İqbo yəhudiləri — Nigeriyanın İqbo xalqının iudaizmə etiqad edən nümayəndələri.
İqbo yəhudiləri | |
---|---|
Yəhudi həyatı Nigeriyanın bəzi yerlərində müstəmləkəçilikdən əvvəlki dövrdən bəri sənədləşdirilmişdir, lakin iqbo xalqının İsrail mənşəli olduğunu iddia etdiyi və ya müstəmləkəçilik dövründən əvvəl iudaizmə etiqad etdiyi məlum deyil. 1967–1970-ci illərdə zamanı və ondan sonra İqbo xalqı arasında yəhudilərlə identifikasiya daha geniş yayılmışdır.
Regionda heç bir rəsmi siyahıyaalma aparılmamışdır və Nigeriyada İqbo əhalisinin hansı hissəsinin iudaizmə etirad etdiyinin dəqiq sayı məlum deyil. 2008-ci ildə ən azı 26 müxtəlif ölçülü sinaqoqa malik olan İqbo xalqının təxminən 30,000 nümayəndəsinin iudaizmin hansısa formasını tətbiq etdiyi bildirilir 2021-ci ildə Nigeriyada təxminən 70 fəal icmadan ibarət təxminən 12,000–15,000 nəfər əsas İqbo yəhudisinin olduğu bildirilmişdir. Bundan başqa, bu istiqamətdə 2,000–3,000 və ən çox 5,000 nəfər kimi daha mühafizəkar statistikalar da verilmişdir.
Tarixilik
Xristian təhsili almış və azad edilmiş kölə olan iqboəsilli geniş təsir əldə etmiş ifadəsində iqbo xalqının mənşəyinin yəhudi köçərilərindən olduğu iddia edilmişdir. 1789-cu ildə yazılmış avtobioqrafiyasında qeyd edilmişdir:
Mənim həmvətənlərimin və yəhudilərin "Yaradılış"da təsvir olunduğu kimi, çatmazdan əvvəl, hələ pastoral vəziyyət olduqları dövrdə davranış və adətlərində, xüsusən də patriarxlar haqqında üstünlük təşkil edən güclü bənzətmə məni bu xalqın digərindən törədiyini düşünməyə vadar etmişdir.
Tənqidi tarixçilər Qərbi Afrika ilə bağlı XIX əsrdə və XX əsrin əvvəllərində nəşr olunmuş ədəbiyyatı nəzərdən keçirmişdilər. Onlar bu cür tarixi narrativlərin müstəmləkə və postmüstəmləkə keçmişində müxtəlif dövrlərdə onları təklif edən yazıçılar üçün hansı müxtəlif funksiyaları yerinə yetirdiyini aydınlaşdırmışdılar.
B.e. I minilliyində yəhudilərin Böyük Səhranın ticarət mərkəzlərində olmasına heç bir şübhə yoxdur, lakin iqbo xalqının tarixi yəhudi əhali ilə eyni vaxtda əlaqə saxladığına və ya hər hansı bir məqamda iudaizmi qəbul etməsinə, Avropa gücləri tərəfindən müstəmləkəçilik siyasətinə məruz qalmazdan əvvəl bu dinə etiqad etməsinə dair heç bir sübut yoxdur.
Dini əməllər
İqbo yəhudilərinin dini adətlərinə oğlan uşağının doğulmasından səkkiz gün sonra , koşer pəhriz qanunlarına riayət edilməsi, zamanı kişi və qadınların ayrılması, və geyilməsi və Roş-Ha-Şana, Yom-Küpür, Hanukka, və kimi qeyd edilməsi daxildir.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Chuku, Gloria. "Igbo historiography: Parts I, II, and III" (PDF). History Compass. 16 (10). 2018: 7–14. doi:10.1111/hic3.12489. :11603/11290. 27 September 2021 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 15 August 2018.
- Ezedu, F. "Science Education and Challenges of Globalization in Igbo Nation" (PDF). Us-China Education Review. B, Education Theory. David Publishing, University of Nigeria, Nsukka, Nigeria. 2013: 118. ISSN 2161-6248. 14 July 2021 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 30 September 2020.
- Lis, Daniel. "'Ethiopia shall soon stretch out her hands': Ethiopian Jewry and Igbo Identity". Jewish Culture and History (ingilis). 11 (3). 2009: 21–38. doi:10.1080/1462169X.2009.10512134.
- Afigbo, Afigbo. Ropes of Sand Studies in Igbo History and Culture University PressAfrica World Press. 1981.
- Lis, Daniel. Identity among the Igbo of Nigeria. Africa World Press. 2015.
- Afsai, Shai. "Nigeria's Igbo Jews: Jewish identity and practice in Abuja". Anthropology Today. 32 (2). 2016: 14–17, back cover. doi:10.1111/1467-8322.12239. 2023-11-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-01-11.
- Bruder, Edith. The Black Jews of Africa: History, Religion, Identity. Oxford University Press. 2008. səh. 143. ISBN .
- "Nigerian Igbo Jewish leader arrested with Israeli visitors freed". BBC News (ingilis). 2021-08-09. 2023-08-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-08-20.
- Afsai, Shai, "R.I. visit builds bridge with Nigeria's Igbo Jews" 2023-08-20 at the Wayback Machine, The Providence Journal, 15 December 2013.
- Afsai, Shai. "Nigeria's Igbo Jews: Jewish identity and practice in Abuja". Anthropology Today. 32 (2). 2016: 14–17, back cover. doi:10.1111/1467-8322.12239. 2023-11-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-01-11.
- Equiano, Olaudah. The Interesting Narrative of the Life of Olaudah Equiano, Or Gustavus Vassa, the African Written By Himself. EBook #15399. 2005.
- Sanders, Edith. "The Hamitic Hypothesis: Its Origin and Functions in Time Perspective". Journal of African History. 10 (4). 1963: 521–532. doi:10.1017/S0021853700009683. JSTOR 179896.
- Zachernuk, Philip. "Of Origins and Colonial Order: Southern Nigerians and the 'Hamitic Hypothesis' c. 1870–1970". Journal of African History. 35 (3). 1994: 427–55. doi:10.1017/s0021853700026785. JSTOR 182643.
- Hunwick, John. "Al-Mahili and the Jews of Tuwat: The Demise of a Community". Studia Islamica. 61 (61). 1985: 155–183. doi:10.2307/1595412. JSTOR 1595412.
- Ezedu, F. "Science Education and Challenges of Globalization in Igbo Nation" (PDF). Us-China Education Review. B, Education Theory. David Publishing, University of Nigeria, Nsukka, Nigeria. 2013: 118. ISSN 2161-6248. 14 July 2021 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 30 September 2020.
- Chuku, Gloria. "Igbo historiography: Parts I, II, and III" (PDF). History Compass. 16 (10). 2018: 7–14. doi:10.1111/hic3.12489. :11603/11290. 27 September 2021 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 15 August 2018.
- Miles, William F. S., "Among the Igbos of Nigeria During the Festival of Lights" 2017-09-04 at the Wayback Machine, 2011.
- Afsai, Shai, "Hanging Haman with the Igbo Jews of Abuja" 2023-08-20 at the Wayback Machine, The Times of Israel, 30 April 2013.
Xarici keçidlər
- Hebrew Karaite Community Igbo Bene Israel
- Re-Emerging: The Jews of Nigeria
- Kulanu
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Iqbo yehudileri Nigeriyanin Iqbo xalqinin iudaizme etiqad eden numayendeleri Iqbo yehudileri Yehudi heyati Nigeriyanin bezi yerlerinde mustemlekecilikden evvelki dovrden beri senedlesdirilmisdir lakin iqbo xalqinin Israil menseli oldugunu iddia etdiyi ve ya mustemlekecilik dovrunden evvel iudaizme etiqad etdiyi melum deyil 1967 1970 ci illerde zamani ve ondan sonra Iqbo xalqi arasinda yehudilerle identifikasiya daha genis yayilmisdir Regionda hec bir resmi siyahiyaalma aparilmamisdir ve Nigeriyada Iqbo ehalisinin hansi hissesinin iudaizme etirad etdiyinin deqiq sayi melum deyil 2008 ci ilde en azi 26 muxtelif olculu sinaqoqa malik olan Iqbo xalqinin texminen 30 000 numayendesinin iudaizmin hansisa formasini tetbiq etdiyi bildirilir 2021 ci ilde Nigeriyada texminen 70 feal icmadan ibaret texminen 12 000 15 000 nefer esas Iqbo yehudisinin oldugu bildirilmisdir Bundan basqa bu istiqametde 2 000 3 000 ve en cox 5 000 nefer kimi daha muhafizekar statistikalar da verilmisdir TarixilikXristian tehsili almis ve azad edilmis kole olan iqboesilli genis tesir elde etmis ifadesinde iqbo xalqinin menseyinin yehudi kocerilerinden oldugu iddia edilmisdir 1789 cu ilde yazilmis avtobioqrafiyasinda qeyd edilmisdir Menim hemvetenlerimin ve yehudilerin Yaradilis da tesvir olundugu kimi catmazdan evvel hele pastoral veziyyet olduqlari dovrde davranis ve adetlerinde xususen de patriarxlar haqqinda ustunluk teskil eden guclu benzetme meni bu xalqin digerinden torediyini dusunmeye vadar etmisdir Tenqidi tarixciler Qerbi Afrika ile bagli XIX esrde ve XX esrin evvellerinde nesr olunmus edebiyyati nezerden kecirmisdiler Onlar bu cur tarixi narrativlerin mustemleke ve postmustemleke kecmisinde muxtelif dovrlerde onlari teklif eden yazicilar ucun hansi muxtelif funksiyalari yerine yetirdiyini aydinlasdirmisdilar B e I minilliyinde yehudilerin Boyuk Sehranin ticaret merkezlerinde olmasina hec bir subhe yoxdur lakin iqbo xalqinin tarixi yehudi ehali ile eyni vaxtda elaqe saxladigina ve ya her hansi bir meqamda iudaizmi qebul etmesine Avropa gucleri terefinden mustemlekecilik siyasetine meruz qalmazdan evvel bu dine etiqad etmesine dair hec bir subut yoxdur Dini emellerIqbo yehudilerinin dini adetlerine oglan usaginin dogulmasindan sekkiz gun sonra koser pehriz qanunlarina riayet edilmesi zamani kisi ve qadinlarin ayrilmasi ve geyilmesi ve Ros Ha Sana Yom Kupur Hanukka ve kimi qeyd edilmesi daxildir Hemcinin baxXristianliq ve iudaizm AbayudayaIstinadlarChuku Gloria Igbo historiography Parts I II and III PDF History Compass 16 10 2018 7 14 doi 10 1111 hic3 12489 11603 11290 27 September 2021 tarixinde PDF Istifade tarixi 15 August 2018 Ezedu F Science Education and Challenges of Globalization in Igbo Nation PDF Us China Education Review B Education Theory David Publishing University of Nigeria Nsukka Nigeria 2013 118 ISSN 2161 6248 14 July 2021 tarixinde PDF Istifade tarixi 30 September 2020 Lis Daniel Ethiopia shall soon stretch out her hands Ethiopian Jewry and Igbo Identity Jewish Culture and History ingilis 11 3 2009 21 38 doi 10 1080 1462169X 2009 10512134 Afigbo Afigbo Ropes of Sand Studies in Igbo History and Culture University PressAfrica World Press 1981 Lis Daniel Identity among the Igbo of Nigeria Africa World Press 2015 Afsai Shai Nigeria s Igbo Jews Jewish identity and practice in Abuja Anthropology Today 32 2 2016 14 17 back cover doi 10 1111 1467 8322 12239 2023 11 08 tarixinde Istifade tarixi 2024 01 11 Bruder Edith The Black Jews of Africa History Religion Identity Oxford University Press 2008 seh 143 ISBN 978 0195333565 Nigerian Igbo Jewish leader arrested with Israeli visitors freed BBC News ingilis 2021 08 09 2023 08 20 tarixinde Istifade tarixi 2023 08 20 Afsai Shai R I visit builds bridge with Nigeria s Igbo Jews 2023 08 20 at the Wayback Machine The Providence Journal 15 December 2013 Afsai Shai Nigeria s Igbo Jews Jewish identity and practice in Abuja Anthropology Today 32 2 2016 14 17 back cover doi 10 1111 1467 8322 12239 2023 11 08 tarixinde Istifade tarixi 2024 01 11 Equiano Olaudah The Interesting Narrative of the Life of Olaudah Equiano Or Gustavus Vassa the African Written By Himself EBook 15399 2005 Sanders Edith The Hamitic Hypothesis Its Origin and Functions in Time Perspective Journal of African History 10 4 1963 521 532 doi 10 1017 S0021853700009683 JSTOR 179896 Zachernuk Philip Of Origins and Colonial Order Southern Nigerians and the Hamitic Hypothesis c 1870 1970 Journal of African History 35 3 1994 427 55 doi 10 1017 s0021853700026785 JSTOR 182643 Hunwick John Al Mahili and the Jews of Tuwat The Demise of a Community Studia Islamica 61 61 1985 155 183 doi 10 2307 1595412 JSTOR 1595412 Ezedu F Science Education and Challenges of Globalization in Igbo Nation PDF Us China Education Review B Education Theory David Publishing University of Nigeria Nsukka Nigeria 2013 118 ISSN 2161 6248 14 July 2021 tarixinde PDF Istifade tarixi 30 September 2020 Chuku Gloria Igbo historiography Parts I II and III PDF History Compass 16 10 2018 7 14 doi 10 1111 hic3 12489 11603 11290 27 September 2021 tarixinde PDF Istifade tarixi 15 August 2018 Miles William F S Among the Igbos of Nigeria During the Festival of Lights 2017 09 04 at the Wayback Machine 2011 Afsai Shai Hanging Haman with the Igbo Jews of Abuja 2023 08 20 at the Wayback Machine The Times of Israel 30 April 2013 Xarici kecidlerHebrew Karaite Community Igbo Bene Israel Re Emerging The Jews of Nigeria Kulanu