Şarlottenburq sarayı (alm: Schloss Charlottenburg) Berlinin ən böyük sarayıdır və Hohenzollern sülaləsinin Berlindəki yeganə mirasıdır. Saray Şarlottenburq-Vilmersdorfun Şarlottenburq rayonunda yerləşir
Şarlottenburq Sarayı | |
---|---|
Schloss Charlottenburg | |
Ölkə | |
Yerləşir | Berlin |
Tikilmə tarixi | 1791 |
Üslubu | barokko memarlığı, rokoko, neoklassik memarlığı |
Rəsmi sayt | spsg.de/schloesser-gaert… |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Saray XVII əsrin sonlarında tikilmiş və XVIII əsrdə genişləndirilmişdir. Saray tikilərkən barokko üslubunda və rokoko üslubunda elementlərdən istifadə edilmişdir. Şarlottenburq sarayının ətrafına da xüsusi diqqət yetirilmiş, xüsusilə park yerləri yaradılmış və sarayın arxa tərəfində ağaclar əkilmişdir. Sarayın yerləşdiyi ərazidə belveder, məqbərə, teatr və köşk mövcuddur. İkinci Dünya Müharibəsi illərində saray ağır dağıntılara məruz qalmış və xarabalığa çevrilmiş, lakin sonralar yenidən bərpa edilmişdir. Saray və onun bağı Berlinin əsas turistik məkanlarından biri hesab olunur.
Sarayın tarixi
Sofiya Şarlotta əri Brandenburq kürfürstü III Fridrixə Kaputdakı malikanəsini verdikdən sonra, 30 iyun 1695-ci ildə kürfürst Litze/Lützow kəndini həyat yoldaşına hədiyyə edir. 1696-cı ildə Sofiya Şarlotta memar İohan Arnold Nerinqdən yay iqamətgahı üçün bir iqamətgah planlamağı xahiş edir. Bir neçə ay sonra Nerinqin ölümü ilə sarayın tikintisini Martin Qrünberq öz üzərinə götürür. Bina o zaman indikindən daha kiçik ölçülü idi və yalnız mərkəzi hissə və iki yan hissədən ibarət idi. Kraliçanın musiqiyə və operaya böyük marağı olduğuna görə kiçik sarayın yaxınlığında ayrıca opera binası tikilmişdir. 11 iyun 1699-cu ildə Sofiya Şarlotta ilk dəfə kiçik sarayda qalmağa başlamış və saraya yaxınlıqda yerləşən Litzenburq/Lützenburq kəndinin adı verilmişdir.
Memar Qrünberq 1698/1699-cu illər arasında istefa vermiş və bu dəfə memarlıq işini Andreas Şlüter öz üzərinə götürmüşdür. Şlüterin dövründə saray yenidən genişləndirilmişdir.
Fridrixin Prussiya kralı və 1701-ci ildə Sofiya Şarlottanın kraliça olmasından sonra İohann Fridrix Eosander fon Göte sarayın yenidən genişləndirilməsi tapşırığını almış və beləliklə də sarayın yeni memarı olmuşdur. Sarayın tikintisi Götenin dövründə də davam etdirilmişdir.
1 fevral 1705-ci ildə 37 yaşında Sofiya Şarlotta vəfat edir və kral sarayın və ona yaxın yaşayış məntəqəsinin adını dəyişdirərək Şarlottenburq adlandırır. Kral yenidən Eosander von Göteyə sarayın genişləndirilməsi üçün tapşırıqlarını verir. 1709–1712-ci illərdə sarayın mərkəzi hissəsi genişləndirilmiş və hündürlüyü qaldırılmışdır. Sarayın qərb hissəsində ekzotik bağ və kiçik kilsə tikilmişdir. Sarayın şərq hissəsində də bağ salınması nəzərdə tutulsa da, salınmamışdır.
1713-cü ildə I Fridrixin ölümü ilə Şarlottenburq sarayı onun varisi I Fridrix Vilhelm tərəfindən əhəmiyyətli dərəcədə bir saray sayılmamışdır. Lakin saray arxa plana da atılmamış, qış aylarında divar rəsmlərinə görə otaqlar qızdırılmışdır. Ayrıca olaraq tikilmiş opera binası, kralın icazəsi ilə sökülmüş və onun qalıqları ilə məktəb tikilməsinə icazə verilmişdir. Saray I Fridrix Vilhelmin dövründə də yenə mühüm qonaqları qəbul etmiş və 1725-ci ildə I George ilə I Fridrix Vilhelm Şarlottenburq sarayında Şarlottenburq müqaviləsini imzalamışdırlar. II avqust 1728-ci ildə kralı ziyarət edərkən sarayda günlərlə davam edən bayram şənlikləri təşkil edilmişdir.
1740-cı ildə Fridrix Vilhelmin ölümündən sonra Kral II Fridrix Şarlottenburq sarayını rəsmi iqamətgahı kimi istifadə etmişdir. Fridrix özünü sarayın yerləşdiyi məkana və saraya çox yaxın hiss edirdi, çünki onun mədəni və maarifçi nənəsi Sofiya Şarlotta vaxtilə bu sarayda yaşayırdı. Beləliklə, o, sarayın mərkəzi hissəsindəki yuxarı mərtəbələri düzəltdirmişdir. Friedrich Christian Glume tərəfindən hazırlanmış dekorasiyalar o qədər gözəl idi ki, insanlar onları XIX əsrdən qalma hesab edirdilər, lakin İkinci Dünya Müharibəsi zamanı bu divar bəzəklərinin hamısı məhv edilmişdir. IV Fridrix Vilhelm və həyat yoldaşı Elizabet bu otaqlarda yaşayırdı. Bu dövrdə saray yenidən genişləndirilmiş və saray rokoko üslubunda tikdirilmişdir. Sonrakı illərdə Kral Fridrixin Şarlottenburq Sarayına marağı 1747-ci ildə Sansouci Sarayının tikintisi ilə azalmışdır.
Saray indiki görünüşünü II Vilhelmin vaxtında əldə etmişdir. Kral sarayın qərb tərəfində bir teatr binası tikdirmiş və onu sarayın qərb tərəfinə doğru genişləndirmişdir. 1795-ci ildən sonra bu teatr xalqa da xidmət göstərməyə başlamışdır.
Parkı
Şarlottenburq saray parkı (xalq arasında Schlosspark adlandırılır) 1697-ci ildən sonra Siméon Godeau tərəfindən Garden à la française üslubunda tikilmişdir. O dövrdə parka böyük əhəmiyyət verilmişdir və o dövrdə parkı hazırlayan memar memarlıq sahəsində də parka öz töhfələrini vermişdir. 1709-cu ildə Siméon Godeau işdən çıxarılmışdır. Fridrix Vilhelmin vaxtında parka çəkilən xərclər kəsilmiş, onun bir hissəsi fermerlərə verilmişdir. 1740-cı ildən 1786-cı ilə qədər II Fridrix parka görə məsuliyyəti öz boynuna götürmüş və o, Şarlottenburq saray parkını möhtəşəm şəkildə yenidən düzəltdirmişdir. Bu dəfə parkın Rokoko üslubunda olması qərara alınmışdır.
II Fridrix Vilhelm hakimiyyəti dövründə (1786–1797) parkın romantik üslubda olmasını istəyirdi və bunun üçün çox sevdiyi ingilis bağı maketini nəzərdə tuturdu. 1788-ci ildə İohan Avqust Eyserbek bu işi həyata keçirmək üçün tapşırıq aldı. Əvvəlcə sarayın mərkəzi hissəsindəki parterdə dəyişikliklər həyata keçirilmiş və sazan gölünün sahilləri görünməz hala gətirilmişdir. Gölün ətrafında yerləşən üç balıqçı evi qotika üslubunda tikdirilmişdir. 1801-ci ildə Eyserbek vəfat edəndən sonra Ştayner onun yerinə keçərək onun işini davam etdirmişdir.
III Fridrix Vilhelmin birinci həyat yoldaşı Kraliça Luise fon Meklenburq-Strelitz üçün parkda məqbərə tikilmişdir.
1884-cü ildə balıqçıların evləri sökülmüşdür.
İkinci Dünya Müharibəsindən sonra sarayın bağına ciddi ziyan dəymiş və tamamilə yararsız hala düşmüşdür. Beləliklə də, Qərbi Berlinlilər saray bağını barokko üslubunda yenidən yaratmağa qərar verirlər. Hazırda Berlinin ən böyük parkları arasında göstərilən Schlosspark, regionun oksigen çənləri kimi görünür.
İstinadlar
- archINFORM (alm.). 1994.
- Corpus of Baroque Ceiling Painting in Germany.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sarlottenburq sarayi alm Schloss Charlottenburg Berlinin en boyuk sarayidir ve Hohenzollern sulalesinin Berlindeki yegane mirasidir Saray Sarlottenburq Vilmersdorfun Sarlottenburq rayonunda yerlesirSarlottenburq SarayiSchloss Charlottenburg52 31 16 sm e 13 17 44 s u Olke Almaniya Federativ RespublikasiYerlesir BerlinTikilme tarixi 1791Uslubu barokko memarligi rokoko neoklassik memarligiResmi sayt spsg de schloesser gaert Vikianbarda elaqeli mediafayllar Saray XVII esrin sonlarinda tikilmis ve XVIII esrde genislendirilmisdir Saray tikilerken barokko uslubunda ve rokoko uslubunda elementlerden istifade edilmisdir Sarlottenburq sarayinin etrafina da xususi diqqet yetirilmis xususile park yerleri yaradilmis ve sarayin arxa terefinde agaclar ekilmisdir Sarayin yerlesdiyi erazide belveder meqbere teatr ve kosk movcuddur Ikinci Dunya Muharibesi illerinde saray agir dagintilara meruz qalmis ve xarabaliga cevrilmis lakin sonralar yeniden berpa edilmisdir Saray ve onun bagi Berlinin esas turistik mekanlarindan biri hesab olunur Sarayin tarixiSofiya SarlottaLutzenburq Sarayi 1700 cu iller etrafinda Sofiya Sarlotta eri Brandenburq kurfurstu III Fridrixe Kaputdaki malikanesini verdikden sonra 30 iyun 1695 ci ilde kurfurst Litze Lutzow kendini heyat yoldasina hediyye edir 1696 ci ilde Sofiya Sarlotta memar Iohan Arnold Nerinqden yay iqametgahi ucun bir iqametgah planlamagi xahis edir Bir nece ay sonra Nerinqin olumu ile sarayin tikintisini Martin Qrunberq oz uzerine goturur Bina o zaman indikinden daha kicik olculu idi ve yalniz merkezi hisse ve iki yan hisseden ibaret idi Kralicanin musiqiye ve operaya boyuk maragi olduguna gore kicik sarayin yaxinliginda ayrica opera binasi tikilmisdir 11 iyun 1699 cu ilde Sofiya Sarlotta ilk defe kicik sarayda qalmaga baslamis ve saraya yaxinliqda yerlesen Litzenburq Lutzenburq kendinin adi verilmisdir Memar Qrunberq 1698 1699 cu iller arasinda istefa vermis ve bu defe memarliq isini Andreas Sluter oz uzerine goturmusdur Sluterin dovrunde saray yeniden genislendirilmisdir Fridrixin Prussiya krali ve 1701 ci ilde Sofiya Sarlottanin kralica olmasindan sonra Iohann Fridrix Eosander fon Gote sarayin yeniden genislendirilmesi tapsirigini almis ve belelikle de sarayin yeni memari olmusdur Sarayin tikintisi Gotenin dovrunde de davam etdirilmisdir I Fridrixin serefine hazirlanmis bir heykel 1 fevral 1705 ci ilde 37 yasinda Sofiya Sarlotta vefat edir ve kral sarayin ve ona yaxin yasayis menteqesinin adini deyisdirerek Sarlottenburq adlandirir Kral yeniden Eosander von Goteye sarayin genislendirilmesi ucun tapsiriqlarini verir 1709 1712 ci illerde sarayin merkezi hissesi genislendirilmis ve hundurluyu qaldirilmisdir Sarayin qerb hissesinde ekzotik bag ve kicik kilse tikilmisdir Sarayin serq hissesinde de bag salinmasi nezerde tutulsa da salinmamisdir 1713 cu ilde I Fridrixin olumu ile Sarlottenburq sarayi onun varisi I Fridrix Vilhelm terefinden ehemiyyetli derecede bir saray sayilmamisdir Lakin saray arxa plana da atilmamis qis aylarinda divar resmlerine gore otaqlar qizdirilmisdir Ayrica olaraq tikilmis opera binasi kralin icazesi ile sokulmus ve onun qaliqlari ile mekteb tikilmesine icaze verilmisdir Saray I Fridrix Vilhelmin dovrunde de yene muhum qonaqlari qebul etmis ve 1725 ci ilde I George ile I Fridrix Vilhelm Sarlottenburq sarayinda Sarlottenburq muqavilesini imzalamisdirlar II avqust 1728 ci ilde krali ziyaret ederken sarayda gunlerle davam eden bayram senlikleri teskil edilmisdir 1740 ci ilde Fridrix Vilhelmin olumunden sonra Kral II Fridrix Sarlottenburq sarayini resmi iqametgahi kimi istifade etmisdir Fridrix ozunu sarayin yerlesdiyi mekana ve saraya cox yaxin hiss edirdi cunki onun medeni ve maarifci nenesi Sofiya Sarlotta vaxtile bu sarayda yasayirdi Belelikle o sarayin merkezi hissesindeki yuxari mertebeleri duzeltdirmisdir Friedrich Christian Glume terefinden hazirlanmis dekorasiyalar o qeder gozel idi ki insanlar onlari XIX esrden qalma hesab edirdiler lakin Ikinci Dunya Muharibesi zamani bu divar bezeklerinin hamisi mehv edilmisdir IV Fridrix Vilhelm ve heyat yoldasi Elizabet bu otaqlarda yasayirdi Bu dovrde saray yeniden genislendirilmis ve saray rokoko uslubunda tikdirilmisdir Sonraki illerde Kral Fridrixin Sarlottenburq Sarayina maragi 1747 ci ilde Sansouci Sarayinin tikintisi ile azalmisdir Saray indiki gorunusunu II Vilhelmin vaxtinda elde etmisdir Kral sarayin qerb terefinde bir teatr binasi tikdirmis ve onu sarayin qerb terefine dogru genislendirmisdir 1795 ci ilden sonra bu teatr xalqa da xidmet gostermeye baslamisdir ParkiParkin daxilinde yerlesen bir tikili Sarlottenburq saray parki xalq arasinda Schlosspark adlandirilir 1697 ci ilden sonra Simeon Godeau terefinden Garden a la francaise uslubunda tikilmisdir O dovrde parka boyuk ehemiyyet verilmisdir ve o dovrde parki hazirlayan memar memarliq sahesinde de parka oz tohfelerini vermisdir 1709 cu ilde Simeon Godeau isden cixarilmisdir Fridrix Vilhelmin vaxtinda parka cekilen xercler kesilmis onun bir hissesi fermerlere verilmisdir 1740 ci ilden 1786 ci ile qeder II Fridrix parka gore mesuliyyeti oz boynuna goturmus ve o Sarlottenburq saray parkini mohtesem sekilde yeniden duzeltdirmisdir Bu defe parkin Rokoko uslubunda olmasi qerara alinmisdir Schlosspark Charlottenburg daxilinde yerlesen mavzoley II Fridrix Vilhelm hakimiyyeti dovrunde 1786 1797 parkin romantik uslubda olmasini isteyirdi ve bunun ucun cox sevdiyi ingilis bagi maketini nezerde tuturdu 1788 ci ilde Iohan Avqust Eyserbek bu isi heyata kecirmek ucun tapsiriq aldi Evvelce sarayin merkezi hissesindeki parterde deyisiklikler heyata kecirilmis ve sazan golunun sahilleri gorunmez hala getirilmisdir Golun etrafinda yerlesen uc baliqci evi qotika uslubunda tikdirilmisdir 1801 ci ilde Eyserbek vefat edenden sonra Stayner onun yerine kecerek onun isini davam etdirmisdir III Fridrix Vilhelmin birinci heyat yoldasi Kralica Luise fon Meklenburq Strelitz ucun parkda meqbere tikilmisdir 1884 cu ilde baliqcilarin evleri sokulmusdur Ikinci Dunya Muharibesinden sonra sarayin bagina ciddi ziyan deymis ve tamamile yararsiz hala dusmusdur Belelikle de Qerbi Berlinliler saray bagini barokko uslubunda yeniden yaratmaga qerar verirler Hazirda Berlinin en boyuk parklari arasinda gosterilen Schlosspark regionun oksigen cenleri kimi gorunur Parkin bir hissesi ve arxada Sarlottenburq Sarayi gorunurIstinadlararchINFORM alm 1994 Corpus of Baroque Ceiling Painting in Germany Abide ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin