İqbo (və ya ibo; hərf. "meşə sakinləri") — Nigeriyanın cənub-şərqində yaşayan etnik qrup. Sayları 35 milyondan çoxdur. aid olan danışırlar. Britaniya müstəmləkəçiliyinin nəticəsi ilə onların əksəriyyəti iqbo dili ilə yanaşı ingiliscə danışır.
İqbo | |
---|---|
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Dil
Volta-Niger ailəsinin iqbo dilində danışırlar. Ən çox yayılmış dialektlər Onicha və Owerridir. Onicha əsasında ədəbi dil inkişaf edir - "standart İqbo"; 1915-ci ildə Onicha, Owerri, Bonny, Ingwana və Arochuku dialektləri əsasında missionerlər tərəfindən yaradılmış "vahid İqbo" da var. Bir çox digər dialektlərin öz yazılı ənənələri var. Latın qrafikası əsasında yazı .
Geyimləri
Ənənəvi geyimlərinə kişilər üçün köynəklərinin üstündən geniş papaq, qadınlar üçün sviterlər aiddir. Ətəkləri budları ətrafında olur. Xüsusilə şəhərlərdə Avropa geyimləri də geniş yayılmışdır.
Mətbəx
Əsas qidaları bitki mənşəlidir. Bura yamlar, manioklar, qarğıdalılar və müxtəlif tərəvəzlər aiddir. Onlar balıq da yeyirlər. Yemək üçün yağı və isti ədviyyatlardan istifadə edirlər.
Din
XIX missionerlərin fəaliyyəti sayəsində İqbo xalqı xristianlığı qəbul etmişdir. Ənənəvi inanclar müəyyən rol oynamaqda davam edir. Məlum məxfi cəmiyyətlər : Mmvo (Mvo), Ekpe. Ekumeku Cəmiyyəti 1898-ci ildən 1911-ci ilə qədər bölgədə Britaniya müstəmləkəçiliyinin qurulmasına müqavimət göstərmişdir.İqbo yəhudiləri əcdadlarının iudaist olduqlarını iddia edən və bu dinə etiqad edən kiçik bir icmadır. İqbo yəhudiləri özlərini Qərbi Afrikaya köçmüş Şimali Afrika (bəlkə də Misir) yəhudilərinin nəslindən hesab edirlər. İqbo yəhudi ənənələri bu köçün təxminən 1,500 il əvvəl baş verdiyini söyləyir.
İstinadlar
- Philip Snow, . General history of Africa 2016-11-29 at the Wayback Machine, — Paris: Unesco Press, 1989
Əlavə ədəbiyyat
- Ибо // Казахстан. Национальная энциклопедия. — Алматы: Қазақ энциклопедиясы, 2005. — Т. II. — ISBN 9965-9746-3-2. (CC BY-SA 3.0)
- Исмагилова Р. Н., Попов В. А. Игбо // Народы и религии мира (PDF). М.: Большая Российская энциклопедия. Гл. ред. В. А. Тишков. Редкол.: О. Ю. Артемова, С. А. Арутюнов, А. Н. Кожановский, В. М. Макаревич (зам. гл. ред.), В. А. Попов, П. И. Пучков (зам. гл. ред.), Г. Ю. Ситнянский. 1998. 178–179. ISBN .
Xarici keçidlər
- Игбо
- Ethnologue.com
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Iqbo ve ya ibo herf mese sakinleri Nigeriyanin cenub serqinde yasayan etnik qrup Saylari 35 milyondan coxdur aid olan danisirlar Britaniya mustemlekeciliyinin neticesi ile onlarin ekseriyyeti iqbo dili ile yanasi ingilisce danisir Iqbo Vikianbarda elaqeli mediafayllarDilVolta Niger ailesinin iqbo dilinde danisirlar En cox yayilmis dialektler Onicha ve Owerridir Onicha esasinda edebi dil inkisaf edir standart Iqbo 1915 ci ilde Onicha Owerri Bonny Ingwana ve Arochuku dialektleri esasinda missionerler terefinden yaradilmis vahid Iqbo da var Bir cox diger dialektlerin oz yazili eneneleri var Latin qrafikasi esasinda yazi GeyimleriEnenevi geyimlerine kisiler ucun koyneklerinin ustunden genis papaq qadinlar ucun sviterler aiddir Etekleri budlari etrafinda olur Xususile seherlerde Avropa geyimleri de genis yayilmisdir MetbexEsas qidalari bitki menselidir Bura yamlar manioklar qargidalilar ve muxtelif terevezler aiddir Onlar baliq da yeyirler Yemek ucun yagi ve isti edviyyatlardan istifade edirler DinXIX missionerlerin fealiyyeti sayesinde Iqbo xalqi xristianligi qebul etmisdir Enenevi inanclar mueyyen rol oynamaqda davam edir Melum mexfi cemiyyetler Mmvo Mvo Ekpe Ekumeku Cemiyyeti 1898 ci ilden 1911 ci ile qeder bolgede Britaniya mustemlekeciliyinin qurulmasina muqavimet gostermisdir Iqbo yehudileri ecdadlarinin iudaist olduqlarini iddia eden ve bu dine etiqad eden kicik bir icmadir Iqbo yehudileri ozlerini Qerbi Afrikaya kocmus Simali Afrika belke de Misir yehudilerinin neslinden hesab edirler Iqbo yehudi eneneleri bu kocun texminen 1 500 il evvel bas verdiyini soyleyir IstinadlarPhilip Snow General history of Africa 2016 11 29 at the Wayback Machine Paris Unesco Press 1989Elave edebiyyatIbo Kazahstan Nacionalnaya enciklopediya Almaty Қazak enciklopediyasy 2005 T II ISBN 9965 9746 3 2 CC BY SA 3 0 Ismagilova R N Popov V A Igbo Narody i religii mira PDF M Bolshaya Rossijskaya enciklopediya Gl red V A Tishkov Redkol O Yu Artemova S A Arutyunov A N Kozhanovskij V M Makarevich zam gl red V A Popov P I Puchkov zam gl red G Yu Sitnyanskij 1998 178 179 ISBN 5 85270 155 6 Xarici kecidlerIgbo Ethnologue com