İsmail Haqqı Uzunçarşılı (23 avqust 1888, Əyyubsultan – 10 oktyabr 1977, İstanbul) — Türkiyə siyasətçisi və tarixçisi.
İsmail Haqqı Uzunçarşılı | |
---|---|
türk. İsmail Hakkı Uzunçarşılı | |
Doğum tarixi | 23 avqust 1888 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 10 oktyabr 1977(89 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Dəfn yeri | |
Təhsili | |
Fəaliyyəti | siyasətçi |
Partiyası | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
1912-ci ildə Darülfünunun ədəbiyyat bölümünü bitirərək Kütahya edadisi tarix müəllimi təyin olundu. 1921-ci ildə getdiyi Ankarada, ulusal hökumətcə öncə Trabzon Litseyində, sonra Kastamonu edadisində görəvləndirildi. Müəllimliyi çeşidli məktəblərdə sürdürən Uzunçarşılı 1926-cı ildə ibtidai məktəb müdürü, 1927-ci ildə oldu.
Məclis çalışmalarının yanı sıra 1932–1938-ci illər arasında Tarix Bölümündə dərslər verdi; görəv yaptı. 1950-ci ildə millətvəkilliyindən ayrılaraq yalnızca tarix çalışmalarına davam etdi. Kastamonuda çıxan "Açık Söz" qəzetində dərc olunan yazılarla adını duyurdu.
İlk çalışmalarını Kastamonu tarixi, Balıkəsir tarixi, Kütahya şəhəri (1932) kimi yerəl tarix araşdırmalarına ayırdı. Daha sonra Anadolu bəyliklərini incələmə mövzusuna girişdiysə də, Osmanlı imperiyasının siyasi tarixinə və dövlət təşkilatına ilişkin kitablarıyla tanındı. 89 yaşında arxivdə çalışırkən hayata gözlərini yumdu.
Haqqında
Uzunçarşılı İsmayıl Haqqı 1889-cu ildə anadan olmuş, 1912-ci ildə İstanbul universitetinin ədəbiyyat fakultəsini bitirib, liseylərdə tarixdən dərs demişdir. Sonralar uzun illər Maarif nazirliyində işləmişdir. O, 1927-ci ildə isə Türkiyə Xalq Respublikaçılar Partiyasının üzvü kimi 1927-ci ildə Balkəsirdən Türkiyə Böyük Millət Məclisə üzv seçilmişdir. Uzunçarşılı İsmayıl Haqqı 1940-cı ildən isə İstanbul Universitetinin professoru olmuşdur.
Uzunçarşılı İsmayıl Haqqı Türkiyə tarixinin bir çox dövrlərinə və problemlərinə dair çoxlu məqalələr həsr etmişdir. Tarixçinin böyük xidmətlərindən biri də Türkiyənin orta əsrlər və aid sənədləri nəşr etməsidir. Bunlardan başqa onun Osmanlı imperiyasının idarə və dövlət quruluşuna və mədəni əlaqələrinə aid də çoxlu tədqiqat əsərləri çap olunmuşdur.
1959–1961-ci illərdə Uzunçarşılı İsmayıl Haqqı türk tarixşünaslığının ən fundamental tədqiqatlarından biri sayılan 4 cildlik "Osmanlı tarixi"ni nəşr etdirmiş və bu əsərlə o, bir çox ölkələrdə böyük şöhrət qazanmışdır. Əsərdə əsasən XIII–XVIII əsrlərin hadisələri əks etdirilir. Bu dövr hadisələrində isə Azərbaycanın Qaraqoyunlu, Ağqoyunlu, Səfəvi dövlətlərinin tarixi əhəmiyyətli rol oynayır.
Əsərləri
- 19?: Kastamonu tarixi
- Kastamonu Məşâhiri Ankara:Kastamonu Əğitim Yüksəkokulu Yayınları, 1990.
- 1924: Balıkəsir tarixi
- Karəsi Məşahiri (Balıkəsir Məşhurları Balikəsir:Zağnos Kültür və Əğitim Vakfı. 1999, .
- Karəsi Vilâyəti Tarihçəsi (haz. Abdülməcid Mutaf), Balıkəsir:Zağnos Kültür və Əğitim Vakfı; 2000, .
- 1929: Afyon Karahisar, Sandıklı, Bolvadin, Çay, İsaklı, Manisa, Birgi, Muğla, Milas, Pəçin, Dənizli, Isparta, Atabəy və Əğirdir dəki Kitabələr və sahip, Saruhan, Aydın, Məntəşə, İnanç, Hamit Oğulları hakkında malûmat
- Afyon Karahisar, Sandıklı, Bolvadin, Çay, İsaklı, Manisa, Birgi, Muğla, Milas, Pəçin, Dənizli, Isparta, Atabəy və Əğirdir dəki Kitabələr və sahip, Saruhan, Aydın, Məntəşə, İnanç, Hamit Oğulları hakkında malûmat, Dəvlət Matbasi 1929
- 1932: Bizans və Səlçukilərlə Gərmiyan və Osman Oğulları zamanında Kütahya Şəhri
- Bizans və Səlçukilərlə Gərmiyan və Osman Oğulları zamanında Kütahya Şəhri, İstanbul:Maarif Matbaası 1932
- 1937: Anadolu Bəylikləri və Akkoyunlu, Karakoyunlu Dəvlətləri
- Anadolu Bəylikləri və Akkoyunlu, Karakoyunlu Dəvlətləri Ankara:Türk Tarih Kurumu 1988 (? Baskı)
- 1942: Məşhur Ruməli Ayanları
- Məşhur Ruməli Ayanlarından Tirsinikli İsmail, Yılık Oğlu Süləyman Ağalar və Aləmdar Mustafa Paşa İstanbul:Türk Tarih Kurumu Yayınları; 1942
- 1945: Osmanlı Dəvləti Saray Təşkilatı
- Osmanlı Dəvləti Saray Təşkilatı Ankara:Türk Tarih Kurumu 1988 (3. Baskı) .
- 1965: Osmanlı Dəvlətinin İlmiyə Təşkilatı
- Osmanlı Dəvlətinin İlmiyə Təşkilatı Ankara:Türk Tarih Kurumu 1988 (1. Baskı) ISBN 975–16-0043-X
- 19?: Osmanlı Dəvlətinin Mərkəz və Bahriyə Təşkilatı
- Osmanlı Dəvlətinin Mərkəz və Bahriyə Təşkilâtı Ankara:Türk Tarih Kurumu Yayınları VIII. Dizi 1988 (3. Baskı)
- 19?: Osmanlı Dövləti Təşkilatında Kapukulu Ocakları
- Osmanlı Dəvləti Təşkilâtında Kapukulu Ocakları. Cilt 1. Acəmi Ocağı və Yəniçəri Ocağı, Ankara: Türk Tarih Kurumu 1988 (. Baskı) ISBN 975–16-0057-X
- Osmanlı Dəvləti Təşkilatından Kapukulu Ocakları. Cilt 2. Cəbəci, Topçu, Top Arabacıları, Humbaracı. Lağımcı Ocakları və Kapukulu Süvariləri. Ankara:Türk Tarih Kurumu 1988 (. Baskı)
- 19?: Osmanlı Dəvlətinin Təşkilatına Mədhal
- Osmanlı Dəvləti Təşkilatına Mədhal: Büyük Səlçukîlər, Anadolu Səlçukîlərî, Anadolu Bəylikləri, İlhânîlər, Karakoyunlu və Akkoyunlularla Məmlûklərdəki Dəvlət Təşkilâtına Bir Bakış. Ankara:Türk Tarih Kurumu 1988 (4. Baskı)
- 1972–1978: Osmanlı Tarihi IV. Cilt
- Osmanlı Tarihi I. Cilt: Anadolu Səlçukluları və Anadolu Bəylikləri Hakkında bir Mukaddimə ilə Osmanlı Dəvlətinin Kuruluşundan İstanbulun Fəthinə Kadar, Ankara:Türk Tarih Kurumu 2003 (8. Baskı) .
- Osmanlı Tarihi II. Cilt: İstanbulun Fəthindən Kanunî Sultan Süləymanın Ölümünə Kadar Ankara:Türk Tarih Kurumu 1998 (8. Baskı) ISBN 975–16-0012-X
- Osmanlı Tarihi III. Cilt 1. Kısım: II. Səlimin Tahta Çıkışından 1699 Karlofça Andlaşmasına Kadar Ankara:Türk Tarih Kurumu 2003 (6. Baskı)
- Osmanlı Tarihi III. Cilt 2. Kısım: XVI. Yüzyıl Ortalarından XVI. Yüzyıl Sonuna Kadar Ankara:Türk Tarih Kurumu 1995 (6. Baskı)
- Osmanlı Tarihi IV. Cilt 1. Kısım:Karlofça Antlaşmasından XVIII. Yüzyılın Sonlarına Kadar Ankara:Türk Tarih Kurumu 1995 (5. Baskı)
- Osmanlı Tarihi IV. Cilt 2. Kısım: XVIII. Yüzyıl Ankara:Türk Tarih Kurumu 2003 (5. Baskı)
- 19?: Çandarlı Vəzir Ailəsi
- Çandarlı Vəzir Ailəsi Ankara:Türk Tarih Kurumu 1988 (1. Baskı)
- 19?: Midhad Paşa və Yıldız Mahkəməsi
- Midhad Paşa və Yıldız Mahkəməsi Ankara:Türk Tarih Kurumu 2000 (2. Baskı)
- 19?: Hürriyət Kahramanı Rəsnəli Niyazi Hatıratı : Hürriyət Kahramanı
- Hürriyət Kahramanı Rəsnəli Niyazi Hatıratı : Hürriyət Kahramanı İstanbul:Örgün Yayınəvi 2003
- 19? :Məkkə-i Mükərrəmə Əmirləri
- Məkkə-i Mükərrəmə Əmîrləri Ankara:Türk Tarih Kurumu 1985 (2. Baskı) ISBN
- 19? : Topkapı Sarayı Müzəsi Osmanlı Saray Arşivi Kataloğu: Fərmanlar (İbrahim Kamal Baybura, İsmail Haqqı Uzunçarşılı, Ülkü Altındağ)
- Topkapı Sarayı Müzəsi Osmanlı Saray Arşivi Kataloğu: Fərmanlar. Ankara: Türk Tarih Kurumu 1985 (2. Baskı)
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France İsmail Hakkı Uzunçarşılı // BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
Ədəbiyyat
- Əlisa Nicat. Dünya tarixçiləri. Bakı, 1998.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ismail Haqqi Uzuncarsili 23 avqust 1888 Eyyubsultan 10 oktyabr 1977 Istanbul Turkiye siyasetcisi ve tarixcisi Ismail Haqqi Uzuncarsiliturk Ismail Hakki UzuncarsiliDogum tarixi 23 avqust 1888 1888 08 23 Dogum yeri Eyyubsultan Konstantinopol Osmanli imperiyasiVefat tarixi 10 oktyabr 1977 1977 10 10 89 yasinda Vefat yeri Istanbul Istanbul ili TurkiyeDefn yeri Edirneqapi SehidliyiTehsili Istanbul UniversitetiFealiyyeti siyasetciPartiyasi CHP Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyati1912 ci ilde Darulfununun edebiyyat bolumunu bitirerek Kutahya edadisi tarix muellimi teyin olundu 1921 ci ilde getdiyi Ankarada ulusal hokumetce once Trabzon Litseyinde sonra Kastamonu edadisinde gorevlendirildi Muellimliyi cesidli mekteblerde surduren Uzuncarsili 1926 ci ilde ibtidai mekteb muduru 1927 ci ilde oldu Meclis calismalarinin yani sira 1932 1938 ci iller arasinda Tarix Bolumunde dersler verdi gorev yapti 1950 ci ilde milletvekilliyinden ayrilaraq yalnizca tarix calismalarina davam etdi Kastamonuda cixan Acik Soz qezetinde derc olunan yazilarla adini duyurdu Ilk calismalarini Kastamonu tarixi Balikesir tarixi Kutahya seheri 1932 kimi yerel tarix arasdirmalarina ayirdi Daha sonra Anadolu beyliklerini inceleme movzusuna girisdiyse de Osmanli imperiyasinin siyasi tarixine ve dovlet teskilatina iliskin kitablariyla tanindi 89 yasinda arxivde calisirken hayata gozlerini yumdu HaqqindaUzuncarsili Ismayil Haqqi 1889 cu ilde anadan olmus 1912 ci ilde Istanbul universitetinin edebiyyat fakultesini bitirib liseylerde tarixden ders demisdir Sonralar uzun iller Maarif nazirliyinde islemisdir O 1927 ci ilde ise Turkiye Xalq Respublikacilar Partiyasinin uzvu kimi 1927 ci ilde Balkesirden Turkiye Boyuk Millet Meclise uzv secilmisdir Uzuncarsili Ismayil Haqqi 1940 ci ilden ise Istanbul Universitetinin professoru olmusdur Uzuncarsili Ismayil Haqqi Turkiye tarixinin bir cox dovrlerine ve problemlerine dair coxlu meqaleler hesr etmisdir Tarixcinin boyuk xidmetlerinden biri de Turkiyenin orta esrler ve aid senedleri nesr etmesidir Bunlardan basqa onun Osmanli imperiyasinin idare ve dovlet qurulusuna ve medeni elaqelerine aid de coxlu tedqiqat eserleri cap olunmusdur 1959 1961 ci illerde Uzuncarsili Ismayil Haqqi turk tarixsunasliginin en fundamental tedqiqatlarindan biri sayilan 4 cildlik Osmanli tarixi ni nesr etdirmis ve bu eserle o bir cox olkelerde boyuk sohret qazanmisdir Eserde esasen XIII XVIII esrlerin hadiseleri eks etdirilir Bu dovr hadiselerinde ise Azerbaycanin Qaraqoyunlu Agqoyunlu Sefevi dovletlerinin tarixi ehemiyyetli rol oynayir Eserleri19 Kastamonu tarixiKastamonu Mesahiri Ankara Kastamonu Egitim Yuksekokulu Yayinlari 1990 1924 Balikesir tarixiKaresi Mesahiri Balikesir Meshurlari Balikesir Zagnos Kultur ve Egitim Vakfi 1999 ISBN 975 94473 2 0 Karesi Vilayeti Tarihcesi haz Abdulmecid Mutaf Balikesir Zagnos Kultur ve Egitim Vakfi 2000 ISBN 975 94473 3 9 1929 Afyon Karahisar Sandikli Bolvadin Cay Isakli Manisa Birgi Mugla Milas Pecin Denizli Isparta Atabey ve Egirdir deki Kitabeler ve sahip Saruhan Aydin Mentese Inanc Hamit Ogullari hakkinda malumatAfyon Karahisar Sandikli Bolvadin Cay Isakli Manisa Birgi Mugla Milas Pecin Denizli Isparta Atabey ve Egirdir deki Kitabeler ve sahip Saruhan Aydin Mentese Inanc Hamit Ogullari hakkinda malumat Devlet Matbasi 19291932 Bizans ve Selcukilerle Germiyan ve Osman Ogullari zamaninda Kutahya SehriBizans ve Selcukilerle Germiyan ve Osman Ogullari zamaninda Kutahya Sehri Istanbul Maarif Matbaasi 19321937 Anadolu Beylikleri ve Akkoyunlu Karakoyunlu DevletleriAnadolu Beylikleri ve Akkoyunlu Karakoyunlu Devletleri Ankara Turk Tarih Kurumu 1988 Baski ISBN 975 16 0044 81942 Meshur Rumeli AyanlariMeshur Rumeli Ayanlarindan Tirsinikli Ismail Yilik Oglu Suleyman Agalar ve Alemdar Mustafa Pasa Istanbul Turk Tarih Kurumu Yayinlari 19421945 Osmanli Devleti Saray TeskilatiOsmanli Devleti Saray Teskilati Ankara Turk Tarih Kurumu 1988 3 Baski ISBN 975 16 0011 1 1965 Osmanli Devletinin Ilmiye TeskilatiOsmanli Devletinin Ilmiye Teskilati Ankara Turk Tarih Kurumu 1988 1 Baski ISBN 975 16 0043 X19 Osmanli Devletinin Merkez ve Bahriye TeskilatiOsmanli Devletinin Merkez ve Bahriye Teskilati Ankara Turk Tarih Kurumu Yayinlari VIII Dizi 1988 3 Baski ISBN 975 16 0042 119 Osmanli Dovleti Teskilatinda Kapukulu OcaklariOsmanli Devleti Teskilatinda Kapukulu Ocaklari Cilt 1 Acemi Ocagi ve Yeniceri Ocagi Ankara Turk Tarih Kurumu 1988 Baski ISBN 975 16 0057 X Osmanli Devleti Teskilatindan Kapukulu Ocaklari Cilt 2 Cebeci Topcu Top Arabacilari Humbaraci Lagimci Ocaklari ve Kapukulu Suvarileri Ankara Turk Tarih Kurumu 1988 Baski ISBN 975 16 0058 819 Osmanli Devletinin Teskilatina MedhalOsmanli Devleti Teskilatina Medhal Buyuk Selcukiler Anadolu Selcukileri Anadolu Beylikleri Ilhaniler Karakoyunlu ve Akkoyunlularla Memluklerdeki Devlet Teskilatina Bir Bakis Ankara Turk Tarih Kurumu 1988 4 Baski ISBN 975 16 0040 51972 1978 Osmanli Tarihi IV CiltOsmanli Tarihi I Cilt Anadolu Selcuklulari ve Anadolu Beylikleri Hakkinda bir Mukaddime ile Osmanli Devletinin Kurulusundan Istanbulun Fethine Kadar Ankara Turk Tarih Kurumu 2003 8 Baski ISBN 975 16 0011 1 Osmanli Tarihi II Cilt Istanbulun Fethinden Kanuni Sultan Suleymanin Olumune Kadar Ankara Turk Tarih Kurumu 1998 8 Baski ISBN 975 16 0012 X Osmanli Tarihi III Cilt 1 Kisim II Selimin Tahta Cikisindan 1699 Karlofca Andlasmasina Kadar Ankara Turk Tarih Kurumu 2003 6 Baski ISBN 975 16 0013 8 Osmanli Tarihi III Cilt 2 Kisim XVI Yuzyil Ortalarindan XVI Yuzyil Sonuna Kadar Ankara Turk Tarih Kurumu 1995 6 Baski ISBN 975 16 0014 6 Osmanli Tarihi IV Cilt 1 Kisim Karlofca Antlasmasindan XVIII Yuzyilin Sonlarina Kadar Ankara Turk Tarih Kurumu 1995 5 Baski ISBN 975 16 0015 4 Osmanli Tarihi IV Cilt 2 Kisim XVIII Yuzyil Ankara Turk Tarih Kurumu 2003 5 Baski ISBN 975 16 0016 219 Candarli Vezir AilesiCandarli Vezir Ailesi Ankara Turk Tarih Kurumu 1988 1 Baski ISBN 975 16 0441 919 Midhad Pasa ve Yildiz MahkemesiMidhad Pasa ve Yildiz Mahkemesi Ankara Turk Tarih Kurumu 2000 2 Baski ISBN 975 16 1345 019 Hurriyet Kahramani Resneli Niyazi Hatirati Hurriyet KahramaniHurriyet Kahramani Resneli Niyazi Hatirati Hurriyet Kahramani Istanbul Orgun Yayinevi 2003 ISBN 975 7651 25 719 Mekke i Mukerreme EmirleriMekke i Mukerreme Emirleri Ankara Turk Tarih Kurumu 1985 2 Baski ISBN19 Topkapi Sarayi Muzesi Osmanli Saray Arsivi Katalogu Fermanlar Ibrahim Kamal Baybura Ismail Haqqi Uzuncarsili Ulku Altindag Topkapi Sarayi Muzesi Osmanli Saray Arsivi Katalogu Fermanlar Ankara Turk Tarih Kurumu 1985 2 Baski IstinadlarBibliotheque nationale de France Ismail Hakki Uzuncarsili BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 EdebiyyatElisa Nicat Dunya tarixcileri Baki 1998