Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şelkov (çeç. Шелковски кӏошт) — Rusiya Federasiyası, Çeçenistan Respublikasının tərkibindəki inzibati ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi Şelkovski kəndidir.
| Şelkov rayonu | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Шелковски кӏошт | |||||
 | |||||
| |||||
|
| |||||
| Ölkə | |||||
| İnzibati mərkəz | Şelkovski | ||||
| Tarixi və coğrafiyası | |||||
| Yaradılıb | 1923 | ||||
| Sahəsi |
| ||||
| Saat qurşağı |
| ||||
| Əhalisi | |||||
| Əhalisi |
| ||||
| Rəqəmsal identifikatorlar | |||||
| Telefon kodu | 87136 | ||||
| Rəsmi sayt | |||||
 | |||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Coğrafiya
Rayon Çeçenistan Respublikasının şimal-şərq hissəsində yerləşir. Çeçenistanın Qroznı, Qudermes (cənubda Terek çayı boyunca) və Naursi (qərbdə) rayonları, eləcə də Dağıstanın Xasavyurt, Babayurd, Qızılyar, Tarumov və Noqay rayonları ilə həmsərhəddir.
Sahəsi 2994.12 km² (Çeçenistanın ən böyük rayonudur), uzunluğu şimaldan cənuba 60 km, qərbdən şərqə 75 km-dir. Neft və tikinti materialları hasil olunan yataqlara sahibdir.
Tarix
Rayon yaranmazdan əvvəl onun ərazisi Terek vilayətinin Kizlyar bölməsinin bir hissəsi olmuşdur. 1921-ci ilin əvvəllərində Terek quberniyasının təşkili ilə ərazi Kizlyar qəzasının tərkibinə daxil edilir. 16 noyabr 1922-ci ildə Qəzəıyar vilayətinin bir hissəsi Qızılyar dairəsiolaraq Dağıstan SSR tərkibinə daxil edilir. Ancaq Şelkovski rayonunun ərazisi isə bir qədər sonra 4 yanvar 1923-cü ildə Dağıstana birləşdirilir. Terek vilayətinin Qızılyar mahalı 13 fevral 1924-cü ildə rəsmi olaraq fəaliyyətini ləğv edildi. Qızılyar rayonunun yenidən vilayətə qaytarılmasının mümkünlüyü məsələsinə Ümumrusiya Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinin Rəyasət Heyətinin 14 yanvar 1924-cü il tarixli qərarı xitam verildi və Dağıstan MSSR-na verilmiş ərazilər onun tərkibində qaldı. Şelkovski rayonu inzibati vahid kimi 1925-ci ildə artıq mövcud idi. 1928-1929-cu illərdə Şelkovski rayonu Dağıstan MSSR-nin kantonlarından biri olaraq mövcudluğunu qoruyurdu.
1938-1944-cü illərdə yeni yaradılmış Stavropol diyarının Qızılyar mahalının rayonlarından biri olmuşdur (1943-cü ilə qədər Orconikidze diyarı).
1944-1957-ci illərdə isə Qroznı vilayətinin bir hissəsi idi.
9 yanvar 1957-ci ildə SSRİ Ali Sovetinin Rəyasət Heyətinin "Çeçen-İnquş MSSR-nın RSFSR tərkib hissəsi kimi bərpası haqqında" və RSFSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 721-4 nömrəli "Çeçen-İnquş MSSR-nın bərpası və Qroznı vilayətinin ləğvi haqqında" əmri ilə Çeçen-İnquş MSSR bərpa edildi. Üstəlik o dövrdə mütləq əksəriyyəti ruslardan ibarət olan və heç vaxt ÇİMSSR tərkibinə daxil olmayan Naurski və Şelkov rayonlarının ərazisi Çeçen-İnquş Muxtar Nəticədə ərazi itkiləri üçün bir növ "kompensasiya" olaraq əvvəllər Stavropol diyarına aid olan Naurski, Karqalinski və Şelkovski rayonları Çeçen-İnquş Muxtar Sovet Sosialist Respublikasına verildi. 1957-ci ildən 1991-ci ilə qədər Şelkovski rayonu Çeçen-İnquş Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının tərkibində idi. 1991-ci ilin dekabrından bu günə qədər rayon Çeçenistan Respublikasının tərkibində olmuşdur.
Əhali
Bölgə əhalisinin etnik tərkibi:
| 1989 | 2002 | 2010 | |
|---|---|---|---|
| Ümumi əhali | 45 011 | 50 233 | 53 548 |
| çeçenlər | 16 876 (37,5 %) | 37 714 (75,1 %) | 43 459 (81,16 %) |
| noqaylar | 6 620 (14,7 %) | 3 504 (7,0 %) | 3 268 (6,10 %) |
| ruslar | 14 180 (31,5 %) | 3 992 (7,9 %) | 2 901 (5,42 %) |
| qumuqlar | 1 791 (4,0 %) | 1 702 (3,4 %) | 1 640 (3,06 %) |
| tatarlar | 643 (1,3 %) | 760 (1,42 %) | |
| avarlar | 1 866 (4,1 %) | 1 538 (3,1 %) | 639 (1,19 %) |
| darginlər | 583 (1,2 %) | 233 (0,44 %) | |
| ləzgilər | 25 (<0,1 %) | 131 (0,24 %) | |
| ukraynalılar | 276 (0,6 %) | 55 (0,1 %) | 24 (0,04 %) |
| ermənilər | 46 (0,1 %) | 27 (0,1 %) | 21 (0,04 %) |
| inquşlar | 117 (0,3 %) | 36 (0,1 %) | 12 (0,02 %) |
| digərləri | 3 239 (7,2 %) | 414 (0,8 %) | 460 (0,86 %) |
İstinadlar
- http://www.gks.ru/free_doc/2016/oktmo/tom4_oktmo.rar.
- GEOnet Names Server. 2018.
- "Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2024 года"..
- "Названия районов на чеченском языке". 2020-09-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-10.
- "Чеченская Республика. Общая площадь земель муниципального образования". 2017-08-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-10.
- "Краткая справка об административно-территориальных изменениях Ставропольского края за 1920—1992 гг". 2018-05-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-10.
- "А. Цуциев. Атлас этнополитической истории Кавказа (1774—2004). Карта 22 (1922—1928). Советское национально-государственное строительство". 2020-01-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-10.
- "Этнокавказ. Национальный состав Чечни по переписям 1897—2002". 2019-10-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-10.
- "Этнополитические процессы в Чечено-Ингушской АССР в 1957–1990 гг". 2020-02-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-10.
- . 2015-09-29 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-10.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Selkov cec Shelkovski kӏosht Rusiya Federasiyasi Cecenistan Respublikasinin terkibindeki inzibati erazi vahidi Inzibati merkezi Selkovski kendidir Selkov rayonuShelkovski kӏoshtBayraq Gerb43 30 32 sm e 46 19 57 s u Olke RusiyaInzibati merkez SelkovskiTarixi ve cografiyasiYaradilib 1923Sahesi 3 000 km Saat qursagi Moskva vaxti d UTC 03 00EhalisiEhalisi 63 767 nef 2024 Reqemsal identifikatorlarTelefon kodu 87136Resmi sayt Vikianbarda elaqeli mediafayllarCografiyaRayon Cecenistan Respublikasinin simal serq hissesinde yerlesir Cecenistanin Qrozni Qudermes cenubda Terek cayi boyunca ve Naursi qerbde rayonlari elece de Dagistanin Xasavyurt Babayurd Qizilyar Tarumov ve Noqay rayonlari ile hemserheddir Sahesi 2994 12 km Cecenistanin en boyuk rayonudur uzunlugu simaldan cenuba 60 km qerbden serqe 75 km dir Neft ve tikinti materiallari hasil olunan yataqlara sahibdir TarixRayon yaranmazdan evvel onun erazisi Terek vilayetinin Kizlyar bolmesinin bir hissesi olmusdur 1921 ci ilin evvellerinde Terek quberniyasinin teskili ile erazi Kizlyar qezasinin terkibine daxil edilir 16 noyabr 1922 ci ilde Qezeiyar vilayetinin bir hissesi Qizilyar dairesiolaraq Dagistan SSR terkibine daxil edilir Ancaq Selkovski rayonunun erazisi ise bir qeder sonra 4 yanvar 1923 cu ilde Dagistana birlesdirilir Terek vilayetinin Qizilyar mahali 13 fevral 1924 cu ilde resmi olaraq fealiyyetini legv edildi Qizilyar rayonunun yeniden vilayete qaytarilmasinin mumkunluyu meselesine Umumrusiya Merkezi Icraiyye Komitesinin Reyaset Heyetinin 14 yanvar 1924 cu il tarixli qerari xitam verildi ve Dagistan MSSR na verilmis eraziler onun terkibinde qaldi Selkovski rayonu inzibati vahid kimi 1925 ci ilde artiq movcud idi 1928 1929 cu illerde Selkovski rayonu Dagistan MSSR nin kantonlarindan biri olaraq movcudlugunu qoruyurdu 1938 1944 cu illerde yeni yaradilmis Stavropol diyarinin Qizilyar mahalinin rayonlarindan biri olmusdur 1943 cu ile qeder Orconikidze diyari 1944 1957 ci illerde ise Qrozni vilayetinin bir hissesi idi 9 yanvar 1957 ci ilde SSRI Ali Sovetinin Reyaset Heyetinin Cecen Inqus MSSR nin RSFSR terkib hissesi kimi berpasi haqqinda ve RSFSR Ali Soveti Reyaset Heyetinin 721 4 nomreli Cecen Inqus MSSR nin berpasi ve Qrozni vilayetinin legvi haqqinda emri ile Cecen Inqus MSSR berpa edildi Ustelik o dovrde mutleq ekseriyyeti ruslardan ibaret olan ve hec vaxt CIMSSR terkibine daxil olmayan Naurski ve Selkov rayonlarinin erazisi Cecen Inqus Muxtar Neticede erazi itkileri ucun bir nov kompensasiya olaraq evveller Stavropol diyarina aid olan Naurski Karqalinski ve Selkovski rayonlari Cecen Inqus Muxtar Sovet Sosialist Respublikasina verildi 1957 ci ilden 1991 ci ile qeder Selkovski rayonu Cecen Inqus Muxtar Sovet Sosialist Respublikasinin terkibinde idi 1991 ci ilin dekabrindan bu gune qeder rayon Cecenistan Respublikasinin terkibinde olmusdur EhaliBolge ehalisinin etnik terkibi 1989 2002 2010Umumi ehali 45 011 50 233 53 548cecenler 16 876 37 5 37 714 75 1 43 459 81 16 noqaylar 6 620 14 7 3 504 7 0 3 268 6 10 ruslar 14 180 31 5 3 992 7 9 2 901 5 42 qumuqlar 1 791 4 0 1 702 3 4 1 640 3 06 tatarlar 643 1 3 760 1 42 avarlar 1 866 4 1 1 538 3 1 639 1 19 darginler 583 1 2 233 0 44 lezgiler 25 lt 0 1 131 0 24 ukraynalilar 276 0 6 55 0 1 24 0 04 ermeniler 46 0 1 27 0 1 21 0 04 inquslar 117 0 3 36 0 1 12 0 02 digerleri 3 239 7 2 414 0 8 460 0 86 Istinadlarhttp www gks ru free doc 2016 oktmo tom4 oktmo rar GEOnet Names Server 2018 Chislennost postoyannogo naseleniya Rossijskoj Federacii po municipalnym obrazovaniyam na 1 yanvarya 2024 goda Nazvaniya rajonov na chechenskom yazyke 2020 09 22 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 10 Chechenskaya Respublika Obshaya ploshad zemel municipalnogo obrazovaniya 2017 08 08 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 10 Kratkaya spravka ob administrativno territorialnyh izmeneniyah Stavropolskogo kraya za 1920 1992 gg 2018 05 11 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 10 A Cuciev Atlas etnopoliticheskoj istorii Kavkaza 1774 2004 Karta 22 1922 1928 Sovetskoe nacionalno gosudarstvennoe stroitelstvo 2020 01 23 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 10 Etnokavkaz Nacionalnyj sostav Chechni po perepisyam 1897 2002 2019 10 13 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 10 Etnopoliticheskie processy v Checheno Ingushskoj ASSR v 1957 1990 gg 2020 02 17 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 10 2015 09 29 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 10 10