Bu məqaləni lazımdır. |
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Qur`ani-Kərimdə iki yerdə İlyasın adı gəlib, biri "Ən`am" surəsində, o birisi isə "Saffat" surəsində. "Ənam" surəsində Allah taala buyurur:
İlyas | |
---|---|
ivr. אליהו | |
Doğum tarixi | ehtimal ki, |
Doğum yeri |
|
Vəfat tarixi | ehtimal ki, |
Xatirə günü | 20 iyul |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
-"Zəkəriyyanı, Yəhyanı, İsanı, İlyası da (hidayətə qovuşdurduq). Onların hamısı buna layiqli idilər.
"Saffat" surəsində buyurur:
-"Həqiqətən, İlyas da (Bizim tərəfimizdən göndərilmiş) peyğəmbərlərdəndir! Bir zaman o öz tayfasına belə demişdi: -"Siz (bütlərə ibadət etməklə) Allahdan qorxmursunuz? Siz yaradanların ən yaxşısını (Allahı) qoyub Bələ (Bəl adlı bütə) ibadət edirsiniz? Həm sizin Rəbbiniz, həm də (sizdən) əvvəlki atalarınızın (babalarınızın) Rəbbi olan Allahı (tərk edirsiniz)?" Lakin onlar onu təkzib etdilər, buna görə də (Qiyamət günü Cəhənnəmə) gətiriləcəklər. Yalnız Allahın xalis bəndələrindən başqa! Sonradan gələnlər arasında onun üçün (yaxşı ad, gözəl xatirə) qoyduq. (Onu belə yad edirlər:) "İlyasinə (İlyasa) salam olsun!" Həqiqətən, Biz yaxşı əməl sahiblərini belə mükafatlandırırıq! Şübhəsiz ki, o Bizim mömin bəndələrimizdən idi! Həqiqətən, Lut da peyğəmbərlərdəndir!
Amma Qur`ani-Kərimdə İlya haqqında bir söz açılmayıb. Ola bilsin ki, İlya həmin İlyas peyğəmbərdir. Alimlərin çoxu bu ehtimalı veriblər.
İlyas haqqında da müxtəlif sözlərlə rastlaşırlar. İbni Məs`ud deyir ki, İlyas həmin İdris peyğəmbərdir. Vəhb isə deyir ki, İlyas Zulkifldir. İbni Abbasın dediyinə görə isə İlyas Xızır peyğəmbərin adlarından biridir. Başqa bir kitabda İbni Abbasdan belə nəql olunur: "İlyas Bəni-İsrail peyğəmbərlərindən biridir. O, Harun ibni İmranın övladlarından və Yəsə`in əmisi oğludur. Onun nəsəbi belədir: İlyas ibni Yasin ibni Fənhas ibni Əyzar ibni Harun ibni İmran.
Həzrətin əhvalatını belə qələmə alıblar: O, Hüzqeyldən sonra peyğəmbər oldu. Bu da Bəni-İsrailin başına gələn acı hadisələrlə təsadüf edirdi. Təbərsinin "Məcməül-bəyan" kitabında nəql etdiyinə görə, Yuşə ibni Nun Şamı fəth edəndən sonra Bəni-İsraili orada yerləşdirdi. Şamın ərazisini onların arasında bölüşdürdü. İlyasın nəvəsinə də Bə`ləbəkdə yer verdi. Allah taala onların arasında İlyası peyğəmbər seçdi. Şəhərin padşahı İlyasın dəvətini qəbul etdi. Lakin padşahın arvadı onu vadar etdi ki, İlyasın sözlərini qəbul etməsin. İlyasın əleyhinə qiyam etsin. Padşah da arvadının sözü ilə İlyasa itaət etmədi. Nəhayət, onu öldürmək fikrinə düşdü. İlyas dağlara, səhralara qaçdı. Bir nəzəriyyəyə görə, öz yerinə Bəni-İsrailin içində Yəsə`i qoydu.
Bu tarixə oxşar "Qamusul-e`lamda" yazılıb: "İlyas, Bəni-İsrail peyğəmbərlərindən biri və Bə`ləbək əhalisindən idi. Miladdan doqquz əsr öncə Axarın (ya Ahabın) dövründə yaşayırdı. O, Bəni-İsraili düz yola dəvət edir və bütpərəstlikdən çəkindirirdi. Lakin onun qövmü sözünə qulaq asmırdı. Həzrətə əzab-əziyyət verirdilər. Buna görə də çox vaxt səhralarda və dağlarda gününü keçirirdi. Onun göstərdikləri möcüzələri inkar edirdilər. Axırda Yəsə`i özündən sonrakı peyğəmbər elan edib miladdan 880 il qabaq ərşə çəkildi."
Bəzi tarixlərdə və rəvayətlərdə qeyd olunub ki, İlyas Xızır peyğəmbər kimi "abi-həyat"dan içdi və əbədi olaraq yaşayır. Xızır peyğəmbər quru yerlərin ağası olduğu kimi, o da dəryaların ağasıdır. Hədislərdən birində Məhəmməd peyğəmbərdən nəql olunur:
Xızır və İlyas hər il həcc mərasimində bir-birilə görüşürlər. Başqa bir rəvayətdə yazılıb ki, İlyas Məhəmməd peyğəmbərin hüzuruna gəldi. O, həzrətlə görüşdü. Lakin bu iki rəvayət heç biri mötəbər sənədə malik deyil.
Kuleyni "Üsuli-Kafi"də , Səffar isə "Bəsairüd-dərəcat" kitabında İlyas və İlyanın oxuduqları duaları nəql ediblər. Həmin duaların məsum imamlar da oxuyurmuşlar. Sələbi "Ərais" kitabında yazır: Əsqəlan camaatından biri İlyas peyğəmbəri İordaniya çölündə görüb və ondan bir neçə sual soruşub. O, da sualların cavabını verib. Lakin bu ilk nəzərdə həqiqətə uyğun gəlmir. Ravəndinin "Qisəsül-ənbiya" kitabından bir əhvalat "Biharül-ənvar"da nəql olunur. Bu əhvalat İlyas haqqındadır. Lakin rəvayətin sənədi Vəhb ibni Münəbbihə çatdığı üçün etibardan düşür. Ona görə də o rəvayəti burada nəql etmirik.
İstinadlar
- http://timeline.biblehistory.com/event/elijah.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Bu adin diger istifade formalari ucun bax Ilyas deqiqlesdirme Qur ani Kerimde iki yerde Ilyasin adi gelib biri En am suresinde o birisi ise Saffat suresinde Enam suresinde Allah taala buyurur Ilyasivr אליהו Dogum tarixi ehtimal ki Dogum yeri ehtimal ki Vefat tarixi ehtimal ki Xatire gunu 20 iyul Vikianbarda elaqeli mediafayllar Zekeriyyani Yehyani Isani Ilyasi da hidayete qovusdurduq Onlarin hamisi buna layiqli idiler Saffat suresinde buyurur Heqiqeten Ilyas da Bizim terefimizden gonderilmis peygemberlerdendir Bir zaman o oz tayfasina bele demisdi Siz butlere ibadet etmekle Allahdan qorxmursunuz Siz yaradanlarin en yaxsisini Allahi qoyub Bele Bel adli bute ibadet edirsiniz Hem sizin Rebbiniz hem de sizden evvelki atalarinizin babalarinizin Rebbi olan Allahi terk edirsiniz Lakin onlar onu tekzib etdiler buna gore de Qiyamet gunu Cehenneme getirilecekler Yalniz Allahin xalis bendelerinden basqa Sonradan gelenler arasinda onun ucun yaxsi ad gozel xatire qoyduq Onu bele yad edirler Ilyasine Ilyasa salam olsun Heqiqeten Biz yaxsi emel sahiblerini bele mukafatlandiririq Subhesiz ki o Bizim momin bendelerimizden idi Heqiqeten Lut da peygemberlerdendir Amma Qur ani Kerimde Ilya haqqinda bir soz acilmayib Ola bilsin ki Ilya hemin Ilyas peygemberdir Alimlerin coxu bu ehtimali veribler Ilyas haqqinda da muxtelif sozlerle rastlasirlar Ibni Mes ud deyir ki Ilyas hemin Idris peygemberdir Vehb ise deyir ki Ilyas Zulkifldir Ibni Abbasin dediyine gore ise Ilyas Xizir peygemberin adlarindan biridir Basqa bir kitabda Ibni Abbasdan bele neql olunur Ilyas Beni Israil peygemberlerinden biridir O Harun ibni Imranin ovladlarindan ve Yese in emisi ogludur Onun nesebi beledir Ilyas ibni Yasin ibni Fenhas ibni Eyzar ibni Harun ibni Imran Hezretin ehvalatini bele qeleme aliblar O Huzqeylden sonra peygember oldu Bu da Beni Israilin basina gelen aci hadiselerle tesaduf edirdi Tebersinin Mecmeul beyan kitabinda neql etdiyine gore Yuse ibni Nun Sami feth edenden sonra Beni Israili orada yerlesdirdi Samin erazisini onlarin arasinda bolusdurdu Ilyasin nevesine de Be lebekde yer verdi Allah taala onlarin arasinda Ilyasi peygember secdi Seherin padsahi Ilyasin devetini qebul etdi Lakin padsahin arvadi onu vadar etdi ki Ilyasin sozlerini qebul etmesin Ilyasin eleyhine qiyam etsin Padsah da arvadinin sozu ile Ilyasa itaet etmedi Nehayet onu oldurmek fikrine dusdu Ilyas daglara sehralara qacdi Bir nezeriyyeye gore oz yerine Beni Israilin icinde Yese i qoydu Bu tarixe oxsar Qamusul e lamda yazilib Ilyas Beni Israil peygemberlerinden biri ve Be lebek ehalisinden idi Miladdan doqquz esr once Axarin ya Ahabin dovrunde yasayirdi O Beni Israili duz yola devet edir ve butperestlikden cekindirirdi Lakin onun qovmu sozune qulaq asmirdi Hezrete ezab eziyyet verirdiler Buna gore de cox vaxt sehralarda ve daglarda gununu kecirirdi Onun gosterdikleri mocuzeleri inkar edirdiler Axirda Yese i ozunden sonraki peygember elan edib miladdan 880 il qabaq erse cekildi Bezi tarixlerde ve revayetlerde qeyd olunub ki Ilyas Xizir peygember kimi abi heyat dan icdi ve ebedi olaraq yasayir Xizir peygember quru yerlerin agasi oldugu kimi o da deryalarin agasidir Hedislerden birinde Mehemmed peygemberden neql olunur Xizir ve Ilyas her il hecc merasiminde bir birile gorusurler Basqa bir revayetde yazilib ki Ilyas Mehemmed peygemberin huzuruna geldi O hezretle gorusdu Lakin bu iki revayet hec biri moteber senede malik deyil Kuleyni Usuli Kafi de Seffar ise Besairud derecat kitabinda Ilyas ve Ilyanin oxuduqlari dualari neql edibler Hemin dualarin mesum imamlar da oxuyurmuslar Selebi Erais kitabinda yazir Esqelan camaatindan biri Ilyas peygemberi Iordaniya colunde gorub ve ondan bir nece sual sorusub O da suallarin cavabini verib Lakin bu ilk nezerde heqiqete uygun gelmir Ravendinin Qisesul enbiya kitabindan bir ehvalat Biharul envar da neql olunur Bu ehvalat Ilyas haqqindadir Lakin revayetin senedi Vehb ibni Munebbihe catdigi ucun etibardan dusur Ona gore de o revayeti burada neql etmirik Istinadlarhttp timeline biblehistory com event elijah Qurandaki peygemberlerAdem Seys Idris Nuh Hud Saleh Ibrahim Ismail Ishaq Lut Yaqub Yusif Eyyub Sueyb Musa Harun Davud Suleyman Yunis Zekeriyya Yehya Isa MehemmedAyrica bax Allah Din Islam Quran