İqtisadi tsikl | |
Tsiklın adı | Xarakterik dövr |
---|---|
3-4 il | |
7—11 il | |
15—25 il | |
45—60 il |
İqtisadi tsikl (dövr) (ing. Business cycle) — iqtisadi fəaliyyətdəki dalğalanmalar, təkrarlanan iqtisadi tənəzzüllərdən (tənəzzül, depressiya) və iqtisadi yüksəlişlərdən ibarətdir. Dövrlər dövri, lakin nizamsız xarakterlidir. Salınımların müddəti və genişliyi çox dəyişə bilər.
İqtisadi dövrlərə bazar iqtisadiyyatı fenomeni kimi baxılır. Planlı iqtisadiyyatda dövrlər yoxdur, baxmayaraq ki planlı iqtisadiyyat da qeyri-bərabər böyüyə bilər.
Müasir iqtisadiyyatda dövrlər ilk növbədə məhsul (ümumi daxili məhsul) və məşğulluq dalğalanmaları kimi müəyyən edilir. Lakin bunlarla yanaşı digər iqtisadi dəyişənlər (istehlak, investisiya, inflyasiya dərəcələri və s.) Dəyişir. Onların birgə dinamikası makroiqtisadi tədqiqatın mövzusudur. Analiz dövrlərin stokastik (təsadüfi) xarakterli olduğu, yəni müxtəlif xarici təsirlərin (şokların) yaratdığı fikrinə əsaslanır. Dövrlərin təbiətinə dair deterministik bir baxış (məsələn, Kondratyevin uzun dalğalar nəzəriyyəsi) köhnəlmişdir, çünki məlumatlar tərəfindən dəstəklənmir.
Müasir dövriyyə nəzəriyyəsi yeni Keynsçilik ideyalarına əsaslanır. Yeni klassik nəzəriyyə rəqib bir yanaşmadır, lakin bu nəzəriyyələr tamamilə ziddiyyətli deyil. İqtisadi əsas hissəyə daxil olmayan qeyri-adi nəzəriyyələr də vardır.
Ticarət dövrü mərhələləri
Dövrün əsas mərhələləri yüksəliş, pik, eniş və alt hissədir. Faza dəyişikliyi ilk növbədə ümumi daxili məhsulla ölçülən məhsul dalğalanmalarında ifadə olunur. İşsizlik (məşğulluq) məhsul ilə də yaxından əlaqəlidir. Bu əlaqə Okun qanunu ilə ifadə edilir.
Faza xarakteristikası
Yüksəliş — iqtisadi fəaliyyətin dövrünün ən aşağı (aşağıdan) ən yüksək (pik) nöqtəsinə qədər böyüməsi dövrü. İnvestisiya, məhsul və məşğulluq artımı ilə xarakterizə olunur. Artım inflyasiyanın sürətlənməsi ilə müşayiət oluna bilər.
Pik — iqtisadi artımın ən yüksək nöqtəsidir. İstehsal maksimum miqdarda resursları əhatə edir: əmək və kapital. Performans da maksimum dərəcədədir. Eyni zamanda, potensialdan istifadə və məşğulluq heç vaxt 100% -ə çatmır.
Tənəzzül — iqtisadi fəaliyyətin dövrünün ən yüksək (pik) səviyyəsindən ən aşağı (aşağı) nöqtəsinə qədər azalma dövrü. İnvestisiya, məhsul və məşğulluq azalması ilə xarakterizə olunur. İnflyasiyanın azalması və ya hətta deflyasiya ilə müşayiət oluna bilər. Bir tənəzzül xüsusilə dərin və uzundursa, buna depresiya deyilir. Tənəzzül və depressiya arasında dəqiq bir fərq yoxdur. Depressiyaya ümumiyyətlə iki tarixi hadisə deyilir: 1929–1939-cu illərdəki Böyük Depressiya və 1873–1896-cı illərdəki . Hər iki depressiya dünya miqyasında idi.
Eniş və yüksəliş əlamətləri
Tənəzzülün texniki meyarı ardıcıl dörddə üçdən çox davam edən işgüzar fəaliyyətin azalması hesab olunur. Lakin, əslində, dövrlərin tarixlənməsi dövr başa çatdıqdan sonra həyata keçirilir və ekspert qərarlarına əsaslanır. Məsələn, ABŞ-də, İqtisadi Tədqiqatlar Milli Bürosunun İşgüzar Dövrlərin Tanışlığı Komitəsi, dövrünün mərhələlərini təyin etməkdən məsuldur. Komitə tənəzzülü pik və çökəklik arasındakı dövr olaraq təyin edir, bu müddət ərzində bütün ölkəyə yayılan və bir neçə aydan bir ildən çox davam edə biləcək iqtisadi fəaliyyətdə əhəmiyyətli bir azalma var. Bir tənəzzül zamanı ümumi tendensiyanı dəyişdirməyən qısa müddətli bir mitinq ola bilər. Qısa bir bərpa dövrü ilə nöqtələnən iki tənəzzülü ayırmaq bəzən çətindir. Bu ardıcıl tənəzzüllərə ikiqat tənəzzül deyilir.
Yüksəlmə — iqtisadi fəaliyyətin əhəmiyyətli dərəcədə artdığı alt və zirvə arasındakı dövrdür.
Makroiqtisadi göstəricilərin təsnifatı
Dövr ilk növbədə ÜDM göstəricisində əks olunan məhsulun dalğalanması kimi başa düşülür. Dövrün mərhələsi dəyişikliklərin istiqaməti ilə müəyyən edilir: məhsul artımı iqtisadi dirçəlişə, məhsul azalması isə enişə uyğun gəlir. Digər göstəricilər də dalğalanmaya məruz qalır.
Dəyişikliklərin istiqamətinə görə makroiqtisadi göstəriciləri aşağıdakı növlərə bölmək olar.
- Protsiklik (çevik) — çıxış ilə müsbət bir əlaqəyə sahibdir, eyni istiqamətdə dəyişir.
- Asiklik — məhsul ilə davamlı müsbət və ya mənfi bir əlaqə yoxdur.
- Kontrsiklik — sərbəst buraxılma, əks istiqamətdə dəyişmə ilə mənfi bir əlaqəyə sahibdir.
Dəyişikliklərin tutarlılığına görə makroiqtisadi göstəriciləri aşağıdakı növlərə bölmək olar.
- Aparıcı — buraxılış dəyişmədən əvvəl dəyişməyə başlayır.
- Paralel — sərbəst buraxılma ilə eyni zamanda dəyişin.
- Geridə qalma — buraxılış dəyişikliklərindən gec dəyişməyə başlayır.
Əsas makroiqtisadi göstəricilərin xüsusiyyətləri cədvəldə verilmişdir. Bəzi göstəricilər təsnif edilmir.
İndeks | Dəyişiklik istiqaməti | Məhsul (ÜDM) ilə nisbət |
---|---|---|
İstehsal | ||
Sənaye istehsalı | Çevik | Eyni vaxtda |
Xərc (ÜDM-nin xərclərə görə komponentləri) | ||
İstehlak | Çevik | Eyni vaxtda |
Əsas kapital qoyuluşları | Çevik | Eyni vaxtda |
Ev almaq | Çevik | Aparıcı |
Səhmlərə investisiya | Çevik | Aparıcı |
Dövlət xərcləri | Çeviklik | |
Əmək bazarı | ||
Məşğulluq | Çevik | Eyni vaxtda |
İşsizlik | Kontrsiklik | |
Orta əmək məhsuldarlığı | Çevik | Aparıcı |
Real əmək haqqı | Çeviklik | |
Pul təklifi və inflyasiya | ||
Pul təchizatı | Çevik | Aparıcı |
İnflyasiya | Kontrsiklik | Aparıcı |
Maliyyə göstəriciləri | ||
Səhm qiymətləri | Çevik | Aparıcı |
Nominal faiz dərəcəsi | Çevik | Geri qalmaq |
Real faiz dərəcəsi | Asiklik |
Aparıcı göstəricilər
Dövrü proqnozlaşdırmaq üçün aparıcı ölçümlərdən istifadə olunur. Buna görə də onlara aparıcı göstəricilər deyilir. Aparıcı göstəricilərə dövrü qabaqlamayan, lakin statistik xidmətlərin operativ işi sayəsində ÜDM məlumatlarından daha tez əldə edilən dəyişənlər də daxildir. Bu cür göstəricilərə işsizlik müavinəti üçün müraciətlərin sayı, sənayedə yeni sifarişlərin sayı və s. Bütün əməliyyat məlumatları əsasında aparıcı göstəricilərin indeksləri qurulur. ABŞ-də bu cür məlumatlar qeyri-hökumət tədqiqat təşkilatı Konfrans Şurası tərəfindən yayımlanır. Rusiyada bunun üçün cavabdehdir.
Dövrlərin təbiəti
Dövrlərin təbiəti haqqında fikirlər zaman keçdikcə dəyişdi. Dövrlərin təbiətinin öyrənilməsinə iki yanaşma var: determinist və stoxastik.
Deterministik yanaşma
Determinist yanaşma tarixən ilk idi. Onun sözlərinə görə, dövrlər ciddi qanunlara tabedir. İqtisadiyyatın dövri xarakterli olmasının spesifik, davamlı səbəbləri var. Dövr müddəti az və ya çox sabitdir. Buna görə keçmiş dövrlər haqqında məlumat yenilərini proqnozlaşdırmağa kömək edir. Xüsusilə, determinizm elementləri Marksist aşırı istehsal böhranları nəzəriyyəsində, Kondratyevin uzun dalğalar nəzəriyyəsində və başqalarında yer alır.
İqtisadi dövrlərin ən ümumi təsnifatı Yozef Şumpeterə aiddir. "İqtisadi dövrlər" kitabında Kitçin, Jüqlar və Kondratyevin uzun dalğalarının dövrlərini əhatə edən üç hissəli bir sxem təklif etdi. Kitçin dövrləri Juglar dövründə, Jüqlar dövrləri Kondratyevin uzun dalğalarında yerləşmişdir. Dəmirçinin ritmləri də bu sxemə əlavə olunur. Beləliklə, ümumiyyətlə iqtisadi dövrlərin dörd əsas növü vardır.
- qısamüddətli Kitçin dövrlərinin xarakterik dövrü 2–3 ildir;
- Jüqların orta müddətli dövrlərinin xarakterik bir dövrü 7–11 ildir;
- Kuznetsin dövrləri (ritmləri) xarakterik dövrü 15–20 ildir;
- Kondratyevin uzun dalğalarının xarakterik dövrü 48–55 ildir.
Bu günə qədər iqtisadi dövrlərin determinizminə dair inandırıcı empirik bir dəlil yoxdur. və 1938-ci ildəki məqalələrində bu nəticəyə gələnlər arasında idi. 1880-ci illərdən əvvəlki 487 zaman seriyasını analiz etdilər. Onların nəticəsi budur ki, hər bir iş dövrünün öz xüsusiyyətləri var və keçmiş bumların və tənəzzüllərin tam olaraq təkrarlanacağına əminlik yoxdur. Eynilə, dövrü proqnozlaşdırmağa kömək edəcək hər hansı bir standart göstəricini müəyyənləşdirmək mümkün deyil. Bunun əvəzinə hər dəfə bir çox məlumatları analiz etməlisiniz. Təxminən eyni nəticə Jeffrey Moore-un 1961-ci ildəki sonrakı əsərində yer alır.
1980-ci illərdən bəri, daxili iş dövrlərinin müasir nəzəriyyələri inkişaf etdirildi, lakin geniş qəbul edilmədi.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Madhani, P. M. "Rebalancing Fixed and Variable Pay in a Sales Organization: A Business Cycle Perspective". . 42 (3). 2010: 179–189. doi:10.1177/0886368709359668.
- Kenton, Will. "Boom And Bust Cycle". Investopedia (ingilis). 2020-04-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-07-11.
- "Over Production and Under Consumption" 2009-04-25 at the Wayback Machine, ScarLett, History Of Economic Theory and Thought
- Batra, R. "Economics in Crisis: Severe and Logical Contradictions of Classical, Keynesian, and Popular Trade Models". 2002.
- "Why Are Recessions So Hard to Predict? Random Shocks and Business Cycles" (PDF) (ingilis). 2020-10-27 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2020-09-07.
- Benkemoune, Rabah. "Charles Dunoyer and the Emergence of the Idea of an Economic Cycle". History of Political Economy. 41 (2). 2009: 271–295. doi:10.1215/00182702-2009-003.
- M. W. Lee, Economic fluctuations. Homewood, IL, Richard D. Irwin, 1955
- 1929–1933-cü illərdə tənəzzülün ən kəskin mərhələsi davam etdi. Böyük böhranın sonu 1930-cu illərin ikinci yarısına düşür. Ölkələr müxtəlif vaxtlarda onu tərk etdilər.
- Schumpeter, J. A. History of Economic Analysis. London: George Allen & Unwin. 1954.
- "The NBER's Business Cycle Dating Committee". NBER. 2020-07-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-04-05.
- Абель и др., 2010
- Kitchin, Joseph. "Cycles and Trends in Economic Factors". Review of Economics and Statistics. 5 (1). 1923: 10–16. doi:10.2307/1927031. JSTOR 1927031.
- Kondratieff, N. D.; Stolper, W. F. "The Long Waves in Economic Life". Review of Economics and Statistics. 17 (6). 1935: 105–115. doi:10.2307/1928486. JSTOR 1928486.
- (PDF). 2014-01-25 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-09-22.
- Khan, Mejreen. "The biggest debt forgiveness write-offs in the history of the world - Telegraph". Telegraph.co.uk (ingilis). 2 February 2015. 2020-02-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-12-10.
- Wells, David A. Recent Economic Changes and Their Effect on Production and Distribution of Wealth and Well-Being of Society. New York: D. Appleton and Co. 1890. ISBN .
RECENT ECONOMIC CHANGES AND THEIR EFFECT ON DISTRIBUTION OF WEALTH AND WELL BEING OF SOCIETY WELLS.
- Rothbard, Murray. History of Money and Banking in the United States (PDF). Ludwig Von Mises Inst. 2002. ISBN . 2014-02-10 tarixində (PDF).
Ədəbiyyat
- Абель, Эндрю Бернанке, Бен. Макроэкономика. СПб: Питер. 2010.
- Акаев, Аскар Акаевич. Современный финансово-экономический кризис в свете теории инновационно-технологического развития экономики и управления инновационным процессом (PDF). 2009.
- Аукуционек С. П. Современные буржуазные теории и модели цикла: критический анализ. М.: Наука. 1984.
- Блауг М. Экономическая мысль в ретроспективе (4-е изд.). М.: "Дело Лтд". 1994.
- Де Фрей, Мишель. История макроэкономики: от Кейнса к Лукасу и до современности. Академический учебник. Издательский дом «Дело» РАНХиГС. 2019 [A history of macroeconomics from Keynes to Lucas and beyond]. ISBN .
- Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб.. 1890–1907. //
- Кондратьев, Николай Дмитриевич. Большие циклы конъюнктуры и теория предвидения. М.: Экономика. 2002.
- Мендельсон, Лев Абрамович. Теория и история экономических кризисов и циклов. 1. М.: Соцэкгиз. 1959–1964.
- Мэнкью, Грегори. Макроэкономика. М.: Издательство МГУ. 1994. ISBN .
- Ромер, Дэвид. Высшая макроэкономика (2-е изд). М.: Издательский дом Высш. шк. экономики. 2015. ISBN .
- Сакс, Джеффри , Ларрен, Фелипе. Макроэкономика. Глобальный подход. М.: Дело. 1996. ISBN .
- Хансен, Элви Экономические циклы и национальный доход
- Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб.. 1890–1907. //
- Экономические циклы. М.: Неон. 1996.
- Burda, M., Wyplosz, C. Macroeconomics: a European text. Oxford University Press. 2013. ISBN .
- Farmer R. E. A. The evolution of endogenous business cycles (PDF) (National Bureau of Economic Research). 2012.
- Galí J. Monetary policy, inflation, and the business cycle: an introduction to the new Keynesian framework and its applications. Princeton University Press. 2015. ISBN .
- Jones C. Macroeconomics. W. W. Norton & Company. 2014. ISBN .
- Mitchell W. C., Burns A. F. Statistical indicators of cyclical revivals (PDF) (NBER). 1938. 1–12.
- Moore G. H. Statistical Indicators of Cyclical Revivals and Recessions (PDF). 1 (NBER). Princeton University Press. 1961. 184–260.
- Sørensen P. B., Whitta-Jacobsen H. J. Introducing advanced macroeconomics: Growth and business cycles. McGraw-Hill Education. 2010. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Iqtisadi tsiklTsiklin adi Xarakterik dovr3 4 il7 11 il15 25 il45 60 il Iqtisadi tsikl dovr ing Business cycle iqtisadi fealiyyetdeki dalgalanmalar tekrarlanan iqtisadi tenezzullerden tenezzul depressiya ve iqtisadi yukselislerden ibaretdir Dovrler dovri lakin nizamsiz xarakterlidir Salinimlarin muddeti ve genisliyi cox deyise biler Iqtisadi dovrlere bazar iqtisadiyyati fenomeni kimi baxilir Planli iqtisadiyyatda dovrler yoxdur baxmayaraq ki planli iqtisadiyyat da qeyri beraber boyuye biler Muasir iqtisadiyyatda dovrler ilk novbede mehsul umumi daxili mehsul ve mesgulluq dalgalanmalari kimi mueyyen edilir Lakin bunlarla yanasi diger iqtisadi deyisenler istehlak investisiya inflyasiya dereceleri ve s Deyisir Onlarin birge dinamikasi makroiqtisadi tedqiqatin movzusudur Analiz dovrlerin stokastik tesadufi xarakterli oldugu yeni muxtelif xarici tesirlerin soklarin yaratdigi fikrine esaslanir Dovrlerin tebietine dair deterministik bir baxis meselen Kondratyevin uzun dalgalar nezeriyyesi kohnelmisdir cunki melumatlar terefinden desteklenmir Muasir dovriyye nezeriyyesi yeni Keynscilik ideyalarina esaslanir Yeni klassik nezeriyye reqib bir yanasmadir lakin bu nezeriyyeler tamamile ziddiyyetli deyil Iqtisadi esas hisseye daxil olmayan qeyri adi nezeriyyeler de vardir Ticaret dovru merheleleriDovrun esas merheleleri yukselis pik enis ve alt hissedir Faza deyisikliyi ilk novbede umumi daxili mehsulla olculen mehsul dalgalanmalarinda ifade olunur Issizlik mesgulluq mehsul ile de yaxindan elaqelidir Bu elaqe Okun qanunu ile ifade edilir Faza xarakteristikasi Yukselis iqtisadi fealiyyetin dovrunun en asagi asagidan en yuksek pik noqtesine qeder boyumesi dovru Investisiya mehsul ve mesgulluq artimi ile xarakterize olunur Artim inflyasiyanin suretlenmesi ile musayiet oluna biler Pik iqtisadi artimin en yuksek noqtesidir Istehsal maksimum miqdarda resurslari ehate edir emek ve kapital Performans da maksimum derecededir Eyni zamanda potensialdan istifade ve mesgulluq hec vaxt 100 e catmir Tenezzul iqtisadi fealiyyetin dovrunun en yuksek pik seviyyesinden en asagi asagi noqtesine qeder azalma dovru Investisiya mehsul ve mesgulluq azalmasi ile xarakterize olunur Inflyasiyanin azalmasi ve ya hetta deflyasiya ile musayiet oluna biler Bir tenezzul xususile derin ve uzundursa buna depresiya deyilir Tenezzul ve depressiya arasinda deqiq bir ferq yoxdur Depressiyaya umumiyyetle iki tarixi hadise deyilir 1929 1939 cu illerdeki Boyuk Depressiya ve 1873 1896 ci illerdeki Her iki depressiya dunya miqyasinda idi Enis ve yukselis elametleri Tenezzulun texniki meyari ardicil dordde ucden cox davam eden isguzar fealiyyetin azalmasi hesab olunur Lakin eslinde dovrlerin tarixlenmesi dovr basa catdiqdan sonra heyata kecirilir ve ekspert qerarlarina esaslanir Meselen ABS de Iqtisadi Tedqiqatlar Milli Burosunun Isguzar Dovrlerin Tanisligi Komitesi dovrunun merhelelerini teyin etmekden mesuldur Komite tenezzulu pik ve cokeklik arasindaki dovr olaraq teyin edir bu muddet erzinde butun olkeye yayilan ve bir nece aydan bir ilden cox davam ede bilecek iqtisadi fealiyyetde ehemiyyetli bir azalma var Bir tenezzul zamani umumi tendensiyani deyisdirmeyen qisa muddetli bir mitinq ola biler Qisa bir berpa dovru ile noqtelenen iki tenezzulu ayirmaq bezen cetindir Bu ardicil tenezzullere ikiqat tenezzul deyilir Yukselme iqtisadi fealiyyetin ehemiyyetli derecede artdigi alt ve zirve arasindaki dovrdur Makroiqtisadi gostericilerin tesnifatiDovr ilk novbede UDM gostericisinde eks olunan mehsulun dalgalanmasi kimi basa dusulur Dovrun merhelesi deyisikliklerin istiqameti ile mueyyen edilir mehsul artimi iqtisadi dircelise mehsul azalmasi ise enise uygun gelir Diger gostericiler de dalgalanmaya meruz qalir Deyisikliklerin istiqametine gore makroiqtisadi gostericileri asagidaki novlere bolmek olar Protsiklik cevik cixis ile musbet bir elaqeye sahibdir eyni istiqametde deyisir Asiklik mehsul ile davamli musbet ve ya menfi bir elaqe yoxdur Kontrsiklik serbest buraxilma eks istiqametde deyisme ile menfi bir elaqeye sahibdir Deyisikliklerin tutarliligina gore makroiqtisadi gostericileri asagidaki novlere bolmek olar Aparici buraxilis deyismeden evvel deyismeye baslayir Paralel serbest buraxilma ile eyni zamanda deyisin Geride qalma buraxilis deyisikliklerinden gec deyismeye baslayir Esas makroiqtisadi gostericilerin xususiyyetleri cedvelde verilmisdir Bezi gostericiler tesnif edilmir Indeks Deyisiklik istiqameti Mehsul UDM ile nisbetIstehsalSenaye istehsali Cevik Eyni vaxtdaXerc UDM nin xerclere gore komponentleri Istehlak Cevik Eyni vaxtdaEsas kapital qoyuluslari Cevik Eyni vaxtdaEv almaq Cevik ApariciSehmlere investisiya Cevik ApariciDovlet xercleri CeviklikEmek bazariMesgulluq Cevik Eyni vaxtdaIssizlik KontrsiklikOrta emek mehsuldarligi Cevik ApariciReal emek haqqi CeviklikPul teklifi ve inflyasiyaPul techizati Cevik ApariciInflyasiya Kontrsiklik ApariciMaliyye gostericileriSehm qiymetleri Cevik ApariciNominal faiz derecesi Cevik Geri qalmaqReal faiz derecesi AsiklikAparici gostericiler Dovru proqnozlasdirmaq ucun aparici olcumlerden istifade olunur Buna gore de onlara aparici gostericiler deyilir Aparici gostericilere dovru qabaqlamayan lakin statistik xidmetlerin operativ isi sayesinde UDM melumatlarindan daha tez elde edilen deyisenler de daxildir Bu cur gostericilere issizlik muavineti ucun muracietlerin sayi senayede yeni sifarislerin sayi ve s Butun emeliyyat melumatlari esasinda aparici gostericilerin indeksleri qurulur ABS de bu cur melumatlar qeyri hokumet tedqiqat teskilati Konfrans Surasi terefinden yayimlanir Rusiyada bunun ucun cavabdehdir Dovrlerin tebietiDovrlerin tebieti haqqinda fikirler zaman kecdikce deyisdi Dovrlerin tebietinin oyrenilmesine iki yanasma var determinist ve stoxastik Deterministik yanasma Determinist yanasma tarixen ilk idi Onun sozlerine gore dovrler ciddi qanunlara tabedir Iqtisadiyyatin dovri xarakterli olmasinin spesifik davamli sebebleri var Dovr muddeti az ve ya cox sabitdir Buna gore kecmis dovrler haqqinda melumat yenilerini proqnozlasdirmaga komek edir Xususile determinizm elementleri Marksist asiri istehsal bohranlari nezeriyyesinde Kondratyevin uzun dalgalar nezeriyyesinde ve basqalarinda yer alir Iqtisadi dovrlerin en umumi tesnifati Yozef Sumpetere aiddir Iqtisadi dovrler kitabinda Kitcin Juqlar ve Kondratyevin uzun dalgalarinin dovrlerini ehate eden uc hisseli bir sxem teklif etdi Kitcin dovrleri Juglar dovrunde Juqlar dovrleri Kondratyevin uzun dalgalarinda yerlesmisdir Demircinin ritmleri de bu sxeme elave olunur Belelikle umumiyyetle iqtisadi dovrlerin dord esas novu vardir qisamuddetli Kitcin dovrlerinin xarakterik dovru 2 3 ildir Juqlarin orta muddetli dovrlerinin xarakterik bir dovru 7 11 ildir Kuznetsin dovrleri ritmleri xarakterik dovru 15 20 ildir Kondratyevin uzun dalgalarinin xarakterik dovru 48 55 ildir Bu gune qeder iqtisadi dovrlerin determinizmine dair inandirici empirik bir delil yoxdur ve 1938 ci ildeki meqalelerinde bu neticeye gelenler arasinda idi 1880 ci illerden evvelki 487 zaman seriyasini analiz etdiler Onlarin neticesi budur ki her bir is dovrunun oz xususiyyetleri var ve kecmis bumlarin ve tenezzullerin tam olaraq tekrarlanacagina eminlik yoxdur Eynile dovru proqnozlasdirmaga komek edecek her hansi bir standart gostericini mueyyenlesdirmek mumkun deyil Bunun evezine her defe bir cox melumatlari analiz etmelisiniz Texminen eyni netice Jeffrey Moore un 1961 ci ildeki sonraki eserinde yer alir 1980 ci illerden beri daxili is dovrlerinin muasir nezeriyyeleri inkisaf etdirildi lakin genis qebul edilmedi Hemcinin baxAvstriya mektebiIstinadlarMadhani P M Rebalancing Fixed and Variable Pay in a Sales Organization A Business Cycle Perspective 42 3 2010 179 189 doi 10 1177 0886368709359668 Kenton Will Boom And Bust Cycle Investopedia ingilis 2020 04 25 tarixinde Istifade tarixi 2019 07 11 Over Production and Under Consumption 2009 04 25 at the Wayback Machine ScarLett History Of Economic Theory and Thought Batra R Economics in Crisis Severe and Logical Contradictions of Classical Keynesian and Popular Trade Models 2002 Why Are Recessions So Hard to Predict Random Shocks and Business Cycles PDF ingilis 2020 10 27 tarixinde PDF Istifade tarixi 2020 09 07 Benkemoune Rabah Charles Dunoyer and the Emergence of the Idea of an Economic Cycle History of Political Economy 41 2 2009 271 295 doi 10 1215 00182702 2009 003 M W Lee Economic fluctuations Homewood IL Richard D Irwin 1955 1929 1933 cu illerde tenezzulun en keskin merhelesi davam etdi Boyuk bohranin sonu 1930 cu illerin ikinci yarisina dusur Olkeler muxtelif vaxtlarda onu terk etdiler Schumpeter J A History of Economic Analysis London George Allen amp Unwin 1954 The NBER s Business Cycle Dating Committee NBER 2020 07 11 tarixinde Istifade tarixi 2020 04 05 Abel i dr 2010 Kitchin Joseph Cycles and Trends in Economic Factors Review of Economics and Statistics 5 1 1923 10 16 doi 10 2307 1927031 JSTOR 1927031 Kondratieff N D Stolper W F The Long Waves in Economic Life Review of Economics and Statistics 17 6 1935 105 115 doi 10 2307 1928486 JSTOR 1928486 PDF 2014 01 25 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2014 09 22 Khan Mejreen The biggest debt forgiveness write offs in the history of the world Telegraph Telegraph co uk ingilis 2 February 2015 2020 02 20 tarixinde Istifade tarixi 2018 12 10 Wells David A Recent Economic Changes and Their Effect on Production and Distribution of Wealth and Well Being of Society New York D Appleton and Co 1890 ISBN 978 0543724748 RECENT ECONOMIC CHANGES AND THEIR EFFECT ON DISTRIBUTION OF WEALTH AND WELL BEING OF SOCIETY WELLS Rothbard Murray History of Money and Banking in the United States PDF Ludwig Von Mises Inst 2002 ISBN 978 0945466338 2014 02 10 tarixinde PDF EdebiyyatAbel Endryu Bernanke Ben Makroekonomika SPb Piter 2010 Akaev Askar Akaevich Sovremennyj finansovo ekonomicheskij krizis v svete teorii innovacionno tehnologicheskogo razvitiya ekonomiki i upravleniya innovacionnym processom PDF 2009 Aukucionek S P Sovremennye burzhuaznye teorii i modeli cikla kriticheskij analiz M Nauka 1984 Blaug M Ekonomicheskaya mysl v retrospektive 4 e izd M Delo Ltd 1994 De Frej Mishel Istoriya makroekonomiki ot Kejnsa k Lukasu i do sovremennosti Akademicheskij uchebnik Izdatelskij dom Delo RANHiGS 2019 A history of macroeconomics from Keynes to Lucas and beyond ISBN 978 5 7749 1423 4 Kolebanij ciklicheskih teorii Enciklopedicheskij slovar Brokgauza i Efrona V 86 tomah 82 t i 4 dop SPb 1890 1907 Kondratev Nikolaj Dmitrievich Bolshie cikly konyunktury i teoriya predvideniya M Ekonomika 2002 Mendelson Lev Abramovich Teoriya i istoriya ekonomicheskih krizisov i ciklov 1 M Socekgiz 1959 1964 Menkyu Gregori Makroekonomika M Izdatelstvo MGU 1994 ISBN 5 211 03213 6 Romer Devid Vysshaya makroekonomika 2 e izd M Izdatelskij dom Vyssh shk ekonomiki 2015 ISBN 978 5 7598 1241 8 Saks Dzheffri Larren Felipe Makroekonomika Globalnyj podhod M Delo 1996 ISBN 5 7749 0004 5 Hansen Elvi Ekonomicheskie cikly i nacionalnyj dohod Iqtisadi tsikl Enciklopedicheskij slovar Brokgauza i Efrona V 86 tomah 82 t i 4 dop SPb 1890 1907 Ekonomicheskie cikly M Neon 1996 Burda M Wyplosz C Macroeconomics a European text Oxford University Press 2013 ISBN 978 0 19 960864 5 Farmer R E A The evolution of endogenous business cycles PDF National Bureau of Economic Research 2012 Gali J Monetary policy inflation and the business cycle an introduction to the new Keynesian framework and its applications Princeton University Press 2015 ISBN 978 0691133164 Jones C Macroeconomics W W Norton amp Company 2014 ISBN 978 0393923902 Mitchell W C Burns A F Statistical indicators of cyclical revivals PDF NBER 1938 1 12 Moore G H Statistical Indicators of Cyclical Revivals and Recessions PDF 1 NBER Princeton University Press 1961 184 260 Sorensen P B Whitta Jacobsen H J Introducing advanced macroeconomics Growth and business cycles McGraw Hill Education 2010 ISBN 978 0077117863