Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İzzət Əli qızı Seyidova (20 noyabr 1910, Xarkov – 30 noyabr 1973, Bakı) — ilk azərbaycanlı qadın teatr rəssamlarından biri, əməkdar incəsənət xadimi (1943).
| İzzət Seyidova | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarixi | 20 noyabr 1910 |
| Doğum yeri | Xarkov |
| Vəfat tarixi | 30 noyabr 1973 (63 yaşında) |
| Vəfat yeri | Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ |
| Dəfn yeri | |
| Fəaliyyəti | rəssam, pedaqoq, dizayner, incəsənət xadimi |
| Təhsili |
|
| Janr | səhnəqrafiya |
| Mükafatları | |
Həyatı
İzzət Seyidova 20 noyabr 1910-cu ildə Xarkovda anadan olub. Atası Əli bəy Mir Seyfəddin oğlu anası isə Olqa Yakovlevna idi. Onların hər ikisinin peşəsi həkim olmuşdur. İbtidai təhsilini Xarkovda alan İzzət xanım daha sonra Aleksandr İvanoviç Kosiçkinin rəssamlıq atelyesinə qoşulur. 1927-ci ildə 7-ci sinifi tamamladıqdan sonra isə Bakıdakı Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Texnikumunda oxumaq qərarına gəlir. 1927–1931-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Texnikumunda oxuduğu 4 il ərzində Seyidova A.Kosiçkinin və M. Qerasimovun rəhbərliyi altında çalışmışdır. 1931-ci ildə o, Leninqrad Boyakarlıq, Heykəltəraşlıq və Memarlıq İnstitutuna daxil olmuş, 1938-ci ilə qədər burada oxumuşdur. Burada İzzət xanım R.Frents, Y.Lansere, A.Osmyorkin və M.Babşev kimi görkəmli sənətkarlardan öyrənmək imkanı əldə etmişdi. 1938-ci ildə o, "Yevgeni Onegin" operasının dizayn işi ilə instutdan məzun oldu.
Fəaliyyəti
İzzət Seyidova karyerasına 1938-ci ildə M.F.Axundov adına Azərbaycan Opera və Balet Teatrında başlamışdır. Onun ilk işi Rossinin "Sevilya bərbəri" operasının səhnə dizaynı idi. Orta əsr İspan şəhərini göstərən dekorlar operanın şən əhval-ruhiyyəsini daha da qaldırırdı. Onun hazırladığı dekorlar II Dünya müharibəsi zamanı operanın ikinci dəfə səhnələnməsində istefadə edilmiş və yeni layihələrə yol açmışdır. 1941-ci ildə Çaykovskinin "" operasının həm kostyum həm dekorlarını hazırlayan İzzət xanım bu dəfə özünü üçüncü bir sahədə — qrim sənətçisi kimi də sınadı. Onun hazırladığı rəngarəng dekorlar musiqi və səhnə arasında xoş tendendsiya yaratmışdı. Müharibə illərində də faəliyyətini davam etdirən sənətçi "İnsanların qəzəbi", "Nadejda Svetlova" və "Vətən" (1941) operalarında çalışmışdır.
Müharibədən sonra İzzət xanım operadakı işinə davam edərək, Fedor Qusak, Ənvər Almaszadə və Əyyub Fətəliyevlə birlikdə işlədi. Onun Əyyub Fətəliyevlə birgə çalşması olan Ü.Hacıbəylinin "Koroğlu" operasının dizaynı 1959-cu ildə Moskvada keçirilən Azərbaycan ədəbiyyatı və mədəniyyəti günlərində nümayiş olunmuş və tamaşaçılar tərəfindən böyük rəğbətlə qarşılanmışdır. İzzət Seyidova sadəcə Müslüm Maqomayevin "Şah İsmayıl" operası kimi yerli bəstəkar və müğənnilərin səhnələrində deyil həm də bir sıra Rus və Avropa operalarında da işləmişdir. Buna misal olaraq A.Rubinşteynin "Şeytan", B.Smetananın "Satılmış gəlin", L.Delibsin "Lakme" operalarını göstərmək olar. İzzət Seyidovanın dizayn etdiyi digər opera və baletlər
- "Maskarad" (1945, B.Zeydman)
- "Sevil" (1953, F.Əmirov)
- "Leyli və Məcnun" (1958, Ü.Hacıbəyli) və s.
İzzət Seyidova sadəcə səhnə tərtibatı deyil bir çox petret və rəsmlərin də müəllifidir. "Bir qadının portreti", "Şair Mirvarid Dilbazi" və "Sidqi Ruhullanın porteti" də buna örnəkdir. Bundan başqa sənəntçi Bakı İncəsənət Texnikomunda dekorasiya kompozisyası üzrə uzun illər dərs demişdir.
1943-cü ildə "Əməkdar incəsənət xadimi" adına layiq görülən sənətçinin əsərləri günümüzdə Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyi, Azərbaycan Dövlət Teatr Muzeyi kimi bir çox muzeylərdə sərginlənir.
Vəfatı
İzzət Seyidova 30 noyabr 1973-cü ildə Bakı şəhərində vəfat etmişdir.
Mükafatları
- "Əməkdar incəsənət xadimi" (1943)
Qalereya
İstinadlar
- Fərzəliyev, Çingiz. Reyhan Topçubaşova (1905-1970); İzzət Seyidova (1910-1973); Bədurə Əfqanlı (1912-2002). Bakı: "Şərq-Qərb". 2013.
- Миклашевская, Наталья. Становление и развитие искусства социалистического реализма в Советском Азербайджане: 1920-1945 гг. : живопись, графика, скульптура, театрально-декорационное искусство. "Elm". 1974.
Xarici keçidlər
http://teatrmuzeyi.musigi-dunya.az/eskiz_maket_gallery/i_seyidova/index.html
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Izzet Eli qizi Seyidova 20 noyabr 1910 Xarkov 30 noyabr 1973 Baki ilk azerbaycanli qadin teatr ressamlarindan biri emekdar incesenet xadimi 1943 Izzet SeyidovaDogum tarixi 20 noyabr 1910 1910 11 20 Dogum yeri XarkovVefat tarixi 30 noyabr 1973 1973 11 30 63 yasinda Vefat yeri Baki Azerbaycan SSR SSRIDefn yeri II Fexri XiyabanFealiyyeti ressam pedaqoq dizayner incesenet xadimiTehsili Repin adina Ressamliq Institutu d 1938 Janr sehneqrafiyaMukafatlariHeyatiIzzet Seyidova 20 noyabr 1910 cu ilde Xarkovda anadan olub Atasi Eli bey Mir Seyfeddin oglu anasi ise Olqa Yakovlevna idi Onlarin her ikisinin pesesi hekim olmusdur Ibtidai tehsilini Xarkovda alan Izzet xanim daha sonra Aleksandr Ivanovic Kosickinin ressamliq atelyesine qosulur 1927 ci ilde 7 ci sinifi tamamladiqdan sonra ise Bakidaki Azerbaycan Dovlet Ressamliq Texnikumunda oxumaq qerarina gelir 1927 1931 ci illerde Azerbaycan Dovlet Ressamliq Texnikumunda oxudugu 4 il erzinde Seyidova A Kosickinin ve M Qerasimovun rehberliyi altinda calismisdir 1931 ci ilde o Leninqrad Boyakarliq Heykelterasliq ve Memarliq Institutuna daxil olmus 1938 ci ile qeder burada oxumusdur Burada Izzet xanim R Frents Y Lansere A Osmyorkin ve M Babsev kimi gorkemli senetkarlardan oyrenmek imkani elde etmisdi 1938 ci ilde o Yevgeni Onegin operasinin dizayn isi ile instutdan mezun oldu FealiyyetiIzzet Seyidova karyerasina 1938 ci ilde M F Axundov adina Azerbaycan Opera ve Balet Teatrinda baslamisdir Onun ilk isi Rossinin Sevilya berberi operasinin sehne dizayni idi Orta esr Ispan seherini gosteren dekorlar operanin sen ehval ruhiyyesini daha da qaldirirdi Onun hazirladigi dekorlar II Dunya muharibesi zamani operanin ikinci defe sehnelenmesinde istefade edilmis ve yeni layihelere yol acmisdir 1941 ci ilde Caykovskinin operasinin hem kostyum hem dekorlarini hazirlayan Izzet xanim bu defe ozunu ucuncu bir sahede qrim senetcisi kimi de sinadi Onun hazirladigi rengareng dekorlar musiqi ve sehne arasinda xos tendendsiya yaratmisdi Muharibe illerinde de faeliyyetini davam etdiren senetci Insanlarin qezebi Nadejda Svetlova ve Veten 1941 operalarinda calismisdir Muharibeden sonra Izzet xanim operadaki isine davam ederek Fedor Qusak Enver Almaszade ve Eyyub Feteliyevle birlikde isledi Onun Eyyub Feteliyevle birge calsmasi olan U Hacibeylinin Koroglu operasinin dizayni 1959 cu ilde Moskvada kecirilen Azerbaycan edebiyyati ve medeniyyeti gunlerinde numayis olunmus ve tamasacilar terefinden boyuk regbetle qarsilanmisdir Izzet Seyidova sadece Muslum Maqomayevin Sah Ismayil operasi kimi yerli bestekar ve mugennilerin sehnelerinde deyil hem de bir sira Rus ve Avropa operalarinda da islemisdir Buna misal olaraq A Rubinsteynin Seytan B Smetananin Satilmis gelin L Delibsin Lakme operalarini gostermek olar Izzet Seyidovanin dizayn etdiyi diger opera ve baletler Maskarad 1945 B Zeydman Sevil 1953 F Emirov Leyli ve Mecnun 1958 U Hacibeyli ve s Izzet Seyidova sadece sehne tertibati deyil bir cox petret ve resmlerin de muellifidir Bir qadinin portreti Sair Mirvarid Dilbazi ve Sidqi Ruhullanin porteti de buna ornekdir Bundan basqa senentci Baki Incesenet Texnikomunda dekorasiya kompozisyasi uzre uzun iller ders demisdir 1943 cu ilde Emekdar incesenet xadimi adina layiq gorulen senetcinin eserleri gunumuzde Azerbaycan Milli Incesenet Muzeyi Azerbaycan Dovlet Teatr Muzeyi kimi bir cox muzeylerde serginlenir VefatiIzzet Seyidova 30 noyabr 1973 cu ilde Baki seherinde vefat etmisdir Mukafatlari Emekdar incesenet xadimi 1943 Qirmizi emek bayragi ordeniQalereyaIstinadlarFerzeliyev Cingiz Reyhan Topcubasova 1905 1970 Izzet Seyidova 1910 1973 Bedure Efqanli 1912 2002 Baki Serq Qerb 2013 Miklashevskaya Natalya Stanovlenie i razvitie iskusstva socialisticheskogo realizma v Sovetskom Azerbajdzhane 1920 1945 gg zhivopis grafika skulptura teatralno dekoracionnoe iskusstvo Elm 1974 Xarici kecidlerhttp teatrmuzeyi musigi dunya az eskiz maket gallery i seyidova index html