ibrahim Mütəfərrikə türk ibrahim Müteferrika 1674 Kluj Napoka 1745 Konstantinopol macar əsilli osmanlı dövlət xadimi ilk

İbrahim Mütəfərrikə (türk. İbrahim Müteferrika; 1674, Kluj-Napoka – 1745, Konstantinopol) — macar əsilli osmanlı dövlət xadimi, ilk müsəlman mətbəəçisi, yazıçı, tərcüməçi, astronom və kartoqraf. Osmanlı imperiyasında mətbəə yaradaraq türkcə kitap yayımlayan ilk şəxs.

İbrahim Mütəfərrikə
türk. İbrahim Müteferrika

Doğum tarixi	1674
Doğum yeri	Rumıniya
Vəfat tarixi	1745
Vəfat yeri	İstanbul
Fəaliyyəti	iqtisadçı, antropoloq, tarixçi, coğrafiyaşünas, sosioloq
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Sultan III Əhməd Topqapı sarayında qonaqları qəbul edərkən

Həyatı

1674 Kolojvarda doğulub. 1745-ci ildə İstanbulda vəfat edib.

Çap etdirdiyi əsərlər

"Niyə keçmişdə müsəlman xalqları ilə müqayisədə çox zəif olan xristian xalqları müasir dövrdə böyük ərazilərə hökm edir və bir vaxtlar yenilməz Osmanlı ordularını məğlub edirlər?" ..."Çünki onların düşünülmüş şəkildə yaradılan qanun və qaydaları var"

İbrahim Mütəfərrikə, "Xalqların quruluşunda müdrikliyin əsasları" (Üsul əl-Hikam fi Nizam əl-Ümam).

İbrahim Mütəfərrikənin mətbəəsində cəmi 17 kitab çap edilmişdir:

Kitab-i Lüğət-i Vankulu (Sihah Əl-Cəvhəri), 2 cilddə, 1729
Töhfət-ül Kibar fi Əsfar əl-Bihar, 1729
Tarix-i Səyyah, 1729
Tarix-i Hind-i Qarbi, 1730
Tarix-i Timur Gürgan, 1730
Tarix-i Mısri Qədim və Misri Cədid, 1730
Gülşən-i Xüləfa, 1730
Grammaire Turque, 1730
Üsul əl-Hikam fi Nizam əl-Ümam, 1732
Fiyuzat-i Mıknatısiye, 1732
Cahannüma, 1732
Təqvim əl-Təvarih, 1733
Kitabi Tarix-i Naima, 2 cilddə, 1734
Tarix-i Rəşid, 3 cilddə, 1735
Tarix-i Çələbizadə, 1741
Əhval-i Qazavat dər Diyar-i Bosna, 1741
Kitab-i Lisan əl-Əcəm əl Müsəmma bi-Fərhəng-i Şüuri, 2 cilddə, 1742

Bu kitablardan "Tarix-i Çələbizadə"nin bir çox nüsxəsi "Tarix-i Rəşid"in üçüncü və son cildinin arxasına əlavə edilərək cildlənib satıldığı üçün, bəzi mənbələrdə səhvən Mütəfərrikənin 16 kitab çap etdirdiyi qeyd olunur.

İstinadlar

Ibrahim Mūteferrika // MAK (pol.).
100 böyük türk. Bakı, 1991. səh.51.
"Ибрахим Мутеферрика, Основы мудрости в устройстве народов (1732). (rus.)". 2016-03-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2012-08-29.

Xarici keçidlər

İbrahim Muteferrika saytı (türk.), (mac.), (ing.)
LiteraTurca saytında İbrahim Mütəfərrikə bölməsi 2007-06-27 at the Wayback Machine

[_943faf4aae58d7aa-1] Ibrahim Mūteferrika // MAK (pol.).

[2] 100 böyük türk. Bakı, 1991. səh.51.

[3] "Ибрахим Мутеферрика, Основы мудрости в устройстве народов (1732). (rus.)". 2016-03-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2012-08-29.