Şervud Anderson (13 sentyabr 1876[…] – 8 mart 1941[…]) — ABŞ yazıçısı.
Şervud Anderson | |
---|---|
ing. Sherwood Anderson | |
Doğum tarixi | 13 sentyabr 1876[…] |
Vəfat tarixi | 8 mart 1941[…](64 yaşında) |
Vəfat səbəbi | peritonit |
Fəaliyyəti | yazıçı |
Əsərlərinin dili | ingilis dili |
Janrlar | roman, poeziya, jurnalistika, avtobioqrafiya, hekayə |
Üzvlüyü |
|
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Şervud Anderson 7 uşaqlı ailənin üçüncü uşağı olaraq 1876-cı ilin 13 sentyabrında Ohayo ştatının Kamden şəhərində gözlərini dünyaya açıb. 1883-cü ildə ailə Ohayo ştatının Klayd şəhərinə köçür. Sonralar bu şəhər Anderson yaradıcılığında Uaynsburqun prototipi rolunu oynayır.
Ailə kasıb olduğundan Anderson tam orta təhsil ala bilməyib. Uşaq yaşlarında atasını itirən Anderson, uşaqlıq illərindən ağır fiziki əməklə məşğul olub və müxtəlif sənətlərdə özünü təsdiq etməyə çalışıb.
1898-1900-cü illər arasında Kubada ispan-amerikan müharibəsində iştirak edib. Ordudan tərxis olunduqdan sonra Vittenberq kollecində leksiyalara qatılıb, sonra Çikaqoya yola düşüb. Çikaqoda ilk hekayələrini və esselərini yazmağa başlayıb.
1904-cü ildə Kornelli Leynlə evlənib və bu nikahdan 3 uşağı olub. Elə həmin ildən də reklam biznesi ilə məşğul olmağa başlayıb və uzun müddət reklam mətnləri yazıb.
1912-ci ildə əsəb pozğunluğu keçirib və yenidən Çikaqoya qayıdıb. 1916-cı ildə arvadından boşanaraq heykəltaraş Tennesi Mitçellə evlənib. 1924-cü ildə isə bir daha boşanaraq Folknerin qohumu olan Elizabet Proll ilə evlənib və Yeni Orleana köçüb. Elə orada da Folknerlə tanış olub. Folknerin ilk romanı olan və uğur qazanmayan "Əsgər mükafatı" romanının dərc edilməsinə yardımçı olub.
1921-27-ci illərdə Avropaya səyahətə çıxıb. 1933-cu ildə dördüncü dəfə Elianor Kouperxeyverlə evlənib. 1941-ci ildə arvadı ilə Cənubi Amerika səyahətinə çıxarkən Panamada, gəmidə xəstələnərək ölüb.
Yaradıcılığı
Şervud Anderson digər müasiri və həmyerlisi Teodor Drayzer kimi Azərbaycanda tanınmasa da, Anderson yaradıcılığı bütün 20-ci əsr boyunca aktual olub. 20-ci əsrin bütün ədəbi tənqidçiləri onun haqqında yazıb və demək olar ki, onun yaradığılığını tədqiq edən yazılar, Andersonun məhsuldar yaradıcılığından daha böyükdür.
Andersonun "Qəsəbəmiz" (1919) hekayələr toplusu isə Amerikada seksual inqilabın başlanğıcını qoydu. Freyddən bəhrələnərək seksual psixologiyanı araşdıran bu hekayələr toplusu nəşr olunduqdan sonra patriarxal Amerika cəmiyyətində ona olan hücumlar səngimək bilmədi.
Yazıçının ədəbi şöhrəti 29 hekayədən ibarət "Uaynsberq, Ohayo" kitabı ilə başladı və cəmi 6 il davam etdi. 1925-ci ildə yazdığı "Qara gülüş" romanı onun şöhrətinə balta çaldı.
Anderson yaradığılığının ən qərib tərəfi isə odur ki, böyük romanlar yazmasına baxmayaraq, o, hekayə və novella ustası kimi tanınır. Andersonun romanları ona şöhrətdən daha çox baş ağrısı gətirib. Yazdığı 7 romanın heç birini uğurlu adlandırmaq olmaz. Hətta "Qara gülüş" Amerikada bestellerə çevrilsə də, tənqidçilər və müasirləri tərəfindən ciddi tənqid atəşinə tutuldu. Bu roman demək olar ki, onun ciddi və aparıcı yazar imicini darmadağın etdi. Fiscerald kitabın redaktoruna yazdığı məktubda romanı "vecsiz" adlandırdı. Folkner bir müsahibəsində Andersonun "bundan sonra yazmaması gərəkdiyini" söylədi.
Heminquey isə, nəinki, müsahibəsində Andersonunun yazmaması gərəkdiyini sölədi, hətta onun haqqında qərəzli parodiya da yazdı. "İtirilmiş nəsil" beləcə, öz "atasını" bitirdi. Amma nə olursa-olsun, Anderson 20 əsr ədəbiyyatının qarşısında duran vəzifəni görüb tətbiq edən ilk Amerika yazıçısı oldu. Bu vəzifəni bir qədər sonra Hemequey belə ifadə eləmişdi: "Yazıçının ən zərif və mürəkkəb vəzifəsi – öz halını duyub tutmaq, başa düşmək və ifadə eləməkdir".
Reklam agenti olan Anderson, onun zamanında ləyaqətli və özünə hörmət edən insanların etmədiyi bir şeyi etdi. O arvadını və üç uşağını atdı. Sonra isə üç dəfə daha evləndi. Bundan başqa, o bu gün belə əksəriyyət insanların edə bilmədiyi bir iş gördü. Özünü bir yazıçı olaraq qoruyub saxlaya bilmək üçün yüksək gəlir gətirən reklam biznesini buraxdı. Bütün bunları özünün bitməz-tükənməz yazıçı ehtirası üçün etdi. Özünün dediyi kimi: "Mən əyyaş kimiyəm, mürəkkəb iyi üçün ölürəm".
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Roux P. d. Nouveau Dictionnaire des œuvres de tous les temps et tous les pays (fr.). 2 Éditions Robert Laffont, 1994. Vol. 1. P. 91.
- Андерсон Шервуд // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
Xarici keçidlər
- Тексты on line
- Линки 2007-03-23 at the Wayback Machine
- (рус.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Servud Anderson 13 sentyabr 1876 8 mart 1941 ABS yazicisi Servud Andersoning Sherwood AndersonDogum tarixi 13 sentyabr 1876 1876 09 13 Vefat tarixi 8 mart 1941 1941 03 08 64 yasinda Vefat sebebi peritonitFealiyyeti yaziciEserlerinin dili ingilis diliJanrlar roman poeziya jurnalistika avtobioqrafiya hekayeUzvluyu Amerika Incesenet ve Edebiyyat Akademiyasi d Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiServud Anderson 7 usaqli ailenin ucuncu usagi olaraq 1876 ci ilin 13 sentyabrinda Ohayo statinin Kamden seherinde gozlerini dunyaya acib 1883 cu ilde aile Ohayo statinin Klayd seherine kocur Sonralar bu seher Anderson yaradiciliginda Uaynsburqun prototipi rolunu oynayir Aile kasib oldugundan Anderson tam orta tehsil ala bilmeyib Usaq yaslarinda atasini itiren Anderson usaqliq illerinden agir fiziki emekle mesgul olub ve muxtelif senetlerde ozunu tesdiq etmeye calisib 1898 1900 cu iller arasinda Kubada ispan amerikan muharibesinde istirak edib Ordudan terxis olunduqdan sonra Vittenberq kollecinde leksiyalara qatilib sonra Cikaqoya yola dusub Cikaqoda ilk hekayelerini ve esselerini yazmaga baslayib 1904 cu ilde Kornelli Leynle evlenib ve bu nikahdan 3 usagi olub Ele hemin ilden de reklam biznesi ile mesgul olmaga baslayib ve uzun muddet reklam metnleri yazib 1912 ci ilde eseb pozgunlugu kecirib ve yeniden Cikaqoya qayidib 1916 ci ilde arvadindan bosanaraq heykeltaras Tennesi Mitcelle evlenib 1924 cu ilde ise bir daha bosanaraq Folknerin qohumu olan Elizabet Proll ile evlenib ve Yeni Orleana kocub Ele orada da Folknerle tanis olub Folknerin ilk romani olan ve ugur qazanmayan Esger mukafati romaninin derc edilmesine yardimci olub 1921 27 ci illerde Avropaya seyahete cixib 1933 cu ilde dorduncu defe Elianor Kouperxeyverle evlenib 1941 ci ilde arvadi ile Cenubi Amerika seyahetine cixarken Panamada gemide xestelenerek olub YaradiciligiServud Anderson diger muasiri ve hemyerlisi Teodor Drayzer kimi Azerbaycanda taninmasa da Anderson yaradiciligi butun 20 ci esr boyunca aktual olub 20 ci esrin butun edebi tenqidcileri onun haqqinda yazib ve demek olar ki onun yaradigiligini tedqiq eden yazilar Andersonun mehsuldar yaradiciligindan daha boyukdur Andersonun Qesebemiz 1919 hekayeler toplusu ise Amerikada seksual inqilabin baslangicini qoydu Freydden behrelenerek seksual psixologiyani arasdiran bu hekayeler toplusu nesr olunduqdan sonra patriarxal Amerika cemiyyetinde ona olan hucumlar sengimek bilmedi Yazicinin edebi sohreti 29 hekayeden ibaret Uaynsberq Ohayo kitabi ile basladi ve cemi 6 il davam etdi 1925 ci ilde yazdigi Qara gulus romani onun sohretine balta caldi Anderson yaradigiliginin en qerib terefi ise odur ki boyuk romanlar yazmasina baxmayaraq o hekaye ve novella ustasi kimi taninir Andersonun romanlari ona sohretden daha cox bas agrisi getirib Yazdigi 7 romanin hec birini ugurlu adlandirmaq olmaz Hetta Qara gulus Amerikada bestellere cevrilse de tenqidciler ve muasirleri terefinden ciddi tenqid atesine tutuldu Bu roman demek olar ki onun ciddi ve aparici yazar imicini darmadagin etdi Fiscerald kitabin redaktoruna yazdigi mektubda romani vecsiz adlandirdi Folkner bir musahibesinde Andersonun bundan sonra yazmamasi gerekdiyini soyledi Heminquey ise neinki musahibesinde Andersonunun yazmamasi gerekdiyini soledi hetta onun haqqinda qerezli parodiya da yazdi Itirilmis nesil belece oz atasini bitirdi Amma ne olursa olsun Anderson 20 esr edebiyyatinin qarsisinda duran vezifeni gorub tetbiq eden ilk Amerika yazicisi oldu Bu vezifeni bir qeder sonra Hemequey bele ifade elemisdi Yazicinin en zerif ve murekkeb vezifesi oz halini duyub tutmaq basa dusmek ve ifade elemekdir Reklam agenti olan Anderson onun zamaninda leyaqetli ve ozune hormet eden insanlarin etmediyi bir seyi etdi O arvadini ve uc usagini atdi Sonra ise uc defe daha evlendi Bundan basqa o bu gun bele ekseriyyet insanlarin ede bilmediyi bir is gordu Ozunu bir yazici olaraq qoruyub saxlaya bilmek ucun yuksek gelir getiren reklam biznesini buraxdi Butun bunlari ozunun bitmez tukenmez yazici ehtirasi ucun etdi Ozunun dediyi kimi Men eyyas kimiyem murekkeb iyi ucun olurem IstinadlarBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Roux P d Nouveau Dictionnaire des œuvres de tous les temps et tous les pays fr 2 Editions Robert Laffont 1994 Vol 1 P 91 ISBN 978 2 221 06888 5 Anderson Shervud Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 Xarici kecidlerTeksty on line Linki 2007 03 23 at the Wayback Machine rus