dunyaya gelib Ilk tehsilini dogma kendinde medresede alan Seyx Ehmed bir sira elmlere yiyelendikden sonra 1884 cu ilde atasi Kerbelayi Alxasin mesleheti ile Iranin Qum seherine yollanir Dord ile yaxin muddetde orada tehsil alan Seyx Ehmed ustadlarinin komeyi ile Neceful Esrefe gedir O vaxtin meshur alimlerinden olan Mirze Nainin r e fiqh Axund Xorasaninin ve Mirebdulhesen Isfehaninin usul derslerinde istirak edir Bu ve diger alimlerin derslerinde istirak eden Seyx Ehmed derin zeka ve hafizeye malik olduguna gore felsefe irfan astronomiya hendese qedim Serq tarixi ve tebabeti mukemmel oyrenir Tam suretde 32 il tehsil alan Seyx Ehmed ictihad derecesine catir 1912 ci ilde vetene qayidan Seyx Ehmed aga oz dogma kendinde dini fealiyyete baslayir O vaxtin seraitini nezere alan kendin agsaqqal alimi Seyx Muhemmedemin aga ona bele meslehet gorur ki ozunun muctehid oldugunu hec kese demesin 1913 cu ilde Seyx Ehmed aga aile heyati qurur Bu nigahdan yeddi ovladi dunyaya gelir Anaxanim Mirze Yusif Elisgender Agasef Seref xanim Sovket ve Hebibe Haci Seyx Eli Tutinin neql etdiyine gore bir qrup insan gemi vasitesile hecc ziyaretinden qayidarken denizde guclu kulek esmeye baslayir Gemide olan hacilar artiq geminin tehluke ile uzlesdiyini gorub aralarinda olan Seyx Ehmed agadan xahis edirler ki tufanin yatmasi ucun Allaha dua etsin Seyx Ehmed aga Hezret Elinin ziyaretgahindan goturduyu torpagi eline alib dua oxuyur ve torpagi havaya atir Az sonra hava sakitlesir Gemide olanlar aganin bu kerameti qarsisinda oz teeccublerini gizlede bilmirler Seyx Ehmed aganin oglu hekim Elisgender bele neql edir 1930 cu il idi Men Tibb Universitetinin 2 ci kursunda oxuyurdum Muellimimiz bize hendeseden cox cetin bir mesele vermisdi Men o mesele uzerinde cox calisdim amma onun hellini tapa bilmedim ve hirsimden aglamaga basladim Menim agladigimi goren atam sebebini sorusduqda men hemin meseleni ona gosterdim Aga mene hec bir soz demeden meselenin hellini yazib mene verdi Sabahi gun muellim sinife daxil olan kimi butun telebelerden uzr istedi ki dunen men size sehven ele bir mesele vermisem ki onun helli mumkun deyil Men ayaga qalxib meseleni hell etdiyimi muellime bildirdim Muellim cox teeccuble dedi Bu mumkun deyil Hemin meseleni hell eden Sexs hendese elminde yeni dustur kesf etmis sayilar Men muellime dedim Meseleni menim atam hell edib Bu hadiseden sonra Tibb Universitetinin ve diger elm merkezlerinin muellimleri heftede bir nece gun Seyx Ehmed aganin yanina gelerek elmi behs ederdiler Defelerle agaya bu elmi merkezlerde ders demek teklif olunmasina baxmayaraq o hec vaxt qebul etmirdi 1936 1937 ci illerde ruhani alimlerin kutlevi sekilde hebsleri basladiqda Seyx Ehmed Seyx Hesen Seyx Resul ve Nardaran agsaqqallarindan olan Baba adli bir sexs agalari hebs eden zaman muqavimet gosterdiyine gore hebs olunur Novruz bayramina bir nece gun qalmis hebs olunan Seyx Ehmed aganin evindeki butun kitablarini elyazmalarini yuk masinina dolduraraq aparirlar NKVD nin zindanina salinan Seyx Ehmed aga artiq bir nece gunden sonra gullelenecekdi Hemin vaxt gelib catdiqda Seyx Ehmed aga zindanin nezaretcilerinden iki reket namaz qilmaq ucun vaxt isteyir Onlar zindanin qapisinda gozleyirler ki Seyx Ehmed aga namazini qurtarsin On bes ilden sonra hebsden azad olan Mirze Ebbas haci Baxiseli oglunun dediyine gore o Seyx Ehmed agayla qonsu zindanda imis Nezaretciler bir muddet gozledikden sonra iceri daxil olub zindanin bos oldugunu gorurler Bu hadiseni goren NKVD iscileri o iki nezaretcini gulleleyirler ki bu hadise dillere dusmesin Aganin hebsinden bir nece gun once heyat yoldasi Firuze xanim yuxuda gorur ki ag atli ve uzu nurlu bir sexs ona deyir Hec neden qorxmayin tezlikle agani oz yanimiza aparacagiq IstinadlarTurkan Besir Elmin Nuri Bir kendin meshurlari Nardaran kendinin taninmislari az modern az 22 09 2015 2021 04 15 tarixinde Istifade tarixi 2015 11 27