Qərbi Berlin — 1949–1990-cı illər arası xüsusi statusa malik anklav ərazi. Qərbi Berlin hər tərəfdən ADR-in ərazisi ilə əhatə olunmaqla Şərqi Berlindən daş divarlarla ayrılmışdı.
Tarixi dövlət | |||||
Qərbi Berlin | |||||
---|---|---|---|---|---|
ing. West Berlin fr. Berlin-Ouest alm. West-Berlin | |||||
| |||||
| |||||
Dilləri | Alman dili | ||||
Rəsmi dilləri | |||||
Dövlət dini | Xristian (Evangelist, Katolik), İslam, İudaizm | ||||
Ərazisi |
| ||||
Əhalisi |
| ||||
• 1948–1953 (ilk) | Ernst Reuter | ||||
• 1989–1990 (son) | Valter Momper | ||||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixi
İkinci dünya müharibəsindən sonra Almaniyanın ərazisi və paytaxtı dört fərqli zonaya bölündü. Şərqi-sovet və üç qərbi-amerika, fransa, ingiltərə ərazilərinə. 1948-ci il iyunun 24-dən Berlinin qərb hissəsi sovet orduları tərəfindən mühasirəyə alındı. 1949-cu il 23 mayda Almaniya Federativ Respublikasının (AFR) yaradılması elan olundu. SSRİ-nin də buna cavabı gecikmədi: 7 oktyabr 1949-cu ildə Şərqi Berlinin müvəqqəti parlamenti-Xalq Soveti-Almaniya Demokratik Respublikasının yaradılmasını elan etdi. Qərbi Berlin-12 şəhər dairəsinədən ibarətdir:
- , , , (ingiltərə sektoru).
- , , , , , (amerika sektoru).
- , (fransa sektoru)
Şərqi və Qərbi Berlin arasında ki, sərhəd ilk vaxtlar açıq olmuş və ümumi uzunluğu 155 km idi. Bu sərhədin 44 km-i küçələrdən, evlərdən, Şpree çayından, kanallardan və s. keçirdi. 1958–1961-ci illər arasında SSRİ ilə ABŞ-arasında olan soyuq münasibətlərin nəticəsində 1961-ci il 13 avqustunda Berlin divarlarının tikintisinə başlanıldı.
Berlin divarı
1961-ci ildə ADR-ın hərbi qüvvələri öncə 46 km əraziyə tikanlı məftil çəkdilər. İlin sonuna yaxın 3 km-lik divar artıq çəkilmiş idi. Tədricən bu divarın uzunluğu 43.1 km çatdırıldı. Divar beton piltələrdən çəkilmiş və hündürlüyü 2–3.6 m idi. Divarların tikintisi 1975-ci ilə kimi davam etdi və yekunlaşdı. 1961-ci ildən 1989-cu ilə kimi Şərqi Berlindən Qərbi Berlinə 5000-nə yaxın qanunsuz qaçış qeydə alınmışdır.
Sərhədlərin açılması
3 oktyabr 1990-cı il həm ADR və AFR-ın, həmdə Qərbi və Şərqi Berlinin rəsmən birləşməsi tarixi hesab olunur. 40 illik Berlin divarlarıda tədricən söküldü. Buna baxmayaraq hələdə Berlin divarlarının kiçik bir hissəsi saxlanılmış və burda "Yaddaş pəncərəsi" adında memorial kompleks var.
İstinadlar
- Alle politisch selbständigen Gemeinden mit ausgewählten Merkmalen am 31.12.1975. Federal Statistical Office, 2018.
- ru:Берлинская стена
Mənbə
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qerbi Berlin 1949 1990 ci iller arasi xususi statusa malik anklav erazi Qerbi Berlin her terefden ADR in erazisi ile ehate olunmaqla Serqi Berlinden das divarlarla ayrilmisdi Tarixi dovletQerbi Berlining West Berlin fr Berlin Ouest alm West Berlin Bayraq d Gerb d 1949 3 oktyabr 1990Dilleri Alman diliResmi dilleri alman diliDovlet dini Xristian Evangelist Katolik Islam IudaizmErazisi 479 9 km Ehalisi 1 984 837 nef 31 dekabr 1975 1948 1953 ilk Ernst Reuter 1989 1990 son Valter Momper Vikianbarda elaqeli mediafayllarQerbi ve Serqi BerlinBerlinin dord sektoruTarixiIkinci dunya muharibesinden sonra Almaniyanin erazisi ve paytaxti dort ferqli zonaya bolundu Serqi sovet ve uc qerbi amerika fransa ingiltere erazilerine 1948 ci il iyunun 24 den Berlinin qerb hissesi sovet ordulari terefinden muhasireye alindi 1949 cu il 23 mayda Almaniya Federativ Respublikasinin AFR yaradilmasi elan olundu SSRI nin de buna cavabi gecikmedi 7 oktyabr 1949 cu ilde Serqi Berlinin muveqqeti parlamenti Xalq Soveti Almaniya Demokratik Respublikasinin yaradilmasini elan etdi Qerbi Berlin 12 seher dairesineden ibaretdir ingiltere sektoru amerika sektoru fransa sektoru Serqi ve Qerbi Berlin arasinda ki serhed ilk vaxtlar aciq olmus ve umumi uzunlugu 155 km idi Bu serhedin 44 km i kucelerden evlerden Spree cayindan kanallardan ve s kecirdi 1958 1961 ci iller arasinda SSRI ile ABS arasinda olan soyuq munasibetlerin neticesinde 1961 ci il 13 avqustunda Berlin divarlarinin tikintisine baslanildi Qerbi Berlin terefden divarlarin gorunusu 1986Berlin divariEsas meqale Berlin divari 1961 ci ilde ADR in herbi quvveleri once 46 km eraziye tikanli meftil cekdiler Ilin sonuna yaxin 3 km lik divar artiq cekilmis idi Tedricen bu divarin uzunlugu 43 1 km catdirildi Divar beton piltelerden cekilmis ve hundurluyu 2 3 6 m idi Divarlarin tikintisi 1975 ci ile kimi davam etdi ve yekunlasdi 1961 ci ilden 1989 cu ile kimi Serqi Berlinden Qerbi Berline 5000 ne yaxin qanunsuz qacis qeyde alinmisdir Serhedlerin acilmasi3 oktyabr 1990 ci il hem ADR ve AFR in hemde Qerbi ve Serqi Berlinin resmen birlesmesi tarixi hesab olunur 40 illik Berlin divarlarida tedricen sokuldu Buna baxmayaraq helede Berlin divarlarinin kicik bir hissesi saxlanilmis ve burda Yaddas penceresi adinda memorial kompleks var IstinadlarAlle politisch selbstandigen Gemeinden mit ausgewahlten Merkmalen am 31 12 1975 Federal Statistical Office 2018 ru Berlinskaya stenaMenbehttp ria ru spravka 20080624 112045791 html http www coldwar ru conflicts berlin berlin2 php http geo historic ru enc item f00 s00 m000013 Xarici kecidlerBerlin Almaniya http www berlin de